Top 13 Món ăn đặc sắc không thể thiếu trong mâm cỗ Tết cổ truyền miền Nam

Mâm cỗ ngày Tết miền Nam không thể thiếu món bánh tráng cuốn, một món ăn đặc trưng mang đậm hương vị quê hương. Bánh tráng, từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc trong mỗi gia đình Việt, đặc biệt là vào dịp Tết. Trong không khí trang trọng của ngày đầu năm, bánh tráng cuốn như một sự tri ân đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Được làm từ gạo ngon, biểu trưng cho nghề trồng lúa nước, bánh tráng cuốn thường được dùng để ăn thay cơm, hoặc khi gia đình có khách. Món ăn này mang đến cảm giác nhẹ nhàng, dễ ăn, đặc biệt là khi kết hợp với các loại rau sống, thịt heo, tôm nướng và nước chấm đậm đà hương vị miền Nam.

Ở miền Bắc, bánh tráng cuốn cũng có, nhưng không phải là món ăn đặc trưng trong mâm cỗ Tết của người miền Bắc do họ kiêng ăn tôm trong những ngày đầu năm. Còn đối với người miền Nam, bánh tráng cuốn chính là một phần không thể thiếu, làm nên nét đẹp văn hóa ẩm thực của mâm cỗ Tết. Để có được những miếng bánh tráng trắng phau, người làm phải chọn loại gạo ngon, ngâm, xay thành bột và tráng thành từng miếng mỏng, dùng để cuốn với các món ăn.

Khi Tết đến, hình ảnh những bó củ kiệu, củ hành, củ cải tươi ngon xuất hiện trong mỗi gia đình người Việt, được mang về từ chợ và chế biến thành các món dưa món đặc trưng. Trong đó, củ kiệu là món ăn được ưa chuộng nhất của người miền Nam. Nếu như ở miền Bắc, mâm cỗ Tết không thể thiếu món dưa hành ăn kèm với bánh chưng, thì ở miền Nam, củ kiệu tôm khô lại là lựa chọn phổ biến, mang đến một hương vị mới mẻ và đặc trưng. Món ăn này tuy đơn giản nhưng lại là phần không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Nam. Không chỉ dùng để ăn kèm với bánh tét, mà củ kiệu tôm khô còn là món ăn tuyệt vời cho những người thích nhâm nhi, đặc biệt trong các cuộc vui đầu xuân.

Để làm món củ kiệu tôm khô, người ta chọn củ kiệu tươi, rửa sạch rồi phơi khô, sau đó cho vào lọ. Cứ mỗi lớp củ kiệu sẽ là một lớp đường cát trắng, đậy kín để củ kiệu tự tiết ra nước. Sau khoảng 10 ngày, bạn đã có thể thưởng thức món dưa kiệu chua ngọt, nếu thích chua hơn, có thể để thêm một vài ngày nữa. Củ kiệu chua được trộn với tôm khô, mang lại hương vị hài hòa, vừa thơm vừa ngọt. Món này đặc biệt được ưa chuộng bởi cánh đàn ông yêu thích bia rượu, là món ăn kèm lý tưởng trong những buổi tụ tập, khiến ai cũng khó cưỡng lại được sự hấp dẫn của nó.

Trong văn hóa Á Đông, màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, và đó chính là lý do tại sao sắc đỏ tươi của lạp xưởng luôn có mặt trên mâm cỗ Tết miền Nam, như một biểu tượng của mong ước thịnh vượng và tài lộc. Ngoài ra, lạp xưởng còn mang hình dáng giống xâu tiền bao đỏ, một hình ảnh quen thuộc trong ngày Tết, thể hiện sự cầu chúc cho một năm mới đầy may mắn. Vì vậy, lạp xưởng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên.

Lạp xưởng miền Nam vô cùng đa dạng, với các loại như lạp xưởng tươi, lạp xưởng khô, lạp xưởng nạc, tôm hay cá... Mỗi loại đều có cách chế biến riêng biệt: có thể luộc, chiên hoặc nướng, và người dân miền Nam thường mua lạp xưởng từ các cơ sở truyền thống ở miền Tây để thưởng thức vào dịp Tết. Đây là món ăn phụ nhưng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết, đặc biệt được trẻ em yêu thích vì hương vị ngọt ngào và dễ ăn. Dù chỉ là một phần nhỏ trong mâm cỗ, lạp xưởng vẫn mang đậm dấu ấn ẩm thực miền Nam trong những ngày đầu xuân.

Gỏi gà xé phay là một món ăn giản dị nhưng lại đậm đà hương vị, mang đến cảm giác thanh mát với sự kết hợp hoàn hảo của vị chua ngọt. Món ăn này không chỉ bổ dưỡng mà còn giúp bạn thưởng thức mà không cảm thấy ngán ngẩm, trái ngược với các món ăn nhiều dầu mỡ khác. Nguyên liệu chính để làm gỏi gà xé phay bao gồm thịt gà, rau răm, lá mùi, hành tây và các gia vị quen thuộc như giấm, đường, mắm... Từ những gia vị đặc trưng này, người miền Nam đã sáng tạo ra một món ăn đơn giản nhưng rất đậm đà bản sắc vùng miền. Gỏi gà xé phay là một trong những món không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người dân miền Nam.

Món gỏi này không chỉ quen thuộc mà còn là niềm tự hào ẩm thực của người Nam Bộ, với những miếng gà xé mềm, thơm ngọt, kết hợp cùng rau củ giòn giòn, tạo nên một món ăn dễ gây nghiện. Tuy công thức chế biến khá đơn giản, nhưng mỗi gia đình, mỗi người đều có bí quyết riêng, khiến cho món ăn này luôn giữ được sự hấp dẫn đặc biệt. Gỏi gà xé phay thường được ăn kèm với nước mắm chua ngọt, và nếu muốn thêm phần hấp dẫn, bánh phồng tôm chiên sẽ là lựa chọn lý tưởng. Đây là món ăn nhẹ nhàng, phù hợp trong không khí sum vầy ngày Tết.

Mâm cỗ Tết miền Nam không thể thiếu món chả giò, dù ngày Tết có muôn vàn món ngon, nhưng cái hương vị giòn tan, thơm lừng của chả giò vẫn làm say lòng bao người. Chả giò miền Nam không chỉ có nhân thịt heo hay tôm như thông thường, mà còn có phiên bản đặc biệt với nhân làm từ hoa quả, tạo nên hương vị mới lạ, hấp dẫn. Để làm món chả giò ngon, nguyên liệu phải thật tươi ngon: thịt heo xay, tôm tươi bóc vỏ, mộc nhĩ, hành khô, cà rốt, khoai môn và các gia vị. Chả giò được chiên vàng, ăn kèm với rau sống và nước chấm chua ngọt rất hấp dẫn.

Cũng giống như người miền Bắc, người miền Nam ăn chả giò với nước chấm chua ngọt. Nước chấm là yếu tố quyết định sự ngon miệng của món ăn này. Để pha nước chấm, bạn cần chuẩn bị đường, nước sôi để nguội, nước mắm ngon, ớt tươi, chanh và tỏi băm. Cách làm nước chấm khá đơn giản, bạn hòa đường với nước, đun sôi đến khi đường tan hoàn toàn, sau đó để nguội. Khi nước đã nguội, cho chanh, nước mắm, tỏi băm và ớt vào, khuấy đều cho vừa ăn. Món chả giò ăn kèm với nước chấm này sẽ mang lại hương vị tuyệt vời.

Miền Nam nổi tiếng với nền ẩm thực đa dạng, nơi có vô vàn món ăn đặc sắc, dân dã mà đậm đà. Trong mâm cỗ ngày Tết miền Nam, một trong những món không thể thiếu chính là củ cải ngâm nước mắm, với hương vị chua ngọt đặc trưng. Củ cải ngâm mắm là món ăn rất phù hợp để cân bằng lại vị giác giữa những món ăn giàu đạm, béo trong ngày Tết. Để có một món củ cải ngâm mắm hoàn hảo, khâu chọn nguyên liệu đóng vai trò quan trọng. Củ cải và cà rốt cần chọn những củ non, to đều, tránh chọn củ già vì sẽ có xơ, ăn không ngon.

Nguyên liệu tươi sẽ giúp món ăn ngon hơn rất nhiều. Sau khi rửa sạch, gọt vỏ và cắt thành miếng vừa ăn, bạn có thể tỉa hoa hay cắt lát dày mỏng tùy ý, nhưng cần chú ý cắt đều để gia vị thấm đều hơn. Tiếp theo, bạn cho muối vào trộn với củ cải và cà rốt, bóp cho ra nước, sau đó vắt ráo và phơi trong khoảng một buổi cho nguyên liệu hơi héo. Củ cải ngâm nước mắm với sự kết hợp hoàn hảo giữa vị chua, ngọt, giòn và dai, là món ăn không thể thiếu trong những ngày Tết miền Nam. Món ăn này không chỉ là cứu cánh cho những ngày ngán ngấy, mà còn cực kỳ hợp khi ăn kèm với bánh tét – món ăn đặc trưng của người miền Nam trong dịp Tết.

Trong những ngày Tết, mọi người thường không quá chú trọng đến chế độ ăn uống, nhưng một món ăn không thể thiếu để bổ sung chất xơ và vitamin cho cơ thể chính là món canh măng. Nếu như ở miền Bắc, món canh măng thường được nấu từ măng khô, thì người miền Nam lại ưu tiên măng tươi. Chính sự khác biệt này đã tạo nên một món canh mang đậm đặc trưng miền Nam, với măng tươi giữ được trọn vẹn hương vị và chất dinh dưỡng.

Canh măng miền Nam không chỉ là món ăn đơn giản mà còn vô cùng bổ dưỡng, cung cấp lượng lớn chất xơ và vitamin cho cơ thể, khiến nó trở thành một món ăn được yêu thích trong dịp Tết. Hương vị của món canh này, với măng tươi, thơm ngon và hấp dẫn, sẽ khiến bất cứ ai thưởng thức cũng phải mê mẩn. Đặc biệt trong những ngày Tết, được cùng gia đình quây quần bên nồi canh măng ấm nóng sẽ mang lại cảm giác đầm ấm, thắm đượm tình quê hương.

Khác với miền Bắc, mâm cỗ ngày Tết miền Nam luôn mang đến sự đa dạng tuyệt vời từ các nông sản tươi ngon, từ thịt đến rau củ, với những sắc màu và hương vị cực kỳ phong phú. Miền Nam, với khí hậu ấm áp và nắng ấm đặc trưng của mùa Tết, mang lại những món ăn đậm hương vị miền nhiệt đới, chẳng hạn như xôi vò. Đây là món xôi không thể thiếu trong mâm cơm cúng Tết của người dân miền Nam, mang trong mình hương thơm ngọt ngào từ đậu xanh, nếp và nước cốt dừa, làm ấm lòng người thưởng thức trong những ngày đầu năm mới.

Xôi vò là món ăn truyền thống của miền Nam, gắn liền với sự ấm cúng và sum vầy trong dịp Tết. Được chế biến đơn giản từ ba nguyên liệu chính là nếp, đậu xanh và nước cốt dừa, nhưng hương vị của nó lại có sức quyến rũ khó cưỡng. Món xôi này không chỉ là thức ăn, mà còn là sự tượng trưng cho sự đoàn viên, thịnh vượng trong gia đình. Nếu có dịp thưởng thức Tết miền Nam, đừng quên món xôi vò này, vì nó chính là một phần không thể thiếu của hương vị ngày Tết.

Bánh gai, một món bánh ngọt truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam, mang đậm dấu ấn của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Món bánh này có hình dáng vuông vức, màu sắc đen tuyền từ lá gai và hương thơm ngọt ngào từ đậu xanh và gạo nếp. Tuy nhiên, bánh gai hiện nay không chỉ có mặt ở miền Bắc, mà còn là món ăn phổ biến trong mâm cỗ Tết miền Nam. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những chiếc bánh gai tại chợ, siêu thị, hay thậm chí là tự tay làm tại nhà. Bánh gai được làm từ lớp vỏ nếp mềm dẻo bao quanh nhân đậu xanh hoặc dừa, và đặc biệt là lớp lá gai đen tạo nên một màu sắc đặc biệt cùng hương vị hấp dẫn.

Đối với người dân miền Nam, bánh gai đã trở thành món ăn không thể thiếu trong dịp Tết. Người ta thường mua bánh gai theo cặp, thường là từ 50 đến 100 chiếc, để bày biện trong mâm cỗ cúng Tết. Mỗi chiếc bánh gai mang đến hương vị ngọt ngào, mềm mịn với nhân đậu xanh hoặc dừa, hòa quyện với màu xanh đen của lá gai. Cắn một miếng bánh, bạn sẽ cảm nhận được sự mềm mại, dẻo thơm cùng vị ngọt thanh, như một phần không thể thiếu trong sự ấm áp của Tết miền Nam.

Dưa giá là một món ăn quen thuộc và rất được ưa chuộng trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam. Món ăn này nổi bật với vị giòn ngon và tính mát, rất thích hợp để giải ngấy sau những bữa ăn đầy đặn. Dưa giá muối chua không chỉ có giá trị dinh dưỡng mà còn dễ ăn và vô cùng dễ chế biến. Vị chua ngọt hòa quyện với sự giòn tan của từng miếng dưa tạo nên một món ăn thanh nhẹ nhưng đầy cuốn hút.

Vào những ngày Tết, mâm cơm miền Nam thường đầy đủ những món ăn thịt cá béo ngậy, và món dưa giá chính là lựa chọn lý tưởng để cân bằng vị giác. Món dưa này thường được ăn kèm với cơm trắng, cuốn bánh tráng, hoặc tuyệt vời nhất là với thịt kho hột vịt, giúp giải ngấy hiệu quả. Nguyên liệu làm món dưa giá bao gồm giá, hẹ, cà rốt, tất cả đều bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe. Dưa giá có thể được muối xổi hoặc muối lâu, mỗi cách chế biến lại mang đến một hương vị khác nhau nhưng đều hấp dẫn như nhau.

Trong không khí xuân tươi vui của Tết, mỗi miền đất lại có những món ăn đặc trưng không thể thiếu, và với miền Nam, bánh tét là biểu tượng của sự đoàn viên, ấm no. Khác với miền Bắc với bánh chưng, người dân miền Nam coi bánh tét như một phần linh hồn của ngày Tết. Bánh tét không chỉ là món ăn ngon mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về sự lưu truyền và phát triển qua các thế hệ. Có nhiều loại bánh tét, từ bánh tét mặn, bánh tét ngọt đến bánh tét chay và thập cẩm, mỗi loại đều mang hương vị và màu sắc riêng biệt, góp phần làm cho mâm cỗ ngày Tết thêm phong phú.

Để có được những chiếc bánh tét thơm ngon, người ta sử dụng lá cẩm tươi, nếp mù u dẻo ngọt và gạo nếp vo sạch, xào với nước cốt dừa để tạo nên lớp vỏ bánh mềm mịn. Nhân bánh cũng rất đa dạng, từ chuối, đậu xanh, giò lợn bắc thảo, đến thịt, trứng, nấm. Mỗi lớp bánh sau khi luộc xong đều mang màu sắc bắt mắt: tím của chuối, vàng của đậu xanh, đỏ cam của trứng vịt muối và trắng của mỡ. Để bánh tét trở nên hoàn hảo, người miền Nam thường thưởng thức cùng thịt kho tàu, dưa cải và củ kiệu, tạo nên sự hòa quyện đầy đặn, vừa miệng, mang đậm hương vị Tết miền Nam.

Trong không khí Tết miền Nam, không thể thiếu một món ăn đậm đà hương vị truyền thống, đó chính là thịt kho (thịt kho trứng hay thịt kho nước dừa). Đây là món ăn đặc trưng của miền Nam, mang đậm nét văn hóa và hương vị riêng biệt, khiến ai đã thưởng thức qua đều nhớ mãi không quên. Cách kho thịt của người miền Nam cũng rất đặc sắc, với sự kết hợp hoàn hảo của các gia vị, tạo nên một món ăn thơm ngon, khó có thể cưỡng lại.

Để có một nồi thịt kho ngon đúng điệu, người miền Nam luôn lựa chọn thịt ba rọi tươi ngon, thái thành miếng dày, vừa miệng. Sau khi ướp thịt với nước mắm, đường, hành tỏi, ớt, người ta kho thịt cùng nước dừa xiêm tươi, cho đến khi thịt mềm và thấm đẫm gia vị. Sau đó, cho trứng luộc vào kho cùng, giúp gia tăng độ ngọt và đậm đà cho món ăn. Khi nồi thịt kho chín, nước trong nồi sẽ có màu cánh gián hấp dẫn, mùi thơm lừng lan tỏa khắp không gian. Thịt kho được ăn kèm với cơm trắng, cùng dưa giá giúp món ăn thêm phần hoàn hảo, tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời, khó mà quên được.

Khổ qua, hay còn được gọi là mướp đắng, là một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực miền Nam, đặc biệt là trong các mâm cỗ ngày Tết. Món canh khổ qua nhồi thịt không chỉ là một món ăn mà còn mang trong mình những ý nghĩa sâu sắc. Đây là món ăn thể hiện niềm hy vọng rằng những khó khăn, vất vả của năm cũ sẽ qua đi, nhường chỗ cho một năm mới đầy may mắn và thuận lợi. Mặc dù vị đắng của khổ qua có thể khiến nhiều người e ngại, nhưng khi xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết, món canh này lại trở thành một biểu tượng của sự giải thoát, sự thanh thản và niềm tin vào một khởi đầu mới.

Đối với người miền Nam, canh khổ qua không chỉ đơn giản là món ăn mà là một phần không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết, mang đậm nét văn hóa của vùng đất này. Dù món canh này có vị đắng, nhưng đắng như khổ qua lại là một lời nhắc nhở về những thử thách đã qua, và những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới. Canh khổ qua được chế biến từ những nguyên liệu đơn giản nhưng vô cùng tinh tế: khổ qua tươi, thịt băm và xương hầm. Khi trái khổ qua được nhồi đầy thịt băm và nấu cùng nước xương hầm, nó trở thành một món ăn đầy đặn và có hương vị khó quên, góp phần làm nên không khí Tết miền Nam đầy ấm áp và tràn ngập hy vọng.