Cách để Vượt qua Tính Ích Kỷ

27/02/2025

Nội dung bài viết

Trong cuộc sống, ai cũng có lúc ích kỷ. Dù xã hội khuyến khích sự chia sẻ, nhưng tính ích kỷ thường chỉ gây tổn thương cho người khác mà ít khi mang lại lợi ích thực sự. Những người ích kỷ có thể đánh mất tình bạn hoặc người thân yêu, vì duy trì mối quan hệ với họ thường rất khó khăn, dù họ có quyến rũ đến đâu. Một người ích kỷ thực sự thường không nhận ra mình đang ích kỷ. Nhiều người cho rằng ích kỷ và tự cao là tốt, và chỉ có người ngốc nghếch mới đặt người khác lên trên bản thân. Nếu bạn lo lắng mình quá ích kỷ và muốn trở nên biết ơn, khiêm nhường hơn, có nhiều cách để bạn thay đổi.

Các bước thực hiện

Thay đổi góc nhìn của bạn

Học cách đặt bản thân sau cùng. Nếu bạn là người ích kỷ, bạn thường luôn muốn đứng đầu và được ưu tiên. Để sống một cuộc đời vui vẻ và không vị kỷ, bạn cần thay đổi điều này càng sớm càng tốt. Lần tới, khi tham gia hoạt động nào đó, như xếp hàng lấy đồ ăn buffet hay lên xe buýt, hãy dừng lại và nhường người khác đi trước, dù là thức ăn, chỗ ngồi hay sự thoải mái. Đừng luôn nghĩ đến bản thân và đòi hỏi mọi thứ phải có trước; hãy nhớ rằng mọi người đều đặc biệt như bạn, và ai cũng xứng đáng được hưởng điều họ muốn.

Cố gắng đặt bản thân sau cùng trong ít nhất ba tình huống mỗi tuần. Cảm nhận sự thoải mái khi không phải luôn tính toán lợi ích cá nhân.
Tất nhiên, khi đạt được sự cân bằng, bạn không nên luôn đặt mình sau cùng, nếu không bạn có thể bị lợi dụng. Nhưng đây là bài tập hữu ích nếu bạn thường xuyên đặt mình lên hàng đầu.
Nếu bạn không thể đặt mình sau cùng dù chỉ một lần, có lẽ bạn đang gặp vấn đề mà chưa nhận ra.

Đặt mình vào vị trí của người khác. Trải nghiệm cuộc sống từ góc nhìn của người khác có thể thay đổi cách bạn nhìn nhận thế giới mãi mãi. Dù khó thực hiện trong thực tế, bạn vẫn có thể rèn luyện bằng cách suy ngẫm về cảm xúc của những người xung quanh. Trước khi hành động, hãy nghĩ đến cảm giác của mẹ bạn, bạn bè, sếp, hay thậm chí là người lạ trên phố. Bạn sẽ nhận ra rằng cuộc sống không đơn giản như bạn tưởng. Càng thấu hiểu và đồng cảm, bạn càng dễ dàng từ bỏ tính ích kỷ.

Ví dụ, trước khi trách mắng nhân viên phục vụ vì nhầm món, hãy nghĩ xem cô ấy có thể đang mệt mỏi sau nhiều giờ làm việc, hoặc đang đối mặt với những khó khăn riêng. Liệu bạn có cần làm cô ấy sợ hãi chỉ để đạt được điều mình muốn?

Nhớ rằng bạn không quan trọng hơn ai. Người ích kỷ thường xem mình là trung tâm vũ trụ, nhưng thực tế không ai đặc biệt hơn ai. Dù bạn là ai, hãy xem mình bình đẳng với mọi người, bất kể bạn giàu có, xinh đẹp hay tài năng hơn. Rèn luyện sự khiêm nhường và giản dị, bởi vũ trụ bao la này không xoay quanh bất kỳ ai. Đừng nghĩ rằng bạn xứng đáng được ưu tiên hơn chỉ vì bạn là "bạn."

Hãy nhớ rằng bạn chỉ là một phần nhỏ trong vũ trụ rộng lớn này.

Đừng để quá khứ định nghĩa tương lai. Có thể mọi người xung quanh đã quen với hình ảnh một bạn ích kỷ, nhưng điều đó không có nghĩa bạn không thể thay đổi. Hãy bước tiếp và trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Dù người khác có ngạc nhiên khi thấy bạn quan tâm đến họ, điều đó chỉ thúc đẩy bạn tiếp tục cố gắng. Đừng từ bỏ chỉ vì nghĩ rằng ích kỷ là bản tính không thể thay đổi.

Người khác có thể nghi ngờ động cơ của bạn, nhưng đừng để điều đó ngăn cản bạn trở nên vị tha hơn.

Tự hỏi bản thân về thứ bạn muốn và thứ bạn cần. Người ích kỷ thường lặp lại câu "Tôi muốn" như một thói quen, nghĩ rằng họ xứng đáng có mọi thứ. Hãy dừng lại và suy ngẫm xem liệu bạn có thực sự cần năm chiếc áo len hay phải đi xem phim mỗi lần hẹn hò. Bạn sẽ nhận ra nhiều thứ bạn khao khát thực ra không quan trọng. Đơn giản hóa cuộc sống và tập trung vào điều thực sự cần thiết.

Đơn giản hóa cuộc sống giúp bạn thoải mái hơn và dễ dàng nhường nhịn người khác.
Nhớ rằng ích kỷ không chỉ về vật chất, mà còn về thời gian và sự quan tâm.

Vui vẻ trao cho người khác vị trí nổi bật. Người ích kỷ thường khó chịu khi thấy người khác được chú ý. Để từ bỏ tính ích kỷ, bạn không chỉ cần rời khỏi ánh đèn sân khấu mà còn phải vui vẻ để người khác tỏa sáng. Hãy để cô dâu tận hưởng ngày trọng đại của mình, và thay vì ghen tị, hãy vui mừng vì thành công của người khác.

Hãy gạt bỏ sự ghen tị và học cách trân trọng thành công của người khác. Nếu luôn khao khát trở thành người giỏi nhất, có lẽ bạn đang bỏ lỡ những điều ý nghĩa trong cuộc sống.

Tiếp nhận lời phê bình một cách cởi mở. Người ích kỷ thường cho rằng cách sống của họ là tốt nhất và xem mọi lời phê bình như một sự đe dọa. Tuy nhiên, không phải mọi lời chỉ trích đều nhằm hạ bệ bạn. Nếu nhiều người cùng nhắc đến một điểm tương tự, có lẽ đó là điều bạn cần lưu tâm. Bạn đang tìm cách hoàn thiện bản thân và thay đổi lối sống? Hãy mở lòng đón nhận phản hồi, thậm chí chủ động hỏi ý kiến người khác khi cần. Điều này đòi hỏi sự can đảm và khiêm tốn.

Hãy hỏi ý kiến phản hồi từ người khác khi bạn gặp khó khăn. Đây là cách để bạn trưởng thành hơn.

Lập danh sách biết ơn. Hãy tạo thói quen viết ra những điều bạn biết ơn mỗi tuần, dù là nhỏ nhất. Dành thời gian suy ngẫm về những điều tốt đẹp trong cuộc sống, từ sức khỏe đến những người thân yêu. Đừng chỉ tập trung vào những gì bạn thiếu, mà hãy trân trọng những gì bạn đang có. Người ích kỷ thường không bao giờ thỏa mãn, nhưng khi bạn biết ơn, bạn sẽ nhận ra mình đã may mắn hơn nhiều người.

Nhận ra giá trị của thời gian và sẵn lòng dành nó để giúp đỡ người khác. Nếu không, bạn có thể đánh mất những mối quan hệ quý giá.

Quan tâm đến người khác

Giúp đỡ bạn bè một cách vô tư. Giúp đỡ người khác không nên xuất phát từ mong đợi được đền đáp. Hãy giúp đỡ vì bạn thấy họ cần, hoặc đơn giản vì bạn cảm thấy vui khi làm điều tốt. Nếu muốn từ bỏ tính ích kỷ, hãy tìm cơ hội giúp đỡ người khác mà không đòi hỏi gì. Đừng để người khác nghĩ rằng bạn chỉ giúp đỡ khi cần điều gì đó từ họ.

Hãy lắng nghe và để ý đến hoàn cảnh của bạn bè. Nhiều người cần giúp đỡ nhưng ngại ngùng không dám nhờ vả.

Dành thời gian lắng nghe thực sự. Người ích kỷ thường không chịu lắng nghe, vì họ quá bận nói về bản thân. Nếu bạn luôn độc chiếm cuộc trò chuyện, hãy học cách lắng nghe. Một cuộc trò chuyện cân bằng cần cả nói và nghe. Hãy dành thời gian thực sự lắng nghe người khác, thay vì chỉ chờ đợi đến lượt mình nói.

Người ích kỷ thường tập trung vào bản thân, nhưng lắng nghe là cách để bạn kết nối sâu sắc hơn với người khác.

Thể hiện sự quan tâm chân thành. Lắng nghe là cách tuyệt vời để thể hiện sự quan tâm, nhưng đừng dừng lại ở đó. Hãy đặt câu hỏi về cuộc sống, suy nghĩ và trải nghiệm của người khác, từ những câu chuyện thời thơ ấu đến quan điểm về thế giới xung quanh. Đừng chỉ gật đầu qua loa, hãy thực sự lắng nghe và đặt câu hỏi khi họ chia sẻ về đam mê của mình. Bạn sẽ thấy rằng việc quan tâm đến người khác không chỉ giúp họ cảm thấy được trân trọng mà còn mang lại cho bạn những góc nhìn mới.

Hãy thử nói ít hơn 20% và hỏi nhiều hơn trong cuộc trò chuyện. Bạn sẽ ngạc nhiên với những gì mình học được.

Dành thời gian làm việc thiện nguyện. Tham gia hoạt động thiện nguyện không chỉ giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy của bản thân mà còn cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống của những người kém may mắn. Dù bạn có thể cảm thấy mình còn thiếu thốn, hãy thử làm việc tại các bếp ăn từ thiện hoặc dạy học cho người lớn. Đừng làm vì cảm giác thoải mái, mà hãy làm để kết nối và mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của người khác.

Bạn có thể sẽ "nghiện" làm từ thiện, vì niềm vui giúp đỡ người khác sẽ khiến bạn quên đi những lo lắng về bản thân.

Nuôi thú cưng để học cách yêu thương. Nếu bạn có thể chăm sóc một sinh linh nhỏ bé, hãy nuôi một chú thú cưng. Đến trại cứu hộ và chọn một chú mèo hoặc chó để bầu bạn. Việc chăm sóc thú cưng sẽ dạy bạn trách nhiệm và sự quan tâm, đồng thời giúp bạn thoát khỏi những suy nghĩ ích kỷ. Bạn sẽ bận rộn với việc dắt chó đi dạo, cho ăn và âu yếm chúng, thay vì chỉ nghĩ đến bản thân.

Những chú chó đòi hỏi nhiều trách nhiệm, và việc này sẽ giúp bạn trưởng thành hơn.

Giúp đỡ người quen trong lúc khó khăn. Khi bạn bè, người thân hoặc hàng xóm gặp khó khăn, hãy ở bên họ. Dù là một bữa ăn tự nấu, một cuộc gọi hỏi thăm hay một món quà nhỏ, những hành động này đều có thể mang lại niềm an ủi lớn. Đừng chờ họ nhờ vả, hãy chủ động hỏi xem bạn có thể giúp gì. Sự quan tâm chân thành sẽ khiến họ cảm thấy được yêu thương và hỗ trợ.

Đôi khi, người ta ngại nhờ giúp đỡ dù họ rất cần. Hãy tinh tế để nhận ra điều đó.

Học cách chia sẻ. Người ích kỷ thường khó chia sẻ, nhưng đã đến lúc bạn thay đổi. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt, như chia sẻ thức ăn, quần áo hoặc thời gian của mình. Chia sẻ không chỉ giúp bạn bớt ích kỷ mà còn mang lại niềm vui cho người khác. Hãy thử cho đi một món đồ bạn yêu thích và cảm nhận sự thay đổi trong tâm hồn mình.

Thức ăn là một khởi đầu tốt. Hãy tự hỏi liệu bạn có thực sự cần nhiều đến thế, hay chia sẻ một phần sẽ khiến mọi người cùng vui.

Tham gia vào một đội nhóm. Trở thành một phần của đội nhóm, dù là trong công việc, học tập hay cộng đồng, là cách tuyệt vời để bạn học cách vượt qua tính ích kỷ. Khi tham gia, bạn sẽ hiểu rằng lợi ích chung của nhóm quan trọng hơn lợi ích cá nhân. Việc cân bằng giữa nhu cầu của từng thành viên và mục tiêu chung sẽ giúp bạn nhận ra giá trị của sự hợp tác và thỏa hiệp.

Khi làm trưởng nhóm, bạn sẽ thấy rõ hơn tầm quan trọng của việc đặt lợi ích tập thể lên hàng đầu.

Ngừng tập trung vào bản thân. Người ích kỷ thường có xu hướng nói nhiều về bản thân, bỏ qua cảm xúc và suy nghĩ của người khác. Hãy thử đếm xem bạn dành bao nhiêu thời gian trong cuộc trò chuyện để nói về mình. Nếu bạn nhận thấy mình chiếm lĩnh cuộc trò chuyện, hãy thay đổi. Hãy lắng nghe và chia sẻ về người khác nhiều hơn.

Bạn có thể kể về bản thân một cách hợp lý, nhưng đừng biến mình thành trung tâm của mọi cuộc trò chuyện.

Tặng quà để thể hiện sự quan tâm. Những món quà nhỏ, dù không đắt tiền, có thể mang lại niềm vui lớn cho người nhận. Người ích kỷ thường ngại cho đi, nhưng bạn hãy thử tặng quà cho người thân, bạn bè hoặc hàng xóm để bày tỏ lòng biết ơn. Đôi khi, một món quà bất ngờ còn ý nghĩa hơn những dịp đặc biệt.

Hãy thử tặng quà mỗi tháng để thể hiện sự trân trọng của bạn. Nếu không có điều kiện, hãy dành thời gian giúp đỡ người khác.

Chu đáo và quan tâm đến mọi người

Học cách thỏa hiệp. Thỏa hiệp là chìa khóa để vượt qua tính ích kỷ. Điều này đòi hỏi bạn phải đặt hạnh phúc của người khác lên trên mong muốn cá nhân. Hãy nhớ rằng không phải lúc nào bạn cũng cần phải đạt được điều mình muốn. Học cách lắng nghe, cân nhắc lợi ích chung và nhìn nhận từ góc độ của người khác sẽ giúp bạn trở nên bao dung hơn.

Đừng cố chấp theo ý mình. Hãy tự hỏi liệu bạn có thực sự cần điều đó, hay chỉ đang bướng bỉnh.

Biết ơn và cảm ơn mọi người. Người ích kỷ thường xem những điều tốt đẹp họ nhận được là đương nhiên. Hãy thay đổi bằng cách biết ơn và cảm ơn khi ai đó giúp đỡ hoặc dành tặng bạn điều gì đó. Đừng nghĩ rằng mọi người phải đối xử tốt với bạn, mà hãy trân trọng từng hành động tử tế, dù nhỏ nhất.

Người ích kỷ thường nghĩ mình luôn xứng đáng được ưu tiên. Hãy nhớ rằng nhiều người đã góp phần làm cuộc sống của bạn tốt đẹp hơn.

Ngừng kiểm soát mọi thứ. Người ích kỷ thường muốn kiểm soát mọi quyết định, từ việc chọn phim đến kế hoạch công việc. Hãy học cách buông bỏ và để người khác tham gia quyết định. Ban đầu có thể khó khăn, nhưng bạn sẽ nhận ra rằng cuộc sống nhẹ nhàng hơn khi không phải ôm đồm mọi thứ.

Việc nhượng bộ không chỉ giúp bạn giảm áp lực mà còn mang lại sự hài hòa trong các mối quan hệ.

Kết nối với những người rộng lượng. Hãy dành thời gian bên cạnh những người biết quan tâm và chia sẻ. Bạn sẽ khó trở nên tốt hơn nếu chỉ ở giữa những người ích kỷ. Gần gũi với người tốt sẽ truyền cảm hứng để bạn sống vị tha và biết nghĩ đến người khác nhiều hơn.

Đừng ngắt lời người khác. Hãy để mọi người nói hết ý của họ. Người ích kỷ thường nghĩ rằng ý kiến của mình quan trọng hơn người khác, nhưng thực tế, lắng nghe sẽ giúp bạn hiểu và tôn trọng người đối diện hơn. Đôi khi, bạn còn thay đổi quan điểm của mình sau khi lắng nghe.

Nhớ những ngày đặc biệt của người khác. Việc nhớ ngày sinh nhật hoặc sự kiện quan trọng của người khác cho thấy bạn trân trọng họ. Đừng để sự bận rộn khiến bạn quên đi những điều nhỏ bé nhưng ý nghĩa này.

Đồng thời, đừng quá khắt khe nếu ai đó quên ngày sinh nhật của bạn. Hãy thông cảm và nhớ rằng không ai hoàn hảo.

Duy trì liên lạc với bạn bè và người thân. Người ích kỷ thường nghĩ rằng mọi người sẽ luôn quay lại với họ, nhưng thực tế, các mối quan hệ cần được nuôi dưỡng. Đừng xem thời gian của mình quý giá đến mức không thể dành một cuộc gọi cho người thân hay một buổi trò chuyện với bạn bè. Hãy quan tâm đến họ một cách chân thành, không phải vì bạn cần họ, mà vì bạn thực sự muốn biết họ đang sống ra sao.

Dành lời khen chân thành cho người khác. Đừng chỉ tập trung vào việc khoe khoang bản thân. Hãy dành những lời khen ngợi chân thành cho người khác, từ phong cách thời trang đến tính cách hay quyết định sáng suốt của họ. Bạn thậm chí có thể khen một người lạ nếu họ có điều gì đó khiến bạn ấn tượng. Hãy khen ngợi vì họ xứng đáng, không phải vì bạn muốn lấy lòng.

Tôn trọng người khác khi xếp hàng. Khi thấy người khác gặp khó khăn, như người già hoặc người khuyết tật, hãy chủ động giúp đỡ hoặc nhường chỗ cho họ. Đừng chen lấn chỉ vì nghĩ rằng mình quan trọng hơn. Hãy kiên nhẫn chờ đợi và tôn trọng không gian của người khác.

Đúng giờ là cách thể hiện sự tôn trọng. Nếu bạn biết mình sẽ đến muộn, hãy thông báo trước. Người ích kỷ thường xem nhẹ thời gian của người khác, nhưng hãy nhớ rằng sự tôn trọng được thể hiện qua việc bạn giữ lời hứa và đúng giờ. Đừng để người khác phải chờ đợi vô ích.

Lời khuyên hữu ích

Thay đổi bản thân là một hành trình dài, nhưng nhận ra vấn đề của mình đã là một bước tiến lớn.
Hãy trao đi những cái ôm ấm áp khi ai đó cần. Đừng ngại thể hiện cảm xúc chỉ vì cái tôi của bạn.
Ngừng phán xét và học cách thấu hiểu người khác.
Khích lệ mọi người, vì ai cũng cần được động viên.
Đừng tự trách mình nếu bạn chưa thay đổi ngay lập tức. Bạn sẽ làm được.
Thay đổi không thể diễn ra chỉ sau một đêm.
Hạn chế dùng từ “tôi” trong giao tiếp.
Nếu chỉ còn một chiếc bánh, hãy nhường hoặc chia sẻ với người khác.
Vào dịp Giáng Sinh, hãy quyên góp để giúp đỡ những người kém may mắn.
Chỉ đưa ra ý kiến khi được hỏi hoặc khi cần đóng góp mang tính xây dựng.
Đừng quá lệ thuộc vào người khác. Quan tâm đến họ là tốt, nhưng cũng cần dành thời gian cho chính mình.