Top 6 phân tích tinh tế 6 câu thơ đầu đoạn 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' (Truyện Kiều - Nguyễn Du) - Những áng văn mẫu xuất sắc dành cho học sinh lớp 9

Nguyễn Du - bậc thầy thi ca với ngòi bút tả cảnh đạt đến độ tinh xảo hiếm có. Những vần thơ tả cảnh của ông được xem như chuẩn mực của nghệ thuật cổ điển. Nhưng tài năng của đại thi hào không dừng lại ở đó - ông còn là bậc thầy trong việc khắc họa tâm tư, tình cảm con người. Trong quan niệm sáng tác của Nguyễn Du, cảnh và tình luôn hòa quyện, bổ trợ cho nhau tạo nên sức lay động lòng người.

Đoạn trích 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' là bức tranh tâm hồn đầy xúc động. Bằng nghệ thuật 'tả cảnh ngụ tình' điêu luyện, Nguyễn Du đã khắc họa thành công thế giới nội tâm đa chiều của Thúy Kiều: nỗi cô đơn xót xa, tấm lòng thủy chung son sắt với Kim Trọng, tình hiếu thảo với cha mẹ. Kết cấu đoạn trích được tổ chức chặt chẽ: phần mở đầu giới thiệu cảnh Kiều bị giam lỏng; phần giữa diễn tả nỗi nhớ thương da diết; phần cuối là những dự cảm không lành về tương lai đầy sóng gió.

Sáu câu thơ đầu mở ra không gian hoang vắng đến rợn người. Từ lầu cao, Kiều đối diện với núi non trùng điệp, vầng trăng như sắp chạm đầu, bãi cát vàng mênh mông - tất cả càng tô đậm thân phận cô độc:

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia

Không gian mênh mông ấy như nuốt chửng thân phận nhỏ bé của nàng. Và rồi tâm trạng ấy cô đúc trong hai câu thơ đầy ám ảnh:

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

Chữ 'bẽ bàng' như bức phác họa chân thực nhất tâm trạng Kiều: vừa tủi hổ, vừa xót xa cho thân phận. Cảnh vật ở đây không đơn thuần là ngoại cảnh, mà đã trở thành tâm cảnh - nơi gửi gắm mọi nỗi niềm của người con gái cô đơn nơi lầu Ngưng Bích.

Nguyễn Du không chỉ là bậc thầy tả người mà còn là tượng đài của nghệ thuật tả cảnh. Những bức tranh thiên nhiên trong thơ ông đạt đến độ mẫu mực cổ điển, trở thành tấm gương phản chiếu tâm hồn nhân vật. Cảnh và tình trong thơ Nguyễn Du hòa quyện vào nhau, tạo nên phong cách độc đáo khó lẫn. Điều này thể hiện rõ nét qua bức tranh tâm trạng Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích - nơi mỗi cảnh vật đều mang hồn người.

Hai câu mở đầu vẽ nên không gian giam lỏng đầy ám ảnh: lầu cao trơ trọi giữa trời đất, Kiều chỉ còn biết làm bạn với 'non xa', 'trăng gần'. Cái nhìn từ lầu cao phóng tầm mắt ra xa chỉ thấy những 'cát vàng cồn nọ', 'bụi hồng dặm kia' - cảnh tượng mênh mông hoang vắng đến rợn người. Thiên nhiên nơi đây không đơn thuần là ngoại cảnh mà đã trở thành tâm cảnh, phản chiếu nỗi cô đơn tột cùng của người con gái lưu lạc.

Thời gian nơi lầu Ngưng Bích trôi đi trong chuỗi ngày đơn điệu: sớm tiếp mây, khuya đối đèn. Hai chữ 'bẽ bàng' cô đúc cả nỗi ngao ngán, xót xa cho thân phận. Nỗi buồn cảnh hòa vào nỗi buồn tình, xé lòng người con gái đang rơi vào trạng thái cô lập tuyệt đối - không người thân, không điểm tựa, lạc lõng giữa không - thời gian vô tận.

Ngòi bút Nguyễn Du tài hoa trong cách chuyển đổi ý thơ: không gian mênh mông tương phản với thời gian dằng dặc, cảnh và tình quyện vào nhau đến mức khó phân biệt. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đạt đến đỉnh cao khi khắc họa thành công thế giới nội tâm phức tạp của Kiều - nơi chất chứa bao nỗi đau, lo âu, tuyệt vọng. Đây chính là tiền đề để làm nổi bật vẻ đẹp nhân cách Kiều: thủy chung, hiếu nghĩa, nhân hậu ở những câu thơ tiếp theo.

Nguyễn Du - bậc thầy thi ca, người đưa nền văn học Việt Nam lên tầm cao mới. 'Truyện Kiều' - kiệt tác vượt thời gian, là đỉnh cao chói lọi của nghệ thuật thi ca dân tộc. Trong kho tàng văn chương ấy, đoạn trích 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' hiện lên như một bức tranh tâm hồn đầy ám ảnh.

Sau chuỗi ngày bi thương: gia biến, cha em tù tội, tài sản tiêu tan, Kiều đành bán mình chuộc cha. Nào ngờ rơi vào bẫy của Mã Giám Sinh, bị đẩy vào chốn lầu xanh nhơ nhớp. Tuyệt vọng, nàng tìm đến cái chết nhưng không thành. Tú Bà khéo léo dỗ dành, đưa Kiều ra lầu Ngưng Bích - nơi giam lỏng tinh vi chờ ngày đày đọa tiếp.

Sáu câu đầu đoạn trích vẽ nên bức tranh thiên nhiên qua lăng kính tâm trạng Kiều. Hai chữ 'khóa xuân' đau đớn diễn tả thân phận giam cầm. Từ lầu cao, tầm mắt nàng trải dài: núi non xa thẳm, vầng trăng lạnh lẽo, bốn bề mênh mông với 'cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia'. Không gian bát ngát càng tô đậm nỗi cô đơn tột cùng. Thời gian tuần hoàn khép kín trong nhịp 'mây sớm đèn khuya' - ngày này qua ngày khác Kiều vật vờ trong nỗi niềm:

'Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng'

Chữ 'bẽ bàng' cô đúc nỗi tủi hổ, xót xa. Cảnh và tình hòa quyện, xé nát tâm can người con gái cô độc. Qua nghệ thuật tả cảnh ngụ tình bậc thầy, Nguyễn Du đã khắc họa thành công thế giới nội tâm đầy bi kịch của Thúy Kiều.

Nguyễn Du - đại thi hào dân tộc, người đưa văn học Việt Nam vươn ra thế giới. 'Truyện Kiều' - bức tranh hiện thực xã hội phong kiến với tiếng kêu thương của những thân phận bé mọn. Qua đó, ta thấy được tấm lòng nhân đạo sâu sắc của tác giả. 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' là đoạn trích đặc sắc nhất thể hiện tài năng bậc thầy này.

Thuộc phần 'Gia biến và lưu lạc', đoạn trích kể về những ngày tháng Kiều bị giam lỏng sau khi phát hiện mình bị lừa vào lầu xanh. Tú Bà khôn khéo dàn xếp, hứa hẹn gả chồng tử tế nhưng thực chất là giam cầm nàng chờ thời cơ. Sáu câu thơ đầu là bức tranh tâm trạng đầy ám ảnh:

'Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân

Vẻ non xa, tấm trăng gần ở chung

Bốn bề bát ngát xa trông

Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia

Bẽ bàng mây sớm, đèn khuya

Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng'

Hai chữ 'khóa xuân' đầy đau đớn, diễn tả thân phận tù đày. Nghệ thuật đối lập 'non xa' - 'trăng gần' tạo không gian rợn ngợp. Những cồn cát vàng, bụi hồng xa xăm càng nhấn mạnh sự cô độc. Thời gian khép kín trong nhịp 'mây sớm đèn khuya', ngày này qua ngày khác Kiều vật vờ trong nỗi niềm chia xé. Đây chính là kiệt tác của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.

Có nhà phê bình từng nhận định: 'Nguyễn Du đã nâng tiếng Việt lên tầm ngôn ngữ văn chương bậc thầy'. Quả thật, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' đã đưa ngôn ngữ dân tộc lên đỉnh cao mới. Sáu câu thơ đầu là bức tranh tâm trạng đầy xót xa, nơi cảnh và tình hòa quyện làm một:

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng...

Bức tranh tâm trạng hiện lên qua không gian mênh mông, thời gian tuần hoàn khép kín. Hai chữ 'khóa xuân' đầy đau đớn, giam cầm tuổi thanh xuân nơi lầu cao trơ trọi. Cảnh vật 'non xa trăng gần', 'cát vàng bụi hồng' không hề tươi vui mà thấm đẫm nỗi cô liêu. Thời gian quẩn quanh trong nhịp 'mây sớm đèn khuya' càng đè nặng tâm trạng.

Nguyễn Du đã khắc họa thành công thân phận cô độc của Kiều giữa không - thời gian vô tận. Câu thơ 'Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng' là đỉnh cao của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, nơi ngoại cảnh và nội tâm hòa làm một, xé nát tâm can người con gái lưu lạc.

Nguyễn Du - ngôi sao sáng chói trên bầu trời văn học Việt Nam, người đã để lại cho đời những áng thơ bất hủ bằng cả chữ Nôm và chữ Hán. Trong số đó, 'Truyện Kiều' (Đoạn trường tân thanh) nổi lên như viên ngọc quý nhất, mà đoạn trích 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' (từ câu 1033 đến 1054) là một trong những khúc ngâm xúc động nhất.

Đoạn trích khắc họa chân thực cảnh ngộ đáng thương và nỗi lòng đau đớn của Thúy Kiều:

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung

Bốn bề bát ngát xa trông

Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia

Hai chữ 'khóa xuân' như nhát dao cứa vào tuổi thanh xuân bị giam cầm. Không gian mở ra thật hoang vắng: núi xa mờ ảo, trăng cô độc, bốn bề mênh mông chỉ có cát vàng và bụi hồng. Nghệ thuật đối lập 'non xa' - 'trăng gần' cùng từ láy 'bát ngát' càng tô đậm sự lạnh lẽo, cô liêu.

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng

Cụm từ 'mây sớm đèn khuya' diễn tả vòng tuần hoàn bế tắc, còn 'bẽ bàng' là tất cả nỗi tủi hổ, chán chường. Câu thơ cuối như tiếng nấc nghẹn ngào khi tình và cảnh hòa làm một, xé nát tâm can người con gái cô đơn.