Top 6 bài soạn 'Tôi có một giấc mơ' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc nhất
Nội dung bài viết
1. Bài soạn 'Tôi có một giấc mơ' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 4
Tóm tắt nội dung văn bản 'Tôi có một giấc mơ': Bài viết phản ánh sự bất công mà người da đen phải gánh chịu, từ đó nêu lên cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của họ nhằm đòi lại quyền bình đẳng. Cuộc chiến này sẽ chỉ kết thúc khi người da đen được công nhận quyền lợi bình đẳng. Đây chính là ước mơ của nhân loại: một xã hội nơi tất cả mọi người được đối xử công bằng và bình đẳng.
* Hướng dẫn đọc
Câu 1 (trang 104 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Mục đích chính của văn bản là gì? Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là gì?
Trả lời:
- Mục đích của văn bản là thể hiện ước mơ về bình đẳng và yêu cầu quyền lợi cho người da đen.
- Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là: 'Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng,' một tư tưởng được khẳng định trong Tuyên ngôn Độc lập Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng người da đen cũng phải được đối xử công bằng như người da trắng.
Câu 2 (trang 104 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Hãy chỉ ra các luận điểm, lý lẽ và bằng chứng trong văn bản, đồng thời vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố này.
Trả lời:
Câu 3 (trang 104 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Liệu có thể thay đổi thứ tự các luận điểm trong văn bản không? Hãy nhận xét về cách tổ chức luận điểm trong bài.
Trả lời:
- Theo em, không thể thay đổi thứ tự các luận điểm trong văn bản này.
- Các luận điểm được sắp xếp theo trình tự hợp lý, bắt đầu từ việc chỉ ra sự bất công mà người da đen phải chịu đến việc nêu ra ước mơ về sự bình đẳng, tạo nên một quá trình đấu tranh đầy ý nghĩa.
Câu 4 (trang 104 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Tìm hiểu thêm về 'Giấc mơ nước Mỹ' và giải thích vì sao tác giả chọn 'Tôi có một giấc mơ' làm chủ đề chính của văn bản.
Trả lời:
- 'Giấc mơ nước Mỹ' là lý tưởng về một đất nước nơi mọi người đều có cơ hội bình đẳng, không phân biệt chủng tộc hay tầng lớp xã hội.
- Tác giả chọn 'Tôi có một giấc mơ' làm chủ đề xuyên suốt vì vào thời điểm đó, người da đen vẫn chưa được công nhận quyền bình đẳng, và ước mơ này của tác giả dựa trên hy vọng về một nước Mỹ công bằng, giúp thực hiện giấc mơ của người da đen.
Câu 5 (trang 104 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Hãy xác định và phân tích vai trò của một số yếu tố biểu cảm trong văn bản.
Trả lời:
- Các yếu tố biểu cảm trong văn bản:
+ Câu văn, từ ngữ biểu cảm: 'Đừng bao giờ rơi vào vực sâu tuyệt vọng; Không, không, chúng ta không hài lòng và sẽ không hài lòng…'; 'Tôi mơ rằng bốn đứa con nhỏ của tôi, một ngày nào đó, sẽ được sống ở một đất nước nơi người ta không phán xét chúng bằng màu da, mà phán xét bằng nhân cách của chúng.'
+ Hình ảnh biểu cảm: 'người da đen bị thít chặt trong gông cùm', 'sống trong hoang đảo nghèo đói'.
+ Biện pháp tu từ: so sánh ('Văn kiện như một ngọn đuốc... như ánh bình minh rực rỡ'), ẩn dụ, nhân hóa ('thiêu đốt trong lò lửa bất công bạo tàn').
* Bài tập sáng tạo: Hãy so sánh sự tương đồng và khác biệt giữa các bản 'tuyên ngôn độc lập' trong văn học Việt Nam: 'Nam quốc sơn hà' (của Lý Thường Kiệt), 'Bình Ngô đại cáo' (của Nguyễn Trãi).
Trả lời:
'Nam quốc sơn hà' (của Lý Thường Kiệt)
'Bình Ngô đại cáo' (của Nguyễn Trãi)
Giống nhau: Cả hai bản tuyên ngôn đều ra đời với mục đích khẳng định chủ quyền và độc lập dân tộc, đồng thời phản đối sự xâm lược.
Khác nhau: 'Nam quốc sơn hà' được sáng tác trong bối cảnh quân Tống xâm lược, nhằm động viên tinh thần quân dân. 'Bình Ngô đại cáo' được Nguyễn Trãi viết sau chiến thắng quân Minh, thông báo chiến thắng vĩ đại của dân tộc.


2. Bài soạn "Tôi có một giấc mơ" (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - Mẫu 5
* Sau khi đọc:
Tóm tắt nội dung: Văn bản mở ra bằng những mô tả sinh động về cuộc sống khốn khó của người da đen tại Mỹ, đối mặt với sự phân biệt chủng tộc, xiềng xích và cách ly. Tác giả nêu bật vai trò quan trọng của việc người da đen đứng lên đấu tranh cho quyền bình đẳng và tự do. Cuối cùng, ước mơ của tác giả cũng là ước mơ chung của cộng đồng người da đen tại Mỹ.
Trả lời câu hỏi:
Câu 1 (trang 104 SGK Ngữ văn 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):
Mục đích của văn bản này là gì? Quan điểm của Martin Luther King là gì?
Trả lời:
- Mục đích của văn bản là khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi sự đấu tranh giành lại quyền sống cho họ.
- Quan điểm của Martin Luther King là “tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng”, kể cả người da đen.
Câu 2 (trang 104 SGK Ngữ văn 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):
Hãy chỉ ra các luận điểm, lý lẽ và bằng chứng trong văn bản, đồng thời vẽ sơ đồ mối liên hệ giữa các yếu tố đó.
Trả lời:
- Luận điểm 1: Cần lên tiếng về nỗi đau khổ của người da đen trong xã hội phân biệt chủng tộc.
- Lý lẽ 1:
+ Một trăm năm trước, Abraham Lincoln đã ký Tuyên ngôn giải phóng nô lệ.
+ Tuy nhiên, sau một thế kỷ, người da đen vẫn chưa thoát khỏi xiềng xích tự do.
- Bằng chứng 1:
Người da đen vẫn bị giam cầm trong hệ thống phân biệt chủng tộc, sống trong nghèo đói giữa sự thịnh vượng của xã hội Mỹ, và vẫn bị tước đoạt nhân phẩm ngay trên mảnh đất quê hương.
- Luận điểm 2: Trong cuộc đấu tranh giành quyền bình đẳng, những người da đen không được phép sa vào hành động sai lầm.
- Lý lẽ 2:
+ Phản kháng phải sáng tạo, không để sa vào bạo lực.
+ Tinh thần chiến đấu kiên cường không được tạo ra sự chia rẽ, nghi ngờ giữa người da đen và da trắng.
- Bằng chứng 2:
Rất nhiều người da trắng đã nhận thức được rằng tự do của họ liên kết chặt chẽ với tự do của người da đen.
- Luận điểm 3: Cuộc đấu tranh chỉ kết thúc khi người da đen được đối xử bình đẳng.
- Lý lẽ 3:
Giấc mơ tự do, bình đẳng xuất phát từ niềm tin vào “giấc mơ Mỹ”, nơi mọi người đều có cơ hội bình đẳng, không phân biệt chủng tộc hay địa vị xã hội.
- Bằng chứng 3:
Không thể hài lòng khi:
+ Người da đen vẫn là nạn nhân của bạo lực cảnh sát.
+ Sau những chuyến đi dài, họ không thể tìm được nơi trú ẩn trong các khách sạn hay nhà trọ dành cho người da trắng.
+ Con cái của họ bị tước đoạt quyền sống và lòng tự trọng qua những biển báo “Chỉ dành cho người da trắng”.
+ Người da đen ở Mississippi không có quyền bầu cử, và ở New York, họ cũng không thấy ý nghĩa trong việc đi bầu.
Câu 3 (trang 104 SGK Ngữ văn 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):
Liệu có thể thay đổi thứ tự các luận điểm trong văn bản trên không? Nhận xét về cách sắp xếp luận điểm trong văn bản.
Trả lời:
- Không thể thay đổi thứ tự các luận điểm trong văn bản này.
- Các luận điểm được trình bày theo một trình tự hợp lý, phản ánh quá trình đấu tranh có sự liên kết chặt chẽ.
Câu 4 (trang 104 SGK Ngữ văn 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):
Hãy tìm hiểu thêm về “giấc mơ Mỹ” và lý giải vì sao tác giả chọn chủ đề này làm ý tưởng chủ đạo xuyên suốt văn bản.
Trả lời:
- “Giấc mơ Mỹ” là khát vọng về tự do, dân chủ và sự bình đẳng, nơi mà mọi người đều có cơ hội sống và phát triển, không bị phân biệt vì chủng tộc hay hoàn cảnh xã hội.
Câu 5 (trang 104 SGK Ngữ văn 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):
Hãy chỉ ra và phân tích vai trò của những yếu tố biểu cảm trong văn bản.
Trả lời:
- Những yếu tố biểu cảm trong văn bản, như hình ảnh, từ ngữ và câu văn, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải cảm xúc và tư tưởng của tác giả về sự bình đẳng, tự do và hy vọng vào một xã hội công bằng.
Bài tập sáng tạo:
Hãy chỉ ra sự tương đồng và khác biệt giữa các bản “Tuyên ngôn độc lập” trong văn học Việt Nam: Nam quốc sơn hà (tương truyền của Lý Thường Kiệt), Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi).
Trả lời:
Văn bản
Tiêu chí
Nam quốc sơn hà
Bình Ngô đại cáo
Giống nhau
Đều ra đời vào thời điểm cần khẳng định chủ quyền đất nước (trong bối cảnh quân phương Bắc xâm lược Đại Việt).
Khác nhau
Hoàn cảnh ra đời
Nam quốc sơn hà ra đời khi quân Tống xâm lược Đại Việt. Bài thơ có mục đích khích lệ tinh thần chiến đấu của quân dân Đại Việt và làm suy yếu quân giặc.
Bình Ngô đại cáo ra đời khi nghĩa quân Lam Sơn chiến thắng quân Minh. Lê Lợi chỉ thị Nguyễn Trãi viết để công bố chiến thắng và khẳng định chủ quyền.
Nội dung tổng quan
Bình Ngô đại cáo nhấn mạnh sự độc lập chủ quyền ở nhiều lĩnh vực, chi tiết hơn so với Nam quốc sơn hà.

3. Bài soạn "Tôi có một giấc mơ" (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - Mẫu 6
Tóm tắt
Bài diễn thuyết nổi tiếng của Martin Luther King, được trình bày tại Đài tưởng niệm Lin-cơn vào ngày 28 tháng 8 năm 1963, mang sứ mệnh khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi cuộc đấu tranh cho sự công bằng. Quan điểm của ông nhấn mạnh rằng người da đen phải được đối xử bình đẳng như người da trắng, dựa trên nền tảng của Tuyên ngôn Độc lập Mỹ: "Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng". Đây chính là giấc mơ mà ông khao khát truyền tải.
Bố cục
Văn bản chia thành ba phần:
- Phần 1 (từ đầu…thảm trạng này): Miêu tả thực trạng cuộc sống của người da đen.
- Phần 2 (ngọn lửa mùa hè … chính nghĩa): Cuộc đấu tranh đầy cam go của người da đen.
- Phần 3 (còn lại): Giấc mơ về một tương lai bình đẳng cho người da đen tại nước Mỹ.
Nội dung chính
Văn bản thể hiện sự cấp thiết của cuộc đấu tranh cho quyền sống và quyền bình đẳng của người da đen, đồng thời nêu lên giấc mơ của tác giả, một giấc mơ chung của những người da đen, để họ có thể sống một cuộc đời công bằng trên đất Mỹ.
Hướng dẫn đọc
Câu 1. Văn bản viết ra với mục đích gì? Quan điểm của Martin Luther King là gì?
Trả lời:
- Văn bản được viết ra nhằm khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi cuộc đấu tranh vì quyền sống của họ.
- Quan điểm của Martin Luther King là người da đen cần được đối xử bình đẳng với người da trắng, như được ghi trong Tuyên ngôn Độc lập Mỹ: "Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng".
Câu 2. Xác định các luận điểm, lý lẽ, bằng chứng trong văn bản và minh họa sơ đồ mối liên hệ giữa các yếu tố.
Trả lời:
Sơ đồ cần thể hiện mối liên hệ giữa các luận điểm, lý lẽ và bằng chứng như sau:
Luận điểm - Lí lẽ - Bằng chứng
1. Cần lên tiếng về sự bất công đối với người da đen.
- Một trăm năm trước, Lincoln đã ký Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ.
- Tuy nhiên, sau một thế kỷ, người da đen vẫn chưa được tự do.
+ Người da đen vẫn bị giam cầm trong xiềng xích của định kiến và phân biệt chủng tộc.
2. Trong cuộc đấu tranh này, không thể hành động sai lầm.
- Phản kháng không được phép dẫn đến bạo lực.
- Cộng đồng da đen phải giữ vững niềm tin vào sự đoàn kết và không đánh đồng mọi người da trắng là kẻ thù.
+ Nhiều người da trắng đã nhận thức được rằng tự do của họ gắn liền với tự do của người da đen.
3. Cuộc đấu tranh chỉ kết thúc khi người da đen được đối xử bình đẳng.
- Giấc mơ Mỹ bắt nguồn từ niềm tin rằng nước Mỹ tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả mọi người.
+ Người da đen không bao giờ chấp nhận cuộc sống làm nô lệ cho sự phân biệt.
Câu 3. Liệu có thể thay đổi trật tự các luận điểm trong văn bản không? Hãy nhận xét về cách sắp xếp các luận điểm.
Trả lời:
Không thể thay đổi trật tự các luận điểm, vì chúng được sắp xếp hợp lý theo trình tự một cuộc đấu tranh mang tính liên kết chặt chẽ.
Câu 4. Hãy tìm hiểu về "giấc mơ Mỹ" và giải thích lý do tác giả chọn "Tôi có một giấc mơ" làm chủ đề xuyên suốt văn bản.
Trả lời:
Giấc mơ Mỹ là một biểu tượng của các giá trị dân chủ, tự do và bình đẳng. Tác giả chọn tên "Tôi có một giấc mơ" để phản ánh mong muốn người da đen có thể sống bình đẳng với mọi người, không bị phân biệt chủng tộc, dù lúc đó, sự bình đẳng ấy vẫn chưa thành hiện thực.
Câu 5. Hãy phân tích các yếu tố biểu cảm trong văn bản.
Trả lời:
Các yếu tố biểu cảm trong văn bản, như hình ảnh và câu văn mạnh mẽ, góp phần thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả. Ví dụ:
- Cuộc đấu tranh phải dựa trên nhân phẩm và kỷ cương.
- Chúng ta sẽ không bao giờ hài lòng khi không thể tìm được một nơi nghỉ chân xứng đáng.
- Tôi mơ rằng các con của tôi sẽ sống ở một đất nước nơi mà con người được đánh giá qua nhân cách, chứ không phải màu da.
* Bài tập sáng tạo: Chỉ ra những điểm giống và khác nhau về bối cảnh ra đời của các bản "Tuyên ngôn độc lập" trong văn học Việt Nam: Nam quốc sơn hà và Bình Ngô đại cáo.
Trả lời:
Điểm giống nhau: Cả hai đều ra đời trong thời điểm cần khẳng định chủ quyền, khi đất nước đối mặt với nguy cơ xâm lược.
Điểm khác nhau: Nam quốc sơn hà ra đời khi quân Tống xâm lược, còn Bình Ngô đại cáo ra đời sau khi nghĩa quân Lam Sơn chiến thắng giặc Minh.

4. Bài soạn "Tôi có một giấc mơ" (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 1
I. Tác giả của bài diễn thuyết 'Tôi có một giấc mơ'
- Mác-tin Lu-thơ Kinh (1483 – 1546)
- Quê hương: Đức
- Phong cách nghệ thuật: sắc bén và logic
- Tác phẩm tiêu biểu: 'Luận văn 95 điều', 'Tôi có một giấc mơ'
II. Tìm hiểu tác phẩm 'Tôi có một giấc mơ'
- Thể loại: Nghị luận
- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Vào ngày 28 tháng 8 năm 1963, Mác-tin Lu-thơ Kinh tham gia một cuộc tuần hành tại Washington. Đây là dịp để ông kêu gọi thông qua một đạo luật dân quyền, nhằm đem lại sự bình đẳng cho người da đen. Chính tại buổi tuần hành này, ông đã trình bày bài diễn thuyết nổi tiếng này.
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận
- Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu…thảm trạng này): Miêu tả hiện trạng sống của người da đen
- Phần 2 (ngọn lửa mùa hè … chính nghĩa): Cuộc đấu tranh của người da đen
- Phần 3 (còn lại): Giấc mơ của người da đen ở Mỹ
- Tóm tắt
Bài diễn thuyết mở đầu bằng những hình ảnh về cuộc sống khó khăn của người da đen ở Mỹ, với nỗi thống khổ từ sự phân biệt chủng tộc, sự giam cầm trong những rào cản và sự cô lập. Tác giả đề cập đến tầm quan trọng của việc người da đen phải đứng lên đấu tranh cho quyền sống của chính mình. Cuối cùng, Mác-tin Lu-thơ Kinh gửi gắm giấc mơ về một tương lai bình đẳng cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người da đen.
- Giá trị nội dung:
- Văn bản khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và lên tiếng kêu gọi đấu tranh vì quyền lợi này.
- Lời kêu gọi sự đấu tranh mạnh mẽ cho bình đẳng và quyền sống cho người da đen.
- Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng hình ảnh và câu văn mạnh mẽ, đầy cảm xúc để truyền đạt thông điệp.
- Lập luận chặt chẽ, mang tính thuyết phục cao.
Tóm tắt
Bài diễn thuyết được Martin Luther King trình bày vào ngày 28 tháng 8 năm 1963 tại Đài tưởng niệm Lincoln. Mục tiêu của bài diễn thuyết là khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi hành động để giành lại quyền bình đẳng cho họ. Mác-tin Lu-thơ Kinh chủ trương người da đen cần được đối xử bình đẳng với người da trắng, đúng như tinh thần của Tuyên ngôn Độc lập Mỹ: “Tất cả mọi người đều có quyền bình đẳng từ khi sinh ra.” Đây chính là giấc mơ mà ông mong muốn mọi người cùng hướng tới.
Câu 1
Văn bản này nhằm mục đích gì? Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Mục đích của văn bản là khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi đấu tranh vì quyền lợi này.
- Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là người da đen phải được đối xử bình đẳng như người da trắng, như tinh thần của Tuyên ngôn Độc lập Mỹ: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng.”
Câu 2
Xác định các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản và mô tả mối liên hệ giữa chúng.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đánh dấu các luận điểm, lí lẽ, và bằng chứng của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Câu 3
Liệu có thể thay đổi trật tự các luận điểm trong văn bản không? Hãy nhận xét về cách sắp xếp các luận điểm trong văn bản này.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Không thể thay đổi trật tự các luận điểm vì chúng được sắp xếp theo một quá trình đấu tranh có tính liên kết chặt chẽ.
Câu 4
Hãy tìm hiểu thêm về “Giấc mơ của nước Mỹ” và giải thích vì sao tác giả chọn cụm từ “Tôi có một giấc mơ” làm chủ đề của bài viết.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và chú ý đến ý nghĩa của “Giấc mơ của nước Mỹ”.
Lời giải chi tiết:
“Giấc mơ của nước Mỹ” là một khái niệm đặc trưng cho lý tưởng dân chủ, tự do và bình đẳng của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vào thời điểm bài diễn thuyết này ra đời, người da đen chưa được hưởng đầy đủ quyền lợi này. Mác-tin Lu-thơ Kinh đã dựa vào giấc mơ ấy để làm nền tảng cho thông điệp của mình.
Câu 5
Phân tích và chỉ ra vai trò của các yếu tố biểu cảm trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và phân tích các yếu tố biểu cảm.
Lời giải chi tiết:
Một số yếu tố biểu cảm được sử dụng trong văn bản: các hình ảnh và câu văn có sức truyền cảm mạnh mẽ, ví dụ:
- Cuộc đấu tranh của chúng ta phải dựa trên nền tảng cao quý của nhân phẩm và kỷ cương.
- Chúng ta không thể hài lòng khi vẫn phải tìm chỗ nghỉ chân trong các quán trọ hay khách sạn nơi thành phố.
Những yếu tố này góp phần thể hiện rõ ràng tình cảm, hy vọng và suy nghĩ của tác giả về một “giấc mơ” đầy ý nghĩa.
Bài tập sáng tạo
Chỉ ra điểm giống và khác nhau trong bối cảnh ra đời của các bản “tuyên ngôn độc lập” trong văn học Việt Nam: Nam quốc sơn hà (Lý Thường Kiệt) và Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi).
Phương pháp giải:
Đọc kỹ hai tác phẩm và tìm ra điểm tương đồng và khác biệt.
Lời giải chi tiết:
- Giống: Cả hai bản tuyên ngôn đều ra đời trong thời điểm cần phải khẳng định chủ quyền, khi quân phương Bắc muốn xâm lược Đại Việt.
- Khác: Bối cảnh cụ thể của mỗi bản.
+ Nam quốc sơn hà: Sau khi hội quân với Chiêm Thành và Chân Lạp, nhà Tống xâm chiếm Đại Việt. Bài thơ được sáng tác để khích lệ tinh thần quân đội và giảm sút ý chí chiến đấu của kẻ thù.
+ Bình Ngô đại cáo: Sau khi đánh đuổi giặc Minh, Lê Lợi yêu cầu Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo để công bố sự thắng lợi và khẳng định độc lập.
Tác phẩm Bình Ngô đại cáo khẳng định độc lập dân tộc trên nhiều phương diện hơn so với Nam quốc sơn hà.



5. Bài soạn 'Tôi có một giấc mơ' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 2
* Hướng dẫn đọc
Nội dung chính: Đây là bài phát biểu nổi tiếng của Martin Luther King, Jr., trong đó ông bày tỏ ước mơ của mình về một nước Mỹ, nơi mọi người, dù da trắng hay da đen, có thể sống chung hòa thuận và bình đẳng. Bài diễn văn này đã trở thành biểu tượng của phong trào đấu tranh cho quyền lợi người da đen tại Mỹ.
Câu 1 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Bài viết này nhằm mục đích gì? Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là gì?
Trả lời:
- Văn bản viết ra với mục đích khẳng định quyền bình đẳng cho người da đen và kêu gọi hành động vì quyền lợi của họ.
- Quan điểm của Mác-tin Lu-thơ Kinh là tất cả mọi người, đặc biệt là người da đen, phải được đối xử bình đẳng với người da trắng, như đã được khẳng định trong Tuyên ngôn Độc lập Mỹ: 'Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng.'
Câu 2 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Chỉ ra các luận điểm, lý lẽ, và bằng chứng tác giả sử dụng trong bài viết. Vẽ sơ đồ thể hiện mối liên kết giữa các yếu tố này.
Trả lời:
Sơ đồ cần thể hiện các yếu tố sau:
Luận điểm
Lý lẽ
Bằng chứng
- Cần lên tiếng về tình trạng bất công mà người da đen đang phải chịu đựng.
- Một trăm năm trước, Lincoln đã ký Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ.
- Tuy nhiên, một thế kỷ trôi qua, người da đen vẫn chưa được tự do thực sự.
- Họ vẫn bị giam giữ trong sự phân biệt chủng tộc, trong nghèo đói và sự kỳ thị, luôn phải sống trong những khu vực thấp kém của xã hội Mỹ.
- Cuộc đấu tranh của họ phải kiên định và không để rơi vào bạo lực.
- Cộng đồng người da đen không thể nhìn mọi người da trắng như kẻ thù, mà cần sự đồng cảm và hợp tác.
- Những người da trắng cũng nhận ra rằng tự do của họ và của người da đen không thể tách rời.
- Cuộc đấu tranh chỉ kết thúc khi người da đen được đối xử bình đẳng như người da trắng.
- Giấc mơ Mỹ là niềm tin vào một quốc gia nơi tất cả mọi người đều được đối xử bình đẳng, bất kể họ là ai.
Câu 3 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Liệu có thể thay đổi trật tự các luận điểm trong bài này không? Hãy đánh giá cách sắp xếp luận điểm trong bài.
Trả lời:
Không thể thay đổi trật tự của các luận điểm trong văn bản vì chúng được sắp xếp theo một quy trình chặt chẽ, thể hiện quá trình đấu tranh đầy tính liên kết.
Câu 4 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Tìm hiểu thêm về 'Giấc mơ Mỹ'. Tại sao tác giả lại chọn 'Tôi có một giấc mơ' làm chủ đề xuyên suốt bài viết?
Trả lời:
'Giấc mơ Mỹ' là hình ảnh tượng trưng cho lý tưởng tự do, cơ hội và bình đẳng mà nước Mỹ theo đuổi. Tuy nhiên, vào thời điểm bài phát biểu được đưa ra, người da đen vẫn chưa có được sự bình đẳng ấy. Chính vì thế, tác giả đã chọn tên 'Tôi có một giấc mơ' để nhấn mạnh sự khát khao về một xã hội công bằng cho mọi người.
Câu 5 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Hãy phân tích và chỉ ra vai trò của các yếu tố biểu cảm trong văn bản.
Trả lời:
Một số yếu tố biểu cảm trong văn bản bao gồm những hình ảnh và câu từ đầy sức lay động, chẳng hạn:
+ Cuộc đấu tranh của chúng ta luôn phải đặt nền tảng trên nhân phẩm và kỷ cương.
+ Chúng ta không thể hài lòng khi sau một hành trình dài mệt mỏi, vẫn không tìm được một nơi nghỉ ngơi.
+ Tôi mơ rằng một ngày nào đó, các con tôi sẽ được sống trong một xã hội nơi chúng không bị phán xét vì màu da mà vì nhân cách của chúng.


6. Bài soạn 'Tôi có một giấc mơ' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 3
I. Tác giả của bài diễn thuyết 'Tôi có một giấc mơ'
- Martin Luther King Jr. (1929 - 1968)
- Quê hương: Mỹ
- Phong cách: Hùng biện sâu sắc, mạnh mẽ, đầy tính thuyết phục
- Các tác phẩm tiêu biểu: 'Luận văn 95 điều', 'Tôi có một giấc mơ'
II. Khám phá tác phẩm 'Tôi có một giấc mơ'
- Thể loại: Nghị luận xã hội
- Hoàn cảnh sáng tác: Ngày 28 tháng 8 năm 1963, trong khuôn khổ một cuộc tuần hành tại Washington, Martin Luther King Jr. đã đọc bài diễn thuyết này, kêu gọi quyền bình đẳng cho người da đen và thúc đẩy thông qua luật dân quyền.
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận sắc bén, luận cứ thuyết phục
- Bố cục:
- Phần 1 (Từ đầu… thảm trạng này): Mô tả thực trạng cuộc sống của người da đen ở Mỹ.
- Phần 2 (Ngọn lửa mùa hè… chính nghĩa): Cuộc đấu tranh không ngừng của những người da đen vì quyền tự do.
- Phần 3 (Còn lại): Giấc mơ và hy vọng của người da đen về một tương lai bình đẳng tại Mỹ.
- Tóm tắt:
Văn bản mở đầu bằng những miêu tả sinh động về cuộc sống đầy khó khăn của người da đen tại Mỹ, đối diện với sự phân biệt chủng tộc, kỳ thị và áp bức. Tác giả thể hiện tầm quan trọng của việc người da đen cần đứng lên đấu tranh giành lại quyền bình đẳng của mình. Cuối cùng, tác giả vẽ lên giấc mơ của mình, giấc mơ về một xã hội công bằng, nơi không có sự phân biệt về chủng tộc.
- Giá trị nội dung:
- Tuyên bố quyền bình đẳng cho tất cả mọi người, đặc biệt là người da đen trong xã hội Mỹ.
- Kêu gọi đấu tranh mạnh mẽ cho một xã hội công bằng, nơi mọi người đều được đối xử như nhau.
- Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng hình ảnh mạnh mẽ, lời lẽ thấm thía, có sức lan tỏa.
- Lập luận sắc bén, thuyết phục với lý lẽ rõ ràng và logic.
III. Phân tích chi tiết tác phẩm
- Cuộc sống của người da đen dưới sự áp bức:
- Mặc dù người da đen đã được trao quyền tự do, nhưng cuộc sống của họ vẫn bị áp bức và phân biệt.
- Sự kỳ thị chủng tộc vẫn đeo bám, họ vẫn bị gông cùm của sự phân biệt xã hội và những định kiến nặng nề.
- Cuộc đấu tranh là điều cần thiết để thay đổi tình trạng này.
- Cuộc đấu tranh của người da đen:
- Lửa đấu tranh trong cộng đồng người da đen sẽ không bao giờ tắt, bất chấp những khó khăn.
- Cuộc đấu tranh phải kiên định, không thể sa vào bạo lực hoặc hận thù, vì một tương lai bình đẳng cho mọi người.
- Mỗi cá nhân trong cộng đồng người da đen phải đứng lên, tự bảo vệ quyền lợi của mình, đấu tranh cho quyền tự do và công lý.
- Giấc mơ của người da đen tại Mỹ:
- 'Giấc mơ Mỹ' là niềm tin vào một tương lai không phân biệt chủng tộc, nơi mọi người đều có cơ hội bình đẳng, không kể màu da hay xuất thân.
- Chỉ khi người da đen được đối xử bình đẳng thì sự đấu tranh của họ mới kết thúc.
Câu 1: Mục đích chính của văn bản là gì? Quan điểm của Martin Luther King là gì?
- Mục đích của văn bản là khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và kêu gọi cuộc đấu tranh giành lại quyền lợi cho họ.
- Quan điểm của tác giả là: Người da đen cần phải được đối xử bình đẳng như người da trắng, không có sự phân biệt.
Câu 2: Xác định các luận điểm, lý lẽ và bằng chứng trong bài diễn thuyết của Martin Luther King.
- Luận điểm: Người da đen đang bị đối xử bất công và cần được quyền tự do, bình đẳng.
- Lý lẽ: Sự phân biệt chủng tộc đang làm xã hội trở nên bất công, ảnh hưởng tới quyền lợi của người da đen.
- Bằng chứng: Cuộc đấu tranh của người da đen không chỉ vì tự do của chính họ mà còn vì sự thay đổi xã hội, không thể tiếp tục chịu đựng sự phân biệt này nữa.
Câu 3: Bạn có thể thay đổi trật tự các luận điểm trong văn bản không? Tại sao?
- Không thể thay đổi trật tự, vì các luận điểm được sắp xếp hợp lý, theo một trình tự logic, thể hiện sự phát triển tư tưởng của tác giả.
Câu 4: Tại sao tác giả lại chọn 'Tôi có một giấc mơ' làm chủ đề chính cho bài diễn thuyết?
'Giấc mơ của nước Mỹ' là một niềm tin mạnh mẽ về một xã hội bình đẳng, nơi mọi người đều có cơ hội như nhau, bất kể chủng tộc hay địa vị xã hội.
Câu 5: Phân tích các yếu tố biểu cảm trong văn bản.
- Các yếu tố biểu cảm như: 'Chúng ta không hài lòng', 'Ngọn lửa mùa hè của nỗi căm phẫn', 'Tôi mơ rằng...': Chúng góp phần thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả, truyền tải mạnh mẽ thông điệp về quyền tự do và bình đẳng cho người da đen.
* Bài tập sáng tạo: So sánh các bản 'Tuyên ngôn độc lập' trong văn học Việt Nam như 'Nam quốc sơn hà' và 'Bình Ngô đại cáo' trong bối cảnh lịch sử của chúng.
