Top 9 bài phân tích ấn tượng nhất về nét độc đáo trong cái tôi Tản Đà qua tác phẩm 'Hầu trời' (dành cho học sinh lớp 11)

Xuân Diệu từng khẳng định: "Tản Đà chính là người mở đường cho thơ ca hiện đại Việt Nam, người đầu tiên dám phô bày cái tôi một cách đĩnh đạc, bản lĩnh". Quả thật, Tản Đà đã thổi một luồng gió mới vào văn học nước nhà với cá tính sáng tạo độc đáo. Bài thơ 'Hầu Trời' chính là viên ngọc quý kết tinh cái tôi ngông nghênh, phóng khoáng ấy.

Thi phẩm kể về một đêm khuya thanh vắng, thi sĩ ngâm thơ say sưa đến nỗi tiếng ngâm vang tới thiên đình. Được Trời triệu lên đọc thơ, Tản Đà đã có dịp phô diễn tài năng trước chốn tiên giới. Đoạn thơ mở đầu đầy ấn tượng:

"Đêm qua chẳng biết có hay không,
Chẳng phải hoảng hốt, không mơ mòng
Thật hồn! Thật phách! Thật thân thể!
Thật được lên tiên - sướng lạ lùng."

Cảnh thi sĩ được chư tiên đón tiếp long trọng, được Trời và các tiên nữ tán thưởng nhiệt liệt cho thấy niềm tự hào mãnh liệt về tài năng văn chương. Đặc biệt, lời khen của Ngọc Hoàng: "Văn thật tuyệt/Văn trần được thế chắc có ít" càng khẳng định giá trị độc đáo trong hồn thơ Tản Đà.

Nhưng đằng sau giấc mộng lãng mạn ấy là nỗi niềm chua xót về thân phận nghệ sĩ dưới hạ giới: "Văn chương hạ giới rẻ như bèo/Kiếm được đồng lãi thực rất khó". Bài thơ kết thúc trong cảm giác bâng khuâng khi tỉnh mộng, để lại dư vị ngậm ngùi về khoảng cách giữa khát vọng và hiện thực.

Bằng thể thơ thất ngôn phóng khoáng, ngôn ngữ bình dị mà tinh tế, 'Hầu Trời' đã khắc họa xuất sắc hình tượng nghệ sĩ tài hoa luôn khao khát khẳng định mình. Tác phẩm xứng đáng là viên gạch nối quan trọng giữa hai thời đại thi ca, mở đường cho sự bùng nổ của cái tôi cá nhân trong Thơ mới sau này.

Tản Đà - ngôi sao băng lấp lánh nơi giao thời Đông-Tây, cổ-kim, đã khắc họa nên một cái tôi nghệ sĩ đầy ngông nghênh mà tài hoa qua thi phẩm 'Hầu Trời'. Bài thơ như bức chân dung tự họa bằng ngôn từ, nơi thi nhân dám mượn chốn thiên đình làm sân khấu phô diễn tài năng.

Điểm độc đáo nhất chính là cách Tản Đà xây dựng tình huống 'đọc thơ cho Trời nghe' - một sáng tạo nghệ thuật đầy táo bạo. Qua giọng thơ vừa hóm hỉnh vừa tự tin, ông không ngần ngại liệt kê hàng loạt tác phẩm của mình như một 'catalog' văn chương đầy kiêu hãnh. Cái ngông ấy không phải sự khoe khoang tầm thường, mà là ý thức sâu sắc về giá trị bản thân giữa một xã hội chưa biết trân quý nghệ thuật.

Nhưng đằng sau cái tôi ngông nghênh ấy là nỗi cô đơn của kẻ sĩ tìm tri âm nơi cõi tiên, khi dưới trần gian 'văn chương rẻ như bèo'. Tản Đà đã dùng chính sự nghèo khó của mình để phản ánh thân phận bi đát của người cầm bút, tạo nên sự đối lập đầy ám ảnh giữa thiên đình huy hoàng và hạ giới bạc bẽo.

Bằng thể thơ thất ngôn phóng khoáng, ngôn ngữ vừa bác học vừa bình dân, Tản Đà đã tạo nên một kiệt tác vượt thời gian. 'Hầu Trời' không chỉ là lời tuyên ngôn về cái tôi nghệ sĩ, mà còn là tấm gương phản chiếu một giai đoạn chuyển mình đầy biến động của văn học Việt Nam.

Tản Đà - cây cầu nối độc đáo giữa hai thời đại thi ca, đã khắc họa nên một cái tôi nghệ sĩ đầy ngạo nghễ mà tài hoa trong 'Hầu Trời'. Bài thơ như một bản tuyên ngôn nghệ thuật, nơi thi nhân dám mượn chốn thiên đình làm sân khấu phô diễn tài năng.

Điểm đặc sắc nhất chính là cách Tản Đà xây dựng tình huống 'đọc thơ cho Trời nghe' - một sáng tạo nghệ thuật đầy táo bạo. Qua giọng thơ vừa hóm hỉnh vừa tự tin, ông không ngần ngại phô bày tác phẩm của mình như một 'bảo tàng' văn chương đầy kiêu hãnh. Cái ngông ấy không phải sự khoe khoang tầm thường, mà là ý thức sâu sắc về giá trị bản thân giữa một xã hội chưa biết trân quý nghệ thuật.

Nhưng đằng sau cái tôi ngông nghênh ấy là nỗi cô đơn của kẻ sĩ tìm tri âm nơi cõi tiên, khi dưới trần gian 'văn chương rẻ như bèo'. Tản Đà đã dùng chính sự nghèo khó của mình để phản ánh thân phận bi đát của người cầm bút, tạo nên sự đối lập đầy ám ảnh giữa thiên đình huy hoàng và hạ giới bạc bẽo.

Bằng thể thơ thất ngôn phóng khoáng, ngôn ngữ vừa bác học vừa bình dân, Tản Đà đã tạo nên một kiệt tác vượt thời gian. 'Hầu Trời' không chỉ là lời tuyên ngôn về cái tôi nghệ sĩ, mà còn là tấm gương phản chiếu một giai đoạn chuyển mình đầy biến động của văn học Việt Nam.

Những thập niên 1920, xã hội Việt Nam chìm trong bóng tối của chế độ thực dân nửa phong kiến, ngột ngạt và đầy rẫy bất công. Giữa bối cảnh ấy, những trí thức lương tri không dễ dàng chấp nhận hiện thực, nhưng cũng khó lòng đứng lên phản kháng. Thơ ca trở thành lối thoát tinh thần, và Tản Đà - với bản lĩnh khác thường - đã trở thành người tiên phong dám sống trọn vẹn với nghiệp thi sĩ, dám khẳng định cái tôi đầy bản lĩnh (theo nhận xét của Xuân Diệu).

Trong kho tàng thơ Tản Đà, 'Hầu Trời' nổi bật như một thi phẩm trường thiên vượt thời gian. Bài thơ hấp dẫn bởi sự phóng khoáng, ngông nghênh và khát vọng tự khẳng định mãnh liệt của tác giả giữa cuộc đời.

Tự nhận mình là 'hủ nho' với số phận long đong, Tản Đà tìm lối thoát bằng cách xây dựng một thế giới thượng giới tưởng tượng. Ở đó, ông thả hồn theo những vần thơ phóng túng. Điều đặc biệt là nhà thơ muốn độc giả tin vào câu chuyện 'lên trời hầu Trời' của mình, mở đầu bằng lời khẳng định chắc nịch:

'Chẳng phải hoảng hốt, không mơ mòng/Thật hồn! Thật phách! Thật thân thể!' - cách vào đề vừa hóm hỉnh vừa đầy duyên dáng.

Giữa thời buổi văn chương 'rẻ như bèo', Tản Đà vẫn ngạo nghễ với niềm tin vào tài năng của mình. Cái 'ngông' của ông không phải sự kỳ dị vu vơ, mà xuất phát từ ý thức sâu sắc về giá trị bản thân. Khi được mời lên thiên đình đọc thơ, nhà thơ không ngần ngại khoe kho tàng sáng tác: 'Hai quyển Khối tình', 'Thần tiên', 'Giác mộng'... với lời tự hào: 'Văn dã giàu thay lại lắm lối'.

Trước mặt Ngọc Hoàng và chư tiên, Tản Đà thẳng thắn giới thiệu: 'Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn/Quê ở Á châu về Địa cầu'. Cái tôi ấy càng được khẳng định khi Trời ban lời khen tặng: 'Văn thật tuyệt/Văn trần được thế chắc có ít', ví von thơ ông 'đẹp như sao băng', 'mạnh như mây chuyển'.

Ẩn sau những vần thơ phóng túng là nỗi niềm của kẻ sĩ trong buổi giao thời. Tản Đà thổ lộ: 'Bẩm Trời, cảnh con thực nghèo khó/Trần gian thước đất cũng không có'. Văn chương không đủ nuôi thân khiến ông nhiều lúc chán nản: 'Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi/Trần thế em nay chán nửa rồi'.

Nhưng sứ mệnh 'giữ thiên lương' mà Trời giao phó đã trở thành lý tưởng sống của nhà thơ. Dù nhận thức được: 'Trời lại sai con việc nặng quá/Biết làm có được mà dám theo', ông vẫn quyết tâm gìn giữ những giá trị chân chính.

Tản Đà xứng đáng là cầu nối giữa hai thời đại văn học, một ngôi sao sáng dù có lúc bị hiểu lầm là đại diện cho 'thơ cũ'. Đến khi ông qua đời (7/6/1939), người ta mới nhận ra sự mất mát lớn lao. Di sản ông để lại là minh chứng cho một đời tận hiến với nghệ thuật, một tâm hồn luôn khát khao khẳng định giá trị chân chính giữa dòng đời biến động.

Như lời Nam Cao từng khẳng định: "Văn chương chỉ chấp nhận những tâm hồn biết đào sâu, khám phá những miền đất chưa ai đặt chân và sáng tạo nên điều chưa từng có". Chính triết lý này đã hun đúc nên cái tôi nghệ thuật độc đáo của Tản Đà - một hồn thơ ngông nghênh khác biệt, in dấu ấn riêng qua thi phẩm "Hầu trời" với lối viết phóng khoáng đầy bản lĩnh.

Cái "ngông" trong văn chương là thái độ sống khác thường của những nghệ sĩ ý thức sâu sắc về tài năng và nhân cách. Nếu Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát đã từng thể hiện cái ngông trong thời kỳ văn học trung đại, thì Tản Đà xuất hiện như cây cầu nối giữa hai thế kỷ, mang theo nét ngông đặc trưng của thời đại giao thời Đông-Tây.

Ngay từ nhan đề "Hầu trời", Tản Đà đã phô bày cái tôi ngạo nghễ. Ông tự tin tuyên bố thơ mình hay đến mức "vang cả sông Ngân Hà", khiến Trời phải sai tiên nữ xuống mời. Trong buổi đọc thơ trên thiên đình, nhà thơ không ngần ngại trình bày cả kho tàng sáng tác: từ "Khối tình", "Thần tiên" đến "Giấc mộng"... Những lời khen ngợi của chư tiên: "Tâm như nở dạ, Cơ lè lưỡi" hay lời phán của Ngọc Hoàng: "Văn thật tuyệt" chính là cách Tản Đà khéo léo khẳng định tài năng xuất chúng của mình.

Cái ngông càng thể hiện rõ khi thi sĩ đường hoàng xưng danh: "Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn/Quê ở Á Châu về Địa cầu". Khác với các nhà thơ trung đại thường giấu mình sau đại từ, Tản Đà công khai bản ngã một cách hiện đại với đầy đủ thông tin cá nhân. Qua đó, ta không chỉ thấy sự tự tin mà còn cả tinh thần tự tôn dân tộc khi ông nhấn mạnh "Sông Đà núi Tản nước Nam Việt" giữa thời buổi đất nước bị xâm lăng.

Đỉnh cao của cái ngông là khi Tản Đà tự nhận mình là tiên bị đày xuống hạ giới, mang sứ mệnh truyền bá "thiên lương". Ông tạo nên một thế giới tưởng tượng để đối lập với thực tại phong kiến tù túng. Khác với cái ngông hướng về công danh của các bậc tiền nhân, Tản Đà ngông bằng chính tài năng văn chương - một nét độc đáo của thời đại mới.

Như lời đánh giá của Lê Thanh, Tản Đà chính là người "làm sống lại hồn thơ Việt Nam" bằng cái tôi phóng khoáng, dám sống thật với chính mình. Cái ngông của ông không chỉ là thái độ sống mà còn là tuyên ngôn nghệ thuật, mở đường cho thơ ca hiện đại Việt Nam.

Tản Đà (1889-1939), tên thật Nguyễn Khắc Hiếu, là ngôi sao sáng trên bầu trời văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX. Khác với những trí thức đương thời đang bế tắc trước sự suy tàn của Nho học, ông đã mở lối riêng bằng một phong cách sáng tạo độc đáo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống và hiện đại. Thơ Tản Đà mang đậm dấu ấn cái "tôi" lãng mạn, vừa ngông nghênh phóng khoáng, vừa ẩn chứa nỗi niềm thế sự, đặc biệt là khát vọng khẳng định giá trị cá nhân. "Hầu trời" chính là kiệt tác thể hiện rõ nhất chất "ngông" rất riêng của thi nhân.

Cái ngông của Tản Đà trong "Hầu trời" bắt nguồn từ giấc mơ được lên thiên đình đọc thơ - một cách phản ánh khát khao được công nhận tài năng. Khác với những câu chuyện cổ tích, đây là giấc mơ của một nghệ sĩ cô đơn giữa thời đại "văn chương rẻ như bèo", tìm lên cõi tiên để thỏa nỗi lòng tri âm.

Phong thái ung dung, đắc ý khi đọc thơ trước Ngọc Hoàng và chư tiên đã thể hiện rõ chất ngông: "Đọc hết văn vần sang văn xuôi/Hết văn thuyết lí lại văn chơi". Tản Đà không ngần ngại khoe kho tàng sáng tác đồ sộ của mình, từ "Khối tình", "Thần tiên" đến "Giấc mộng"..., và đặc biệt tự hào khi "văn con còn bán được" giữa thời buổi văn chương xuống giá.

Cái ngông còn thể hiện ở cách đối thoại thẳng thắn với Trời, kể lể nỗi khổ nghèo của kẻ sĩ: "Văn chương hạ giới rẻ như bèo/Kiếm được đồng lãi thực rất khó". Đỉnh điểm là khi ông tự nhận mình là "trích tiên" bị đày xuống hạ giới để thực hiện sứ mệnh "thiên lương", rồi lại được thiên đình long trọng tiễn đưa bằng xe Khiên Ngưu.

Như Hoài Thanh nhận xét, Tản Đà là "người của hai thế kỷ", đứng giữa giao thời Đông-Tây nên cái ngông của ông mang màu sắc riêng - không phải ngông vì công danh như các nhà nho xưa, mà ngông bằng chính tài năng và khát vọng khẳng định giá trị cá nhân. "Hầu trời" chính là giấc mơ đẹp về sự công nhận mà một nghệ sĩ tài hoa như Tản Đà khao khát.

Như một cây cầu nối giữa hai thế kỷ, Tản Đà - thi sĩ tài hoa với bút danh Nguyễn Khắc Hiếu - đã trở thành biểu tượng giao thời của văn học Việt Nam. Qua tác phẩm "Hầu Trời" trong tập Còn chơi (1921), ông phô bày một cái tôi độc đáo: phóng khoáng, ngông nghênh mà đầy tự tin, khi tự đặt mình vào cuộc đối thoại tưởng tượng với cõi tiên.

Cái tôi sáng tạo của Tản Đà hiện lên qua ba nét tính cách đặc trưng: xê dịch, ngông và đa tình. Nhưng có lẽ, chất ngông mới là điểm nhấn đặc sắc nhất. Không phải thứ ngông vô lối, mà là cái ngông của kẻ tài hoa, ý thức rõ giá trị bản thân. Chính cái ngông ấy đã khiến thi nhân dám đọc thơ giữa thiên đình, khoe tài không ngần ngại:

"Dạ bẩm lạy Trời con xin đọc
Đọc hết văn vần sang văn xuôi
Hết văn thuyết lí lại văn chơi"

Điều đáng nói là cái ngông của Tản Đà luôn dựa trên nền tảng tài năng thực sự. Ông không ngần ngại liệt kê hàng loạt tác phẩm của mình trước mặt Trời và chư tiên, từ Khối tình văn thuyết lí đến Thần tiền, Giấc mộng... Một sự tự tin hiếm thấy trong văn chương truyền thống.

Qua cuộc đối thoại với Trời, Tản Đà còn bộc lộ quan niệm mới mẻ về nghề văn: "Nhờ Trời văn con còn bán được". Đây là tư tưởng cách tân khi xem văn chương như một nghề kiếm sống, có thị trường riêng. Nhưng đồng thời, ông cũng phản ánh nỗi niềm của kẻ tài hoa trong xã hội thực dụng:

"Văn chương hạ giới rẻ như bèo
Kiếm được đồng lãi thực rất khó"

Bài thơ còn thể hiện lòng tự hào dân tộc qua cách giới thiệu bản thân đầy kiêu hãnh:

"Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn
Quê ở Á châu về Địa Cầu
Sông Đà núi Tản nước Nam Việt"

Về nghệ thuật, "Hầu Trời" phá vỡ khuôn mẫu với thể thơ thất ngôn trường thiên phóng khoáng, cách chia khổ tự do, tạo nên một phong cách riêng khó lẫn. Tản Đà quả thực là viên gạch nối độc đáo giữa truyền thống và hiện đại, một ngôi sao sáng với vẻ đẹp riêng trên bầu trời văn học dân tộc.

Tản Đà - bậc thi nhân vắt mình qua hai thế kỷ, như một nhịp cầu nối giữa dòng thơ cũ và mới. Qua thi phẩm "Hầu Trời", ông đã khắc họa một cách xuất sắc cái tôi ngông nghênh mà đầy tài hoa của mình. Bài thơ được dệt nên bằng mạch tự sự độc đáo: từ đêm khuya đơn độc ngâm thơ, đến cuộc gặp gỡ thần tiên nơi thiên giới, rồi những lời đối đáp đầy khí phách với Trời và chư tiên.

Cái ngông của Tản Đà không phải sự kiêu ngạo vô cớ, mà là sự tự tin của kẻ tài hoa:

"Đương cơn đắc ý đọc đã thích
Chè trời nhấp giọng càng tốt hơi"

Ông mượn lời Trời để khẳng định tài năng của mình một cách tinh tế:

"Trời lại phê cho: Văn thật tuyệt
Văn trần được thế chắc có ít!"

Đặc biệt, Tản Đà đã tiên phong quan niệm văn chương như một nghề nghiệp đáng trân trọng. Ông không ngần ngại bộc bạch:

"Nhờ Trời văn con còn bán được"

Qua cuộc đối thoại tưởng tượng với Trời, thi nhân còn gửi gắm sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ:

"Là việc 'thiên lương' của nhân loại,
Cho con xuống thuật cùng đời hay."

Về nghệ thuật, "Hầu Trời" phá vỡ khuôn mẫu với ngôn ngữ giản dị mà sâu sắc, phóng khoáng trong vần điệu nhưng vẫn giữ được nét duyên dáng riêng. Tản Đà quả thực là ngôi sao sáng, kết tinh tinh hoa của hai thời đại văn chương.

Tản Đà (1889-1939), tên thật Nguyễn Khắc Hiếu, là ngôi sao sáng chói trên văn đàn Việt Nam đầu thế kỷ XX. Với các tác phẩm như Giấc mộng con, Khối tình con, Tản Đà vận văn, ông được xem như nhịp cầu nối giữa văn học cổ điển và hiện đại. Hoài Thanh từng ví ông là "người của hai thế kỷ", còn Xuân Diệu nhận xét: "Tản Đà dám giữ một bản ngã, dám có một cái tôi" - điều hiếm thấy trong văn chương đương thời.

Cái "ngông" của Tản Đà trong Hầu Trời là sự kế thừa và phát triển cái ngông từ Nguyễn Công Trứ, Tú Xương, nhưng mang đậm dấu ấn riêng. Ông tự tin khẳng định:

"Thật hồn! Thật phách! Thật thân thể!
Thật được lên tiên sướng lạ lùng"

Bằng giọng điệu hóm hỉnh, Tản Đà kể về chuyến "hầu Trời" tưởng tượng, nơi ông được dịp phô diễn tài năng:

"Đọc hết văn vần lại văn xuôi
Hết văn thuyết lý lại văn chơi"

Đặc biệt, ông không ngần ngại liệt kê các tác phẩm của mình với niềm tự hào hiếm thấy. Cái ngông của Tản Đà còn thể hiện qua cách giới thiệu bản thân đầy kiêu hãnh:

"Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn
Quê ở Á Châu và Địa cầu
Sông Đà núi Tản nước Nam Việt"

Qua cuộc đối thoại với Trời, Tản Đà gửi gắm sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ:

"Là việc 'thiên lương' của nhân loại
Cho con xuống thuật cùng đời hay"

Bài thơ với thể thất ngôn trường thiên phóng khoáng đã trở thành bản tuyên ngôn nghệ thuật đầy cá tính, khẳng định một cái tôi độc đáo trong văn học Việt Nam.