Top 6 Bài văn Cảm nhận về 8 câu cuối trong tác phẩm 'Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ' (Ngữ văn 10) xuất sắc nhất

“Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” là một đoạn trích nổi bật trong tác phẩm ‘Chinh phụ ngâm’ của Đặng Trần Côn, được dịch giả Đoàn Thị Điểm thể hiện một cách sâu sắc và hoàn hảo. Bài thơ này đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng tầng lớp Nho sĩ lúc bấy giờ, và được coi là một tác phẩm phản ánh nỗi đau khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời lên án sự tàn bạo của chế độ thống trị. Phân tích tám câu cuối của bài thơ, ta thấy rõ sự khắc khoải trong lòng người phụ nữ phải sống trong nỗi cô đơn, đau buồn, đợi chờ chồng từ trận mạc trở về. Những câu thơ này mang đậm nỗi nhớ nhung và khát khao đoàn tụ, dâng lên mạnh mẽ trong tâm hồn người chinh phụ, tạo nên một cảm giác day dứt, khắc khoải.

Bài thơ ra đời dưới triều đại vua Lê Hiển Tông, thời kỳ đầy biến động với những cuộc khởi nghĩa nông dân và cảnh tượng xã hội đầy bất công. Những đau khổ của nhân dân, những cuộc chia ly, đã được Đặng Trần Côn khắc họa qua tác phẩm, bày tỏ sự đồng cảm sâu sắc đối với phận người phụ nữ phải tiễn chồng ra trận, mòn mỏi đợi chờ tin tức từ nơi chiến trường. ‘Chinh phụ ngâm’ gồm 476 câu thơ, là lời tâm sự đầy lắng đọng của người phụ nữ trong sự cô đơn, thiếu thốn tình cảm khi chồng vắng mặt nơi biên cương. Nếu mười sáu câu đầu tiên miêu tả sự cô đơn, lẻ loi của người chinh phụ, thì tám câu cuối lại phản ánh nỗi nhớ nhung khắc khoải, mong mỏi tin tức về người chồng nơi xa.

Lòng này gửi gió Đông có tiện?
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên

Câu thơ này thể hiện nỗi nhớ nhung da diết của người vợ đối với người chồng nơi chiến trường. Gió Đông như một sứ giả, mang nỗi lòng của người phụ nữ đến non Yên, nơi chồng cô đang chiến đấu. Bằng cách sử dụng phép nhân hóa, tác giả đã tạo nên một hình ảnh đầy ẩn dụ, thể hiện nỗi niềm mong chờ vô vọng. Từ “nghìn vàng” là hình ảnh ẩn dụ cho tình yêu sâu nặng và khát khao được đoàn tụ của người vợ, sự khắc khoải khi chờ đợi tin tức về chồng.

Non Yên dù chẳng tới miền
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu
Thiếp nhớ chàng đau đáu nào xong

Hình ảnh “Non Yên chẳng tới miền” diễn tả sự xa cách vô cùng giữa người vợ và người chồng. Nỗi nhớ ấy kéo dài vô tận, như con đường lên trời, không thể đo đếm. Cảm giác khắc khoải, lo lắng, và nhớ nhung không thể nguôi ngoai, thể hiện qua những từ ngữ như “thăm thẳm”, “đau đáu”. Tác giả khắc họa nỗi đau ấy như một vết thương lòng không thể chữa lành, khi người phụ nữ phải chờ đợi trong vô vọng.

Cảnh buồn người thiết tha lòng
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun

Cảnh vật và tâm trạng của người chinh phụ hòa vào nhau, tạo nên một bức tranh u sầu, đầy nỗi nhớ. Cảnh vật như phản chiếu tâm trạng của người phụ nữ, khiến cho không gian thêm lạnh lẽo, hoang vắng. Hình ảnh “cành cây sương đượm”, “tiếng trùng” tạo ra không khí buồn bã, sầu thảm, khiến người đọc cảm nhận được sự cô đơn, lẻ loi của người chinh phụ. Cảnh vật trở nên sinh động, gần gũi và đầy cảm xúc qua lời miêu tả của tác giả.

Tác giả sử dụng thể thơ song thất lục bát đầy tinh tế để thể hiện tâm trạng của nhân vật, tạo ra một không gian thơ mộng, lắng đọng. Qua tám câu thơ cuối, Đặng Trần Côn đã khắc họa sâu sắc nỗi lòng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, vừa thể hiện khát vọng yêu thương giản dị, vừa phản ánh sự bất công của chiến tranh, khi gia đình phải chịu đựng nỗi đau chia ly.

Khác với giai đoạn đầu của văn học trung đại, khi mà các tác phẩm ca ngợi chiến công oanh liệt của những anh hùng, đến thế kỷ 18-19, khi nhà nước phong kiến đối mặt với khủng hoảng và chiến tranh liên miên, văn học chuyển sang một hướng nhân đạo sâu sắc, đề cao quyền sống của con người. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là ‘Chinh phụ ngâm’ của Đặng Trần Côn, được Đoàn Thị Điểm dịch lại.

Trong tám câu cuối của bài thơ, người chinh phụ như đang cố gắng thoát khỏi sự bao phủ của nỗi buồn, nỗi cô đơn xâm chiếm không gian, thời gian và tâm hồn. Cô đã tìm đến ngoại cảnh như là sự cứu cánh, nhưng đó chỉ là tiếng gà gáy, là bóng hòe phất phơ, càng làm nổi bật sự trơ trọi và nỗi buồn vô tận trong lòng nàng. Tình cảnh này dẫn đến một bi kịch, khi nàng không thể thoát khỏi sự khắc khoải, chỉ còn lại là những nỗi nhớ đằng đẵng, vô vọng.

“Lòng này gửi gió Đông có tiện

Nghìn vàng xin gửi đến non Yên.”

Đây là tất cả tình yêu thương, sự thủy chung, được gửi gắm vào Non Yên – một địa danh huyền bí, xa xôi, như là biểu tượng cho sự chia xa, cho sự vô vọng trong tình yêu. Non Yên là sự khát khao đoàn tụ, nhưng cũng là sự mù mịt, không thể nào tới được.

“Non Yên dù chẳng tới miền

Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời.”

Nỗi nhớ của người chinh phụ càng trở nên đậm sâu khi khoảng cách giữa nàng và người chồng càng xa xôi. Sự cô đơn này kéo dài đến vô tận, không thể đo lường được. Sau những phút giây tĩnh lặng, nàng quay về với thực tại, nhìn vào cảnh vật xung quanh, cảm nhận sự thê lương và mệt mỏi trong lòng.

“Sương như búa bổ mòn gốc liễu

Tuyết dường cưa xẻ héo cành ngô”

Giọt sương phủ bụi chim gù

Sâu tường kêu vắng chuông chùa nện khơi.”

Cảnh vật xung quanh phản chiếu nỗi buồn trong lòng nàng, như sự lạnh lẽo của cảnh vật cũng hòa cùng sự thê lương trong tâm hồn. Mỗi hình ảnh đều như phản ánh tâm trạng của người chinh phụ, như những cơn mưa đổ, như làn gió lạnh thổi qua những cành cây héo.

Tuy nhiên, sự mạnh mẽ của tâm hồn người chinh phụ lại giúp nàng vươn lên tìm kiếm một sự giải thoát. Và trong khoảnh khắc ấy, nàng thấy:

“Lá màn lay ngọn gió xuyên,

Bóng hoa theo bóng nguyệt lên trước rèm”

“Hoa dãi nguyệt, nguyệt in một tấm,

Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,

Nguyệt hoa, hoa nguyệt trùng trùng…”

Cảnh hoa nguyệt xuất hiện trong tâm hồn nàng như một ước mơ về sự gần gũi, yêu thương. Những từ ngữ miêu tả hành động liên tiếp nhau “lay, xuyên, theo, dãi, in” làm nổi bật khát khao mãnh liệt được sống trong sự yêu thương, hạnh phúc. Tuy nhiên, dù có hình ảnh hoa nguyệt đẹp đẽ, nó vẫn không thể làm giảm đi sự đau khổ của người chinh phụ. Tình yêu ấy, dù rất mãnh liệt, nhưng lại mãi mãi không thể trọn vẹn.

‘Chinh phụ ngâm’ là một tác phẩm chứa đựng vẻ đẹp buồn sâu sắc. Những nỗi khát khao, tình yêu thương cùng nỗi cô đơn vô vọng của người chinh phụ đã thấm đẫm trong từng câu chữ. Đoạn trích này thể hiện rõ tinh thần của cả tác phẩm, là lời tố cáo chiến tranh phi nghĩa, gây ra nỗi đau không thể xóa nhòa trong tâm hồn con người.

Cảm hứng nhân đạo luôn là dòng chảy xuyên suốt trong lịch sử văn học dân tộc, đặc biệt nổi bật trong giai đoạn nửa cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19, khi đất nước trải qua những biến động lịch sử mạnh mẽ, với các cuộc khởi nghĩa nông dân đòi lật đổ triều đình phong kiến, quyền sống và quyền hạnh phúc của con người bị đe dọa. Đặc biệt, lần đầu tiên hình ảnh người phụ nữ được thể hiện rõ ràng trong văn học, trong đó phải kể đến tác phẩm ‘Chinh phụ ngâm’ của Đặng Trần Côn và Đoàn Thị Điểm. Người chinh phụ, sau khi tiễn chồng ra trận, trong lòng ngổn ngang lo lắng cho người chồng, cũng như cho chính số phận của mình. Tâm sự ấy được thể hiện rất sâu sắc qua đoạn trích tám câu thơ cuối.

Sau những giây phút bế tắc, cảm xúc trong thơ dần trở nên nhẹ nhàng hơn, như một sự giải thoát cho tâm hồn. Những câu thơ tiếp theo như muốn vươn ra khỏi không gian tăm tối để hòa mình với thế giới bên ngoài:

“Lòng này gửi gió đông có tiện,

Nghìn vàng xin gửi đến non Yên”

“Non Yên dù chẳng tới miền,

Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời”

“Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,

Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong.”

Câu thơ sử dụng hình ảnh “nghìn vàng” để miêu tả tình yêu thủy chung, trân trọng, giá trị của tình cảm ấy lớn lao như vàng bạc. Điệp từ “gửi” cho thấy sự mong muốn cháy bỏng, khao khát được chia sẻ, được gần gũi người chồng. Hình ảnh Non Yên không phải là nơi chiến trường, mà là một không gian ước lệ, tượng trưng cho sự xa vời, cách biệt giữa đôi vợ chồng trong sự chờ đợi, mong mỏi.

“Hồn tử sĩ gió ù ù thổi

Mặt chinh phu trăng dõi dõi soi”

Hình ảnh “gió ù ù thổi” và “trăng soi” vừa cụ thể hóa nỗi nhớ, vừa làm nổi bật sự vắng mặt, thiếu thốn của người chiến sĩ. Không gian ấy bao la, mênh mông, dường như không có hồi kết, cũng như nỗi nhớ không thể được xoa dịu. Nỗi nhớ này vươn xa, như con đường lên trời không thể đến nơi, cũng không thể đo đếm được. Đây là một hình ảnh ám ảnh, đầy đau đớn và tuyệt vọng.

“Cảnh buồn người thiết tha lòng,

Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun.”

Trở về với thực tại, cảnh vật cũng phản ánh sự cô đơn của người chinh phụ. Bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình, tác giả đã tạo ra một không gian đầy ảm đạm, với cảnh vật tăm tối như phản chiếu tâm trạng đau thương của người chinh phụ. Cảnh vật và tâm trạng hòa vào nhau, tạo nên một bức tranh buồn man mác, đượm đầy nỗi cô đơn và lo âu.

Đoạn trích này đã thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc của người chinh phụ, từ lo lắng cho chồng đến nỗi đau của sự chia ly, từ khát vọng hạnh phúc đến sự tuyệt vọng trong tình yêu. Tác phẩm không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa nhân đạo sâu sắc, tố cáo chiến tranh phong kiến phi nghĩa đã gây ra những đau khổ vô tận, hủy hoại cuộc sống con người, đồng thời đề cao giá trị tình yêu đích thực. Tương tự như ‘Cung oán ngâm’ của Nguyễn Gia Thiều, ‘Tự tình’ của Hồ Xuân Hương, ‘Chinh phụ ngâm’ của Đặng Trần Côn sẽ mãi là những viên ngọc sáng chói trong nền văn học dân tộc, là những tiếng nói về số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Cuộc nội chiến giữa các thế lực phong kiến vào cuối thế kỷ XVIII đã để lại những nỗi đau khôn nguôi, những mất mát không thể nào lấp đầy. Văn học thời kỳ này chủ yếu phản ánh sự tàn bạo, phản động của giai cấp thống trị và những nỗi khổ cực của những nạn nhân trong chế độ phong kiến suy tàn. Một trong những tác phẩm đặc sắc của thời đại là Chinh phụ ngâm của Đặng Trần Côn, tác phẩm đã nhận được sự đồng cảm mạnh mẽ từ tầng lớp Nho sĩ. Trong số các bản dịch, bản dịch của Đoàn Thị Điểm bằng chữ Nôm được xem là bản dịch hoàn hảo nhất. Tác phẩm này không chỉ thể hiện sự oán hận đối với chiến tranh phong kiến phi nghĩa, mà còn ca ngợi khát khao sống, khát vọng tình yêu và hạnh phúc lứa đôi của con người. Đoạn trích 8 câu thơ cuối là một trong những phần nổi bật của tác phẩm.

Khi phân tích 16 câu đầu trong đoạn trích về tình cảnh cô đơn của người chinh phụ, chúng ta thấy nàng sống trong sự trống vắng, sự cô đơn tuyệt đối, nỗi đau từ việc xa cách người chồng yêu dấu. Tuy nhiên, 8 câu cuối lại là sự bùng nổ của cảm xúc, khi nỗi nhớ và khát khao hạnh phúc lại trở nên mãnh liệt, trào dâng. Nàng mượn gió Đông để gửi yêu thương đến chồng, cầu mong nhận được tin tức từ người chinh phu nơi chiến trận:

“Lòng này gửi gió đông có tiện?
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên.”

Câu hỏi tu từ này kết hợp với hình ảnh điển cố “non Yên” thể hiện nỗi nhớ khắc khoải của nhân vật. Câu “lòng này” biểu thị cho một nỗi nhớ da diết, đã trải qua vô vàn ngày đợi chờ. Gió Đông, là gió mùa xuân, mang theo lời nhắn gửi, mang đi tất cả yêu thương của nàng đến người chồng nơi biên ải xa xôi. Non Yên, địa danh xa vời, như một biểu tượng cho sự xa cách vô tận, nơi chồng nàng đang chiến đấu. Dù nàng mong muốn gió có thể mang nỗi nhớ đến chồng, nhưng thực tế lại quá đau đớn và phũ phàng:

“Non Yên dù chẳng tới miền
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời.”

Cái “thăm thẳm” không chỉ diễn tả nỗi nhớ mà còn ám chỉ sự vô tận của thời gian và không gian. Nỗi nhớ của nàng không thể đo lường, không thể vượt qua, nó trở nên triền miên, kéo dài vô tận. Như một đỉnh cao của sự chờ đợi và khao khát, nỗi nhớ này mang đến một nỗi buồn mênh mông, không thể nguôi ngoai.

Tiếp đến, khi người chinh phụ quay về với hiện thực, nỗi đau và sự tủi thân lại tràn ngập trong tâm hồn nàng:

“Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong.”

Câu thơ này phản ánh sự xa cách không thể xóa nhòa giữa người vợ và người chồng, giữa thế giới này và chiến trường. Nỗi nhớ như vĩnh cửu, không thể vượt qua, mà còn đè nặng lên trái tim nàng. Sự “đau đáu” trong lòng là biểu hiện của nỗi lo lắng, khắc khoải, khiến trái tim người vợ không thể yên.

Cuối cùng, tác giả đã sử dụng cảnh vật để miêu tả tâm trạng người chinh phụ, sự cô đơn của nàng hiện rõ qua từng hình ảnh:

“Cảnh buồn người thiết tha lòng,
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun.”

Như Thúy Kiều trong Truyện Kiều đã nói: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu – Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”, cảnh vật trở thành gương phản chiếu tâm hồn của người chinh phụ. Cảnh vật như một phần mở rộng của nỗi buồn, từ cành cây ướt đẫm sương đêm đến tiếng trùng kêu rả rích, đều làm sâu sắc thêm nỗi nhớ thương, lo lắng, tủi thân trong lòng nàng. Nỗi buồn không chỉ ở trong tâm hồn mà còn in dấu lên cảnh vật xung quanh, gợi lên sự lạnh lẽo và cô đơn sâu sắc.

Với những hình ảnh ẩn dụ sắc sảo và nghệ thuật miêu tả nội tâm tinh tế, tám câu thơ cuối đã làm nổi bật cảm giác khắc khoải, nhớ nhung, đau buồn của người chinh phụ. Những hình ảnh tưởng chừng như bình thường, nhưng lại thấm đẫm nỗi buồn và cô đơn sâu thẳm. Đây không chỉ là nỗi nhớ thương mà còn là tiếng lòng của tác giả với những khát khao tình yêu và hạnh phúc, phản ánh sự phản đối chiến tranh phi nghĩa và đề cao quyền sống, quyền hạnh phúc của con người.

Đoạn trích này, cùng với toàn bộ tác phẩm Chinh phụ ngâm, là tiếng kêu thương đau xót của người phụ nữ trong chiến tranh. Nó không chỉ tố cáo sự tàn bạo của chiến tranh mà còn khẳng định tấm lòng nhân đạo sâu sắc, tiếng nói phản kháng chiến tranh phi nghĩa và khát vọng tình yêu, hạnh phúc của con người.

Nhắc đến Đặng Trần Côn, người ta không thể không nhớ đến ông như một nhà thơ nổi bật đầu thế kỷ XVIII, một tác giả có tầm ảnh hưởng lớn với tác phẩm bất hủ "Chinh phụ ngâm". Đặc biệt, tám câu cuối trong đoạn trích "Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ" thể hiện sâu sắc tư tưởng nhân đạo của toàn bộ tác phẩm, là tiếng lòng của người phụ nữ khao khát tình yêu và hạnh phúc trong bối cảnh chiến tranh tàn khốc.

"Lòng này gửi gió Đông có tiện?
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên"
"Non Yên dù chẳng tới miền
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời"
"Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu
Thiếp nhớ chàng đau đáu nào xong"
"Cảnh buồn người thiết tha lòng
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun"

Nỗi nhớ thương của người chinh phụ cứ dâng lên mãi, một sự nhớ nhung không thể đo đếm, cứ tăng lên theo từng ngày tháng, trong khi lo lắng về người chồng đang xa xôi nơi chiến trường cũng trở thành nỗi khắc khoải không ngừng. Trạng thái lo âu này được tác giả khéo léo diễn tả qua cách sử dụng ngôn từ và hình ảnh ẩn dụ rất tinh tế.

Nhân hoá gió Đông như một người đưa tin tới non Yên, nơi người chồng đang chiến đấu, giúp nhấn mạnh sự mong đợi, khát khao của người chinh phụ:

Lòng này gửi gió Đông có tiện?
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên

Đây là cách mà người vợ, trong sự đau đớn và thương nhớ vô tận, nhún nhường trước gió Đông, mong mỏi một thông tin duy nhất: tình cảm yêu thương và nỗi nhớ dành cho người chồng ở nơi biên cương. Địa danh “non Yên” gợi ra một không gian mênh mông, nơi người chinh phụ không thể tới nhưng mong muốn gió mang nỗi nhớ của nàng đến nơi đó.

Nỗi nhớ ấy, dằng dặc kéo dài đến vô tận, càng làm tôn thêm sự đau đớn, nỗi cô đơn trong lòng người vợ:

Non Yên dù chẳng tới miền
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu
Thiếp nhớ chàng đau đáu nào xong

Với sự sử dụng từ ngữ mang tính chất so sánh, “đằng đẵng” và “thăm thẳm” làm nỗi nhớ càng trở nên da diết, khắc sâu vào tâm trí người đọc. Cảm giác về một khoảng cách xa xôi vô hạn, không thể nào vượt qua được, được thể hiện một cách tinh tế qua hình ảnh “trời thăm thẳm”. Nỗi nhớ ấy đong đầy sự đợi chờ, không chỉ đơn thuần là mong mỏi mà còn là một sự kiên trì vô cùng kiên cường.

Cuối cùng, cảnh vật xung quanh càng làm nổi bật thêm nỗi buồn, niềm thương nhớ khắc khoải của người chinh phụ:

Cảnh buồn người thiết tha lòng,
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun.

Giống như những gì Thúy Kiều đã thổn thức trong Truyện Kiều: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu – Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”, người chinh phụ cảm nhận cảnh vật không chỉ đơn thuần là sự hiện diện vô tri mà còn phản chiếu tâm trạng của chính mình. Hình ảnh “cành cây sương đượm” hay “tiếng trùng” không chỉ là thiên nhiên, mà là những ẩn dụ sâu sắc cho nỗi buồn sâu thẳm trong lòng người vợ.

Tác giả đã vận dụng thành công các hình ảnh ước lệ như “gió Đông”, “non Yên” và “sương đượm”, cùng với thể thơ song thất lục bát, để thể hiện đầy đủ những cung bậc cảm xúc của người chinh phụ, từ nỗi nhớ đến đau đớn và niềm khao khát tình yêu, hạnh phúc lứa đôi trong chiến tranh. Đây là một lời tố cáo mạnh mẽ về chiến tranh phong kiến phi nghĩa, đồng thời là tiếng nói nhân văn về khát vọng sống và hạnh phúc của người phụ nữ.

“Chinh Phụ Ngâm” là một tác phẩm đầy đau thương nhưng cũng ngập tràn cảm xúc sâu sắc trong dòng văn học Việt Nam, đặc biệt là tám câu thơ cuối, khi nỗi nhớ thương của người chinh phụ từ những câu đầu dường như trở nên da diết hơn bao giờ hết, đầy sự giằng xé trong tâm hồn. Những cảm xúc ấy gợi lên một sự đau đớn tột cùng.

"Lòng này gửi gió đông có tiện?"
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên."

Lòng này là sự biểu đạt cho nỗi nhớ, cho tình cảm yêu thương sâu sắc mà người chinh phụ phải giam cầm trong trái tim mình. Nỗi nhớ này bao trùm, đến mức không gian và thời gian cũng không còn quan trọng, chỉ còn lại nỗi nhớ không nguôi. Người chinh phụ, trong sự cô đơn tột cùng, chỉ biết gửi gắm tâm tư vào gió đông, mong gió sẽ chuyển lời yêu thương và nỗi nhớ đến người chồng đang chiến đấu nơi xa xôi, đầy hiểm nguy. Tuy nhiên, không thể tránh khỏi sự trăn trở về việc liệu những tình cảm ấy có thể được truyền tải đến người chồng không, liệu nó có thể chạm đến được trái tim của người ấy trong vùng đất non Yên xa xôi và hẻo lánh:

"Non Yên dù chẳng tới miền"
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời."

Từ láy "thăm thẳm" không chỉ làm cho nỗi nhớ của người chinh phụ thêm sâu sắc, mà còn gợi ra cảm giác vô cùng mơ hồ, như thể không gian, thời gian đều vô định trong nỗi lòng. Cảm xúc ấy không chỉ tràn ngập trong tâm hồn mà còn như bao phủ mọi thứ, giằng xé con tim của người vợ khi phải đợi chờ mà không biết bao giờ mới có được tin tức về người chồng.

Sau khi gửi nỗi nhớ đến gió đông, người chinh phụ đành ngậm ngùi chấp nhận và tìm đến sự tự đối thoại để giải thoát bản thân:

"Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong"
Cảnh buồn người thiết tha lòng,
Cành cây sương đượm tiếng trùng mưa phun."

Niềm thương và nỗi nhớ bao trùm cả không gian và thời gian, khiến cảnh vật như bị nhuốm màu tâm trạng. Cảnh vật trở nên lạnh lẽo, u buồn và âm thanh xung quanh càng làm tăng thêm sự tê tái trong lòng người chinh phụ. Đoạn thơ đã được dịch giả Đoàn Thị Điểm khắc họa một cách chân thực, đầy sống động, bằng những từ ngữ sắc sảo như "đau đáu", "thăm thẳm", "thiết tha", khiến cảm xúc của nhân vật và cảnh vật hòa quyện vào nhau một cách tuyệt vời.

Những hình ảnh ẩn dụ đầy ấn tượng không chỉ phản ánh tâm trạng nhân vật mà còn giúp người đọc cảm nhận được nỗi đau, sự khát khao của người chinh phụ, từ đó mở ra một chiều sâu tâm lý mà người đọc có thể đồng cảm, thấu hiểu.