Cách Phòng ngừa Nấm da Hiệu quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Dù bạn đã từng gặp phải tình trạng nấm men âm đạo hay nấm da chân, có thể bạn vẫn chưa nhận ra mình đã mắc bệnh nấm da. Nấm là một nhóm sinh vật đa dạng, sản sinh bào tử và tồn tại ở hầu khắp mọi nơi. Thông thường, chúng không gây hại, nhưng trong điều kiện thích hợp, chúng có thể phát triển và gây ra các vấn đề về da như hắc lào, nấm da chân, nấm bẹn hoặc nấm men âm đạo. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng vì bệnh nấm da thường không đe dọa tính mạng và có thể phòng ngừa bằng các biện pháp đơn giản.

Các bước thực hiện

Giảm thiểu nguy cơ nhiễm nấm

Nhận biết đối tượng có nguy cơ cao. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm da, chẳng hạn như dùng chung quần áo hoặc đồ dùng cá nhân (bàn chải/lược) với người bị nhiễm nấm. Tuy nhiên, một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do các yếu tố cụ thể, bao gồm:

Người có hệ miễn dịch suy yếu do sử dụng thuốc, steroids, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác.
Người dùng kháng sinh hoặc thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài.
Người lớn hoặc trẻ nhỏ gặp vấn đề về tiểu tiện không tự chủ, tạo môi trường ẩm ướt ở vùng sinh dục.
Người thường xuyên đổ mồ hôi nhiều.
Người làm việc hoặc sinh sống trong môi trường tiếp xúc với nhóm nguy cơ cao như y tá, giáo viên, bệnh nhân nằm viện, học sinh/sinh viên và huấn luyện viên.

Nhận biết các vùng da dễ nhiễm nấm. Những khu vực da ẩm ướt như kẽ ngón chân, dưới mô vú, quanh bộ phận sinh dục (bao gồm âm đạo) và các nếp gấp da là nơi có nguy cơ nhiễm nấm cao nhất, vì nấm cần độ ẩm để phát triển.

Thận trọng khi ở nơi công cộng. Nấm da có khả năng lây lan, vì vậy bạn dễ bị nhiễm nếu tiếp xúc với da người bệnh. Hạn chế tiếp xúc tại những nơi công cộng như phòng thay đồ, phòng tắm hoặc hồ bơi. Luôn mang dép và không dùng chung khăn tắm hay lược.

Tránh chạm vào người nhiễm nấm hoặc dùng chung giày dép.

Giữ da sạch sẽ và khô ráo. Nấm phát triển mạnh ở những vùng ẩm ướt như kẽ ngón chân hoặc bẹn. Để giảm nguy cơ, hãy giữ da luôn sạch và khô.

Thay tất hàng ngày, hoặc 2 lần nếu bạn đổ mồ hôi nhiều. Đảm bảo khăn tắm khô hoàn toàn trước khi dùng lại.
Rửa sạch và lau khô các nếp gấp da như dưới vú hoặc bụng. Sử dụng phấn rôm hoặc phấn đặc trị khi tập thể dục hoặc trong môi trường nóng.
Thay giày thường xuyên và để khô hoàn toàn, đặc biệt khi giày ướt. Giặt quần áo thể thao sau mỗi lần sử dụng.

Tăng cường hệ miễn dịch. Hệ miễn dịch yếu làm tăng nguy cơ nhiễm nấm. Để cải thiện, hãy bổ sung vitamin, probiotic, duy trì chế độ ăn cân bằng giàu chất béo tốt và ít carbohydrate. Uống nhiều nước, ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm để hỗ trợ hệ miễn dịch.

Ngay cả khi không mắc bệnh, việc củng cố hệ miễn dịch vẫn rất quan trọng.

Ngăn chặn sự lây lan của nấm. Nếu bị nhiễm nấm, hãy ngăn chặn sự lây lan sang các vùng khác hoặc cho người khác.

Tránh gãi vùng nhiễm nấm, rửa tay thường xuyên và giữ khô ráo.
Mang dép khi tắm nếu bị nấm chân.
Giặt khăn tắm bằng nước ấm và xà phòng, sấy khô bằng máy. Dùng khăn sạch mỗi lần tắm.
Vệ sinh bồn tắm, bồn rửa và sàn nhà sau khi sử dụng.
Mặc quần áo sạch sẽ, khô ráo hàng ngày, tránh dùng chung quần áo và tất.
Điều trị nấm cho thú cưng nếu cần.
Sử dụng dầu gội đặc trị 2-3 lần/tuần trong 6 tuần để ngừa nấm da đầu.
Ngâm lược trong hỗn hợp nước tẩy và nước (1:1) mỗi ngày trong 3 ngày nếu bị nấm da đầu. Không dùng chung lược, mũ, gối hoặc khăn tắm.

Nhận biết các Dấu hiệu Nhiễm Nấm

Xác định bệnh hắc lào. Dù có nhiều tên gọi khác nhau tùy thuộc vào vị trí trên cơ thể, bệnh này đều do cùng một loại nấm gây ra (không phải ký sinh trùng). Dù là nước ăn chân, nấm bẹn hay hắc lào, nguyên nhân đều xuất phát từ cùng một loại nấm, chỉ khác biệt ở vị trí xuất hiện. Các triệu chứng có thể thay đổi nhẹ tùy theo khu vực bị nhiễm.

Nhận biết triệu chứng của nấm da chân. Nấm da chân, hay còn gọi là nước ăn chân, thường gây đỏ và ngứa ở kẽ ngón chân, đôi khi lan rộng đến lòng bàn chân. Bạn có thể cảm thấy nóng rát, ngứa ran, da phồng rộp và bong tróc. Các nốt mẩn đỏ, có vảy cũng thường xuất hiện giữa các kẽ ngón chân.

Nhận biết triệu chứng của nấm da đùi. Nấm bẹn, thường gặp ở nam thiếu niên và nam giới trưởng thành, biểu hiện qua các mảng da đỏ, sần sùi và có vảy với đường viền rõ rệt ở vùng háng. Các mảng này thường đậm màu hơn ở rìa và nhạt dần về trung tâm, tạo thành hình tròn đặc trưng. Chúng có thể làm thay đổi sắc tố da, khiến da sáng hoặc tối hơn bình thường, đôi khi vĩnh viễn.

Bệnh thường gặp ở nam thanh thiếu niên chơi thể thao và sử dụng phòng thay đồ công cộng. Người bị nấm bẹn cũng có nguy cơ cao mắc nấm da chân do cùng loại nấm tái nhiễm.

Kiểm tra cơ thể để phát hiện hắc lào. Hắc lào là bệnh nấm da xuất hiện trên nhiều vùng cơ thể như da đầu, râu, bàn chân hoặc bẹn. Ban đầu, vùng da bị nhiễm sẽ nổi lên các mảng đỏ như mụn nhỏ, gây ngứa và nhanh chóng lan rộng, tạo thành hình tròn với viền đỏ rõ rệt.

Bạn cũng nên kiểm tra các vết phát ban, thường đi kèm với nấm da thân. Các mẩn ngứa và sần sùi trên ngón tay có thể là phản ứng dị ứng với nấm, không phải do tiếp xúc trực tiếp với vùng nhiễm.

Nhận biết dấu hiệu hắc lào trên râu. Hắc lào trên râu là tình trạng nhiễm nấm ở nam giới, có thể xâm nhập sâu vào nang lông, dẫn đến rụng râu vĩnh viễn do sẹo hình thành. Triệu chứng bao gồm mẩn đỏ, ngứa, và vảy cứng trên da. Bạn có thể thấy các vòng tròn đặc trưng với viền đỏ đậm hơn trung tâm. Nhiễm nấm nặng có thể khiến râu không mọc lại được.

Kiểm tra các vết phát ban trên cơ thể, thường đi kèm với nấm râu. Mẩn ngứa và sần sùi trên ngón tay có thể là phản ứng dị ứng với nấm, không phải do tiếp xúc trực tiếp.

Nhận biết triệu chứng hắc lào trên da đầu. Nấm da đầu là một dạng hắc lào, có thể ảnh hưởng một phần hoặc toàn bộ da đầu. Vùng nhiễm nấm thường ngứa, đỏ, sưng viêm, và có thể xuất hiện mụn mủ. Da đầu có thể bong vảy nhiều, và tóc gãy rụng tạo thành các “đốm đen”. Nếu không điều trị kịp thời, sẹo có thể hình thành, gây rụng tóc vĩnh viễn. Người bệnh cũng có thể bị sốt nhẹ và sưng hạch cổ.

Kiểm tra các vết phát ban trên cơ thể, thường đi kèm với nấm da đầu. Mẩn ngứa và sần sùi trên ngón tay có thể là phản ứng dị ứng với nấm.

Nhận biết nhiễm nấm men âm đạo. Nấm men là loại nấm gây nhiễm trùng âm đạo ở phụ nữ, ảnh hưởng đến âm đạo, môi và âm hộ. Không tự điều trị tại nhà nếu bạn bị nhiễm nấm hơn 4 lần trong năm, đang mang thai, bị tiểu đường không kiểm soát, hệ miễn dịch suy yếu, hoặc có vết thương vùng âm đạo. Triệu chứng từ nhẹ đến trung bình bao gồm:

Ngứa và kích ứng trong âm đạo hoặc cửa âm đạo.
Đỏ hoặc sưng tại cửa âm đạo.
Đau nhức trong âm đạo.
Cảm giác bỏng rát khi tiểu tiện hoặc quan hệ tình dục.
Dịch tiết âm đạo màu trắng đục, đặc, không mùi.

Điều trị Bệnh Nấm da Hiệu quả

Điều trị nấm da chân. Sử dụng kem hoặc bột kháng nấm không kê đơn có chứa miconazole, clotrimazole, terbinafine hoặc tolnaftate. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng trong ít nhất 2 tuần và tiếp tục thêm 1 tuần sau khi triệu chứng biến mất để ngăn tái nhiễm. Rửa chân 2 lần/ngày với xà phòng và nước, lau khô kỹ, đặc biệt là kẽ ngón chân, và mang tất sạch.

Chọn giày thoáng khí làm từ chất liệu tự nhiên và thay giày hàng ngày để đảm bảo khô ráo.
Nếu điều trị tại nhà không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống sau khi xét nghiệm.

Điều trị nấm da đùi. Sử dụng các sản phẩm kháng nấm không kê đơn chứa miconazole, tolnaftate, terbinafine hoặc clotrimazole. Tình trạng nhiễm nấm thường cải thiện trong vài tuần. Nếu bệnh kéo dài hơn 2 tuần, trở nặng hoặc tái phát nhiều lần (hơn 4 lần/năm), hãy đến gặp bác sĩ. Trường hợp không đáp ứng với điều trị tại nhà, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống sau khi xét nghiệm.

Tránh mặc quần áo bó sát hoặc để vật dụng cọ xát vào vùng da bị nhiễm.
Giặt sạch đồ lót và quần áo thể thao sau mỗi lần sử dụng.

Điều trị hắc lào trên da. Sử dụng kem không kê đơn chứa oxiconazole, miconazole, clotrimazole, ketoconazole hoặc terbinafine. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng trong 10 ngày. Rửa sạch và lau khô vùng da bị nhiễm, sau đó bôi kem từ ngoài vào trong. Rửa tay sạch sau khi bôi thuốc và tránh băng kín vùng da nhiễm nấm để ngăn ẩm ướt.

Nếu bị nấm da đầu hoặc nấm râu, cần đến bác sĩ để điều trị. Trường hợp nấm da thân không đáp ứng với điều trị tại nhà, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống.
Trẻ em có thể trở lại trường học sau khi bắt đầu điều trị.

Điều trị nhiễm nấm âm đạo. Nhiễm nấm men âm đạo không biến chứng có thể điều trị bằng các sản phẩm không kê đơn như kem, bọt, viên đặt hoặc thuốc mỡ kháng nấm nhóm azole (butoconazole, miconazole, clotrimazole, terconazole). Có thể xuất hiện cảm giác rát nhẹ hoặc kích ứng khi sử dụng. Luôn tuân thủ hướng dẫn trên bao bì.

Các loại kem gốc dầu có thể làm hỏng bao cao su hoặc màng chắn, giảm hiệu quả tránh thai nếu đang sử dụng các biện pháp này.

Điều trị biến chứng do nấm âm đạo. Trường hợp nặng, bạn có thể cần liệu pháp điều trị dài hạn với kem bôi kê đơn nhóm azole mạnh hơn, sử dụng trong 10-14 ngày. Nếu có biến chứng, bác sĩ có thể kê đơn fluconazole (Diflucan) uống một liều duy nhất hoặc 2-3 liều thay thế cho kem bôi. Lưu ý, thuốc này không dùng cho phụ nữ mang thai.

Nếu tái phát nhiều lần, bạn có thể dùng fluconazole duy trì mỗi tuần một lần trong 6 tháng hoặc sử dụng viên đặt clotrimazole.

Thăm khám bác sĩ nếu bị tiểu đường hoặc suy giảm miễn dịch. Bác sĩ sẽ hỗ trợ điều trị nấm hiệu quả, vì tiểu đường và suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nặng do nhiễm nấm.

Đến bác sĩ sớm để giảm nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe hoặc nhiễm trùng thứ cấp do gãi.

Thăm khám bác sĩ nếu bị nấm da đầu hoặc râu. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống như griseofulvin, terbinafine hoặc itraconazole. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng, thường từ 4-8 tuần. Để tăng hiệu quả điều trị, hãy:

Giữ vùng da nhiễm nấm sạch sẽ và khô ráo.
Sử dụng dầu gội đặc trị chứa selenium sulfide hoặc ketoconazole để ngăn nấm lây lan, dù không chữa khỏi hoàn toàn vùng đã nhiễm.

Lời khuyên Hữu ích

Điều trị nấm da sớm để ngăn ngừa lây lan sang các vùng khác và cho người khác. Điều trị sớm cũng tăng khả năng chữa khỏi.
Nếu tình trạng nhiễm nấm không cải thiện sau 2-3 tuần, hãy đến bác sĩ để được điều trị mạnh hơn và loại trừ các bệnh khác như vảy nến hoặc nhiễm khuẩn. Bác sĩ có thể kê kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn thứ cấp do gãi.
Các bệnh nhiễm trùng khác, bao gồm bệnh lây qua đường tình dục, có thể có triệu chứng tương tự nấm men âm đạo. Hãy đến bác sĩ nếu điều trị tại nhà không hiệu quả để loại trừ các bệnh nghiêm trọng hơn.
Nếu bị nấm âm đạo, bạn tình của bạn thường không cần điều trị.