Bí Quyết Viết Sách Thiếu Nhi

Đọc thật nhiều sách thiếu nhi. Trước khi bắt tay vào viết, hãy dành thời gian đọc các tác phẩm của những tác giả khác. Ghé thư viện hoặc nhà sách, dành vài giờ để khám phá và tìm hiểu xem điều gì khiến một cuốn sách trở nên hấp dẫn.

• Bạn thích sách có minh họa hay chỉ đơn thuần là truyện chữ?
• Bạn muốn viết về thế giới giả tưởng hay những câu chuyện đời thực? Sách phi giả tưởng đòi hỏi bạn phải có kiến thức hoặc nghiên cứu kỹ lưỡng về chủ đề, chẳng hạn như khủng long, thiên văn hay công nghệ.
• Để tìm cảm hứng cho sách giả tưởng, hãy đọc những tác phẩm cổ điển. Đừng chỉ dừng lại ở những cuốn sách hiện đại – hãy quay về quá khứ và khám phá những câu chuyện đã vượt qua thử thách của thời gian. Ví dụ, bạn có thể tìm đọc những tác phẩm như: “Goodnight Moon” (Chúc ông trăng ngủ ngon), “Where the Wild Things Are” (Chốn hoang dã ở đâu), “The Polar Express” (Chuyến phiêu lưu vùng cực) và nhiều tựa sách kinh điển khác.
• Đừng bỏ qua những câu chuyện cổ tích. Ngành công nghiệp giải trí hiện nay đang làm mới những câu chuyện cổ tích, mang chúng đến gần hơn với thế hệ hiện đại. Vì hầu hết truyện cổ tích đều không có tác giả cụ thể, bạn có thể tự do sáng tạo lại nhân vật và cốt truyện, mang đến một góc nhìn mới mẻ và độc đáo!

Xác định nhóm tuổi mục tiêu. Cụm từ “sách thiếu nhi” bao gồm nhiều thể loại, từ sách bảng chữ đơn giản dành cho trẻ mới biết đọc đến tiểu thuyết nhiều chương và sách thực tế dành cho thiếu niên. Cốt truyện, nội dung và chủ đề cần phù hợp với độ tuổi của độc giả để thu hút sự quan tâm của trẻ và cả phụ huynh – những người quyết định cuối cùng.

• Sách tranh minh họa phù hợp với trẻ nhỏ. Trẻ em thường bị thu hút bởi màu sắc tươi sáng, nhưng chi phí in ấn cũng cao hơn. Sách tranh thường ngắn, đòi hỏi văn phong súc tích nhưng vẫn phải cuốn hút.
• Sách chương dài và sách thông tin phù hợp với trẻ lớn hơn. Từ độc giả dễ tính đến thiếu niên, bạn có nhiều chủ đề để khám phá nhưng cũng cần đầu tư thời gian và nghiên cứu kỹ lưỡng.
• Đừng bỏ qua thể loại thơ hoặc truyện ngắn. Trẻ em thường yêu thích cả hai hình thức này.

Quyết định hình thức sách: chữ nhiều, tranh nhiều, hay kết hợp cả hai. Nếu độc giả mục tiêu là trẻ nhỏ, sách cần nhiều hình ảnh minh họa. Nếu bạn có khả năng vẽ, hãy tự tạo minh họa cho tác phẩm của mình – nhiều tác giả sách thiếu nhi đã làm điều này. Nếu không, bạn có thể thuê họa sĩ minh họa chuyên nghiệp. Với trẻ lớn hơn, sách có biểu đồ, hình vẽ hoặc không có minh họa vẫn có thể hiệu quả.

• Trước khi tìm họa sĩ, hãy phác thảo ý tưởng minh họa cho từng trang. Điều này giúp bạn và họa sĩ dễ dàng trao đổi ý tưởng.
• Mỗi họa sĩ có phong cách riêng, hãy nghiên cứu kỹ trước khi lựa chọn. Nếu ngân sách hạn chế, bạn có thể nhờ người quen có năng khiếu vẽ minh họa.
• Cân nhắc sử dụng ảnh chụp. Nếu bạn yêu thích nhiếp ảnh, hãy kết hợp ảnh thực tế với đồ vật hoặc thú nhồi bông. Bạn cũng có thể dùng phần mềm chỉnh sửa ảnh để tạo hiệu ứng độc đáo.

Xác định cấu trúc chính của cuốn sách. Hãy ghi chép ý tưởng vào sổ tay. Một số yếu tố cần lưu ý:

• Dù là truyện thiếu nhi hay người lớn, những câu chuyện hay đều có điểm chung: nhân vật chính, nhân vật phụ, bối cảnh hấp dẫn, và cốt truyện với xung đột, cao trào, và kết thúc ý nghĩa.
• Với sách thông tin hoặc phi giả tưởng: Cuốn sách cần cung cấp kiến thức về lịch sử, nhân vật, sự kiện, hoặc hướng dẫn phương pháp.
• Sách tranh: Cần nhiều minh họa màu sắc, làm tăng chi phí in ấn. Văn bản ngắn gọn nhưng phải chất lượng và độc đáo, vì hình ảnh chiếm ưu thế.

Truyền tải thông điệp ý nghĩa trong tác phẩm giả tưởng. Nhiều sách thiếu nhi mang thông điệp tích cực, từ bài học đơn giản như “chia sẻ” đến chủ đề phức tạp hơn như đối mặt với mất mát hoặc bảo vệ môi trường. Hãy lồng ghép thông điệp một cách tự nhiên, tránh gượng ép để không làm mất đi sự hấp dẫn của câu chuyện.

Hãy thỏa sức sáng tạo. Nếu bạn viết sách giả tưởng, đây là cơ hội để bạn khám phá những ý tưởng kỳ lạ, ngộ nghĩnh, thậm chí điên rồ. Hãy nhớ lại những gì từng truyền cảm hứng cho bạn khi còn nhỏ và đắm chìm vào thế giới đó. Tuy nhiên, đừng để sự sáng tạo trở nên vô nghĩa. Hãy tập trung vào cảm xúc chân thật và hành động có ý nghĩa của nhân vật. Độc giả sẽ dễ dàng từ bỏ cuốn sách nếu họ gặp phải những tình tiết vô lý. Nếu viết sách phi giả tưởng, bạn có cơ hội chia sẻ kiến thức với thế hệ tương lai – những đầu bếp, kỹ sư, nghệ sĩ tiềm năng. Hãy sáng tạo nhưng luôn đảm bảo thông tin chính xác, cân bằng giữa sự hấp dẫn và tính chính xác.

Hãy bắt đầu với bản nháp đầu tiên. Đừng lo lắng về chất lượng – bạn chưa cần chia sẻ nó với ai. Hãy tập trung viết ra câu chuyện hoặc dàn ý của cuốn sách. Đừng để chủ nghĩa hoàn hảo ngăn cản bạn. Nhiều cuốn sách chưa bao giờ được hoàn thành chỉ vì tác giả quá tập trung vào việc trau chuốt ngay từ đầu. Hãy để ý tưởng tuôn trào trước, chỉnh sửa sẽ đến sau.

Xác định rõ nhóm tuổi độc giả mục tiêu. Vốn từ, cấu trúc câu và độ dài cần phù hợp với lứa tuổi bạn hướng đến. Nếu không chắc chắn, hãy trò chuyện với trẻ em trong nhóm tuổi đó để hiểu khả năng nhận thức của chúng. Mặc dù việc giúp trẻ học hỏi là tốt, nhưng đừng viết sách theo cách khiến trẻ phải tra từ điển liên tục.

• Hãy viết những câu ngắn gọn, rõ ràng để truyền tải ý tưởng. Điều này đặc biệt quan trọng khi viết cho trẻ em, những người đang học cách hiểu thế giới phức tạp xung quanh.
• Đừng đánh giá thấp trí thông minh của trẻ. Chúng rất nhạy bén và sẽ nhanh chóng nhận ra nếu cuốn sách của bạn quá đơn giản hoặc nhàm chán.
• Luôn cập nhật xu hướng và kiến thức mới. Trẻ em muốn đọc về những điều hiện đại, được thể hiện qua ngôn ngữ và ý tưởng phù hợp. Dù đó là lập trình hay tiếng lóng, hãy đảm bảo câu chuyện của bạn mang đến cơ hội học hỏi thú vị.

Hãy tạo kết thúc thuyết phục cho câu chuyện giả tưởng. Kết thúc không nhất thiết phải có hậu – cuộc sống vốn không phải lúc nào cũng hoàn hảo. Phần kết cần thuyết phục và hài hòa với toàn bộ câu chuyện, tránh gây cảm giác hụt hẫng. Đôi khi, bạn cần thời gian để suy ngẫm và quay lại chỉnh sửa.

• Với sách phi giả tưởng, hãy kết thúc bằng một kết luận ngắn gọn. Đó có thể là dự đoán về tương lai của chủ đề, tóm tắt những điểm chính, hoặc gợi ý cho độc giả về những điều họ có thể khám phá thêm. Hãy giữ phần kết ngắn gọn, vì trẻ em không muốn đọc quá nhiều chữ ở cuối sách.

Đọc lại bản thảo nhiều lần. Quá trình này cần được lặp đi lặp lại cho đến khi bản thảo của bạn trở nên hoàn chỉnh. Bạn có thể nhận ra rằng một số phần của câu chuyện không cần thiết, hoặc cần thêm một nhân vật mới. Nếu bạn làm việc với họa sĩ minh họa, việc thêm hình ảnh có thể thay đổi nhịp điệu của câu chuyện. Hãy đọc lại nhiều lần trước khi chia sẻ bản thảo với người khác.

• Việc từ bỏ những phần đã dành nhiều thời gian để viết có thể khó khăn, nhưng đó là một phần của quá trình sáng tạo. Hãy tạm gác bản thảo một thời gian và quay lại với tâm trí mới mẻ để có cái nhìn khách quan hơn.

Chia sẻ bản thảo với người khác. Bắt đầu với gia đình và bạn bè, nhưng hãy nhớ rằng họ có thể ngại đưa ra phản hồi trung thực. Để nhận được ý kiến khách quan, hãy tham gia các hội thảo viết lách hoặc nhóm tác giả.

• Đừng quên chia sẻ bản thảo với độc giả chính của bạn: trẻ em. Quan sát phản ứng của chúng để biết phần nào hấp dẫn và phần nào cần cải thiện.
• Hãy cân nhắc xem liệu cuốn sách có thu hút được phụ huynh, giáo viên và thủ thư không. Họ là những người quyết định mua sách của bạn.
• Sau khi nhận được phản hồi, hãy chỉnh sửa bản thảo một lần nữa.

Tự xuất bản sách. Đây là một lựa chọn đáng cân nhắc và được tôn trọng trong ngành xuất bản hiện đại. Bạn có thể tìm kiếm các công ty hỗ trợ tự xuất bản sách trên mạng, lựa chọn giữa sách điện tử (ebook) hoặc sách in. Chi phí có thể linh hoạt tùy theo nhu cầu của bạn, và bạn sẽ tránh được những quy trình phức tạp của xuất bản truyền thống.

• Một số công ty tự xuất bản cung cấp dịch vụ chất lượng cao hơn những công ty khác. Hãy kiểm tra loại giấy và yêu cầu mẫu sách trước khi quyết định.
• Tự xuất bản cũng giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình xuất bản truyền thống. Bạn sẽ nhận được mẫu sách hoàn chỉnh, và nếu hài lòng, đó là một lợi thế lớn.

Tìm kiếm đại lý phát hành sách. Nếu bạn muốn xuất bản sách theo cách truyền thống, hãy tìm một đại lý phát hành để hỗ trợ bạn trong quá trình này. Tại Mỹ, bạn có thể tham khảo trang web www.writersmarket.com để tìm các đại lý chuyên về sách thiếu nhi. Các quốc gia khác cũng có những tổ chức tương tự.

• Gửi thư ngỏ và bản tóm tắt sách đến đại lý. Nếu họ quan tâm, họ sẽ yêu cầu xem bản thảo. Quá trình này có thể mất vài tuần hoặc vài tháng.
• Nếu đại lý từ chối, bạn có thể gửi trực tiếp đến nhà xuất bản. Hãy nghiên cứu kỹ các nhà xuất bản đã từng phát hành sách tương tự.
• Nếu được chấp nhận, đại lý có thể yêu cầu bạn chỉnh sửa bản thảo để thu hút nhà xuất bản tiềm năng. Quá trình này có thể kéo dài và không đảm bảo sách của bạn sẽ được xuất bản.

Xuất bản sách cho thị trường địa phương. Viết sách thiếu nhi đã là một thành tựu đáng tự hào. Bạn không cần phải xuất bản rộng rãi nếu không muốn. Đôi khi, việc chia sẻ sách với những người thân thiết mang lại cảm giác ấm áp hơn. Hãy cân nhắc in sách tại các cửa hàng in ấn địa phương và tặng cho bạn bè hoặc trẻ em trong gia đình. Nhiều cửa hàng cung cấp dịch vụ in ấn chuyên nghiệp với chi phí hợp lý.