Tuyển tập 9 bài thơ xúc động nhất về mẹ của nhà thơ Trần Đăng Khoa

Kẽo cà kẽo kẹt

Kẽo cà kẽo kẹt

Tay em đong đưa

Ba gian nhà nhỏ

Vang khúc võng ru

Kẽo cà kẽo kẹt

Trưa hè mênh mang

Chim co chân ngủ

Lim dim cành tre

Kẽo cà kẽo kẹt

Cây na thiu thiu

Mắt na hé mở

Ngắm trời xanh trong

Kẽo cà kẽo kẹt

Võng em nhịp nhàng

Chim ngoài cửa sổ

Mổ nhịp võng đưa

Kẽo cà kẽo kẹt

Thuở mẹ ru em

Cùng khúc võng này

Cánh cò trắng muốt

Bay - bay miệt mài...

Kẽo cà kẽo kẹt

Bé Giang say ngủ

Tóc bay phất phơ

Thoáng nụ cười tươi...

Trong giấc mơ em

Gặp con cò trắng

Lặn lội sông quê

Gặp cánh bướm nhỏ

Mênh mông trời xa

Gặp bóng mẹ hiền

Lom khom đồng chiều

Gặp chú bộ đội

Canh trời bình yên

Em ơi ngủ nhé

Tay anh đưa đều

Ba gian nhà nhỏ

Đầy ắp yêu thương

Kẽo cà kẽo kẹt

Kẽo cà kẽo kẹt

Kẽo cà...

...kẽo kẹt.

1967

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, NXB Văn hóa dân tộc, 1999

Trẩu trẩu trầu trầu

Mày làm chúa tao

Tao làm chúa mày

Tao không hái ngày

Thì tao hái đêm

(Lời ru của bà tôi)

Trầu ơi ngủ say rồi ư?

Tao còn chưa đi ngủ

Sao trầu đã ngủ vội?

Bà tôi vừa ghé thăm

Muốn xin dăm lá trầu

Tao không phải người lạ

Đánh thức trầu để hái!

Trầu ơi, hãy tỉnh giấc

Mở đôi mắt xanh nào

Lá nào muốn cho tao

Hãy vươn mình nhẹ nhé

Tay tao hái rất khẽ

Không làm trầu đau đâu...

Trầu đã thức chưa nhỉ?

Tao xin vài lá nhỏ

Cho bà và cho mẹ

Đừng lụi tàn trầu ơi!

1966

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, NXB Văn hóa dân tộc, 1999

Mẹ từng lặn lội tháng năm dài

Giữa cánh đồng hoang sơ bát ngát

Nhặt ánh trăng ngàn xưa lấp lánh

Thắp vào làn da trắng ngọc ngà

Mẹ vượt qua bao đèo núi xa

Rừng mơ suối mộng chập chùng đi

Chọn đóa hoa tươi nhất đất trời

Để thơm làn môi con gái nhỏ

Mẹ về miền thiếu nữ xa xôi

Nhặt từng nét đẹp, vẻ duyên thầm

Tìm nét dịu dàng muôn thuở ấy

Gọt giũa nên hình hài con đây

Mẹ trao thiên thần mình nâng niu

Cho chàng trai nghèo tay trắng về

Thế là con bỗng thành ông chủ

Giàu có nhất đời - tình mẹ trao...

1998

Trích từ tập thơ Trần Đăng Khoa - Thơ tình tuyển, NXB Hội nhà văn 2001.

Ngày 15-7-1979

Gửi mẹ yêu ở quê nhà

Mẹ ơi

Con đang bay giữa trời xanh thẳm

Như hoàng tử trong cổ tích mẹ kể

Trước mắt con là vòm trời êm dịu

Cũng màu xanh ấy trên mái nhà mình...

Con biết chiều nay bên rặng cúc tần

Mẹ vẫn đứng ngóng trông lên đó

Như mỗi khi chiều về nắng xế

Nhưng làm sao mẹ tưởng tượng nổi

Đứa con trai thô kệch của mẹ

Giờ đang bay giữa trời cao thăm thẳm

Thật đấy mẹ ơi, con đang viết thư

Bên cửa sổ máy bay mà lòng nhớ mẹ

Nhớ những ngày thơ ấu xa xưa

Con nằm trong chiếc nong tre

Giữa sân đất nóng

Mẹ chỉ lên trời cao bát ngát

Bảo đó là thiên đường

Nơi có lâu đài nguy nga tráng lệ

Có những nàng tiên tốt bụng, xinh tươi

Luôn giúp đỡ người khi gian khó

Những tiên nữ biết trồng dâu dệt vải

Biết cất lời ca...

Mẹ ơi, con tin lời mẹ nói

Nhưng lên đây con chỉ thấy

Những đám mây thấp lùn xùn

Nỗi cô đơn ngàn đời xộc vào lạnh buốt

Bầu trời trống rỗng mênh mông

Như cánh đồng quê sau mùa gặt

Ngổn ngang những đống rơm khói

Dù hùng vĩ hơn mọi cánh đồng

Nhưng mẹ ơi, vẫn không phải quê nhà

Vì thiếu bóng áo nâu cùng lưng mẹ còng

Mẹ ơi

Con nhìn ra vòm trời xanh

Bỗng thấy những vì sao lạc loài

Như hạt gạo giữa không trung

Đẹp và sáng nhưng làm sao sánh được

Với hạt gạo mẹ vo trên sân đất

Mới thấu hiểu lòng mẹ

Mới nuôi con khôn lớn

Để hôm nay bay giữa trời cao...

Từ cửa sổ máy bay

Nhìn xuống mặt đất xa xôi

Bỗng nhiên con ngỡ ngàng

Lại gặp bầu trời thăm thẳm phía dưới

Mây trắng lững lờ trôi

Như những nấm trời bồng bềnh

Nhưng con biết sau lớp mây ấy

Là thiên đường có thật

Nơi có ngôi nhà gianh vách đất

Là lâu đài của mẹ con mình

Trước cửa, dậu cúc tần xanh mướt

Sau nhà, ao nhỏ cá đùa

Trăng lên nghe tiếng cá quẫy

Ở đó có nàng tiên thật

Biết làm ruộng và hát ca

Biết đến bên con khi gian khó

Và sau mỗi chuyến đi xa

Con lại trở về nơi ấy

Sưởi ấm trong tình thương đôi mắt mẹ

Xua tan giá lạnh cuộc đời

Tràn đầy niềm tin yêu và sức sống

Con lại cười vang như sóng biếc...

1981

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Bên cửa sổ máy bay, NXB Tác phẩm mới, 1985

Mẹ ơi, biết đâu trong trận chiến này

Con sẽ nằm xuống

Nằm xuống giản đơn

Như bao đồng đội đã hy sinh

Để mái nhà tranh mẹ bình yên mãi

Dưới nắng vàng tươi...

Và có lẽ, sớm mai khi thức giấc

Mẹ sẽ nhận về tờ giấy trắng kia...

Như bao bà mẹ khác trong làng

Tờ giấy mỏng manh

Nhưng nặng tựa ngàn tấn bom

Đè nát tuổi già mẹ cô đơn

Dù vậy, xin mẹ đừng rơi lệ

Con chẳng chết đâu

Mẹ hãy đọc Kiều đi

Cho căn nhà trở lại thanh bình

Dưới bóng cây chiều hoàng hôn phảng phất

Mẹ hãy ngồi đó tựa cửa chờ con

Như thuở nào xưa

Mỗi chiều con tan học

Và mẹ lại lắng nghe

Tiếng bước chân lũ trẻ

Ôm sách, bá vai, cười rúc rích qua hiên

Đi ngang qua chiều

Tĩnh lặng

Rồi đêm về

Tràn nhà...

Tràn vườn...

Tràn cả bầu trời...

Đêm ấm áp mượt mà như lụa

Xin mẹ đừng đóng cửa

Để gió vào nhà

Gió hát khúc ca trời đất

Ru mẹ vào giấc say

Đến nỗi mẹ không hay

Thằng con trai mẹ đã về

Trong làn gió mát

Làn gió đi khắp địa cầu

Ru những bà mẹ mất con...

Biên giới 18-3-1981

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Bên cửa sổ máy bay, NXB Tác phẩm mới, 1985

Dâng tặng nhà thơ Xuân Diệu

Hạt gạo quê ta

Mang hương phù sa

Sông Kinh Thầy đỏ nặng

Ấp ủ mùi sen thơm

Trong hồ nước mênh mông

Có lời ru mẹ hát

Ngọt bùi cùng đắng cay...

Hạt gạo quê ta

Trải qua bão giông

Tháng bảy mưa ngâu

Giọt mồ hôi rơi

Những trưa tháng sáu

Nắng như thiêu đốt

Cá cờ chết ngạt

Cua bò lên bờ

Mẹ vẫn cấy cày...

Hạt gạo quê ta

Những năm khói lửa

Bom Mỹ dội nhà

Khi cây súng vác

Theo người ra trận

Vỏ đạn vàng rực

Như lúa chín đồng

Bát cơm mùa gặt

Thơm mùi chiến công...

Hạt gạo quê ta

Có công bạn bè

Sớm hôm chống hạn

Gàu sòng đổ nước

Trưa nắng bắt sâu

Lúa cao rát mặt

Chiều về gánh phân

Quang gánh nhọc nhằn...

Hạt gạo quê ta

Gửi ra tiền tuyến

Gửi khắp phương xa

Em vui ca hát

Hạt vàng quê nhà...

Ngày thường mẹ vẫn vui tươi
Hôm nay mẹ mệt, chẳng cười nói chi
Lá trầu khô giữa cơi kia
Truyện Kiều khép lại từ khi mẹ nằm
Cánh màn buông lỏng cả ngày
Ruộng đồng vắng bóng mẹ cày sớm trưa
Bao mùa nắng dãi mưa dầm
Ngấm vào thân mẹ đến giờ chưa tan
Người đau nóng sốt bàng hoàng
Mẹ ơi! Xóm giềng vội vàng đến thăm
Người mang trứng, kẻ biếu cam
Bác sĩ tận tình mang thuốc sang
Sớm nay mưa đổ ào ào
Nắng lên chín mọng ngọt ngào hương bay
Suốt đời sương gió dạn dày
Giờ đây mẹ phải tập gầy bước đi
Mẹ vui, con chẳng ngại gì
Ngâm thơ, kể chuyện rồi thì ca vang
Rồi con diễn kịch giữa nhà
Một mình đóng trọn ba vai chèo tuồng
Vì con mẹ chịu trăm đường
Quanh đôi mắt mẹ dặm trường nhăn in
Con mong mẹ khoẻ dần lên
Ngày ăn ngon miệng, đêm yên giấc lành
Rồi ra đọc sách, cấy cày
Mẹ là đất nước tháng ngày của con...

1970

Nguồn: Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, Nxb Văn hoá dân tộc, 1999