Top 6 phương pháp khơi nguồn cảm hứng hiệu quả khi dẫn dắt vào tác phẩm 'Qua Đèo Ngang' - Ngữ Văn 7

Giáo viên: Chiếu đoạn phim ngắn về Đèo Ngang và đặt câu hỏi gợi mở: "Đoạn phim vừa rồi giới thiệu về danh thắng nổi tiếng nào của nước ta?"

Đáp án: Đèo Ngang - ranh giới tự nhiên giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình.

Cảm nhận ban đầu của em về Đèo Ngang qua thước phim này?

Học sinh có thể chia sẻ về vẻ đẹp hùng vĩ, bức tranh thiên nhiên thơ mộng với núi non trùng điệp, biển xanh mênh mông cùng những dấu tích lịch sử đầy tự hào...

Giáo viên dẫn dắt vào bài học:

Trên hành trình Nam tiến qua quốc lộ 1A, Đèo Ngang hiện lên như một kiệt tác của tạo hóa, từng là nguồn thi hứng cho bao văn nhân: Cao Bá Quát với 'Đăng Hoành Sơn', Nguyễn Khuyến qua 'Qua Hoành Sơn', hay Nguyễn Thượng Hiền trong 'Hoành Sơn xuân vọng'... Nhưng có lẽ áng thơ để lại dấu ấn sâu đậm nhất trong lòng độc giả chính là 'Qua Đèo Ngang' của Bà huyện Thanh Quan. Vị nữ sĩ tài hoa này là ai? Điều gì khiến tác phẩm của bà trường tồn cùng thời gian? Chúng ta cùng khám phá trong tiết học này!

Các em thân mến! Đèo Ngang không chỉ là một địa danh nổi tiếng mà còn là nguồn thi hứng bất tận. Nhà thơ Phạm Tiến Duật từng có câu thơ đầy ngẫu hứng: 'Bao nhiêu người làm thơ về Đèo Ngang... Mà không biết con đèo chạy dọc...'

Quả thật, biết bao thi nhân đã say mê viết về nơi này: Cao Bá Quát với 'Lên núi Hoành Sơn', Nguyễn Khuyến qua 'Qua núi Hoành Sơn', Nguyễn Thượng Hiền trong 'Mùa xuân trông núi Hoành Sơn'... Nhưng có lẽ áng thơ để lại dấu ấn sâu đậm nhất chính là 'Qua đèo Ngang' của Bà huyện Thanh Quan - một bức tranh thơ đầy chất trữ tình. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá kiệt tác này...

Giáo viên giới thiệu những hình ảnh đặc sắc về các kỳ quan thiên nhiên và di sản văn hóa Việt Nam, yêu cầu học sinh nhận diện địa danh. Từ đó dẫn dắt đến Đèo Ngang - viên ngọc quý của dải đất hình chữ S.

Đất nước ta được thiên nhiên ưu ái ban tặng biết bao cảnh sắc tuyệt vời: Vịnh Hạ Long huyền ảo, Phong Nha - Kẻ Bàng hùng vĩ, hay những bãi biển Nha Trang, Phú Quốc đầy nắng gió. Nhưng hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá một địa danh mang vẻ đẹp độc đáo - Đèo Ngang.

Nằm trên Quốc lộ 1A, vắt ngang dãy Hoành Sơn, Đèo Ngang như chiếc đòn gánh huyền thoại: 'Một bên Hà Tĩnh, một bên Quảng Bình'. Nơi đây không chỉ có vị trí địa lý đặc biệt mà còn là nguồn cảm hứng vô tận cho các thi nhân. Từ Cao Bá Quát, Ngô Thì Nhậm đến Bà huyện Thanh Quan - mỗi người đều gửi gắm vào Đèo Ngang những rung cảm riêng. Và hôm nay, chúng ta sẽ cùng giải mã những điều kỳ diệu ẩn chứa trong kiệt tác 'Qua Đèo Ngang'.

Giáo viên cho học sinh thưởng thức bài hát 'Bãi biển Đèo Ngang' kết hợp hình ảnh minh họa. Sau đó đặt câu hỏi: 'Giai điệu này đang ca ngợi địa danh nào của quê hương ta?' Học sinh sẽ nhận ra đó chính là Đèo Ngang.

Giáo viên dẫn dắt: 'Đèo Ngang không chỉ là nguồn cảm hứng cho âm nhạc mà còn là mạch nguồn thi ca vô tận. Biết bao thi nhân đã gửi hồn vào nơi này qua những vần thơ bất hủ... Trong đó, 'Qua Đèo Ngang' của Bà Huyện Thanh Quan vẫn mãi chiếm trọn tình yêu của độc giả.'

Điều gì đã làm nên sức sống trường tồn của bài thơ? Chúng ta cùng khám phá bí ẩn này...

Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát những hình ảnh đẹp về Đèo Ngang và giới thiệu:

Đèo Ngang - kiệt tác thiên nhiên nằm trên dãy Hoành Sơn hùng vĩ, là ranh giới tự nhiên giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình. Nơi đây không chỉ là một thắng cảnh nổi tiếng mà còn là nguồn thi hứng dạt dào. Từ Cao Bá Quát với 'Đăng Hoành Sơn', Nguyễn Khuyến qua 'Qua Hoành Sơn', đến Nguyễn Thượng Hiền trong 'Hoành Sơn xuân vọng'... Tất cả đều say đắm trước vẻ đẹp nơi đây. Nhưng có lẽ, 'Qua Đèo Ngang' của Bà Huyện Thanh Quan mới thực sự chạm đến trái tim bao thế hệ...

Giáo viên giao nhiệm vụ chuẩn bị trước cho học sinh: tìm hiểu sâu và luyện đọc bài thơ "Qua Đèo Ngang".
Tổ chức cuộc thi ngâm thơ với các bước:
- Thành lập ban giám khảo gồm các chuyên gia đánh giá khách quan
- Tiêu chí chấm điểm (thang 10):
+ Nắm bắt được tứ thơ và cảm xúc chủ đạo: 1 điểm
+ Hiểu đúng thể thơ, nhịp điệu, cách ngắt nhịp: 4 điểm
+ Kỹ thuật ngâm thơ truyền cảm, biểu cảm: 5 điểm
Học sinh thể hiện qua:
- Phương pháp ngâm thơ nghệ thuật
- Tái hiện hình tượng thơ qua giọng ngâm
Ban giám khảo nhận xét, chấm điểm công tâm.
Giáo viên tổng kết, công bố kết quả và dẫn nhập vào bài học.