Bí quyết hành hương lễ hội chùa Hương: Từ kinh nghiệm thực tế

Việt Nam tự hào là quốc gia với nền Phật giáo phát triển mạnh mẽ bậc nhất hiện nay.

Điều này thể hiện rõ qua hệ thống chùa chiền, đền miếu trải dài khắp cả nước. Nổi bật trong đó phải kể đến chùa Hương - di tích tâm linh mang ý nghĩa đặc biệt trong văn hóa Việt.

1. Những điểm đến không thể bỏ qua khi tham quan chùa Hương

Lộ trình tham quan

Chùa Hương là một quần thể kiến trúc tâm linh nằm rải rác giữa khung cảnh thiên nhiên hữu tình của thung lũng Suối Yến, với 4 hành trình hương khói chính:

– Hành trình Hương Tích: Bắt đầu từ Đền Trình, qua Chùa Thiên Trù, khám phá Động Tiên Sơn, viếng Chùa Giải Oan, chiêm bái Đền Trần Song, đến điểm huyền bí nhất là Động Hương Tích và kết thúc tại Chùa Hinh Bồng.

– Hành trình Long Vân: Thăm viếng Chùa Long Vân ẩn mình trong mây, khám phá Động Long Vân kỳ bí và Hang Sũng Sàm đầy thử thách.

– Hành trình Thanh Sơn: Trải nghiệm không gian tĩnh lặng tại Chùa Thanh Sơn và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Động Hương Đài.

– Hành trình Tuyết Sơn: Khởi đầu từ Chùa Bảo Đài, khám phá Động Chùa Cá độc đáo và kết thúc tại Động Tuyết Sơn huyền ảo.

Những điểm đến không thể bỏ qua

Đến với chùa Hương, du khách nhất định phải ghé thăm những địa điểm nổi bật sau:

– Đền Trình (Ngũ Nhạc Linh Từ): Ngôi đền cổ kính nép mình bên dòng Suối Yến trong xanh, là điểm dừng chân đầu tiên trên hành trình hành hương.

– Hành trình dọc Suối Yến: Trên chuyến đò xuôi dòng, du khách sẽ chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cầu Hội và những ngọn núi kỳ thú như núi Đổi Chèo, núi Voi Phục, núi Mâm Xôi trước khi cập bến Thiên Trù.

– Động Hương Tích: Được mệnh danh là 'Nam thiên đệ nhất động', đây chính là điểm nhấn không thể thiếu trong hành trình khám phá chùa Hương.

– Đền Vân Song (hay còn gọi là đền Cửa Võng): Nơi thờ phụng Thượng Ngàn Vân Hương Công Chúa Lê Mại Thánh Mẫu - vị Chúa Rừng linh thiêng trong tín ngưỡng dân gian.

– Chùa Giải Oan: Nổi tiếng với giếng Long Tuyền nước trong vắt, được cho là có khả năng gột rửa muộn phiền.

– Chùa Thiên Trù: Ngôi chùa cổ được xây dựng từ thời vua Lê Thánh Tông (1460-1497), tọa lạc trên núi Lão với kiến trúc độc đáo.

– Động Hinh Bồng: Lựa chọn hoàn hảo để tìm sự tĩnh lặng, mang đến không gian thoáng đãng khác hẳn với động Hương Tích đông đúc.

Du khách có thể lựa chọn đi bộ hoặc cáp treo lên đỉnh Hương Tích - động núi kỳ vĩ với hệ thống tượng Phật được bài trí tinh xảo trong lòng núi.

Ẩm thực đặc sản chùa Hương

Đến chùa Hương, du khách không nên bỏ qua các đặc sản núi rừng độc đáo như: dê núi thơm ngon, bò rừng đậm đà, thịt ngựa, nhím và tê tê... Các quán ăn dọc đường đi đò về động Thiên Trù sẽ là điểm dừng chân lý tưởng.

Nhà hàng Mai Lâm nằm ngay chân núi đường lên Thiên Trù là địa chỉ đáng tin cậy để thưởng thức những món đặc sản này với chất lượng đảm bảo và giá cả phải chăng.

Bí quyết mua sắm thông minh

Nên chuẩn bị đồ lễ từ trước khi lên chùa để tránh mua với giá cao tại các điểm bán hàng trong khu du lịch.

Chùa Hương nổi tiếng với nhiều mặt hàng lưu niệm và đặc sản địa phương như: trang sức vòng tay, vòng cổ, chè củ mài thơm ngon, mơ ngâm đặc sản, gương lược thủ công... Du khách nên kiểm tra kỹ chất lượng và số lượng trước khi quyết định mua.

Dọc lối lên động Hương Tích, du khách sẽ bắt gặp nhiều gian hàng bày bán các loại thuốc nam với công dụng chữa bệnh đa dạng.

Tuy nhiên, cần thận trọng với những bài thuốc không rõ nguồn gốc. Nên tìm hiểu kỹ thông tin, giá cả và kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi mua.

Đặc biệt trong dịp lễ hội, du khách cần tỉnh táo khi mua sắm, cân nhắc kỹ khi mặc cả và quyết định mua hàng để tránh những tình huống không mong muốn.

Để trải nghiệm trọn vẹn và an tâm hơn, bạn có thể lựa chọn các tour chùa Hương chất lượng từ các công ty du lịch uy tín.

Các tour này sẽ có hướng dẫn viên chuyên nghiệp đồng hành suốt hành trình, giúp bạn tránh được tình trạng bị chặt chém giá hay đi sai lịch trình.

Lời cuối

Bài viết đã chia sẻ những thông tin hữu ích về chùa Hương - điểm đến du lịch tâm linh hấp dẫn bậc nhất tại Hà Nội.

Hy vọng những gợi ý này sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho hành trình khám phá chùa Hương, mang về những trải nghiệm ý nghĩa và đáng nhớ.

2. Khám phá quần thể chùa Hương

Vị trí chùa Hương

Tên gọi chùa Hương thực chất là cách nói dân gian để chỉ quần thể Hương Sơn - một tổ hợp văn hóa tâm linh đặc sắc của Việt Nam.

Nơi đây quy tụ hệ thống đền chùa đa dạng, bao gồm nhiều ngôi chùa thờ Phật, đền thần linh và các đình làng phản ánh tín ngưỡng nông nghiệp truyền thống.

Chùa Hương tọa lạc tại xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thủ đô Hà Nội, nằm bên bờ phải dòng sông Đáy thơ mộng.

Trái tim của quần thể di tích này chính là chùa Hương (hay chùa Trong) ẩn mình trong lòng động Hương Tích huyền bí.

Truyền thuyết chùa Hương

Theo Hương Sơn thiên trù thiền phả, chùa Hương Tích Hà Nội được xây dựng từ thời Lê Huy Tông (1680-1704) khi một vị hòa thượng được chúa Trịnh giao nhiệm vụ tìm địa điểm xây chùa sau chuyến tuần du.

Trong khi đó, sách Hương Sơn báu quyển ghi chép rằng chùa Hương ở Hà Tĩnh là một động đá cao vời vợi, quanh năm mây phủ huyền ảo.

Lý do xuất hiện chùa Hương 'phiên bản' phía Bắc bắt nguồn từ thời Lê - Trịnh. Khi ấy, các vua chúa phần lớn có gốc gác xứ Thanh (theo Hoàng Lê nhất thống chí), nên hậu cung thường tuyển chọn mỹ nữ từ vùng Hoan Châu.

Hàng năm, các cung phi Thanh - Nghệ - Tĩnh thường hành hương chùa Hương trên núi Hồng Lĩnh vào 18/2 âm lịch, di chuyển bằng đường thủy qua cửa Hội Thống (gần Cửa Lò ngày nay).

Những chuyến đi xa của các 'mỹ nhân' khiến chúa Trịnh lo lắng dù đã bố trí quân hộ tống dọc đường.

Chúa Trịnh đã chỉ thị cho một vị hòa thượng tìm địa điểm tại vùng Hà Sơn Bình để xây dựng chùa Hương Tích thứ hai, tạo nơi hành hương gần hơn cho cung nữ - theo nghiên cứu của cố học giả Bùi Văn Nguyên.

Nhờ quyết định sáng suốt của chúa Trịnh, Việt Nam ngày nay có hai ngôi chùa Hương Tích mang đậm giá trị văn hóa - lịch sử.

Nguồn tham khảo: wikipedia

Đối tượng thờ tự tại chùa Hương

Đền Trình (Ngũ Nhạc Linh Từ) - di tích lịch sử văn hóa quan trọng nằm trong quần thể danh thắng Hương Sơn, là điểm dừng chân đầu tiên trên hành trình hành hương.

Động Hương Tích, cách bến Thiên Trù không xa, được coi là trái tim của quần thể di tích chùa Hương và là điểm đến không thể bỏ qua của du khách.

Nơi đây nổi bật với pho tượng Phật Bà Quan Âm bằng đá xanh được tạc vào năm 1793 dưới thời Tây Sơn Cảnh Thịnh.

Đền Cửa Võng (hay đền Vân Song) nguyên thủy là ngôi miếu nhỏ thờ Thượng Ngàn Vân Hương Công chúa Lê Mai Thánh Mẫu - vị Chúa Rừng trong tín ngưỡng dân gian.

Chùa Thiên Trù (còn gọi là chùa Trò, chùa Ngoài) - nơi tu hành của các tăng ni Phật tử, lưu giữ Tam Tạng Kinh Điển (Kinh, Luật, Luận) và thực hành Phật pháp.

Chùa Hương Tích sở hữu những công trình kiến trúc độc đáo hiếm có: động Tiên Sơn huyền ảo, động Hinh Bồng thơ mộng, chùa Giải Oan cổ kính - tạo nên nét đặc trưng không nơi nào sánh bằng.

Nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, tôn giáo và lịch sử ngàn năm vẫn được lưu truyền đến ngày nay.

3. Hành trang cần chuẩn bị khi du lịch chùa Hương

Những vật dụng thiết yếu cần mang theo khi tham quan chùa Hương

Tư trang cá nhân:

• Trang phục gọn gàng, ô/dù phòng khi thời tiết thay đổi
• Giày thể thao hoặc dép đế bằng để thuận tiện di chuyển và leo núi
• Đồ ăn nhẹ và nước uống

Chuẩn bị vật phẩm lễ bái:

Nên chuẩn bị sẵn các vật phẩm cúng lễ như: hương hoa, trầu cau, rượu, chè, bánh trái, vàng mã cùng tiền lẻ để dâng hương.

Tuy có thể mua các đồ lễ tại chùa, nhưng giá thường cao hơn so với chuẩn bị từ nhà. Chủ động sắm sửa trước sẽ tiết kiệm và thuận tiện hơn.

4. Bí quyết tham quan chùa Hương

Du lịch chùa Hương phù hợp quanh năm, riêng mùa lễ hội kéo dài từ tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch.

Đây là thời điểm lý tưởng để hòa mình vào không khí lễ hội nhộn nhịp và trang nghiêm nơi cửa Phật.

Nếu muốn thưởng ngoạn cảnh chùa thanh tịnh, nên tránh mùa lễ hội đông đúc từ tháng 1-3 âm lịch.

Cuối thu đầu đông (tháng 10-11) là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp chùa Hương với hoa súng nở rộ trên suối Yến và những cánh đồng lau trắng xóa - khung cảnh tuyệt vời để du ngoạn và săn ảnh.

Các phương tiện di chuyển

Du khách có nhiều lựa chọn phương tiện đến chùa Hương: ô tô riêng, xe bus công cộng hoặc xe máy. Đa số du khách chọn xe máy, trong khi sinh viên thường ưu tiên xe bus tiết kiệm.

Từ Hà Nội, du khách có thể di chuyển đến chùa Hương bằng ô tô hoặc xe máy, trong đó ô tô là lựa chọn tối ưu cho chuyến đi trong ngày.

Quãng đường từ trung tâm thủ đô đến chùa Hương chỉ mất khoảng 1 giờ 30 phút di chuyển.

Khi tới chùa Hương, du khách có thể chọn đi đò dọc suối Yến, đi bộ khám phá hoặc di chuyển bằng hệ thống cáp treo hiện đại.

Du khách có thể chinh phục những cung đường leo núi để ngắm toàn cảnh, hoặc lựa chọn cáp treo nếu muốn tiết kiệm sức lực.

Do phần lớn khách thường tham quan chùa Hương trong ngày nên hệ thống khách sạn, nhà nghỉ tại khu vực này khá hạn chế.

Nếu có nhu cầu nghỉ lại, du khách có thể thuê phòng tại các nhà nghỉ quanh khu vực bến Đục (bến đò Yến Vĩ).

Bảng giá tham quan

Vé tham quan: 85.000đ/vé/khách (bao gồm 50.000đ vé vào cửa và 35.000đ vé đò).

Chính sách ưu đãi:

• Người cao tuổi (≥60 tuổi): giảm 50% (25.000đ/vé)
• Trẻ em <10 tuổi: miễn phí vé
• Trẻ em 10-15 tuổi: giảm 50% (25.000đ/vé)
• Trẻ >1.2m: vé như người lớn
• Các tuyến phụ (Long Vân, Tuyết Sơn): phí đò thêm 25.000đ/vé
• Cáp treo: Khứ hồi 140.000đ (người lớn), 90.000đ (trẻ em); Một chiều 90.000đ (người lớn), 60.000đ (trẻ em)
• Trẻ ≤1.1m: giá trẻ em, >1.1m: giá người lớn