Bài mẫu phân tích và đánh giá sâu sắc truyện thần thoại Thần Trụ trời

Đề bài: Phân tích và đánh giá giá trị văn học trong truyện Thần Trụ trời

Bài nghị luận phân tích những giá trị văn hóa và nghệ thuật trong tác phẩm Thần Trụ trời

I. Dàn ý chi tiết phân tích và đánh giá truyện Thần Trụ trời

1. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác phẩm và vị trí của truyện trong kho tàng văn học dân gian

- Khơi nguồn từ truyền thuyết Thần Trụ Trời - huyền thoại sáng thế đặc sắc của dân tộc

- Khái quát trọng tâm phân tích: Giá trị tư tưởng và nghệ thuật độc đáo trong kiệt tác "Thần Trụ trời"

2. Thân bài:

- Luận giải chủ đề truyện cùng tầng ý nghĩa sâu xa:

+ "Thần Trụ trời" tái hiện huyền ảo quá trình kiến tạo vũ trụ: phân định trời đất, hình thành sông núi đảo biển qua lăng kính thần thoại đầy sáng tạo

- Đánh giá toàn diện các tầng lớp ý nghĩa trong chủ đề tác phẩm:

* Luận bàn sâu sắc

+ Hành trình kiến tạo vũ trụ huyền bí:

Sự phân định trời đất qua hình tượng cột đá khổng lồ của thần Trụ trời - biểu tượng cho sức mạnh sáng tạo vĩ đại

Quá trình hình thành địa hình đa dạng: Khi thần phá cột, đất đá văng tung tạo nên núi đồi, đảo biển...

* Nhận định: Giá trị nhân văn trong Thần Trụ trời

Tác phẩm thể hiện trí tưởng tượng phi thường và khát vọng lý giải vũ trụ của người xưa

- Đánh giá hiệu quả nghệ thuật trong việc thể hiện tư tưởng chủ đạo của tác phẩm:

+ Phân tích hình tượng Thần Trụ trời: Một vị thần quyền năng với sức mạnh vũ trụ, đảm nhận sứ mệnh kiến tạo trời đất và định hình thế giới tự nhiên.

+ Nghệ thuật phóng đại kết hợp yếu tố kỳ ảo đã tạo nên sức hút đặc biệt, làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của công cuộc sáng tạo thế giới.

3. Kết bài:

- Khẳng định giá trị tư tưởng sâu sắc và sức sống bền bỉ của truyện kể.

- Rút ra bài học về sức mạnh trí tưởng tượng và khát vọng chinh phục tự nhiên của con người.

II. Bài luận mẫu phân tích giá trị truyện Thần Trụ trời

1. Phân tích chuyên sâu truyện Thần Trụ trời - Luận văn mẫu

Thần thoại luôn là kho tàng quý báu lý giải nguồn cội vạn vật. Trong chương trình Ngữ Văn 10, ta được chiêm ngưỡng kiệt tác "Thần Trụ Trời" do Nguyễn Đổng Chi sưu tầm - một viên ngọc sáng trong kho tàng thần thoại Việt. Tác phẩm đưa độc giả ngược dòng thời gian về thuở hồng hoang khi trái đất còn phẳng lặng, vắng bóng sinh linh.

"Thần Trụ Trời" phác họa bức tranh sáng thế kỳ vĩ. Ở đó hiện lên hình tượng vị thần với sức mạnh siêu nhiên có thể định đoạt trời đất. Ngài dùng đá núi dựng cột trời, phân chia thiên địa, tạo nên núi đồi gò bãi. Sức mạnh ấy vượt xa khả năng phàm trần, lý giải nguồn gốc hình thành thế giới từ thuở khai thiên lập địa.

Mở đầu câu chuyện là không gian hỗn mang đầy bí ẩn. Trái đất nguyên sơ chìm trong màn đêm vĩnh cửu, không thời gian, không sự sống. Giữa khoảng không vô định ấy, Thần Trụ trời hiện ra như tia sáng đầu tiên xé tan màn đêm. Hình tượng thần khổng lồ với đôi chân vô tận, sức mạnh vô biên đã một mình kiến tạo vũ trụ: dựng cột trời, tách thiên địa, tạo núi đồi. Mỗi hành động của thần đều mang tính biểu tượng sâu sắc về quá trình hình thành thế giới tự nhiên.

Hình tượng Thần Trụ Trời hiện lên vừa siêu nhiên vừa rất đỗi nhân văn. Là sinh thể duy nhất giữa vũ trụ mênh mông, thần mang nỗi cô đơn của kẻ sáng tạo. Những chi tiết "lủi thủi một mình", "đội trời lên" không chỉ khắc họa sức mạnh vô song mà còn gợi lên nỗi trăn trở của đấng tạo hóa. Chính sự đối lập giữa sức mạnh siêu nhiên và cảm xúc nhân bản đã làm nên vẻ đẹp bất hủ của hình tượng này.

"Thần Trụ Trời" là một bản giao hưởng nghệ thuật hoàn hảo giữa nội dung và hình thức. Tác phẩm sử dụng lối kể giản dị nhưng đầy sức gợi, với những hình ảnh tương phản đầy ám ảnh: sự nhỏ bé của con người trước vũ trụ bao la, sự cô độc của đấng sáng tế giữa không gian hỗn mang. Những biện pháp phóng đại, kỳ ảo được vận dụng tài tình, không chỉ tái hiện trí tưởng tượng phong phú của người xưa mà còn khắc họa khát vọng chinh phục tự nhiên từ thuở hồng hoang.

Truyện Thần Trụ Trời đã phát huy tối đa đặc trưng của thể loại truyền thuyết, đưa người đọc vào hành trình khám phá thế giới nguyên sơ đầy bí ẩn. Qua lăng kính thần thoại, những hiện tượng tự nhiên quen thuộc bỗng hiện lên với vẻ đẹp kỳ vĩ, mang chiều sâu triết lý về nguồn cội vạn vật - điểm làm nên sức hấp dẫn bền bỉ của tác phẩm.

2. Phân tích chuyên sâu truyện Thần Trụ trời - Luận văn mẫu

"Thần Trụ trời" - viên ngọc quý trong kho tàng thần thoại suy nguyên Việt Nam do Nguyễn Đổng Chi sưu tầm, là tác phẩm đặc sắc cả về tư tưởng lẫn nghệ thuật. Truyện không chỉ giải mã nguồn gốc vũ trụ mà còn phản ánh tư duy sáng tạo độc đáo của người xưa.

Bằng hình tượng Thần Trụ trời với sức mạnh siêu nhiên, tác phẩm tái hiện sinh động quá trình kiến tạo thế giới: phân chia trời đất, tạo lập núi sông. Cách lý giải nguồn gốc tự nhiên qua lăng kính thần thoại đã cho thấy trí tưởng tượng phi thường và óc sáng tạo đáng kinh ngạc của cha ông ta.

Khởi nguyên câu chuyện mở ra trước mắt độc giả một vũ trụ nguyên sơ hỗn mang - nơi "tối tăm lạnh lẽo chưa phân chia trời đất", thời gian như ngưng đọng trong khoảnh khắc vĩnh hằng trước khi có muôn loài. Giữa không gian vô định ấy, Thần Trụ trời hiện lên với tầm vóc vũ trụ: "đôi chân thần vô tận bước từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác". Bằng sức mạnh siêu nhiên, thần đắp cột trời nâng bầu trời lên cao, rồi phá cột tạo thành núi đồi, đem lại trật tự cho thế giới. Cách lý giải nguồn gốc vũ trụ qua hình tượng thần thoại đã biến câu chuyện thành bản hùng ca sáng tạo đầy chất thơ.

"Thần Trụ trời" là sự hòa quyện tuyệt mỹ giữa tư tưởng và nghệ thuật. Cốt truyện giản dị nhưng chứa đựng chiều sâu triết lý về công cuộc kiến tạo thế giới. Nghệ thuật phóng đại tài tình đã dựng nên hình tượng vị thần khổng lồ với sức mạnh vô song - hiện thân cho khát vọng chinh phục tự nhiên của con người nguyên thủy. Những yếu tố kỳ ảo được xây dựng tinh tế không chỉ giải mã nguồn gốc vũ trụ mà còn phản ánh tư duy sáng tạo độc đáo của người xưa.

"Thần Trụ trời" mãi là viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân gian, không chỉ lý giải nguồn gốc vạn vật bằng trí tưởng tượng phong phú mà còn khắc họa chân thực hành trình nhận thức thế giới của tổ tiên ta. Tác phẩm là minh chứng cho sức sống bất diệt của những câu chuyện thần thoại - cầu nối giữa quá khứ huyền thoại và hiện tại.