Top 6 bài soạn xuất sắc về "Trăng sáng trên đầm sen" (Ngữ văn 11 - SGK Chân trời sáng tạo)

Câu 1: Chỉ ra một số hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen

Trả lời:

Những hình ảnh miêu tả vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen:

+ "Ánh trăng như dòng nước chảy nhẹ, lặng lẽ chiếu sáng lên mặt lá sen và hoa sen."

+ “Lớp sương mỏng phủ trên mặt đầm sen.”

+ “Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ những rặng cây cao rọi xuống, giữa ánh sáng và bóng tối tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) trữ tình.”

Câu 2: Nêu một số chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình, và tác dụng của sự kết hợp này.

Trả lời:

Chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình:

- “Những bông sen trắng lốm đốm trên lớp lá sen, có bông dịu dàng hé nở, có bông còn e ấp, chúng như những hạt ngọc hay những vì sao trên bầu trời đêm, như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong.”

- “Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao chiếu xuống, bóng lá cây loang lổ như ma; bóng của những cành liễu cong cong, vẽ lên mặt lá sen.”

- “Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng giữa ánh sáng và bóng tối tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng.”

Tác dụng của sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình:

- Sự kết hợp này làm đoạn văn trở nên sinh động, đầy cảm xúc, tạo ra một không gian mộng mơ, hòa quyện với thiên nhiên tuyệt đẹp.

- Nó mang đến cho độc giả cảm giác hòa mình vào vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo sự thư giãn và bình yên.

Câu 3: Dẫn chứng thể hiện sự liên tưởng và biểu cảm bất ngờ trong văn bản.

Trả lời:

Những dẫn chứng cho thấy sự liên tưởng và biểu cảm thú vị trong văn bản:

- “Lá sen nhô lên mặt nước như chiếc váy của nàng vũ nữ duyên dáng.”

- “Những bông sen trắng điểm xuyết trên mặt lá sen, có bông hé nở dịu dàng, có bông e ấp như những viên ngọc, như những vì sao trên bầu trời đêm, hay như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong.”

- “Sương mỏng phủ lên lá sen và hoa sen như được ‘tắm gội bằng sữa bò’ hay như được bao phủ trong một giấc mơ dịu dàng.”

- “Ánh trăng trên đầm sen không đều, nhưng giữa ánh sáng và bóng tối lại tạo ra một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng.”

Câu 4: Cảm hứng chủ đạo trong văn bản là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là vẻ đẹp kỳ ảo của đêm trăng bên đầm sen, tạo nên một không gian thơ mộng và trữ tình, thể hiện sự rung động của con người trước thiên nhiên đẹp đẽ.

Câu 5: Đặc điểm thể loại tản văn qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Đặc điểm thể loại tản văn:

- Ngôn ngữ tinh tế và giàu hình ảnh: Văn bản sử dụng ngôn từ tinh tế, hình ảnh sống động để miêu tả cảnh vật và cảm xúc của tác giả.

- Thể hiện cái tôi của tác giả: Tác giả thể hiện cảm xúc, suy nghĩ cá nhân qua văn bản, mang đến sự chân thật và tinh tế.

- Chất trữ tình: Văn bản thể hiện cảm xúc sâu sắc của tác giả với thiên nhiên qua những câu văn đầy trữ tình.

- Thiên nhiên là chủ đề chính: Văn bản tập trung miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc biệt là cảnh đêm trăng bên đầm sen, tạo ra một không gian thơ mộng, trữ tình.

Câu 6: Ảnh minh họa (Nguồn internet) ảnh 1

Ảnh minh họa (Nguồn internet)

HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu 1: Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

=> Xem hướng dẫn giải

Một số từ ngữ và hình ảnh miêu tả vẻ đẹp hòa quyện giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen: "Ánh trăng như dòng nước chảy, lặng lẽ lan tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen;" hay "Ánh trăng trên đầm sen tuy không đều nhưng giữa ánh sáng và bóng tối lại tạo nên một giai điệu hài hòa, giống như bản nhạc vi-ô-lông nổi tiếng…"

Câu 2: Nêu một số chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình, và tác dụng của sự kết hợp này trong văn bản.

=> Xem hướng dẫn giải

Yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố trữ tình được thể hiện trong các câu sau: "Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ những rặng cây cao, chiếu xuống, bóng lá cây đen loang lổ, như ma quái; bóng dáng của những cành liễu cong cong như vẽ lên mặt lá sen." Dù ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, nhưng sự kết hợp giữa ánh sáng và bóng tối lại tạo nên một giai điệu hài hòa, giống như một bản nhạc vi-ô-lông trữ tình. Sự kết hợp này đã làm nổi bật vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng trong một không gian thơ mộng, trăng và cảnh vật hòa quyện, làm cho lòng người thêm rung động.

Câu 3: Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng bất ngờ và biểu cảm thú vị. Dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.

=> Xem hướng dẫn giải

Những dẫn chứng thể hiện sự liên tưởng thú vị trong văn bản:

• "Thoát khỏi bản thân vào lúc bình thường, như bước vào một thế giới khác hẳn."
• "Trên mặt đầm sen, lá sen san sát, nhô lên mặt nước như chiếc váy của nàng vũ nữ duyên dáng."
• "Có bông sen vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e ấp, như những viên ngọc châu hay những cánh sao trên bầu trời đêm, như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong."
• "Một làn gió nhẹ vô tình thổi qua, đưa hương thơm của những bông sen tỏa khắp đất trời, mùi hương được so sánh với 'tiếng hát vọng từ tòa nhà cao tầng'…"
• "Lớp sương mỏng nhẹ phủ trên tán lá sen như mới được 'tắm gội bằng sữa bò' hay như được bao phủ trong giấc mộng với dải lụa mỏng."
• "Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao, rọi xuống, bóng lá cây đen loang lổ như ma, hình bóng của cành liễu cong như vẽ lên mặt lá sen…"

Câu 4: Cảm hứng chủ đạo của văn bản là gì?

=> Xem hướng dẫn giải

Cảm hứng chủ đạo trong văn bản là vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng, dịu ngọt và thơ mộng, thể hiện niềm xao xuyến khi được thưởng thức trọn vẹn cảnh vật và hương sắc thiên nhiên.

Câu 5: Trình bày đặc điểm thể loại tản văn qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

=> Xem hướng dẫn giải

- Chất trữ tình trong tản văn được hình thành từ cảm xúc, suy nghĩ của tác giả, với sự miêu tả về vẻ đẹp thiên nhiên và những rung động thẩm mỹ của người đọc. Đầm sen hiện lên dịu dàng và thơ mộng: "Trên mặt đầm sen, lá sen san sát, nhô lên như chiếc váy vũ nữ duyên dáng." Những bông sen như ngọc châu, như cánh sao, tỏa sáng trong không gian thơ mộng.

- Một làn gió nhẹ thổi qua, mang hương thơm của hoa sen hòa quyện với mùi hương kỳ diệu, làm nổi bật vẻ đẹp của hoa sen xinh tươi. Sương mỏng phủ trên lá sen và hoa, làm cho cảnh vật như bước ra từ giấc mơ huyền bí. Ánh trăng xuyên qua kẽ lá, chiếu xuống, tạo nên một không gian mộng mơ, hòa quyện giữa ánh sáng và bóng tối, tạo nên một khung cảnh đẹp như bản nhạc vi-ô-lông.

- Cái tôi trong tản văn được thể hiện qua cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả, thể hiện qua những từ nhân xưng ngôi thứ nhất. Tác giả cảm thấy tâm hồn thanh thản, thoát khỏi mọi xô bồ, tận hưởng vẻ đẹp của đêm trăng. Ngôn ngữ trong tản văn tinh tế, sống động, giàu hình ảnh và chất trữ tình, như sự so sánh mùi hương hoa sen với "tiếng hát vọng từ tòa nhà cao tầng" hay lớp sương mỏng phủ lên hoa sen như "giấc mơ với dải lụa mỏng."

Dàn ý Phân tích Trăng sáng trên đầm sen

I. Mở bài

Giới thiệu tác giả Chu Tự Thanh và tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen.

II. Thân bài

- Tìm hiểu về Chu Tự Thanh (cuộc đời, sự nghiệp, phong cách nghệ thuật…)

- Tìm hiểu về tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen (hoàn cảnh sáng tác, thể loại, v.v.)

- Tổng kết giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.

III. Kết bài

Chia sẻ cảm nhận sau khi đọc tác phẩm.

Phân tích Trăng sáng trên đầm sen

Chu Tự Thanh là một thi nhân, nhà tản văn nổi tiếng Trung Quốc, người nổi bật với lòng yêu nước sâu sắc và những tác phẩm văn học đậm chất trữ tình. Ông là tác giả của nhiều bài tản văn nổi tiếng như Tấm lưng, Trăng sáng trên đầm sen, Màu xanh… Trong đó, Trăng sáng trên đầm sen là một tác phẩm đặc sắc để lại nhiều ấn tượng sâu sắc với độc giả.

Chu Tự Thanh sinh năm 1891 và mất năm 1948, tên thật là Chu Tự Hoa. Ông là người có khí tiết mạnh mẽ, thẳng thắn, luôn lên án cái xấu và bảo vệ cái đúng. Ông nổi bật trong phong trào Ngũ Tứ, là người tích cực ủng hộ những hành động yêu nước của sinh viên, học sinh. Ông được biết đến như là một “mĩ văn” trong lĩnh vực tản văn.

Khung cảnh đêm khuya thanh tĩnh hiện ra, “Vầng trăng từ từ nhô lên, và không còn tiếng ồn ào của trẻ con ngoài đường.” Trong khoảnh khắc ấy, dù bình yên, nhưng nhân vật trữ tình vẫn cảm thấy trong lòng mình có một nỗi bồn chồn, lo âu. Khi đi dạo, ông nhớ về đầm sen nơi mình thường xuyên đi qua, và nghĩ rằng đầm sen ấy sẽ đẹp đến thế nào dưới ánh trăng sáng.

Trong không gian tĩnh lặng ấy, khi đi bộ dưới vầng trăng sáng, tác giả cảm nhận được sự tự do. Đầm sen hiện ra với vẻ đẹp dịu dàng, thơ mộng: “Những tán lá sen san sát trên mặt nước, như chiếc váy của vũ nữ xinh đẹp.” Những bông sen trắng tinh, hồn nhiên, lộ ra như ngọc châu hay cánh sao sáng lấp lánh trên bầu trời đêm.

Một làn gió nhẹ thổi qua, mang theo hương thơm của sen lan tỏa khắp đất trời. Mùi hương được tác giả so sánh với “tiếng hát vọng từ xa” qua đó làm nổi bật vẻ đẹp thanh thoát của hoa sen. Lớp sương nhẹ nhàng phủ trên lá và hoa như làn sương từ giấc mơ, khiến cảnh vật thêm thơ mộng. Dù ánh trăng đôi khi bị mây phủ, nhưng sự mờ ảo ấy lại khiến nó trở nên thú vị, như ánh sáng loang qua từng lớp lá, tạo nên khung cảnh như bản nhạc vi-ô-lông đầy hài hòa, quyến rũ.

Với tài năng nghệ thuật điêu luyện, Chu Tự Thanh đã khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng với sự thanh thoát, dịu dàng. Tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen đã thành công trong việc tạo ra những rung động sâu sắc trong lòng người đọc, khi họ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên trong đêm trăng huyền bí.

*Nội dung chính Trăng sáng trên đầm sen: Tác phẩm ca ngợi vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên, đặc biệt là vẻ đẹp của đầm sen dưới ánh trăng, thể hiện tình yêu thiên nhiên và tấm lòng trắc ẩn của tác giả với cuộc sống.

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh miêu tả sự hòa hợp giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.

Trả lời:

Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự hòa quyện giữa ánh trăng và hoa sen:

+ “Ánh trăng như dòng nước chảy, nhẹ nhàng lan tỏa xuống từng phiến lá sen và những bông hoa sen.”

+ “Lá sen và hoa sen như vừa được tắm gội trong làn sữa ngọt ngào, lại như được bao phủ trong giấc mộng mịn màng của dải lụa trắng.”

Câu 2 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Chỉ ra các chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong tác phẩm; tác dụng của sự kết hợp này.

Trả lời:

Những chi tiết thể hiện sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình:

- “Trên mặt đầm sen, những tán lá san sát, cao vút như váy của một nàng vũ nữ duyên dáng.”

- “Một làn gió nhẹ nhàng thổi qua, mang theo mùi hương thanh thoát, dịu dàng như tiếng hát vọng từ tòa nhà cao tầng xa xôi…”

→ Tác dụng của sự kết hợp này là: Giúp làm cho câu văn sống động, hấp dẫn hơn, khiến thiên nhiên trở nên gần gũi, dễ cảm nhận với con người.

Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Người viết tùy bút, tản văn có đặc điểm liên tưởng bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm này.

Trả lời:

Các dẫn chứng thể hiện sự liên tưởng bất ngờ:

- “Lá sen nhô lên mặt nước cao vút, như chiếc váy của nàng vũ nữ diễm lệ.”

- “Những bông sen màu trắng xinh đẹp, e ấp nở ra, như những hạt ngọc lấp lánh, những cánh sao rực rỡ trên bầu trời đêm vắng, hay như những cô gái e thẹn sau khi tắm xong.”

Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản này là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là:

- Vẻ đẹp trong trẻo, thanh thoát của thiên nhiên và con người trong đêm trăng.

- Tình yêu thiên nhiên, lòng trắc ẩn của tác giả đối với vẻ đẹp bất tận của thiên nhiên.

Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn trong tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Đặc điểm của thể loại tản văn trong tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen:

- Kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình; miêu tả thiên nhiên và con người một cách sinh động.

- Bộc lộ cảm xúc, tư tưởng của tác giả đối với thiên nhiên và con người qua từng dòng văn.

- Ngôn ngữ sử dụng có tính nghệ thuật cao, với các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, tạo sự mượt mà và sâu sắc.

Câu 1 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen.

Lời giải chi tiết:

 Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen:

“...Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen”.

“...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Câu 2 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nêu một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Phương pháp giải:

Vận dụng vốn hiểu biết về yếu tố tự sự kết hợp yếu tố trữ tình đã được học, chỉ ra những chi tiết có sự kết hợp trong văn bản và nêu tác dụng về hình thức, nội dung.

Lời giải chi tiết:

Chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong văn bản:

- “...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

....

       Bằng những chi tiết kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình, đã làm cho đoạn văn bản trở nên có hồn, sinh động, gợi cảm và hấp dẫn người đọc hơn. Hơn nữa, những chi tiết miêu tả cảnh kết hợp trữ tình tạo nên một khung cảnh nên thơ, thơ mộng làm cho hình ảnh trăng hòa quyện với cảnh vật, khung cảnh tuyệt đẹp ấy làm rung động lòng người. Vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng thật dịu ngọt, thơ mộng ấy thật đẹp biết bao.

Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, tìm và chỉ ra những dẫn chứng cho thấy người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị có trong văn bản. 

Lời giải chi tiết:

Dẫn chứng trong văn bản cho thấy người viết tùy bút, tả văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị:

- “.. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều”

- “...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

……

Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, bám sát vào những chi tiết nổi bật trong văn bản từ đó rút ra được cảm hứng chủ đạo xuyên suốt văn bản.

Lời giải chi tiết:

 Thông qua một số chi tiết:

- “...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

- “...Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen”.

- “...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Từ những chi tiết ấy, có thể thấy cảm hứng chủ đạo xuyên suốt văn bản là vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng bên hồ sen thật thơ mộng, nên thơ, trữ tình đồng thời thể hiện niềm xao xuyến, sự rung động của con người khi được thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp của hương sắc, cảnh vật nơi đây.

Câu 5 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, bám sát vào những chi tiết nổi bật trong văn bản từ đó rút ra đặc trưng của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Lời giải chi tiết:

 Chất trữ tình trong tản văn là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên những rung động cho người đọc:

“.. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều”

“...Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

“...Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng” 

…..

      Cái tôi trong bài tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả gửi gắm qua văn bản:

“...Vầng trăng đang từ từ nhô lên, đã không còn nghe thấy tiếng nô đùa của bọn trẻ chơi trên đường cái bên ngoài bức tường” trong khoảnh khắc dịu êm, tĩnh lặng như thế, nhưng dường như nhân vật trữ tình đang có nỗi tâm sự gì đó mà “cảm thấy trong lòng bồn chồn không yên”.

“....Như trong đêm đi dưới ánh trăng mênh mang, tôi có thể suy tư bất cứ điều gì, và cũng có thể không nay, một mình suy nghĩ gì cả, thế là tôi cảm thấy mình là con người tự do.”

….

        Ngôn ngữ tản văn rất tinh tế và sống động đồng thời mang hơi thở giàu hình ảnh và chất trữ tình:

“...Một làn gió nhẹ thổi qua, đưa hương thơm man mác, thoang thoáng như tiếng hát trên toà nhà cao tầng từ xa vọng tới”: gió thổi hương sen được so sánh như tiếng hát trên toà nhà cao tầng từ xa vọng tới cho ta cảm nhận rõ hơn mùi hương sen thơm ngát, khiến cho độc giả thêm ấn tượng với những bông hoa sen xinh tươi. 

“....Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ toả xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen. Lá sen và hoa sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò, lại như được bao trùm trong giấc mộng bằng dải lụa mỏng”: cảnh sắc đầm sen trở nên thơ mộng, ánh trăng được có như nước chảy lặng lẽ tỏa xuống đầm sen, nhân hóa hình ảnh lá sen, bông sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò

Nội dung chính bài Trăng sáng trên đầm sen

Tác phẩm Trăng sáng trên đầm sen là bức tranh tuyệt đẹp về vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên và con người trong khoảnh khắc đêm trăng sáng. Đầm sen trong không gian tĩnh mịch được tác giả khắc họa rõ nét, với vẻ đẹp lung linh huyền ảo của làn nước và hương sen quyện trong gió. Tác phẩm không chỉ tôn vinh vẻ đẹp tự nhiên mà còn truyền tải thông điệp về sự kết nối giữa con người và vũ trụ, sự dịu dàng của thiên nhiên cùng sự chân thành của trái tim con người.

Soạn bài Trăng sáng trên đầm sen ngắn nhất

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen.

Trả lời:

- Một số hình ảnh và từ ngữ gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng và hoa lá trên đầm sen:

+ “Ánh trăng như dòng nước tĩnh lặng, nhẹ nhàng trải xuống mặt lá sen và hoa sen.”

+ “Ánh trăng trên đầm sen không đều nhưng giữa bóng tối và ánh sáng lại hòa quyện tạo thành một giai điệu như tiếng đàn vi-ô-lông (violin) du dương…”

+ “Lá sen và hoa sen như được tắm trong làn nước mát lạnh, phủ trên đó một lớp sương nhẹ như dải lụa mỏng.”

Câu 2 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Trả lời:

Chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình:

- “Trên mặt đầm sen uốn lượn, tán lá sen xanh mướt dập dờn trên mặt nước, như chiếc váy của một nàng vũ nữ kiêu kỳ…”

- “Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ những cành cây cao, tạo ra những bóng đen đan xen trên mặt nước như những hình vẽ kỳ lạ.”

- “Một làn gió nhẹ thoảng qua, mang theo hương thơm thoang thoảng như tiếng hát từ những tòa nhà cao tầng xa vắng.”

→ Tác dụng:

+ Sự kết hợp này làm cho văn bản trở nên sinh động, cuốn hút, lột tả vẻ đẹp thiên nhiên một cách tuyệt vời, đồng thời tạo sự gần gũi giữa con người và thiên nhiên.

Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.

Trả lời:

Dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm bất ngờ và thú vị:

+ “Chuyển mình ra khỏi thế giới quen thuộc, như bước vào một không gian hoàn toàn khác.”

+ “Lá sen nhô lên khỏi mặt nước, mềm mại như váy của một vũ nữ duyên dáng.”

+ “Ánh trăng trên đầm sen lấp lánh, tạo nên một bản nhạc huyền bí, như tiếng đàn vi-ô-lông du dương.”

+ “Những bông sen trắng, e ấp và dịu dàng, như những viên ngọc trên mặt nước đêm, giống như những vì sao bừng sáng giữa bầu trời đêm thăm thẳm.”

Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?

Trả lời:

- Cảm hứng chủ đạo của tác giả đến từ vẻ đẹp giản dị, thanh tao của cảnh vật thiên nhiên và con người nơi đây. Chính vẻ đẹp thuần khiết ấy đã làm nảy sinh những xúc cảm chân thành, sâu sắc trong tác phẩm.

- Tình yêu thiên nhiên và lòng trắc ẩn của tác giả đối với vẻ đẹp thiên nhiên cũng là cảm hứng chủ đạo. Những cảm xúc ấy được thể hiện một cách tinh tế qua từng câu chữ, mang lại cho người đọc những cảm xúc mộc mạc, tự nhiên nhưng đầy sức sống.

Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen:

- Chất trữ tình trong tản văn được hình thành từ những cảm xúc, suy tư của tác giả về thiên nhiên, qua đó tạo nên một tác phẩm đầy xúc động cho người đọc.

- Cái tôi cá nhân trong bài viết thể hiện qua những cảm xúc sâu lắng và suy nghĩ của tác giả, qua đó truyền tải cái nhìn và cảm nhận riêng về thế giới xung quanh.

- Ngôn ngữ của tản văn mang tính nghệ thuật, với những biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, tạo nên những hình ảnh đẹp đẽ, sinh động về thiên nhiên.

- Các biện pháp tu từ không chỉ làm tăng sức biểu cảm mà còn làm cho văn bản trở nên gần gũi và dễ hiểu, đồng thời thổi hồn vào cảnh vật, làm cho thiên nhiên trở nên sống động trong mắt người đọc.