Cà chua: 10 lợi ích bất ngờ và những món ăn hấp dẫn

27/04/2025

Nội dung bài viết

Cà chua không chỉ đơn giản là một loại quả duy nhất và không chỉ có một màu sắc. Vậy cà chua mang lại những lợi ích gì cho sức khỏe và cách ăn cà chua sao cho đúng và an toàn? Hãy cùng Tripi khám phá ngay nhé.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại cà chua như cà chua to, cà chua bi, cà chua đỏ, cà chua vàng... Mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt, cả về hình dáng và hương vị, khiến người tiêu dùng đôi khi khó đưa ra lựa chọn.

Cà chua là quả gì?

Nguồn gốc của cà chua

Cà chua (tên khoa học: Solanum lycopersicum) là một loài cây thuộc họ Cà (Solanaceae) có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Là cây thân mềm, có thân và gốc phủ đầy lông tơ mảnh. Quả cà chua khi chưa chín sẽ có màu xanh, khi chín thì chuyển sang các màu đỏ, vàng, tím... rất đẹp mắt.

Cà chua đã được người Aztec trồng tại Nam Mỹ từ lâu và được đưa tới Châu Âu vào năm 1521. Sau đó, nó lan rộng ra khắp thế giới, đặc biệt là ở những vùng có khí hậu nhiệt đới và ôn đới. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia sản xuất cà chua chất lượng cao nhất.

Đặc điểm của cà chua

Cây cà chua có thân mềm, cao từ 1 đến 3 mét, thường được trồng leo giàn hoặc bò dưới mặt đất, mang lại những mảng xanh mướt cho vườn nhà.

Quả cà chua khi còn sống có màu xanh, nhưng khi chín lại biến hóa thành nhiều màu sắc rực rỡ, với vỏ ngoài bóng mượt, vị chua nhẹ và chứa nhiều hạt. Đây là loại quả vô cùng bổ dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Cà chua có kích thước đa dạng, tùy thuộc vào giống và khu vực trồng, đường kính quả có thể từ 1 đến 6cm. Trên toàn cầu, Trung Quốc đứng đầu về sản lượng cà chua, tiếp theo là Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập (dữ liệu năm 2009).

Các loại cà chua

Ở Việt Nam và trên toàn thế giới, có vô vàn giống cà chua, mỗi loại mang đặc trưng về hương vị, hình dáng và giá trị dinh dưỡng khác nhau. Một số giống cà chua phổ biến tại Việt Nam gồm: Cà chua thường, cà chua bi, cà chua beef, cà chua tím, cà chua bi lùn quả đỏ, cà chua bạch tuộc, cà chua Arka F1,...

Việt Nam sở hữu nhiều giống cà chua đa dạng

Giá trị dinh dưỡng tuyệt vời của cà chua

Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, cà chua là loại quả có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là chứa nhiều vitamin A, C và K, cùng với một loạt khoáng chất như phốt pho, mangan, magiê, kali, đồng,...

Trong 100gr cà chua, bạn sẽ tìm thấy:

Nước: 94,52g
Năng lượng: 18kcal
Carbohydrate: 3,89g (trong đó đường là 2,63g và chất xơ là 1,2g)
Chất béo: 0,2g
Chất đạm: 0,88g
Vitamin C: 13,7mg

Ngoài ra, cà chua còn chứa: 10mg canxi, 0,27mg sắt, 11mg magie, 24mg phốt pho, 237mg kali, 0,17mg kẽm,...

Lợi ích sức khỏe từ cà chua

Thúc đẩy thị lực khỏe mạnh

Cà chua chứa một lượng lớn Vitamin A và C, hai dưỡng chất thiết yếu cho mắt, giúp cải thiện thị lực, ngăn ngừa bệnh quáng gà và giảm nguy cơ đục thủy tinh thể.

Ngăn ngừa ung thư

Cà chua chứa lycopene với hàm lượng cao, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, bao gồm ung thư cổ tử cung, dạ dày, phổi, vòm họng, đại tràng, trực tràng, thực quản, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt...

Làm sáng da

Lycopene có trong cà chua giúp bảo vệ làn da, chống lại tác hại từ tia UV của ánh nắng mặt trời. Thoa một lớp mỏng bột cà chua lên da có thể giúp se khít lỗ chân lông và tái tạo làn da hiệu quả.

Giảm lượng đường trong máu

Cà chua giàu chất xơ và khoáng chất crom, giúp ổn định lượng đường trong máu. Hơn nữa, với lượng carbohydrate thấp, cà chua còn hỗ trợ giảm đường huyết, rất tốt cho người bệnh tiểu đường.

Cải thiện giấc ngủ

Nếu bạn gặp phải vấn đề mất ngủ, hãy thử bổ sung cà chua vào chế độ ăn. Vitamin C và lycopene có trong cà chua sẽ giúp bạn có giấc ngủ sâu và dễ dàng hơn.

Tăng cường sức khỏe xương

Vitamin K và canxi có trong cà chua giúp tăng cường sức khỏe xương, phòng ngừa tình trạng loãng xương, một vấn đề sức khỏe phổ biến ở nhiều người.

Hỗ trợ điều trị bệnh mãn tính

Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc ăn cà chua hoặc uống nước ép cà chua hàng ngày có thể giúp giảm các triệu chứng đau và các vấn đề của bệnh mãn tính, đặc biệt là đối với người bị bệnh tim mạch.

Nuôi dưỡng tóc khỏe mạnh

Ăn cà chua giúp cung cấp các vitamin và sắt, hỗ trợ cân bằng độ pH cho tóc, giúp tóc trở nên chắc khỏe và bóng mượt.

Hỗ trợ giảm cân

Cà chua có rất ít calo, không chứa cholesterol, lại giàu chất xơ và nước, giúp bạn cảm thấy no lâu và giảm cảm giác thèm ăn, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả.

Những điều cần lưu ý khi ăn cà chua

Cà chua là một thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe, nhưng bạn cũng nên tránh lạm dụng cà chua mỗi ngày. Hãy nhớ một số điều cần lưu ý khi ăn cà chua để đảm bảo lợi ích tối đa.

Hạn chế ăn cà chua sống

Cà chua sống chứa một lượng alkaloid lớn, chất này có thể gây ngộ độc thực phẩm khi vào cơ thể. Tuy nhiên, khi cà chua chín, lượng alkaloid này sẽ giảm đi và nhường chỗ cho các chất có lợi khác.

Rửa cà chua thật sạch trước khi ăn

Cà chua là loại thực vật dễ bị tổn thương, vì vậy trong quá trình trồng thường phải sử dụng khá nhiều hóa chất bảo vệ cây. Do đó, trước khi chế biến hay ăn cà chua, bạn hãy ngâm và rửa thật kỹ để loại bỏ các chất độc hại.

Hạn chế ăn hạt cà chua

Hạt cà chua có vỏ khá cứng, khi ăn vào có thể gây khó khăn trong việc tiêu hóa và phân hủy trong dạ dày.

Không ăn cà chua khi bụng đói

Cà chua chứa pectin và nhựa phenolic, khi dạ dày có lượng axit cao do đói, các hợp chất này kết hợp với nhau có thể gây cảm giác buồn nôn và đau bụng.

Không ăn cà chua cùng dưa chuột

Enzyme catabolic trong dưa chuột có thể làm giảm hàm lượng vitamin C trong cà chua. Vì vậy, nếu ăn cùng lúc cả hai loại thực phẩm này, lượng vitamin C có trong cà chua sẽ bị giảm đi.

Không ăn quá nhiều cà chua trong một lần

Ăn quá nhiều cà chua có thể gây ra tình trạng không thể tiêu hóa các thực phẩm khác và có thể dẫn đến các vấn đề về dạ dày và các bệnh tiêu hóa khác.

Bạn có thể tham khảo: Những thực phẩm không nên kết hợp với cà chua

Chọn cà chua đỏ hay vàng?

Cà chua đỏ có ưu điểm về chất chống oxy hóa Lycopene và vitamin A, giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa lão hóa da, giảm nguy cơ các bệnh về mắt và ung thư. Với lượng vitamin C cao, cà chua đỏ còn giúp phòng tránh cảm cúm hiệu quả.

Tuy nhiên, cà chua vàng cũng có những lợi ích riêng, với hàm lượng sắt, kẽm và vitamin B cao hơn. Sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, phốt pho tốt cho xương và răng, kali giúp giảm huyết áp và ngăn ngừa bệnh tim mạch. Đặc biệt, hàm lượng kẽm trong cà chua vàng gấp đôi so với cà chua đỏ, giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Tóm lại, cả cà chua vàng và đỏ đều mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, mỗi loại có những đặc điểm dinh dưỡng riêng biệt, vì vậy bạn nên lựa chọn phù hợp với nhu cầu cơ thể. Ví dụ, nếu bạn đang thiếu sắt, cà chua vàng sẽ là lựa chọn tuyệt vời, còn nếu muốn tăng cường chống oxy hóa và làm đẹp da, cà chua đỏ sẽ là sự lựa chọn lý tưởng.

Cách lựa chọn cà chua tươi ngon

Chọn theo màu sắc

Cà chua ngon thường có màu đỏ tươi, đều màu và căng mọng nước.

Khi chọn cà chua theo màu sắc, bạn nên ưu tiên chọn những quả có vỏ đỏ tươi, đều màu và không bị trầy xước. Cà chua ngon phải có hình dáng căng mọng, không mềm hay héo, vỏ căng bóng và đều màu.

Thông thường, trên vỏ cà chua ngon sẽ có những đốm nhỏ li ti đều nhau. Cà chua khi chín đúng độ phải có màu đỏ đậm, hạt bên trong chuyển sang màu vàng (không phải màu xanh) và thịt quả phải mọng nước, tươi ngon.

Chọn theo hương thơm

Cách nhận biết cà chua ngon rất đơn giản. Khi bạn ngửi thấy quả cà chua tỏa ra một mùi thơm nhẹ nhàng, đó chính là dấu hiệu của cà chua tươi ngon. Còn những quả không có mùi thơm thường là cà chua đã được ép chín bằng hóa chất.

Chọn theo cuống quả

Cà chua chín tự nhiên sẽ có cuống chắc chắn, dính chặt vào quả.

Để chọn được cà chua tươi ngon, bạn nên chọn quả vẫn còn cuống và cuống phải tươi mới, không héo hay úng. Cà chua chín tự nhiên sẽ có cuống gắn chặt vào quả. Nếu bạn kéo nhẹ cuống mà không bị rụng, đó là một quả cà chua ngon và tươi.

Tác dụng phụ khi ăn cà chua

Những người bị dị ứng với phấn hoa và mủ cao su không nên ăn cà chua.

Mặc dù hiếm gặp, người bị dị ứng với phấn hoa có thể cũng gặp phản ứng dị ứng khi ăn cà chua. Đây là hội chứng dị ứng phấn hoa thức ăn, khi đó cơ thể sẽ nhận diện các protein trong cà chua giống như phấn hoa, gây ra dị ứng, ngứa và sưng tấy ở cổ họng hoặc miệng.

Ngoài ra, người có dị ứng với mủ cao su cũng có thể gặp phản ứng dị ứng khi tiếp xúc với cà chua, gây ra những phản ứng chéo không mong muốn.

Nguồn: Dân Trí, Vinmec.

Cách bảo quản cà chua

Bảo quản trong tủ lạnh

Để giữ cà chua tươi lâu, nhiệt độ lý tưởng để bảo quản là từ 20 - 25 độ C. Tùy theo mức độ chín của cà chua, bạn sẽ có những cách bảo quản riêng biệt.

Bảo quản trong tủ lạnh

Cà chua còn xanh: Tránh cho vào tủ lạnh vì nhiệt độ thấp sẽ làm cà chua bị khô, mất nước và dễ vỡ khi nấu.
Cà chua hồng nhạt: Nên đặt vào hộp kín rồi để trong tủ lạnh ở khoảng 5 độ C, bảo quản trong 4 ngày. Sau đó, điều chỉnh nhiệt độ lên 14 - 15 độ C, cà chua sẽ chín tự nhiên trong 1 - 4 ngày. Với cách này, bạn có thể giữ cà chua tươi trong 7 ngày.
Cà chua đỏ: Bạn bọc cà chua bằng giấy rồi đặt vào tủ lạnh ở nhiệt độ 2-5 độ C với độ ẩm 85-90%. Cách này giúp giữ cà chua trong 1-2 ngày.

Bảo quản cà chua bằng tro

Bảo quản cà chua bằng tro là phương pháp lưu giữ truyền thống của người dân miền Đông Burundi. Những quả cà chua chín sẽ được vùi vào lớp tro đã nguội, giúp bảo quản trong thời gian dài. Với cách này, cà chua có thể tươi ngon đến 5-6 tháng.

Đây là cách bảo quản rất đơn giản nhưng lại mang lại hiệu quả lâu dài. Cà chua vẫn giữ được độ tươi mới và dinh dưỡng suốt mùa.

Món ăn từ cà chua

Cà chua không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Bạn có thể thưởng thức cà chua theo nhiều cách: ăn sống, ép lấy nước hay chế biến thành các món ăn đa dạng.

Nước ép cà chua

Chỉ cần những quả cà chua chín mọng, cho vào máy ép, thêm một chút đường và sữa nếu thích, bạn sẽ có ngay ly nước ép cà chua thơm ngon, thanh mát, cực kỳ bổ dưỡng.

Khám phá công thức chi tiết tại bài viết: Cách làm nước ép cà rốt cà chua giúp sáng da, tốt cho mắt

Cà chua nhồi thịt sốt cà

Cà chua nhồi thịt là món ăn vừa ngon lại vừa đẹp mắt. Thịt nhồi mềm mại, nóng hổi, hòa quyện cùng sốt cà chua đậm đà, tạo nên hương vị khó cưỡng.

Khi cắn vào cà chua, sự kết hợp hoàn hảo giữa vị chua nhẹ và thịt mềm sẽ làm món ăn không hề bị ngán. Món ăn này phù hợp với tất cả mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi.

Khám phá công thức chi tiết:Cà chua nhồi thịt sốt cà thơm ngon cho ngày mưa, dễ làm và tuyệt vời

Cá nục kho cà chua thơm ngon

Món cá nục kho cà chua trở nên đậm đà hơn bao giờ hết nhờ sự kết hợp hoàn hảo của miếng cá béo ngậy, sốt cà chua cay nhẹ, ăn kèm cơm trắng thì hết sạch nồi cơm mà vẫn còn thòm thèm.