Top 6 bài soạn xuất sắc về "Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết" (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo)

I. Tác giả của văn bản Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết

Được truyền từ đời này sang đời khác, những câu tục ngữ về thời tiết là kho tàng tri thức vô giá của ông cha ta.

II. Phân tích tác phẩm Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết

Thể loại: Đây là một tác phẩm thuộc thể loại tục ngữ, phản ánh sự sáng tạo và tinh thần quan sát sắc bén của người xưa về thiên nhiên.

Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Văn bản này được trích từ Kho tàng tục ngữ người Việt, được biên soạn bởi Nguyễn Xuân Kính và xuất bản lần đầu năm 2002, với sự góp mặt của các tác giả nổi tiếng như Vũ Ngọc Phan.

Phương thức biểu đạt:

Văn bản sử dụng phương thức biểu cảm để truyền đạt những kinh nghiệm sống thực tiễn qua từng câu tục ngữ dễ nhớ, dễ thuộc.

Tóm tắt văn bản:

“Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết” là một bộ sưu tập những câu tục ngữ giải thích sự thay đổi của thời tiết qua các hiện tượng tự nhiên, từ việc dự đoán mưa, nắng đến những dấu hiệu báo hiệu sự thay đổi mùa. Những câu tục ngữ này không chỉ đơn giản là sự quan sát, mà còn là sự rèn luyện và kết tinh trí tuệ dân gian qua nhiều thế hệ.

Bố cục tác phẩm:

Văn bản được chia thành 6 phần, mỗi phần giải thích một câu tục ngữ, phản ánh một hiện tượng thiên nhiên hay một quy luật thời tiết đặc trưng của từng mùa.

Giá trị nội dung:

Văn bản giúp chúng ta nhận thức rõ hơn về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, đồng thời khắc họa sự tinh tế trong việc quan sát và ứng phó với thiên nhiên của người xưa.

Giá trị nghệ thuật:

Với hình thức ngắn gọn, súc tích và dễ hiểu, những câu tục ngữ này còn thể hiện một nhịp điệu đều đặn, dễ nhớ, dễ thuộc, là đặc điểm đặc trưng của thể loại này.

III. Phân tích chi tiết các câu tục ngữ:

Câu tục ngữ số 1: “Trời nắng chóng trưa, trời mưa chóng tối” – Dự báo thời tiết qua cảm giác về độ sáng và bóng tối khi trời mưa hoặc nắng.

Câu tục ngữ số 2: “Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa” – Đoán trước sự thay đổi thời tiết qua hiện tượng ánh trăng.

Câu tục ngữ số 3: “Gió heo may, chuồn chuồn bay thì bão” – Cảnh báo bão thông qua sự xuất hiện của gió và chuồn chuồn.

Câu tục ngữ số 4: “Tháng giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân” – Miêu tả sự thay đổi khí hậu trong từng tháng mùa đông ở miền Bắc.

Câu tục ngữ số 5: “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm” – Quan sát hành động của chuồn chuồn để dự báo thời tiết.

Câu tục ngữ số 6: “Đêm tháng Năm, chưa nằm đã sáng. Ngày tháng Mười, chưa cười đã tối” – Phản ánh sự thay đổi độ dài ngày đêm trong các mùa khác nhau.

Chuẩn bị đọc:

Các hiện tượng thiên nhiên có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của con người?

Trải nghiệm cùng văn bản:

Tác giả dân gian muốn nói gì qua câu tục ngữ số 6?

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Các câu tục ngữ này có dấu hiệu gì đặc trưng?

• Ngắn gọn, súc tích và dễ nhớ.
• Phản ánh kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên.

Câu 2: Các câu tục ngữ này đều nói về điều gì?

Chúng đều giải thích các hiện tượng tự nhiên qua những câu ca dao, tục ngữ dễ hiểu.

Câu 3: Hãy điền số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ vào bảng.

Câu 4: Xác định cặp vần từ câu tục ngữ số 2 đến số 6.

Câu 5: Câu tục ngữ số 5 có gì đặc biệt so với các câu khác?

Câu 6: Những câu tục ngữ này có thể giúp ích gì cho con người?

Câu 7: Hãy viết một đoạn văn về tình huống giao tiếp có sử dụng một câu tục ngữ trên.

Gợi ý:

- Hôm nay trời đẹp quá, chắc sẽ nắng. Mình đi chơi nhé?

- Không được đâu, chuồn chuồn bay thấp rồi!

- Thế thì sao?

- Chuồn chuồn bay thấp thì mưa đấy.

I. Tác giả của văn bản Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết

Những câu tục ngữ trong tác phẩm này là sản phẩm trí tuệ của ông cha ta, được truyền từ đời này sang đời khác, phản ánh những quan sát tinh tế của dân gian về các hiện tượng thiên nhiên.

II. Phân tích tác phẩm Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết

Thể loại: Tác phẩm thuộc thể loại tục ngữ, với những câu nói ngắn gọn nhưng chứa đựng nhiều tri thức sâu sắc về tự nhiên.

Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Được trích từ Kho tàng tục ngữ người Việt, công trình biên soạn của Nguyễn Xuân Kính, tác phẩm này được xuất bản lần đầu vào năm 2002, và được lưu truyền rộng rãi trong cộng đồng.

Phương thức biểu đạt:

Tác phẩm sử dụng phương thức nghị luận, qua đó tác giả dân gian muốn truyền tải những thông điệp về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Tóm tắt tác phẩm:

Những câu tục ngữ trong tác phẩm phản ánh kinh nghiệm của ông cha ta về sự thay đổi của thời tiết, được đúc kết qua việc quan sát các hiện tượng tự nhiên như mưa, nắng, gió, và sự chuyển mùa.

Bố cục tác phẩm:

Văn bản được chia thành nhiều phần, mỗi phần tương ứng với một câu tục ngữ dự đoán một hiện tượng thời tiết khác nhau, từ việc dự báo mưa đến việc nhận biết gió bão.

Giá trị nội dung tác phẩm:

Tác phẩm phản ánh mối quan hệ mật thiết giữa con người và thiên nhiên, với những bài học quý báu giúp con người đối phó với các thay đổi của thời tiết.

Giá trị nghệ thuật:

Những câu tục ngữ này có cấu trúc chặt chẽ, dễ nhớ, dễ thuộc, đồng thời giàu hình ảnh, phản ánh rõ nét tính nhịp điệu trong ngôn ngữ dân gian.

III. Phân tích chi tiết các câu tục ngữ:

• Câu tục ngữ số 1: “Trời nắng chóng trưa, trời mưa chóng tối” – Miêu tả cảm giác về thời gian trong ngày qua sự thay đổi của thời tiết.

• Câu tục ngữ số 2: “Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa” – Dự báo thời tiết qua hiện tượng ánh trăng.

• Câu tục ngữ số 3: “Gió heo may, chuồn chuồn bay thì bão” – Dự báo bão qua sự xuất hiện của gió và chuồn chuồn.

• Câu tục ngữ số 4: “Tháng giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét Nàng Bân” – Dự báo thời tiết dựa vào tháng trong năm.

• Câu tục ngữ số 5: “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm” – Quan sát hành động của chuồn chuồn để dự đoán thời tiết.

• Câu tục ngữ số 6: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối” – Miêu tả sự thay đổi giữa ngày và đêm trong các tháng mùa hè và mùa đông.

Chuẩn bị đọc:

Thiên nhiên tác động như thế nào đến cuộc sống của con người?

Trả lời:

Thiên nhiên là yếu tố không thể thiếu trong cuộc sống của con người, cung cấp nguồn tài nguyên sống, năng lượng, và môi trường sinh sản phục vụ cho nhu cầu của con người.

Trải nghiệm cùng văn bản:

Tác giả dân gian muốn nói gì qua câu tục ngữ số 6?

Trả lời:

Câu tục ngữ số 6 phản ánh hiện tượng thay đổi thời gian giữa ngày và đêm, đặc biệt là sự khác biệt rõ rệt giữa tháng năm và tháng mười.

Suy ngẫm và phản hồi:

Câu 1. Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết các câu trong văn bản trên là tục ngữ?

Câu 2. Các câu tục ngữ trên cùng nói về điều gì?

Câu 3. Điền số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ số 2, 4, 6 vào bảng sau (làm vào vở).

Câu 4. Xác định các cặp vần từ câu tục ngữ số 2 đến số 6 và điền vào bảng dưới đây (làm vào vở).

Câu 5. Câu tục ngữ số 5 có gì khác biệt so với các câu còn lại?

Câu 6. Các câu tục ngữ có thể giúp ích gì cho con người trong cuộc sống?

Câu 7. Em hãy viết một đoạn văn về tình huống giao tiếp có thể sử dụng một câu tục ngữ trên.

I. Giới thiệu tác giả

Tác giả dân gian, những người vô danh nhưng chứa đựng trí tuệ của cả một dân tộc, đã để lại cho đời những tác phẩm mang đậm dấu ấn của kinh nghiệm sống. Qua các câu tục ngữ, họ truyền tải tri thức thiên nhiên qua những hình ảnh giản dị nhưng sâu sắc.

II. Khái quát tác phẩm "Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết"

Hoàn cảnh sáng tác

Được in trong kho tàng tục ngữ Việt Nam, công trình do Nguyễn Xuân Kính biên soạn, NXB Văn hóa Thông tin, 2002; đồng thời là một phần của bộ sách "Tục ngữ ca dao dân ca Việt Nam", do Vũ Ngọc Phan biên soạn, NXB Văn học, 2016.

Thể loại

Tục ngữ là thể loại văn học dân gian ngắn gọn, dễ hiểu, thể hiện những kinh nghiệm quý báu của nhân dân về nhiều mặt của đời sống, từ thiên nhiên đến xã hội. Các câu tục ngữ này được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày, truyền đạt những suy nghĩ và sự quan sát của nhân dân qua bao thế hệ.

Bố cục

Tác phẩm này bao gồm 6 phần:

- Phần 1: Câu tục ngữ đầu tiên về sự thay đổi nhanh chóng giữa trời nắng và trời mưa.

- Phần 2: Câu tục ngữ thứ hai về sự báo hiệu thời tiết qua vầng trăng.

- Phần 3: Câu tục ngữ thứ ba về gió heo may và chuồn chuồn bay, dấu hiệu của bão.

- Phần 4: Câu tục ngữ thứ tư về sự phân biệt thời tiết trong mùa đông ở miền Bắc.

- Phần 5: Câu tục ngữ thứ năm về chuồn chuồn bay thấp hay cao để đoán mưa nắng.

- Phần 6: Câu tục ngữ thứ sáu nói về sự thay đổi giữa ngày và đêm trong các tháng trong năm.

Tóm tắt

Văn bản này là sự đúc kết những quan sát của ông cha về thiên nhiên qua các câu tục ngữ, phản ánh sự tinh tế trong việc dự đoán thời tiết.

+ Câu 1 giải thích sự tương phản giữa trời nắng và trời mưa, tạo ra cảm giác khác biệt về thời gian trong ngày.

+ Câu 2 giải thích sự thay đổi của thời tiết qua vầng trăng vào ban đêm.

+ Câu 3 cảnh báo về bão qua sự xuất hiện của gió heo may và chuồn chuồn bay.

+ Câu 4 giải thích kiểu thời tiết mùa đông do gió mùa Đông Bắc gây ra ở miền Bắc.

+ Câu 5 giúp nhận diện sự thay đổi của thời tiết qua hành động của chuồn chuồn.

+ Câu 6 nói về sự chênh lệch giữa thời gian ban ngày và ban đêm ở các tháng trong năm.

Giá trị nội dung

Những câu tục ngữ về thiên nhiên là minh chứng cho trí tuệ dân gian, phản ánh sự quan sát sâu sắc và sự tinh tế của nhân dân trong việc đọc hiểu thiên nhiên. Dù vậy, những kinh nghiệm này chỉ có tính tương đối chính xác, do được tổng kết từ thực tiễn qua thời gian dài.

Đặc sắc nghệ thuật

- Lối nói ngắn gọn, có vần điệu, dễ nhớ.

- Sử dụng hình ảnh cụ thể, có logic chặt chẽ.

- Các vế đối xứng với nhau cả về hình thức lẫn nội dung.

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm "Những kinh nghiệm dân gian về thời tiết"

Câu 1: Theo em, các câu tục ngữ trên đây có thể giúp ích gì cho con người trong cuộc sống?

Lời giải:

Các câu tục ngữ này giúp con người dự báo được tình hình thời tiết, từ đó có sự chuẩn bị thích hợp cho mỗi tình huống, như mang ô khi trời mưa, mặc áo khi trời nắng. Đồng thời, chúng còn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các hiện tượng thiên nhiên và rèn luyện khả năng quan sát, nhận thức những sự kiện xảy ra xung quanh mình.

Câu 2: Thiên nhiên tác động như thế nào đến cuộc sống của chúng ta?

Lời giải:

Thiên nhiên cung cấp tất cả các nguồn tài nguyên cần thiết cho cuộc sống con người: không khí, nước, khoáng sản, thực phẩm, cũng như tạo ra những điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn cho việc sinh sống và sản xuất. Thiên nhiên quyết định các đặc điểm về môi trường sống của con người, từ khí hậu đến địa lý.

Câu 3: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết các câu trong văn bản trên là tục ngữ?

Lời giải:

Các câu trong văn bản là tục ngữ vì chúng rất ngắn gọn, dễ nhớ, có nhịp điệu và vần, nội dung chủ yếu là các kinh nghiệm về thiên nhiên, thời tiết. Những câu này được sử dụng phổ biến trong giao tiếp hàng ngày.

Câu 4: Tác giả muốn nói về hiện tượng gì qua câu 6?

Lời giải:

Câu 6 nói về sự khác biệt giữa thời gian ban ngày và ban đêm trong các tháng trong năm, phản ánh sự thay đổi của thiên nhiên và chu kỳ thời tiết trong năm.

Câu 5: Các câu tục ngữ trên cùng nói về điều gì?

Lời giải:

Các câu tục ngữ đều nói về sự biến đổi của thời tiết, những hiện tượng thiên nhiên mà ông cha ta đã quan sát và đúc kết thành những kinh nghiệm để dự báo thời tiết.

Câu 6: Về hình thức, câu tục ngữ số 5 có gì khác biệt so với các câu còn lại?

Lời giải:

Câu tục ngữ số 5 có cấu trúc đặc biệt, với ba vế thay vì hai như các câu khác. Điều này làm cho câu này trở nên nổi bật và dễ dàng ghi nhớ hơn.

Câu 7: Theo em, các câu tục ngữ trên đây có thể giúp ích gì cho con người trong cuộc sống?

Lời giải:

Các câu tục ngữ này không chỉ giúp con người dự đoán thời tiết mà còn giúp họ biết cách ứng phó với những biến đổi tự nhiên một cách chủ động, từ đó tạo ra cuộc sống tiện nghi và an toàn hơn.

Câu 8: Hãy hình dung một tình huống giao tiếp có thể sử dụng các câu tục ngữ trên. Sau đó, viết một đoạn đối thoại hoặc một đoạn văn về tình huống này với độ dài khoảng 5, 6 câu.

Lời giải:

Vào một chiều hè, Nam và Phúc đang chơi diều bên đê. Đột nhiên, Phúc nhìn lên trời và nói:

- Nam, nhìn kìa, có rất nhiều chuồn chuồn đang bay!

- Mình nghe bảo chuồn chuồn bay nhiều là dấu hiệu sắp mưa đấy, phải không?

- Đúng vậy, và nếu chuồn chuồn bay thấp thì mưa chắc rồi. – Phúc trả lời.

- Vậy thì chúng ta nên mang ô ngay thôi. – Nam nói.

- Chính xác, theo bà tớ thì “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng”. – Phúc giải thích.

Chủ đề chính

Những câu tục ngữ về thiên nhiên không chỉ là những lời dạy giản dị mà còn chứa đựng tri thức sâu sắc về cuộc sống. Những kinh nghiệm mà ông cha ta truyền lại, dù mang tính chất tương đối, nhưng lại giúp con người hiểu rõ hơn về sự thay đổi của thời tiết qua quan sát và trải nghiệm. Đây là tài sản vô giá của dân gian, phản ánh mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên.

Chuẩn bị đọc

Câu 1: (Trang 29, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Thiên nhiên có ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống của chúng ta?

Phương pháp giải:

Đọc câu hỏi và trả lời dựa trên sự hiểu biết cá nhân.

Lời giải chi tiết:

Thiên nhiên tác động đến cuộc sống của chúng ta theo nhiều cách:

+ Thiên nhiên là nguồn gốc của sự sống, cung cấp mọi yếu tố thiết yếu cho sự tồn tại của con người.

+ Thiên nhiên cung cấp tài nguyên như thức ăn, khoáng sản, lâm sản, hải sản, phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của con người.

Trải nghiệm cùng VB

(Trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Qua câu 6, tác giả dân gian muốn nói về hiện tượng gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ câu và suy ngẫm, trả lời theo cảm nhận của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Câu 6 nói về sự biến đổi của ngày và đêm, và sự khác biệt về độ dài ngày đêm theo mùa trong năm.

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (Trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Những đặc điểm nào giúp bạn nhận ra câu trong văn bản là tục ngữ?

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết cá nhân và các kiến thức đã học để nhận diện đặc điểm của câu tục ngữ.

Lời giải chi tiết:

- Các câu ngắn gọn, súc tích.

- Có nhịp điệu, hình ảnh, và vần điệu rõ rệt.

- Được sử dụng trong lời nói hằng ngày.

- Nội dung chủ yếu xoay quanh các hiện tượng thiên nhiên, thời tiết.

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (Trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Các câu tục ngữ trên cùng phản ánh điều gì?

Phương pháp giải:

Hiểu rõ nội dung từng câu để xác định nội dung chung của các câu tục ngữ.

Lời giải chi tiết:

Tất cả các câu tục ngữ trong bài đều nói về những kinh nghiệm dân gian liên quan đến thời tiết.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (Trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Điền số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ số 2, 4, 6 vào bảng sau (làm vào vở):

Câu Số chữ Số dòng Số vế

Phương pháp giải:

Dựa vào phần Tri thức ngữ văn và sự hiểu biết của bản thân, điền vào bảng.

Lời giải chi tiết:

Câu Số chữ Số dòng Số vế

1 - 4 - 1 - 1

2 - 8 - 1 - 2

3 - 8 - 1 - 2

4 - 6 - 1 - 2

5 - 8 - 1 - 2

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (Trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Phân tích các cặp vần từ câu tục ngữ số 2 đến số 6 và điền vào bảng dưới đây (làm vào vở):

Câu Cặp vần Loại vần

Nhận xét về tác dụng của vần trong các câu tục ngữ trên.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học và suy nghĩ bản thân, điền vào bảng và giải thích tác dụng của vần trong câu tục ngữ.

Lời giải chi tiết:

Câu Cặp vần Loại vần

1. Trưa – mưa Vần cách

2. Hạn – tán Vần cách

3. May – bay Vần cách

4. Đài – hai Vần cách

5. Mưa – vừa Vần cách

6. Năm – nằm, sáng – tháng, Mười – cười Vần cách

Tác dụng của vần: Giúp câu tục ngữ dễ nhớ, dễ đọc, tạo cảm giác nhẹ nhàng, dễ thuộc.

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (Trang 31, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

So sánh câu tục ngữ số 5 với các câu còn lại về hình thức.

Phương pháp giải:

Dựa vào hình thức câu tục ngữ và sự hiểu biết về thơ lục bát, xác định điểm khác biệt.

Lời giải chi tiết:

Câu tục ngữ số 5 có cấu trúc thơ lục bát, khác biệt với các câu còn lại ở chỗ dòng trên có 6 chữ, dòng dưới có 8 chữ.

Suy ngẫm và phản hồi 6

Câu 6 (Trang 31, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Các câu tục ngữ có thể giúp ích gì cho cuộc sống con người?

Phương pháp giải:

Dựa vào suy nghĩ cá nhân, nêu cảm nhận về sự hữu ích của các câu tục ngữ.

Lời giải chi tiết:

Các câu tục ngữ có thể giúp con người dự đoán thời tiết, từ đó biết cách ứng phó với tình hình: như khi trời nắng thì có thể mặc áo, khi trời mưa thì mang ô hoặc áo mưa. Đồng thời, chúng còn giúp ta hiểu rõ hơn về các hiện tượng tự nhiên và cách nhận thức chính xác về chúng.

Suy ngẫm và phản hồi 7

Câu 7 (Trang 31, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy tưởng tượng một tình huống giao tiếp có thể sử dụng các câu tục ngữ trên và viết đoạn đối thoại ngắn.

Phương pháp giải:

Dựa vào trí tưởng tượng, viết đoạn đối thoại mô phỏng tình huống thực tế.

Lời giải chi tiết:

Vào một chiều hè, Nam và Phúc ngồi trên đê thả diều. Phúc chỉ tay lên trời và nói:

- Nam, nhìn kìa, chuồn chuồn bay đầy trời!

- Tớ nghe bà bảo khi chuồn chuồn bay nhiều là dấu hiệu của mưa đấy – Nam đáp.

- Ừ, nhưng bà tớ bảo còn phải nhìn độ cao của chuồn chuồn nữa mới đoán được chính xác. – Phúc nói tiếp.

- À, thế là sao? – Nam hỏi lại.

- Bà tớ bảo, “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.” – Phúc giải thích.

- Thật thú vị, tớ chưa biết điều này. Đây là bài học quý báu từ ông cha ta đấy nhỉ? – Nam cười.

- Đúng rồi, chắc chắn là vậy. – Phúc đồng tình.

Chuẩn bị đọc

Câu hỏi: Theo em, để đạt hiệu quả trong việc trồng trọt và chăn nuôi, người lao động cần chú ý đến những yếu tố nào?

Câu trả lời:

Người lao động cần chú trọng đến nhiều yếu tố như việc lựa chọn giống cây trồng và vật nuôi, điều kiện tự nhiên như thời tiết, ánh sáng, cũng như chất dinh dưỡng mà đất và cây cần.

Trải nghiệm cùng văn bản

Câu hỏi 1: 'Hoa đất' trong câu 5 có ý nghĩa gì?

Câu trả lời: 'Hoa đất' ám chỉ mưa vào thời điểm này sẽ rất hữu ích cho việc phát triển hoa màu.

Bài tập và hướng dẫn giải

Suy ngẫm và phản hồi

Câu hỏi 1: Hãy chỉ ra các đặc điểm của tục ngữ trong những câu trên.

=> Xem hướng dẫn giải

Các câu tục ngữ thể hiện những bài học quý giá rút ra từ kinh nghiệm thực tế của dân gian trong lao động sản xuất, giúp nâng cao sự thuyết phục và độ tin cậy của các phương pháp canh tác.

Câu hỏi 2: Xác định số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ từ số 1 đến số 5.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu | Số chữ | Số dòng | Số vế

1 - 4 - 1 - 1

2 - 8 - 1 - 2

3 - 8 - 1 - 2

4 - 6 - 1 - 2

5 - 8 - 1 - 2

Câu hỏi 3: Tìm các cặp vần và nhận xét về tác dụng của vần trong các câu tục ngữ từ số 2 đến số 6.

=> Xem hướng dẫn giải

- Câu tục ngữ 2: vần lưng (lụa - lúa)

- Câu tục ngữ 3: vần cách (lâu - sâu)

- Câu tục ngữ 4: vần lưng (lạ - mạ)

- Câu tục ngữ 5: vần lưng (Tư - hư)

- Câu tục ngữ 6: vần cách (bờ - cờ)

Câu hỏi 4: So sánh sự khác biệt về hình thức giữa hai câu tục ngữ số 1 và số 6 so với các câu 2, 3, 4, 5.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu tục ngữ số 1 có một vế, trong khi câu số 6 lại có ba vế, tạo nên sự khác biệt rõ rệt về hình thức.

Câu hỏi 5: Dựa vào các từ 'hoa đất' và 'hư đất' trong câu tục ngữ số 5, em hãy giải thích thông điệp mà tác giả dân gian muốn gửi gắm.

=> Xem hướng dẫn giải

Thông qua câu tục ngữ này, ông cha ta nhấn mạnh rằng việc canh tác cần phải dựa vào sự hiểu biết về thời tiết. Mưa vào tháng ba giúp hoa màu phát triển, nhưng mưa lớn vào tháng tư sẽ ảnh hưởng đến cây trồng.

Câu hỏi 6: Xác định biện pháp tu từ trong câu tục ngữ số 6 và tác dụng của biện pháp đó.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu tục ngữ số 6 sử dụng biện pháp nhân hóa, với các hình ảnh như 'lúa chiêm - nép - nghe - phất cờ', tạo ra sự sinh động và phản ánh cái nhìn của người xưa về thiên nhiên.

Câu hỏi 7: Các câu tục ngữ trên nói về nội dung gì? Ý nghĩa của các câu tục ngữ này đối với lao động sản xuất.

=> Xem hướng dẫn giải

Những câu tục ngữ này thể hiện sự quan sát tinh tế về các hiện tượng tự nhiên, đồng thời khẳng định tình yêu thiên nhiên, sự trân trọng lao động và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.