Bí quyết xử lý nghẹt mũi hiệu quả

28/02/2025

Nội dung bài viết

Nghẹt mũi là tình trạng niêm mạc mũi bị viêm, thường do cảm lạnh, cúm hoặc dị ứng. Đi kèm với đó là hiện tượng chảy nước mũi, một phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại bệnh tật. Nghẹt mũi không chỉ gây khó chịu mà còn có thể khiến bạn khó thở. May mắn thay, bạn có thể áp dụng các biện pháp tại nhà để giảm bớt sự khó chịu cho bản thân hoặc trẻ nhỏ. Tuy nhiên, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng như sung huyết, chảy nước mũi kéo dài, sốt, hoặc khi trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi.

Các bước thực hiện

Giảm triệu chứng nhanh chóng

Tắm nước nóng để làm loãng dịch nhầy trong mũi. Hơi nước ấm sẽ giúp làm loãng dịch tiết, giúp bạn dễ thở hơn. Đơn giản chỉ cần đóng kín cửa phòng tắm, đứng dưới vòi sen nước nóng và để hơi nước làm công việc của nó. Bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn chỉ sau vài phút.

Bạn cũng có thể mở vòi sen nước nóng và ngồi trong phòng tắm kín để hít thở hơi nước.
Thử vỗ nhẹ vào vùng xoang trán và xoang hàm (hai bên mũi và trên lông mày) để giúp dịch nhầy long ra, sau đó xì mũi nhẹ nhàng.
Máy tạo ẩm phun sương mát cũng là một giải pháp hữu ích, đặc biệt khi sử dụng trong phòng ngủ vào ban đêm. Đừng quên vệ sinh máy định kỳ hàng tuần.

Dùng dung dịch muối xịt hoặc bình rửa mũi như một giải pháp tự nhiên. Dung dịch muối xịt mũi là nước muối đựng trong chai xịt tiện lợi, an toàn cho mọi đối tượng, kể cả phụ nữ mang thai. Nước muối giúp làm sạch dịch nhầy và giảm viêm niêm mạc mũi.

Tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Liều lượng thông thường là xịt 2-3 nhát, cách nhau 2-3 giờ.
Nếu không có sẵn chai xịt, bạn có thể tự pha dung dịch tại nhà bằng cách hòa ¼ thìa cà phê (1,5 g) muối không iốt với ½ cốc (120 ml) nước ấm. Dùng bơm tiêm nhẹ nhàng bơm dung dịch vào từng bên mũi.
Bạn cũng có thể sử dụng bình rửa mũi để làm sạch xoang. Lưu ý chỉ dùng nước cất hoặc nước đun sôi để nguội, tránh dùng nước máy vì có thể chứa vi khuẩn gây hại. Đảm bảo vệ sinh bình rửa kỹ lưỡng sau mỗi lần sử dụng.

Sử dụng miếng dán mũi để mở rộng đường thở. Những miếng dán mỏng màu trắng này được dán ngang sống mũi, giúp mở rộng lỗ mũi và cải thiện hô hấp. Hãy thử dùng một miếng dán để cảm nhận sự khác biệt.

Sản phẩm này thường được bán dưới dạng miếng dán chống ngáy tại các hiệu thuốc và siêu thị.

Chườm ấm lên mũi để giảm nghẹt mũi. Nhiệt độ ấm giúp mở các xoang, giảm tắc nghẽn. Nhúng khăn mặt vào nước ấm, vắt ráo rồi đắp lên sống mũi, che phủ vùng xoang nhưng vẫn để hở lỗ mũi. Lặp lại khi khăn nguội.

Kiên nhẫn thực hiện vài lần để cảm nhận hiệu quả. Bạn có thể kết hợp với các hoạt động thư giãn như nghe nhạc hoặc xem phim.

Lời khuyên: Để tăng hiệu quả, hãy thêm vài lát gừng tươi vào nước ấm trước khi nhúng khăn. Gừng có khả năng kháng viêm, giúp thông mũi dễ dàng hơn.

Xoa dầu để giảm cảm giác khó chịu. Các loại dầu xoa bóp thường chứa tinh dầu bạc hà, khuynh diệp hoặc long não, mang lại cảm giác dễ thở khi hít vào. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của chúng trong việc thông xoang vẫn cần thêm nghiên cứu.

Chỉ xoa dầu lên vùng cổ hoặc ngực.
Không sử dụng dầu xoa bóp cho trẻ em dưới 2 tuổi.

Ăn đồ cay để giảm nghẹt mũi tạm thời. Khi xoang bị tắc, hãy thử thưởng thức món ăn có độ cay nhẹ hơn khẩu vị thường ngày của bạn. Đồ cay sẽ kích thích tiết dịch nhầy, giúp thông mũi nhanh chóng. Đây là giải pháp tạm thời nhưng hiệu quả cho những lúc nghẹt mũi nặng.

Uống nhiều nước khi ăn và nhẹ nhàng xì mũi sau bữa ăn.
Bạn cũng có thể thử món mì gà với tỏi tươi băm nhỏ để tăng cường miễn dịch và hỗ trợ thông mũi.

Sử dụng thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamine theo chỉ định của bác sĩ. Tùy vào nguyên nhân gây nghẹt mũi, một số loại thuốc không kê toa có thể giúp bạn dễ chịu hơn. Đối với trẻ em từ 4 đến 12 tuổi, hãy chọn thuốc có công thức dành riêng cho trẻ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Nếu được bác sĩ đồng ý, bạn có thể cân nhắc các loại thuốc sau:

Nếu bị cảm lạnh, thuốc thông mũi sẽ giúp giảm sưng và viêm trong khoang mũi, giúp bạn dễ thở hơn. Bạn có thể dùng dạng viên, nước hoặc xịt. Lưu ý chỉ dùng thuốc xịt tối đa 3 ngày liên tiếp, trong khi thuốc uống có thể dùng đến 5-7 ngày.
Nếu bị dị ứng như sốt cỏ khô, thuốc kháng histamine như Claritin, Zyrtec hoặc Allegra có thể giúp giảm nghẹt mũi và các triệu chứng khác như hắt hơi. Một số loại thuốc kháng histamine có thể gây buồn ngủ, vì vậy hãy chọn loại không gây buồn ngủ để sử dụng ban ngày.
Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid như Flonase và Nasacort cũng hiệu quả trong việc giảm viêm do dị ứng.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Xì mũi nhẹ nhàng. Tránh xì mũi mạnh khi không có dịch nhầy hoặc dịch không thoát ra dễ dàng. Chỉ xì mũi khi bị chảy nước mũi để tránh gây kích ứng niêm mạc.

Lưu ý: Xì mũi mạnh nhiều lần có thể làm niêm mạc mũi bị viêm nặng hơn, khiến tình trạng nghẹt mũi trầm trọng thêm. Đôi khi, hạn chế dùng khăn giấy lại giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Uống nhiều nước để làm loãng dịch nhầy. Khi bị ốm, việc bổ sung đủ nước là cách hiệu quả để giúp thông mũi. Hãy ưu tiên nước lọc, trà thảo mộc hoặc nước dùng, và luôn để sẵn chai nước bên cạnh để nhắc nhở bản thân uống đủ.

Thức uống ấm sẽ giúp làm loãng dịch nhầy nhanh chóng.
Tránh các loại nước có đường như nước ép trái cây hoặc nước ngọt vì chúng không cung cấp dưỡng chất cần thiết và có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
Hạn chế caffeine như cà phê để tránh tình trạng mất nước.

Kê cao đầu khi ngủ. Nằm ngửa có thể khiến dịch nhầy tích tụ nhiều hơn khi ngủ hoặc nghỉ ngơi. Khi bị nghẹt mũi, hãy dùng thêm gối để nâng cao đầu hoặc ngả lưng trên ghế.

Nếu thường nằm sấp hoặc nghiêng, hãy thử nằm ngửa và kê cao đầu khi bị ốm.

Tránh xa các tác nhân gây kích ứng. Khói thuốc lá và các chất kích ứng khác có thể làm tình trạng nghẹt mũi trở nên tồi tệ hơn. Hãy tránh hút thuốc và không ở gần người hút thuốc. Nếu nghẹt mũi do dị ứng, cần tránh các chất gây dị ứng phổ biến như bụi hoặc lông thú cưng.

Nếu cần hỗ trợ để cai thuốc lá, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Chăm sóc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Sử dụng dung dịch muối nhỏ mũi để làm loãng dịch nhầy. Đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng và kê một chiếc khăn cuộn dưới vai để đầu hơi ngửa ra sau. Nhỏ vài giọt dung dịch muối vào từng bên mũi của bé. Dung dịch muối sẽ giúp làm loãng dịch nhầy, giúp bé dễ thở hơn.

Bạn có thể tự pha dung dịch muối bằng cách hòa ¼ thìa cà phê (1,5 g) muối không iốt với ½ cốc (120 ml) nước ấm đã đun sôi.
Nếu dùng nước máy, hãy đun sôi và để nguội trước khi pha để tránh vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây hại.

Hút dịch nhầy để giúp trẻ dễ thở hơn. Nếu trẻ đã biết xì mũi, hãy hướng dẫn trẻ làm nhẹ nhàng. Với trẻ sơ sinh, bạn có thể dùng bóng hút để loại bỏ dịch nhầy. Đầu tiên, bóp không khí ra khỏi bóng hút, sau đó đưa đầu bóng vào một bên mũi trẻ. Thả tay để hút dịch nhầy, rồi bóp dịch ra khăn giấy. Lặp lại với bên mũi còn lại.

Bạn cũng có thể dùng khăn giấy xoắn nhẹ nhàng lau bên trong mũi trẻ. Không sử dụng tăm bông cho trẻ sơ sinh.

Đặt máy tạo ẩm phun sương mát trong phòng trẻ. Máy tạo ẩm giúp làm loãng dịch nhầy, hỗ trợ trẻ thở dễ dàng hơn. Đặt máy trong phòng ngủ và bật vào ban đêm. Nếu có thể, hãy dùng nước lọc để đảm bảo an toàn. Vệ sinh máy hàng tuần để ngăn vi khuẩn phát triển.

Nếu không có máy tạo ẩm, bạn có thể mở vòi sen nước nóng và ngồi cùng trẻ trong phòng tắm để hơi nước làm loãng dịch nhầy.

Cảnh báo: Tránh dùng máy tạo ẩm phun hơi nước ấm vì nhiệt độ cao có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi trùng phát triển.

Kê cao đầu trẻ khi ngủ. Đặt một chiếc khăn cuộn dưới đệm giường cũi để nâng cao đầu trẻ. Điều này giúp dịch nhầy thoát ra dễ dàng hơn, tránh tắc nghẽn khi trẻ ngủ.

Bạn cũng có thể dùng nôi để nâng cao đầu trẻ.
Không dùng gối để kê đầu trẻ vì điều này làm tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh.

Không cho trẻ dưới 4 tuổi uống thuốc cảm. Thuốc cảm không kê toa không phù hợp với trẻ nhỏ và có thể gây tác dụng phụ như rối loạn nhịp tim hoặc khó chịu. Hãy tìm cách giúp trẻ dễ chịu và liên hệ bác sĩ nhi khoa nếu cần thiết.

Nhận biết khi nào cần chăm sóc y tế

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu xuất hiện dịch nhầy màu vàng hoặc xanh kèm đau xoang. Dịch nhầy màu vàng hoặc xanh thường là dấu hiệu của nhiễm trùng, dù không phải lúc nào cũng chính xác. Bác sĩ sẽ kiểm tra để loại trừ nhiễm trùng hoặc kê đơn thuốc phù hợp.

Lưu ý rằng chảy nước mũi có thể dẫn đến nhiễm khuẩn, nghĩa là nghẹt mũi ban đầu do dị ứng có thể chuyển thành nhiễm trùng. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể kê kháng sinh để giúp bạn hồi phục nhanh hơn.
Trong một số trường hợp hiếm, dịch tiết có thể lẫn máu hoặc có màu đỏ. Hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Đi khám nếu nghẹt mũi kéo dài hơn 10 ngày. Nghẹt mũi thường tự khỏi trong vòng 1 tuần. Nếu triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày, có thể bạn đã bị nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ loại trừ các nguyên nhân khác như cúm và kê đơn thuốc nếu cần. Các triệu chứng nhiễm trùng bao gồm:

Sốt trên 38,5 độ C
Đau họng
Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi
Sung huyết
Đau đầu
Đau nhức cơ thể
Mệt mỏi

Liên hệ bác sĩ nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi bị nghẹt mũi. Trẻ sơ sinh thường bị nghẹt mũi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, nghẹt mũi do cảm lạnh hoặc dị ứng có thể trở nặng nhanh chóng. Bác sĩ sẽ tư vấn cách chăm sóc tốt nhất để giúp trẻ hồi phục.

Bác sĩ có thể khuyên bạn tiếp tục chăm sóc tại nhà.
Nếu trẻ sốt trên 38 độ C, hãy đưa trẻ đến khám ngay hoặc đến phòng cấp cứu. Sốt là dấu hiệu nhiễm trùng, cần được điều trị kịp thời.

Lời khuyên

Nếu một bên mũi bị nghẹt, hãy nằm nghiêng về phía đối diện để giúp thông mũi.
Nhai kẹo cao su bạc hà để thông xoang, giảm viêm và hỗ trợ hô hấp.
Hít thở không khí trong lành, đặc biệt nếu bạn không bị dị ứng phấn hoa, để cảm thấy dễ chịu hơn.
Thoa dầu dừa dưới mũi để làm dịu da khô và rát do xì mũi, đồng thời tận dụng đặc tính kháng khuẩn của dầu dừa.
Khi dùng dầu xoa bóp, đặt đệm sưởi ấm lên ngực để tinh dầu lan tỏa lên mũi.
Pha nước muối ấm để súc mũi, chỉ cần một lượng muối vừa đủ để tránh làm khô cổ họng.
Xông hơi với muối tắm bạc hà và khuynh diệp trong nước nóng, trùm khăn kín để hít thở sâu cho đến khi nước nguội.

Cảnh báo

Cẩn trọng khi xông hơi nước nóng để tránh bỏng.
Khi tự pha dung dịch muối xịt mũi hoặc rửa mũi, luôn dùng nước lọc hoặc nước cất để ngăn vi khuẩn. Nếu dùng nước máy, hãy đun sôi và để nguội trước khi sử dụng.
Tránh dùng máy tạo ẩm phun hơi nước ấm vì chúng có thể tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển.
Thuốc thông mũi chứa pseudoephedrine không phù hợp với một số đối tượng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi