Tuyển chọn 6 bài soạn Văn bản (Tiếp theo) Ngữ văn 10 chất lượng nhất

Hướng dẫn chi tiết soạn bài

Câu 1 (trang 37 sgk):

Tính thống nhất chủ đề:

- Câu chủ đề nêu rõ mối quan hệ tương tác giữa cơ thể và môi trường

- Các câu sau triển khai, làm sáng tỏ ý chính này

Triển khai chủ đề:

- Câu 1: Giới thiệu luận điểm chính

- Câu 2-3: Đưa bằng chứng cụ thể

- Câu 4-5: Phân tích tác động của môi trường

Gợi ý tiêu đề: Mối quan hệ cơ thể - môi trường

Câu 2 (trang 38 sgk):

- Trình tự hợp lý: 1 - 3 - 4 - 5 - 2

Đoạn văn hoàn chỉnh miêu tả hoàn cảnh sáng tác bài thơ "Việt Bắc" (1954) của Tố Hữu, khắc họa giai đoạn cách mạng đầy gian khó nhưng vẻ vang, đồng thời thể hiện tình cảm gắn kết giữa các vùng miền và lòng biết ơn với Bác Hồ, Đảng.

Đề xuất nhan đề: Hành trình sáng tác Việt Bắc

Câu 3 (trang 38 sgk):

Thực trạng đáng báo động về ô nhiễm môi trường: nạn phá rừng gây thiên tai, không khí độc hại ảnh hưởng sức khỏe, nguồn nước ô nhiễm do chất thải công nghiệp dẫn đến sinh vật chết hàng loạt và bệnh tật nguy hiểm.

Tiêu đề: Khủng hoảng môi trường hiện nay

Câu 4 (trang 38 sgk):

Hướng dẫn viết đơn xin nghỉ học đúng chuẩn:

- Người tiếp nhận: Giáo viên chủ nhiệm/Hiệu trưởng

- Yêu cầu nội dung:

  + Thông tin người viết

  + Lý do nghỉ hợp lý

  + Thời gian nghỉ cụ thể

  + Cam kết học bù

- Cấu trúc chuẩn mực:

(1) Quốc hiệu và tiêu ngữ

(2) Ngày tháng năm

(3) Tên đơn

(4) Thông tin người nhận

(5) Thông tin người viết

(6) Nội dung chi tiết

(7) Chữ ký xác nhận

Câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

a)

Khám phá sự thống nhất chủ đề trong đoạn văn:

- Trọng tâm bàn về: Mối quan hệ tương hỗ giữa môi trường và sinh vật. Sự gắn kết thể hiện qua hệ thống dẫn chứng sinh động về các loài thực vật ở những môi trường khác biệt.

b)

- Câu chủ đề: "Mối tương quan mật thiết giữa cơ thể và môi trường"

- Câu tiếp theo phát triển luận điểm: Sự tác động của môi trường lên đặc điểm sinh vật.

- Các câu còn lại minh họa sinh động cho luận điểm chính.

c)

- Nhan đề gợi mở: Môi trường - Nhân tố định hình sự sống

Câu 2 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Trình tự lý tưởng: 3 - 4 - 5 - 2

- Tiêu đề ấn tượng: Hành trình thơ "Việt Bắc"

Câu 3 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Hiện trạng đáng báo động: Môi trường sống của nhân loại đang đứng trước nguy cơ suy thoái nghiêm trọng. Nhân loại đối mặt với thách thức kép: ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu toàn cầu, thể hiện qua hiện tượng nóng lên toàn cầu, xâm nhập mặn, hiệu ứng nhà kính,... Bầu khí quyển cũng chịu tổn thương nặng nề bởi khí thải công nghiệp vượt ngưỡng, gây thủng tầng ozon, gia tăng bệnh lý hô hấp và da liễu.

- Nhan đề sâu sắc: Tiếng kêu cứu từ Mẹ Thiên Nhiên

Câu 4 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: Cô Nguyễn Thanh Mai - Giáo viên chủ nhiệm lớp 12C

Tên em là: Mai Quỳnh Trang, học sinh lớp 12C

Nội dung: Em viết đơn này để trình bày nguyện vọng xin nghỉ buổi học ngày 11/09/2017 do có lịch khám sức khỏe định kỳ tại bệnh viện. Em cam kết sẽ bổ sung đầy đủ bài học và nhiệm vụ được giao.

Chân thành cảm ơn sự quan tâm của cô.

Người làm đơn

Mai Quỳnh Trang

Câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Khám phá nghệ thuật viết đoạn văn chủ đề thống nhất:

a. Phân tích tính thống nhất:

- Đoạn văn 5 câu xoay quanh chủ đề: Mối quan hệ tương tác giữa sinh vật và môi trường

- Câu chủ đề đứng đầu như ngọn hải đăng dẫn lối, được minh họa sinh động qua 4 câu tiếp theo

- Hệ thống luận điểm chặt chẽ: 1 luận điểm → 2 luận cứ → 4 luận chứng thuyết phục

b. Sự phát triển chủ đề:

- Câu mở đầu: Nêu tuyên ngôn về mối quan hệ cộng sinh

- Câu 2-3: Cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn

- Câu 4-5: Bức tranh minh họa sống động từ thiên nhiên

c. Gợi ý nhan đề:

- Sự đối thoại giữa sinh vật và môi trường

- Bản hòa ca của sự thích nghi

- Môi trường - Người thầy của sự tiến hóa

Câu 2 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Nghệ thuật sắp xếp ý tứ văn bản:

- Trình tự vàng: 1 → 3 → 4 → 5 → 2

- Đoạn văn hoàn chỉnh như bức tranh lịch sử:

"Tháng 10/1954 đánh dấu chuyến trở về Hà Nội của các cơ quan trung ương. Tố Hữu đã ghi lại khoảnh khắc lịch sử ấy qua thi phẩm 'Việt Bắc' - bản hùng ca về những năm tháng gian khổ mà hào hùng nơi chiến khu. Tác phẩm không chỉ tái hiện ký ức sâu nặng mà còn khắc họa mối gắn kết thiêng liêng giữa miền ngược - miền xuôi, hướng về tương lai tươi sáng. 'Việt Bắc' xứng đáng là viên ngọc quý trong kho tàng văn học kháng chiến."

- Nhan đề gợi cảm: Khúc tình ca Việt Bắc / Việt Bắc - Hồn thiêng núi rừng

Câu 3 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Tiếng nói từ Trái Đất:

- Hiện trạng đáng báo động: Môi trường đang kêu cứu từng ngày

- Những vết thương nhìn thấy được: Rừng đầu nguồn trơ trọi, sông suối ngập tràn chất thải, đất đai nhiễm độc

- Những hệ lụy khôn lường: Thiên tai dị thường, bệnh tật gia tăng

- Lời cảnh tỉnh: Đã đến lúc con người phải thức tỉnh!

- Nhan đề xúc động: Tiếng kêu cứu của Mẹ Thiên Nhiên / Bức thư tuyệt mệnh từ Trái Đất

Câu 4 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Nghệ thuật viết đơn từ chuẩn mực:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

---o0o---

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: Cô giáo chủ nhiệm cùng Ban Giám hiệu nhà trường

Tôi tên: Nguyễn Văn A - HS lớp ...

Nội dung: Do tình hình sức khỏe đặc biệt (sốt cao/viêm đường hô hấp...), tôi kính mong được nghỉ buổi học ngày ... để điều trị. Tôi xin cam kết:

- Tự bổ sung kiến thức đầy đủ

- Hoàn thành mọi bài tập được giao

Trân trọng cảm ơn sự quan tâm!

Học sinh

(Ký và ghi rõ họ tên)

III – Rèn luyện kỹ năng

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

a) Nghệ thuật xây dựng chủ đề thống nhất:

• Câu mở đầu như viên ngọc quý tỏa sáng: "Mối quan hệ cộng sinh giữa cơ thể và môi trường"

• Các câu tiếp theo là chuỗi ngọc minh chứng, mỗi viên một vẻ đẹp riêng nhưng cùng làm rực sáng chủ đề chính

b) Cấu trúc đoạn văn mẫu mực:

• Từ tổng thể đến chi tiết như bức tranh nghệ thuật

• Câu 1: Nét phác họa tổng quan

• Câu 2-3: Đường nét chuyển tiếp tinh tế

• Câu 4-5: Màu sắc điểm xuyết sinh động

c) Gợi ý nhan đề sáng tạo:

• Đối thoại giữa sự sống và môi trường

• Bản giao hưởng của sự thích nghi

• Môi trường - Người thầy vĩ đại

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Nghệ thuật sắp xếp văn bản:

• Trình tự vàng: 1 - 3 - 4 - 5 - 2 tạo nên dòng chảy logic

• Đoạn văn hoàn chỉnh như bức tranh lịch sử:

"Tháng 10/1954 - dấu mốc lịch sử khi các cơ quan trung ương trở về Hà Nội. Từ sự kiện ấy, 'Việt Bắc' của Tố Hữu ra đời như bản tình ca về những năm tháng gian khổ mà hào hùng nơi chiến khu. Tác phẩm không chỉ khắc họa kỷ niệm sâu nặng mà còn ngợi ca mối gắn kết thiêng liêng giữa các vùng miền, hướng về tương lai tươi sáng. 'Việt Bắc' xứng đáng là viên ngọc quý trong kho tàng văn học kháng chiến."

• Nhan đề gợi cảm: Khúc tưởng niệm Việt Bắc / Việt Bắc - Hồn thiêng dân tộc

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Thông điệp từ Trái Đất:

• Hiện trạng đáng báo động: Mẹ Thiên Nhiên đang oằn mình gánh chịu

• Những vết thương hữu hình: Rừng xanh trơ trọi, sông ngòi ngộp thở trong rác thải

• Hệ lụy khôn lường: Thiên tai dị thường, bệnh tật đeo bám

• Lời cảnh tỉnh: Đã đến lúc nhân loại phải thức tỉnh!

• Nhan đề xúc động: Tiếng kêu cứu của Đất Mẹ / Bức thư tuyệt mệnh từ Hành tinh Xanh

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Nghệ thuật viết đơn chuẩn mực:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

---o0o---

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: Quý thầy/cô giáo chủ nhiệm

Tôi tên: Nguyễn Văn A - Học sinh lớp ...

Nội dung: Do tình hình sức khỏe đặc biệt (sốt cao/viêm đường hô hấp...), tôi kính mong được nghỉ buổi học ngày ... để điều trị. Tôi xin cam kết:

• Tự bổ sung kiến thức đầy đủ

• Hoàn thành mọi bài tập theo yêu cầu

Trân trọng cảm ơn sự quan tâm!

Học sinh

(Ký và ghi rõ họ tên)

III. Rèn luyện tư duy văn học

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

- Nghệ thuật xây dựng chủ đề: Câu mở đầu như ngọn đèn tỏa sáng: "Mối quan hệ cộng sinh giữa cơ thể và môi trường"

- Sự phát triển chủ đề: Các câu tiếp theo là chuỗi ngọc minh chứng, mỗi câu một vẻ đẹp riêng nhưng cùng làm rạng rỡ chủ đề chính

- Gợi ý nhan đề sáng tạo: "Đối thoại sinh tồn", "Bản giao hưởng thích nghi", "Môi trường - Người thầy vĩ đại"

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Trình tự vàng: (1) - (3) - (5) - (2) - (4) tạo nên dòng chảy logic hoàn hảo

Đoạn văn mẫu mực: "Tháng 10/1954 đánh dấu chuyến trở về Hà Nội của các cơ quan trung ương. Từ sự kiện lịch sử ấy, 'Việt Bắc' của Tố Hữu ra đời như bản trường ca về những năm tháng gian khổ mà hào hùng. Tác phẩm không chỉ khắc họa kỷ niệm sâu nặng mà còn ngợi ca mối gắn kết thiêng liêng giữa các vùng miền, hướng về tương lai tươi sáng. 'Việt Bắc' mãi là viên ngọc quý trong kho tàng văn học kháng chiến."

Nhan đề ấn tượng: "Việt Bắc - Khúc tình ca cách mạng", "Hồn thiêng Việt Bắc"

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Bức tranh hiện thực: Môi trường đang gào thét trong đau đớn. Rừng xanh trơ trọi, sông ngòi ngộp thở trong rác thải. Không khí ngột ngạt bởi khí thải công nghiệp. Đất mẹ oằn mình dưới lớp rác nhựa. Thiên nhiên đang trả đũa bằng những cơn thịnh nộ khôn lường.

Thông điệp: Đã đến lúc nhân loại phải thức tỉnh! Hãy lắng nghe tiếng kêu cứu của Đất Mẹ!

Nhan đề gợi cảm: "Lời thú tội của thiên nhiên", "Bức thư tuyệt mệnh từ Trái Đất"

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Nghệ thuật viết đơn chuẩn mực:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

---o0o---

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: Quý thầy/cô giáo chủ nhiệm

Tôi tên: [Họ và tên] - Học sinh lớp [Tên lớp]

Nội dung: Do [lý do chính đáng], tôi kính mong được nghỉ buổi học ngày [ngày tháng năm]. Tôi xin cam kết:

• Tự bổ sung kiến thức đầy đủ

• Hoàn thành mọi bài tập theo yêu cầu

Trân trọng cảm ơn sự quan tâm!

Học sinh

(Ký và ghi rõ họ tên)

Khám phá nghệ thuật văn chương

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Phân tích đoạn văn mẫu mực:

- Câu mở đầu như viên ngọc quý: "Mối quan hệ cộng sinh giữa cơ thể và môi trường"

- Các câu tiếp theo là chuỗi ngọc minh chứng, mỗi câu một vẻ đẹp riêng nhưng cùng tỏa sáng chủ đề chính

- Nhan đề sáng tạo: "Đối thoại sinh tồn", "Bản giao hưởng thích nghi", "Bài học từ thiên nhiên"

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Nghệ thuật sắp xếp văn bản:

- Trình tự vàng: (1)-(3)-(5)-(2)-(4) tạo dòng chảy hoàn hảo

- Đoạn văn mẫu mực: "Tháng 10/1954 đánh dấu chuyến trở về Hà Nội lịch sử. Từ khoảnh khắc ấy, 'Việt Bắc' của Tố Hữu ra đời như bản trường ca về những năm tháng gian khổ mà hào hùng. Tác phẩm không chỉ khắc họa kỷ niệm sâu nặng mà còn ngợi ca mối gắn kết thiêng liêng giữa các vùng miền, hướng về tương lai tươi sáng. 'Việt Bắc' mãi là viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân tộc."

- Nhan đề ấn tượng: "Việt Bắc - Khúc tình ca cách mạng", "Hồn thiêng núi rừng"

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Bức tranh hiện thực: Mẹ Thiên Nhiên đang quằn quại trong đau đớn. Rừng xanh trơ trọi, sông ngòi ngạt thở trong rác thải. Không khí ngột ngạt bởi khí thải độc hại. Đất đai bị đầu độc bởi chất thải nhựa. Thiên nhiên đang trả đũa bằng những cơn thịnh nộ khôn lường.

Thông điệp: Đã đến lúc nhân loại phải thức tỉnh! Hãy lắng nghe tiếng kêu cứu của Trái Đất!

Nhan đề gợi cảm: "Lời thú tội của thiên nhiên", "Bức thư tuyệt mệnh từ Hành tinh Xanh"