Bí quyết làm chủ cảm xúc

Rèn luyện tư duy tích cực. Cảm xúc thay đổi thất thường thường xuất phát từ việc bạn luôn nghĩ đến những điều tồi tệ có thể xảy ra. Ví dụ, bạn đang chờ kết quả phỏng vấn và tự cho rằng mình sẽ trượt dù mới chỉ tham gia buổi phỏng vấn hôm qua. Hoặc khi mẹ bạn nói có tin muốn chia sẻ, bạn ngay lập tức nghĩ rằng bà ốm nặng. Những suy nghĩ tiêu cự này thường không chính xác và có thể khiến bạn rơi vào trạng thái lo lắng, buồn bã vô cớ. Hãy thử hai cách sau để đối phó với những suy nghĩ tự động tiêu cực:

• Dành thời gian thư giãn. Thay vì nghĩ đến điều tồi tệ nhất, hãy cân nhắc các kịch bản khác có thể xảy ra. Bằng cách này, bạn sẽ nhận ra rằng tình huống xấu nhất khó có khả năng xảy ra, và không có lý do gì để bạn quá lo lắng khi chưa có thông tin chính xác.
• Ngược lại, hãy chuẩn bị tinh thần nếu tình huống xấu nhất xảy ra. Khi đã sẵn sàng đối mặt, bạn có thể tập trung vào giải quyết vấn đề thay vì đắm chìm trong những hậu quả không lường trước được.

Tránh phóng đại hậu quả tiêu cực. Việc thổi phồng những mặt xấu có thể khiến tâm trạng bạn trở nên u ám. Một cuộc hẹn không như ý hay việc không hòa hợp với đồng nghiệp liệu có thực sự nghiêm trọng? Bạn có thể nghĩ rằng điều đó đồng nghĩa với việc bạn sẽ không bao giờ tìm được tình yêu đích thực hoặc bị mất việc, nhưng đừng để một tình huống hay cuộc trò chuyện nào đó định đoạt cuộc đời bạn. Việc phóng đại quá mức sẽ khiến bạn cảm thấy tồi tệ, nhưng vẫn có cách để vượt qua:

• Nhắc nhở bản thân rằng những gì xảy ra chỉ là ngẫu nhiên. Thay vì coi một sự việc (như bất đồng với đồng nghiệp hoặc người yêu) là biểu hiện của mối quan hệ, hãy xem đó như một thăng trầm bình thường hoặc ngoại lệ. Nhớ lại những thành công bạn đã đạt được trong các mối quan hệ hoặc lĩnh vực đó sẽ giúp bạn bình tâm và nhận ra rằng không cần quá lo lắng.

Chấp nhận sự phức tạp của cuộc sống. Việc chỉ nghĩ đến hai thái cực "trắng hoặc đen" (như hoàn hảo hoặc thảm họa, tốt hoặc xấu) có liên quan đến sự thay đổi cảm xúc thất thường.

• Tập trung quá mức vào một kết quả sẽ hạn chế khả năng kết nối với các ý tưởng và cảm xúc khác. Nếu bạn chỉ nhìn mọi thứ qua lăng kính thành công hoặc thất bại, bạn sẽ bỏ lỡ nhiều trải nghiệm quý giá.
• Hãy nhớ rằng thế giới không chỉ có hai màu. Mỗi sự việc đều có nhiều khía cạnh và kết quả khác nhau.
• Ví dụ, nếu khoản đầu tư gần đây của bạn thất bại, điều đó không có nghĩa bạn là người thất bại. Bạn đã có nhiều thành công khác, và thất bại này chỉ giúp bạn trở nên thực tế và toàn diện hơn.
• Nếu điều gì đó không diễn ra như ý, hãy xem đó là một bài học. Việc không được nhận vào vị trí mong muốn không có nghĩa bạn thiếu năng lực, mà chỉ là vị trí đó chưa phù hợp với bạn. Thế giới còn rộng lớn và đầy cơ hội.

Học cách tự cười nhạo bản thân. Một trong những cách hiệu quả để kiểm soát cảm xúc thất thường là học cách lùi lại một bước và tự cười nhạo chính mình. Những người dễ thay đổi cảm xúc thường quá nghiêm khắc với bản thân, khiến họ khó tìm thấy niềm vui trong những tình huống dở khóc dở cười.

• Ví dụ, nếu bạn bị chim "tặng quà" trên đầu trong buổi hẹn hò, thay vì tức giận, hãy nghĩ rằng: "Chuyện này hiếm khi xảy ra, ít nhất mình cũng có câu chuyện vui để kể." Tự cười nhạo bản thân giúp bạn giữ được sự bình tĩnh và kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

Nhìn nhận tình huống một cách khách quan. Hãy dành thời gian suy nghĩ và điều chỉnh kỳ vọng của bản thân theo hướng thực tế hơn. Đôi khi, cảm xúc tiêu cực xuất hiện chỉ vì những điều nhỏ nhặt như không tìm được chỗ đỗ xe. Bạn có thể cảm thấy thế giới sụp đổ, nhưng hãy bình tĩnh và tìm hiểu gốc rễ vấn đề. Liệu việc tìm chỗ đỗ xe có thực sự đáng để bạn phát điên, hay đó chỉ là phản ứng thái quá từ một nhận xét vô thưởng vô phạt?

• Chúng ta thường để cảm xúc lấn át mà không hiểu rõ nguyên nhân. Dù biết rằng cảm xúc hiện tại có thể không hợp lý, nhưng việc nhìn nhận khách quan sẽ giúp bạn bình tĩnh và nhận ra mọi chuyện không tồi tệ như bạn nghĩ.
• Hãy đặt mình vào vị trí người khác. Bạn sẽ khuyên bản thân làm gì? Liệu tình huống đó có thực sự nghiêm trọng?

Biết khi nào cần rút lui. Một trong những điều quan trọng để kiểm soát cảm xúc thất thường là nhận ra thời điểm cảm xúc của bạn vượt quá giới hạn, và cách tốt nhất là rời khỏi tình huống đó. Nếu bạn cảm thấy quá tức giận, bực bội, hoặc không thể kiểm soát được hành động và lời nói của mình, hãy xin lỗi và rời đi. Đôi khi, im lặng rút lui còn tốt hơn là nói hoặc làm điều gì đó khiến bạn hối hận sau này.

• Trong một cuộc tranh luận căng thẳng, hãy nói: "Xin lỗi, tôi cần vài phút để suy nghĩ lại." Sau đó, tìm một nơi yên tĩnh để bình tâm và đánh giá lại tình huống.
• Khi bạn đã bình tĩnh và suy nghĩ rõ ràng hơn, bạn có thể quyết định tiếp tục cuộc thảo luận hay dừng lại.

Dành năm phút nghỉ ngơi. Đôi khi, tất cả những gì bạn cần là một khoảng thời gian ngắn để lấy lại bình tĩnh. Khi cảm xúc của bạn đang dâng cao, hãy dành năm phút để hít thở sâu, đợi nhịp tim ổn định và cảm xúc lắng xuống trước khi quay lại xử lý tình huống. Đừng ngại việc tạm dừng để lấy lại sự cân bằng.

• Hãy đếm từ 1 đến 10 và hít thở sâu. Kỹ thuật này giúp bạn tạo khoảng cách giữa sự kiện và phản ứng, từ đó kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
• Thay đổi không gian cũng có thể giúp ích. Nếu bạn đã ngồi làm việc quá lâu, hãy ra ngoài hít thở không khí trong lành. Một khoảng nghỉ ngắn có thể làm dịu tâm trí của bạn.

Chia sẻ với bạn bè. Khi bạn đang chìm trong cảm xúc tiêu cực và không thể thoát ra, hãy tìm đến một người bạn đáng tin cậy để tâm sự. Việc chia sẻ những lo lắng, buồn bã và bực dọc sẽ giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn và không còn cảm giác cô đơn. Biết rằng bạn có người để dựa vào trong những lúc khó khăn sẽ giúp bạn kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

• Tuy nhiên, đừng lạm dụng việc này. Nếu mỗi lần buồn bạn đều gọi điện và nói mãi về cùng một vấn đề, điều đó có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Hãy tự nhận thức và cân nhắc xem liệu chia sẻ có phải là giải pháp tốt nhất.

Tìm một thói quen giúp bình tâm. Mỗi người đều có cách riêng để tìm lại sự bình yên. Hãy thử nhiều phương pháp khác nhau để tìm ra điều gì phù hợp nhất với bạn. Một số người thích đi bộ để đầu óc minh mẫn, trong khi số khác lại thích thưởng thức một tách trà thảo mộc. Nghe nhạc cổ điển, chơi với thú cưng, hoặc đơn giản là ngồi thiền cũng có thể giúp bạn lấy lại bình tĩnh. Hãy tìm ra cách riêng của bạn và áp dụng khi cảm xúc trở nên khó kiểm soát.

• Khi cảm xúc bắt đầu dâng cao, hãy thực hiện những thói quen giúp bạn bình tĩnh. Mang theo một hộp trà thảo mộc hoặc lưu giữ những khoảnh khắc đáng yêu của thú cưng trong điện thoại để nhắc nhở bản thân về sự bình yên.

Suy nghĩ kỹ trước khi nói. Đây là nguyên tắc quan trọng để kiểm soát cảm xúc. Khi cảm xúc tiêu cực xuất hiện, bạn có thể dễ dàng nói ra những lời gây tổn thương hoặc khiến người khác khó chịu. Hãy dành vài giây suy nghĩ trước khi nói để đảm bảo rằng lời nói của bạn thực sự có ích và không khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

• Nói ra điều gì đó trong lúc nóng giận có thể khiến bạn hối hận và làm tâm trạng của bạn xấu đi.

Ăn uống đầy đủ. Nhiều người nhận ra rằng họ dễ trở nên cáu kỉnh hoặc tức giận khi lượng đường trong máu thấp và cần được bổ sung năng lượng. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những nhu cầu sinh lý cơ bản như ăn uống có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận các vấn đề. Bỏ qua những nhu cầu này có thể khiến chúng ta cảm thấy bị đe dọa dù thực tế không có gì nghiêm trọng.

• Hãy nhớ lại bữa ăn gần nhất của bạn. Nếu bạn cảm thấy tâm trạng xuống dốc, hãy thử ăn một chút đồ ăn nhẹ như táo, hạt điều hoặc sữa chua để cải thiện tâm trạng.
• Chuẩn bị sẵn đồ ăn nhẹ như chuối, thanh năng lượng hoặc hạt để duy trì lượng đường trong máu ổn định suốt cả ngày.

Đi bộ. Đi bộ đã được chứng minh là một cách hiệu quả để cải thiện tâm trạng. Chỉ cần 30 phút đi bộ và hít thở không khí trong lành có thể giúp giảm căng thẳng, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, béo phì và một số loại ung thư.

• Hãy đi bộ hàng ngày và khi cảm thấy tâm trạng không ổn. Tập trung vào nhịp điệu cơ thể và hơi thở sẽ giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực.
• Đi bộ cũng giúp bạn nhận ra rằng ngoài những vấn đề của mình, còn có nhiều người khác cũng đang đối mặt với những khó khăn riêng.

Viết nhật ký. Viết nhật ký giúp bạn theo dõi và hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình. Bằng cách ghi lại những gì đã xảy ra trong ngày cùng với cảm xúc đi kèm, bạn có thể nhận ra những mẫu hình cảm xúc lặp lại. Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm soát tâm trạng hơn.

• Hãy cố gắng viết nhật ký hàng ngày. Thói quen này giúp bạn dành thời gian suy nghĩ và hạn chế phản ứng bốc đồng.

Xác định nguyên nhân gây ra tâm trạng. Mỗi người đều có những yếu tố kích thích cảm xúc riêng. Nếu bạn nhận diện được chúng, bạn có thể lập kế hoạch để đối phó. Đôi khi, nguyên nhân có thể dễ dàng tránh được, như một người bạn hoặc một địa điểm cụ thể. Tuy nhiên, có những thứ bạn không thể tránh khỏi, và việc học cách thích ứng là chìa khóa để kiểm soát cảm xúc.

• Ví dụ, nếu tắc đường khiến bạn bực bội, hãy thử nghe nhạc cổ điển hoặc jazz. Nếu một đồng nghiệp khiến bạn khó chịu, hãy hạn chế tiếp xúc với họ.
• Nếu bạn không thể tránh né, chẳng hạn như khi sếp của bạn là nguyên nhân, hãy tìm cách giảm thiểu tác động. Nhắc nhở bản thân về những gì bạn có thể và không thể kiểm soát. Bạn chỉ có thể thay đổi hành vi của chính mình, không phải của người khác.

Ngủ đủ giấc. Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân chính khiến bạn khó kiểm soát cảm xúc. Việc thiếu ngủ thường xuyên khiến đầu óc mệt mỏi, dễ kích động và khó điều khiển tâm trí lẫn cơ thể. Dù nhu cầu ngủ của mỗi người khác nhau, hầu hết mọi người cần ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi ngày. Hãy đảm bảo thời gian ngủ đủ và duy trì thói quen đi ngủ, thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày.

• Nếu bạn uống quá nhiều cà phê, bạn có thể không nhận ra mình đang thiếu ngủ. Hãy giảm cà phê và ngủ nhiều hơn để cảm xúc và tinh thần được cải thiện.

Giảm áp lực cho bản thân. Để giảm áp lực, trước tiên bạn cần nhận biết mức độ căng thẳng của mình. Cảm xúc là tín hiệu cho thấy có điều gì đó không ổn về thể chất hoặc tinh thần. Xác định những yếu tố gây áp lực trong cuộc sống là bước quan trọng để tìm ra giải pháp.

• Nếu lịch trình của bạn quá dày đặc, hãy loại bỏ những hoạt động không cần thiết. Dành thời gian cho gia đình và bạn bè giúp giảm căng thẳng và tăng hiệu quả công việc.
• Nếu một mối quan hệ khiến bạn căng thẳng, hãy xem xét lại và giải quyết sớm.
• Dành thời gian nghỉ ngơi, tập yoga, đi chơi với bạn bè, tắm bồn hoặc ngồi thiền. Thiền là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm huyết áp, lo lắng và trầm cảm.

Hạn chế tiêu thụ cà phê quá mức. Uống quá nhiều cà phê (hơn 2-3 tách mỗi ngày) có thể khiến tâm trạng của bạn trở nên bất ổn, gây lo âu và tăng huyết áp. Lượng cà phê mỗi người tiêu thụ khác nhau, nhưng nếu bạn nhận thấy tâm trạng thay đổi sau khi uống cà phê, hãy giảm lượng tiêu thụ.

• Thử chuyển sang trà. Một số người thấy cafein trong trà ảnh hưởng khác so với cà phê. Trà xanh chứa ít cafein hơn trà đen, hãy thử nhiều loại để tìm ra loại phù hợp.
• Uống chậm rãi. Nếu bạn uống hết cà phê hoặc trà trong 10 phút, khả năng tâm trạng thay đổi là rất cao.
• Tránh thức uống năng lượng. Chúng có thể khiến bạn bồn chồn và tâm trạng thất thường.

Tránh uống quá nhiều rượu và đồ uống có cồn. Uống nhiều hơn một ly rượu vang mỗi ngày có thể khiến tâm trạng của bạn thay đổi thất thường. Rượu, đặc biệt khi uống trước khi ngủ, khiến giấc ngủ mệt mỏi và bạn thức dậy trong trạng thái uể oải. Hãy hạn chế rượu và đồ uống có cồn càng nhiều càng tốt.

• Ngoài rượu, hãy tránh xa các chất kích thích khác. Chúng không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn gây hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần.

Tăng cường tập luyện thể dục. Biến việc tập luyện thành thói quen hàng ngày giúp đốt cháy năng lượng dư thừa và cân bằng cảm xúc. Dù 30 phút tập luyện mỗi ngày không hoàn toàn kiểm soát được tâm trạng, nó giúp bạn cảm thấy làm chủ cơ thể và tâm trí tốt hơn. Tập luyện không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giảm căng thẳng và huyết áp.

• Chọn hoạt động phù hợp như chạy bộ, yoga, khiêu vũ hoặc bơi lội. Bắt đầu từ những bài tập cơ bản và tăng dần cường độ để tránh chấn thương. Tập luyện đều đặn giúp bạn cảm thấy thoải mái và cân bằng hơn.

Tìm một lối thoát cảm xúc. Đó có thể là bất kỳ hoạt động nào giúp chuyển hóa cảm xúc tiêu cực thành năng lượng tích cực. Chụp ảnh, làm thơ, hay làm gốm là những thú vui giúp giải tỏa cảm xúc hiệu quả. Hãy tìm một hoạt động khiến bạn cảm thấy bình yên và thoát khỏi những áp lực hàng ngày. Đây không phải là cách trốn chạy cảm xúc, mà là cách giúp bạn kiểm soát chúng bằng cách tận hưởng những điều mình yêu thích.

• Lối thoát cảm xúc không cần phải là hoạt động sáng tạo hay đòi hỏi tài năng. Đó có thể là tình nguyện, xem phim, hoặc bất kỳ điều gì khiến bạn cảm thấy thoải mái và phân tâm khỏi những cảm xúc tiêu cực.
• Khi cảm thấy căng thẳng, hãy làm thơ, vẽ tranh, hoặc bất kỳ hoạt động nào giúp bạn thư giãn và tập trung vào điều tích cực.

Dành thời gian cho gia đình và bạn bè. Các mối quan hệ xã hội lành mạnh giúp hạn chế sự thay đổi cảm xúc đột ngột và nâng cao tinh thần. Dù một số mối quan hệ có thể gây tiêu cực, việc ở bên những người thân yêu và mang lại niềm vui thực sự hữu ích. Họ giúp bạn cảm thấy bình tâm và thoải mái hơn. Hãy đặt mục tiêu dành thời gian cho gia đình và bạn bè vài lần mỗi tuần để cảm thấy gắn kết và hạnh phúc hơn.

• Đừng quên dành thời gian cho bản thân. Những người cảm thấy quá tải và không có thời gian riêng thường dễ thay đổi tâm trạng. Hãy dành thời gian viết nhật ký, đi dạo, hoặc ngồi một mình để suy ngẫm.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng. Một chế độ ăn lành mạnh giúp cân bằng cả cơ thể và tâm trí. Hãy ăn ít nhất 5 phần rau củ và trái cây mỗi ngày, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đường. Cân bằng giữa tinh bột, protein, rau củ và trái cây giúp bạn cảm thấy ổn định hơn và giảm thiểu sự thay đổi tâm trạng. Dưới đây là một số thực phẩm tốt cho tâm trạng:

• Omega 3: Có trong cá hồi, đậu nành.
• Axit folic: Có trong rau lá xanh, giúp giảm lo âu.
• Protein: Cung cấp năng lượng từ trứng, cá, đậu phụ, và các nguồn protein khác.
• Hạn chế nước trái cây đóng hộp và cocktail vì chúng thường chứa nhiều đường và ít dinh dưỡng, có thể khiến tâm trạng tệ hơn.

Bổ sung thảo mộc, vitamin và thực phẩm chức năng vào chế độ ăn. Một số loại thảo mộc, vitamin và thực phẩm chức năng có thể giúp cải thiện tâm trạng, nhưng hiệu quả của chúng vẫn còn gây tranh cãi trong giới chuyên môn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào. Dưới đây là một số gợi ý:

• Sử dụng cỏ ban. Loại thảo dược này được biết đến với khả năng cải thiện tâm trạng nhờ các hợp chất có lợi. Tuy nhiên, cỏ ban có thể tương tác với một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc giảm lo âu, hoặc thuốc điều trị HIV. Liều lượng khuyến nghị thường từ 900 đến 1200 mg mỗi ngày, và hiệu quả có thể xuất hiện sau 1-3 tháng.
• Dùng SAMe (S-Adenosyl-L-Methionine), một dẫn xuất axit amin được nghiên cứu rộng rãi về tác dụng cải thiện tâm trạng. Liều dùng thông thường là 800-1600 mg mỗi ngày trong 6 tuần. Tuy nhiên, SAMe có thể gây tác dụng phụ với người mắc bệnh tiểu đường, hạ đường huyết hoặc rối loạn lo âu.
• Các loại thảo dược và vitamin khác như oải hương, rễ cây nữ lang, và vitamin B cũng có thể hỗ trợ tâm trạng. Vitamin D cũng được nghiên cứu về khả năng giảm trầm cảm theo mùa, nhưng cần thêm bằng chứng khoa học.

Nguyên nhân thay đổi tâm trạng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố. Tâm trạng của mỗi người đều có lúc thăng lúc trầm. Một ngày làm việc căng thẳng hay một cuộc cãi vã với bạn bè có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn. Tuy nhiên, nếu tâm trạng của bạn thay đổi thường xuyên và đột ngột mà không rõ nguyên nhân, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề tâm lý hoặc sinh lý tiềm ẩn.

• Nếu bạn thường xuyên cảm thấy bực bội với người khác hoặc không thể tập trung hoàn thành công việc, có lẽ bạn cần xem xét lại những vấn đề sâu xa hơn.
• Nhiều tình trạng sức khỏe tâm thần và thể chất có liên quan đến sự thay đổi tâm trạng nghiêm trọng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để xác định nguyên nhân và tìm cách kiểm soát cảm xúc hiệu quả.

Nhận biết các tình trạng sinh lý ảnh hưởng đến cảm xúc. Có nhiều yếu tố sinh lý tác động đến tâm trạng, từ lối sống, tuổi tác, sự thay đổi hormone đến tác dụng phụ của thuốc. Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa những yếu tố này và sự thay đổi cảm xúc, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ đa khoa. Dưới đây là một số tình trạng sinh lý điển hình:

• Chấn thương đầu hoặc u não – Tổn thương não có thể làm rối loạn hormone, dẫn đến thay đổi tâm trạng. Nếu nghi ngờ chấn thương đầu hoặc u não, hãy đi khám ngay.
• Ảnh hưởng từ truyền thông giải trí – Nhạc, phim ảnh, hoặc đèn chớp có thể gây ra cảm xúc tiêu cực như buồn nôn, tức giận, hoặc co giật.
• Dị ứng – Mùi, âm thanh, hoặc địa điểm liên quan đến dị ứng có thể khiến bạn chuyển từ bình tĩnh sang lo lắng đột ngột.
• Mùi hương nhân tạo – Hóa chất trong nến, nước hoa, hoặc chất tẩy rửa có thể gây dị ứng và thay đổi tâm trạng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
• Nhiễm độc từ vật thể ngoại lai – Chì và các hóa chất khác trong thực phẩm, vật liệu xây dựng, hoặc thuốc trừ sâu có thể ảnh hưởng đến não và tâm trạng.
• Sa sút trí tuệ – Thay đổi đột ngột về tâm sinh lý ở người trên 40 tuổi có thể dẫn đến biến đổi cảm xúc.
• Mang thai – Sự thay đổi hormone khi mang thai hoặc sau sảy thai có thể gây ra biến động cảm xúc mạnh mẽ.
• Dậy thì – Giai đoạn vị thành niên với những thay đổi nhanh chóng về cơ thể và hormone có thể ảnh hưởng đến tâm trạng.
• Mãn kinh – Sự thay đổi hormone trong giai đoạn mãn kinh có thể gây ra biến động tâm trạng rõ rệt.
• Áp lực kéo dài – Căng thẳng tích tụ có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
• Bệnh tật hoặc viêm nhiễm – Cảm giác mệt mỏi do ốm đau có thể khiến tâm trạng thay đổi thất thường.

Hiểu rõ các yếu tố sinh lý và xã hội tác động đến tâm trạng. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các tình trạng tâm lý và xã hội có thể gây ra những biến đổi cảm xúc đột ngột. Những yếu tố này thường bắt nguồn từ các thành phần sinh học, nhưng cần được đánh giá dựa trên nhu cầu tâm lý và xã hội trong cuộc sống hàng ngày. Để xác định liệu những yếu tố này có ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn hay không, hãy tìm đến các chuyên gia tâm lý hoặc sức khỏe tâm thần. Dưới đây là một số tình trạng tâm lý và xã hội có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn:

• Lạm dụng chất kích thích – Việc sử dụng chất gây nghiện có thể làm rối loạn hormone và các phản ứng sinh hóa trong não, dẫn đến thay đổi cảm xúc khó lường. Hãy tìm sự giúp đỡ từ chuyên gia y tế hoặc các nhóm hỗ trợ nếu bạn đang gặp vấn đề này.
• Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn giảm chú ý (ADD) – Những rối loạn này liên quan đến việc mất tập trung và có thể gây ra sự bất ổn về cảm xúc.
• Rối loạn lưỡng cực – Đặc trưng bởi sự thay đổi cảm xúc nhanh chóng, từ cực kỳ hạnh phúc đến cực kỳ đau khổ. Chỉ các chuyên gia sức khỏe tâm thần mới có thể chẩn đoán chính xác tình trạng này.
• Trầm cảm – Trầm cảm kéo dài có thể đi kèm với những biến đổi tâm trạng, cả tiêu cực lẫn tích cực. Hãy chú ý đến những thay đổi cảm xúc để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa trầm cảm và cuộc sống hàng ngày.
• Nỗi đau mất mát – Mất đi người thân có thể khiến bạn phản ứng thái quá với những tình huống bình thường. Nếu cảm xúc trở nên không kiểm soát được, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý.
• Nỗi ám ảnh – Những nỗi sợ hãi riêng biệt có thể khiến cảm xúc của bạn thay đổi đột ngột, chuyển thành sợ hãi khi đối diện với điều ám ảnh.
• Chấn thương tâm lý – Những trải nghiệm đau thương như bạo lực, lạm dụng, hoặc thảm kịch có thể khiến bạn dễ dàng rơi vào trạng thái tức giận hoặc buồn tủi.
• Áp lực từ những thay đổi lớn trong cuộc sống – Những sự kiện như chuyển nhà, thay đổi công việc, hoặc sinh con có thể gây ra những biến động tâm lý không lường trước được. Nếu cảm xúc trở nên khó kiểm soát, hãy tìm đến chuyên gia để được hỗ trợ.

Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp phù hợp với tình trạng của bạn. Nếu bạn nhận thấy mình đang gặp phải một trong những vấn đề tâm sinh lý kể trên, hãy tìm đến các chuyên gia. Khi vấn đề xuất phát từ nơi làm việc, hãy tham vấn bác sĩ gia đình. Nếu bạn nghi ngờ một vấn đề tâm lý đang ảnh hưởng đến cảm xúc của mình, hãy gặp chuyên gia sức khỏe tâm thần (đôi khi cần có giới thiệu từ bác sĩ gia đình).

• Khi cảm thấy bất lực hoặc bị chi phối bởi sự thay đổi cảm xúc, việc thảo luận với chuyên gia là vô cùng quan trọng.
• Điều này không có nghĩa rằng thuốc hay bác sĩ luôn là giải pháp cho mọi vấn đề cảm xúc. Tuy nhiên, nếu tình trạng của bạn ở mức trung bình đến nặng, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhiều nguồn trước khi tự mình đối mặt. Nhiều người được chẩn đoán rối loạn tâm trạng vẫn có thể cải thiện mà không cần dùng thuốc.