Khám Phá 7 Làng Nghề Mới Độc Đáo của Hà Nội

Làng Nghề Đồ Gỗ Vạn Điểm nằm tại xã Vạn Điểm, huyện Thường Tín, Hà Nội, nổi bật với nghề mộc truyền thống lâu đời. Được hình thành và phát triển trong vòng hai thập kỷ qua, những sản phẩm đồ gỗ tại đây luôn giữ được vẻ đẹp tinh tế, mang đến giá trị thẩm mỹ cao, không thua kém gì các sản phẩm từ những làng nghề mộc nổi tiếng như La Xuyên (Nam Định), Phú Xuyên (Hà Nội) hay Sơn Đồng (Hoài Đức). Sự sáng tạo, khéo léo và yêu nghề của những người thợ mộc Vạn Điểm đã tạo nên những tác phẩm gỗ độc đáo, góp phần tạo nên tên tuổi cho làng nghề.

Xã Vạn Điểm hiện có khoảng 2.000 hộ gia đình, trong đó hơn 70% tham gia vào nghề mộc, đóng góp lớn vào tổng thu nhập của xã. Các hộ gia đình tại đây tham gia vào từng công đoạn khác nhau của quá trình sản xuất, từ việc mua bán gỗ, xẻ gỗ, gia công đến chế biến, tạo nên một chuỗi cung ứng hoàn chỉnh cho các sản phẩm đồ gỗ chất lượng cao.

Làng Nghề Tủ Bếp Phú An, tọa lạc tại huyện Phúc Thọ, Hà Nội, đã trở thành một điểm đến nổi bật với cái tên “Làng Nghề Tủ Bếp”. Cách trung tâm Hà Nội 30 km về phía tây, nơi đây có hơn 200 xưởng sản xuất tủ bếp, thu hút hàng nghìn lao động từ các xã và huyện lân cận. Các sản phẩm tủ bếp từ Phú An không chỉ phục vụ cho thị trường Hà Nội mà còn vươn ra các tỉnh lân cận, được yêu thích bởi chất lượng và thiết kế đa dạng.

Ngoài việc sản xuất tủ bếp theo yêu cầu, các cơ sở tại Phú An còn cung cấp dịch vụ trọn gói từ tư vấn, thiết kế, sản xuất đến thi công, lắp đặt. Với nguyên liệu phong phú từ tủ gỗ tự nhiên, gỗ công nghiệp đến tủ nhựa, làng nghề này đáp ứng được mọi nhu cầu từ phân khúc bình dân đến cao cấp.

Nhờ vào sự tỉ mỉ trong việc chọn lựa chất liệu gỗ và sự khéo léo trong từng sản phẩm, thương hiệu tủ bếp Phú An đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường. Ngày nay, làng Phú An không chỉ có những xưởng sản xuất nhộn nhịp mà còn có những ngôi nhà khang trang, minh chứng cho sự thịnh vượng và phát triển không ngừng của nghề truyền thống này.

Ngày xưa, giò chả là món ăn xa xỉ, chỉ xuất hiện trong những dịp lễ Tết hay các gia đình khá giả. Tuy nhiên, với sự phát triển của đời sống, giò chả hiện nay đã trở thành món ăn phổ biến, dễ tiếp cận với mọi người. Trong số các làng nghề làm giò chả nổi tiếng ở miền Bắc, Làng Nghề Giò Chả Hoàng Trung tại xã Hồng Dương, huyện Thanh Oai, Hà Nội, dù mới hình thành nhưng đã chiếm được cảm tình của người tiêu dùng bởi chất lượng vượt trội.

Để có được thành công đó, người dân Hoàng Trung luôn đặt chất lượng lên hàng đầu, hoàn toàn không sử dụng chất phụ gia. Trước đây, quy trình làm giò chủ yếu thủ công, nhưng giờ đây, làng nghề đã áp dụng máy móc hiện đại, thay thế cho phương pháp truyền thống, giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Để làm được những khoanh giò ngon, nguyên liệu phải được chọn lọc kỹ lưỡng. Thịt lợn phải tươi, từ lợn khỏe, được sơ chế ngay sau khi mổ, lá chuối gói giò cũng phải được chọn lựa kỹ càng, đảm bảo giò không bị ôi và giữ được hương vị đặc trưng. Giò thành phẩm có màu hồng nhạt, khi cắt sẽ thấy những lỗ hút trạch đặc trưng và tỏa ra mùi thơm hấp dẫn.

Sản phẩm chủ yếu của làng nghề Giò Chả Hoàng Trung là giò lụa, chả quế và chả mỡ. Ngoài ra, người dân nơi đây còn bán kèm các món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh dày và xôi. Dù công việc làm giò chả khá vất vả, nhưng với tinh thần chăm chỉ và cần cù, nhiều gia đình tại đây đã thành công và nâng cao cuộc sống nhờ nghề truyền thống này.

Khác với các làng nghề mộc truyền thống ở Hà Nội, nơi sản xuất đa dạng các sản phẩm, Làng Nghề Gỗ Châu Phong chuyên sâu vào sản xuất đồ gỗ nội thất mỹ nghệ cao cấp. Các sản phẩm chủ yếu tại đây gồm bàn ghế gỗ, tủ quần áo, bàn làm việc, tủ thờ, bộ bàn ăn, tất cả đều được chế tác từ các loại gỗ quý như gỗ sồi, gỗ hương, gỗ lim, gỗ gụ,... Các nghệ nhân ở Châu Phong đã nâng cao tay nghề, tạo ra những sản phẩm vừa hiện đại lại vừa mang đậm dấu ấn truyền thống, đạt đến độ tinh xảo vượt trội.

Với đôi bàn tay khéo léo và sự am hiểu về nghệ thuật chạm khắc, người thợ Châu Phong đã làm cho thương hiệu đồ gỗ mỹ nghệ của làng trở nên nổi tiếng khắp nơi. Dù làng nghề mới chỉ phát triển mạnh trong vài chục năm gần đây, nhưng sản phẩm của họ đã có mặt trên thị trường toàn quốc, được khách hàng yêu mến và tin tưởng. Hơn 90% dân cư trong làng hiện nay đều chuyên tâm vào nghề mộc, từ bỏ nghề nông nghiệp để làm giàu với đồ gỗ nội thất.

Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, một vấn đề mà nhiều làng nghề đang gặp phải, các xưởng sản xuất ở Châu Phong đã trang bị máy hút bụi công suất lớn, giúp hạn chế bụi bẩn trong quá trình chế tác, đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe người lao động. Đặc biệt, mùi gỗ trong quá trình sản xuất còn được tận dụng để trồng nấm, mang lại lợi ích kép cho cả làng nghề.

Làng Giang Cao, thuộc xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội, nổi bật với truyền thống gốm sứ lâu đời. Mặc dù không xuất hiện từ lâu như gốm Bát Tràng, nhưng gốm Giang Cao đã nhanh chóng tạo dựng được thương hiệu riêng biệt. Làng chuyên sản xuất các sản phẩm gốm phục vụ cho lĩnh vực tâm linh và các công trình nghệ thuật kiến trúc. Các dòng sản phẩm gốm của làng rất đa dạng, từ men rạn, men ngọc, đến men co, được thể hiện qua các món đồ như lọ hoa, đồ thờ, tượng con giống và đặc biệt là những bức tranh gốm độc đáo, gây ấn tượng mạnh với du khách.

Với bàn tay tài hoa của các nghệ nhân, Làng Giang Cao không chỉ sản xuất các mặt hàng theo yêu cầu thị trường, mà còn sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Một số sản phẩm của làng là những tác phẩm phục chế cổ điển, sản phẩm gia dụng cao cấp, và cả những tác phẩm mỹ thuật tinh tế. Một số nghệ nhân còn theo đuổi việc sản xuất các sản phẩm phục vụ cho các nghi lễ tâm linh.

Bên cạnh việc sản xuất và bán hàng trong làng, những sản phẩm từ Làng Giang Cao còn góp mặt trong các công trình kiến trúc lớn của quốc gia và thủ đô Hà Nội. Nhiều sản phẩm đã được xuất khẩu ra nước ngoài và tìm được thị trường rộng lớn trong nước. Các nghệ nhân làng Giang Cao thường xuyên tham gia các hội chợ, triển lãm, và các cuộc thi sáng tạo sản phẩm nông thôn, giành được nhiều giải thưởng danh giá và sự công nhận từ thành phố Hà Nội.

Bánh chưng, món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán, đã trở thành một phần không thể tách rời trong các mâm cỗ của mỗi gia đình người Việt. Làng nghề bánh chưng Tranh Khúc, thuộc xã Tân Hà, huyện Duyên Hải, Thanh Trì, Hà Nội, nổi danh với những chiếc bánh chưng vuông vức, sắc cạnh, đều đặn. Từ bao đời nay, người dân nơi đây đã gìn giữ và phát triển nghề gói bánh chưng, sản phẩm gắn liền với sự tích của chàng hoàng tử Lang Liêu trong truyền thuyết về các Vua Hùng.

Mỗi dịp Tết đến, không khí làng Tranh Khúc trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Lá dong xanh mướt, mùi thơm ngậy của đậu xanh, thịt mỡ quyện trong không gian ngập tràn, từ ngõ xóm đến các gia đình. Mặc dù nghề gói bánh chưng đã có từ nhiều thế hệ, nhưng gần đây, bánh chưng Tranh Khúc đã vượt ra ngoài phạm vi Tết, được ưa chuộng quanh năm. Tuy nhiên, vào những ngày giáp Tết, từ 20 tháng Chạp trở đi, làng Tranh Khúc lại bước vào mùa cao điểm, người dân làm việc không ngừng nghỉ, phục vụ nhu cầu bánh chưng cho thủ đô và các tỉnh thành lân cận.

Lệ Mật là một làng nhỏ nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 7 km về phía Đông Bắc, thuộc phường Việt Hưng, quận Long Biên. Nổi bật với nghề nuôi rắn và chế biến các món đặc sản từ rắn, Lệ Mật không chỉ là điểm đến của những người yêu thích ẩm thực mà còn là trung tâm của ngành nghề này tại miền Bắc. Mỗi năm, vào ngày 23 tháng 3 âm lịch, Lệ Mật tổ chức một lễ hội lớn thu hút đông đảo du khách và người dân từ khắp nơi. Tại đây, du khách không chỉ có cơ hội thưởng thức các món ăn đặc biệt từ rắn mà còn được tham gia vào các hoạt động thú vị như thi rắn to, rắn đẹp và múa rắn.

Ngày hội Lệ Mật còn là dịp để người dân truyền bá những kinh nghiệm quý báu về nuôi và bắt rắn, cũng như các cách chữa trị bệnh tật từ rắn, như bỏng, khô da, hen suyễn và thấp khớp. Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành nghề, nhiều hộ gia đình đã kết hợp chăn nuôi rắn với kinh doanh dịch vụ nhà hàng, mang lại thu nhập ổn định và góp phần làm cho thương hiệu Lệ Mật ngày càng nổi tiếng trên toàn quốc và quốc tế.