Cách Tự Thiết Kế Video Game

24/02/2025

Nội dung bài viết

Thiết kế game (trò chơi điện tử) là một hành trình đầy thử thách nhưng cũng vô cùng thú vị. Nếu bạn đang ấp ủ một ý tưởng độc đáo, đây chính là thời điểm hoàn hảo để bắt đầu. Với sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng game độc lập, việc thiết kế game ngày càng trở nên dễ dàng và ít tốn kém hơn. Hãy áp dụng những hướng dẫn trong bài viết này để biến giấc mơ game của bạn thành hiện thực và chia sẻ nó với cả thế giới.

Các bước thực hiện

Bắt đầu từ những bước cơ bản

Chọn thể loại game. Mỗi game thành công đều mang trong mình một nét độc đáo riêng, nhưng hầu hết đều thuộc một thể loại cụ thể. Hãy xác định thể loại game bạn muốn tạo và nghiên cứu các game cùng thể loại. Một số thể loại phổ biến bao gồm:

Game Arcade
Bắn súng
Xếp hình
Hành động
Đua xe
Mạo hiểm
Chạy không ngừng nghỉ
Nhập vai
Bắn súng góc nhìn thứ nhất
Bắn súng góc nhìn thứ ba
Nhập vai theo phong cách Nhật Bản
Nhập vai điều khiển nhân vật
Thủ thành
Kinh dị
Đối kháng
Hài hước
Sinh tồn

Chọn nền tảng phát triển. Nền tảng bạn lựa chọn sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình phát triển game. Nó quyết định cách người chơi tương tác: game trên điện thoại thường sử dụng cảm ứng và cảm biến nghiêng, game trên máy tính dùng bàn phím và chuột, trong khi game trên console lại phụ thuộc vào bộ điều khiển. Dù vậy, nhiều game máy tính hiện nay cũng hỗ trợ bộ điều khiển.

Dù có những ngoại lệ, việc chọn một phương thức điều khiển cụ thể sẽ giúp quá trình thiết kế trở nên dễ dàng hơn.
Nếu bạn muốn phát triển game cho iPhone, bạn cần sử dụng máy Mac để tải game lên Apple Store. Tuy nhiên, Godot Engine là một ngoại lệ, cho phép bạn tạo game cho iPhone ngay cả trên hệ điều hành Linux - một giải pháp hữu ích nếu bạn không sở hữu máy Mac.

Lập bản phác thảo sơ bộ. Bản phác thảo này nên ngắn gọn, chỉ khoảng một trang, nhưng nó sẽ là nền tảng cốt lõi cho game của bạn. Đây là nơi chứa đựng những ý tưởng chính, giúp bạn đánh giá tính khả thi của thiết kế và định hướng rõ ràng cho dự án.

Xác định giá trị cốt lõi. Giá trị cốt lõi là yếu tố thúc đẩy người chơi và định hình tinh thần của game. Những câu ngắn gọn này sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung vào mục tiêu ban đầu. Một số ví dụ về giá trị cốt lõi:

Game này mô phỏng cuộc sống trên trạm không gian.
Game này mang lại trải nghiệm lái xe chân thực.
Game này tập trung vào việc thử thách phản xạ của người chơi.

Liệt kê các tính năng độc đáo. Đây là yếu tố làm nên sự khác biệt của game so với các sản phẩm cùng thể loại. Bắt đầu bằng việc liệt kê ý tưởng, sau đó chuyển chúng thành các câu hành động cụ thể. Bạn nên có khoảng 5-15 tính năng. Ví dụ:

Ý tưởng: Xây dựng trạm không gian.
Tính năng: Người chơi có thể xây dựng và quản lý trạm không gian.
Ý tưởng: Mối nguy từ tiểu hành tinh.
Tính năng: Người chơi phải sinh tồn trong môi trường nguy hiểm với tiểu hành tinh, bức xạ mặt trời và sao chổi.
Việc liệt kê tính năng giúp bạn hoàn thiện tài liệu thiết kế và duy trì sự tập trung, tránh bị phân tán bởi những ý tưởng mới xuất hiện trong quá trình phát triển.
Hãy liên tục xem lại và điều chỉnh các tính năng cho đến khi bạn cảm thấy hài lòng.

Dành thời gian nghỉ ngơi. Hãy cất bản phác thảo vào ngăn kéo và tránh nghĩ về nó trong một đến hai tuần. Khi quay lại, bạn sẽ có cái nhìn mới mẻ và sáng suốt hơn. Điều này giúp bạn đánh giá liệu dự án có đáng để tiếp tục hay cần điều chỉnh lại.

Xây dựng tài liệu thiết kế

Mô tả chi tiết từng yếu tố. Tài liệu thiết kế là trái tim của trò chơi, bao gồm mọi thứ từ hành động, cốt truyện, bối cảnh, hình ảnh đến các yếu tố khác. Định dạng không quan trọng bằng việc truyền tải đầy đủ thông tin.

Khi làm việc với nhóm lập trình viên và nghệ sĩ, tài liệu cần được viết rõ ràng, chi tiết và dễ hiểu. Tránh mơ hồ, hãy mô tả cụ thể cách thức thực hiện từng hành động trong game.
Không có một khuôn mẫu chung cho tài liệu thiết kế. Hãy linh hoạt điều chỉnh để phù hợp với đặc thù của trò chơi bạn đang phát triển.

Xây dựng bảng mục lục. Mọi khía cạnh của trò chơi cần được liệt kê đầy đủ trong mục lục, trừ cốt truyện trừ khi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hành động trong game.

Viết mục lục như một hướng dẫn chi tiết cho người chơi, bắt đầu từ những phần tổng quan như tạo nhân vật, hệ thống chiến đấu, giao diện, sau đó đi sâu vào các chi tiết nhỏ hơn.
Xem mục lục như bản phác thảo tổng thể, nơi bạn sẽ bổ sung thông tin chi tiết cho từng phần sau này.

Triển khai chi tiết từng mục. Sau khi hoàn thành mục lục, hãy đi sâu vào từng chi tiết. Dành thời gian để mô tả rõ ràng từng hành động, đảm bảo không có sự nhầm lẫn khi bắt tay vào lập trình. Mỗi yếu tố cần được giải thích kỹ lưỡng để tránh sai sót trong quá trình thực hiện.

Tham khảo ý kiến từ người khác hoặc nhóm hỗ trợ. Thiết kế game thường là quá trình cộng tác. Ý kiến đóng góp từ người khác sẽ giúp bạn nhận ra những thiếu sót và cải thiện trò chơi.

Đảm bảo người đánh giá hiểu rằng bạn đang hướng tới việc phát hành game. Họ sẽ đưa ra phản hồi chi tiết hơn nếu biết đây là dự án nghiêm túc.
Nếu nhờ người thân đánh giá, hãy nhớ rằng họ có thể thiếu khách quan. Bạn nên kết hợp ý kiến từ nhiều nguồn khác nhau để có cái nhìn toàn diện.

Bắt đầu quá trình lập trình

Lựa chọn công cụ lập trình phù hợp. Công cụ lập trình là nền tảng quan trọng, giúp việc thiết kế game trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Sử dụng các công cụ chuyên dụng sẽ tiết kiệm thời gian và giảm độ phức tạp so với việc tự mày mò từ đầu. Dưới đây là một số công cụ phổ biến dành cho nhà phát triển độc lập:

Các công cụ này thường hỗ trợ tối ưu hóa đồ họa, âm thanh và trí tuệ nhân tạo (AI).
Mỗi công cụ đều có ưu nhược điểm riêng. Một số phù hợp với đồ họa 2D, số khác chuyên về 3D. Một số yêu cầu kiến thức lập trình, trong khi số khác lại thân thiện với người dùng không chuyên. Dưới đây là một số công cụ nổi bật:
- Unity – Công cụ linh hoạt, hỗ trợ cả 2D và 3D, được nhiều nhà phát triển ưa chuộng.
- Unreal Engine – Phù hợp cho nhiều dự án lớn nhỏ, hỗ trợ Visual Scripting (Blueprints) và được sử dụng trong nhiều game AAA.
- Godot Engine – Công cụ mã nguồn mở miễn phí, hỗ trợ đa ngôn ngữ lập trình và phát triển cả game 2D lẫn 3D.
- GameMaker: Studio – Lựa chọn hàng đầu cho game 2D.
- RPG Maker Series – Công cụ trực quan dành cho game nhập vai 2D theo phong cách Nhật Bản.
- Source – Công cụ 3D mạnh mẽ, liên tục được cập nhật.
- Project Spark – Công cụ 3D tối ưu hóa cho người dùng phổ thông.

Học cách sử dụng công cụ hoặc tìm kiếm chuyên gia. Tùy thuộc vào công cụ bạn chọn, bạn có thể cần một lượng kiến thức lập trình nhất định. Ngay cả những công cụ đơn giản cũng đòi hỏi thời gian để làm quen. Nếu việc lập trình vượt quá khả năng của bạn, hãy cân nhắc học thêm hoặc thuê người hỗ trợ.

Đây là giai đoạn đầu tiên để xây dựng nhóm phát triển. Nếu bạn không có kinh nghiệm lập trình, hãy thuê một lập trình viên. Đồ họa và âm thanh có thể được thêm vào sau, nhưng một bản mẫu chạy thử là ưu tiên hàng đầu.
Tham gia cộng đồng nhà phát triển độc lập để kết nối và học hỏi. Tài liệu thiết kế sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung vào ý tưởng ban đầu.

Tạo bản chạy thử. Sau khi làm quen với công cụ, hãy bắt đầu xây dựng bản chạy thử của trò chơi. Đây là phiên bản thử nghiệm cơ bản, tập trung vào các chức năng chính mà không cần đồ họa hay âm thanh phức tạp. Sử dụng các hình khối đơn giản hoặc hình vẽ tượng trưng để kiểm tra tính năng.

Thử nghiệm và cải tiến bản chạy thử nhiều lần để đảm bảo trò chơi thú vị và hấp dẫn. Ghi chú lại những điểm cần cải thiện và điều chỉnh cho phù hợp.
Một số tính năng có vẻ khả thi trên lý thuyết nhưng lại không hoạt động trong thực tế. Bản chạy thử sẽ giúp bạn phát hiện và khắc phục sớm những vấn đề này.

Tối ưu hóa hệ thống điều khiển. Điều khiển là yếu tố cốt lõi giúp người chơi tương tác với trò chơi. Sử dụng bản chạy thử để đảm bảo hệ thống điều khiển hoạt động mượt mà và chính xác.

Một hệ thống điều khiển kém sẽ khiến người chơi khó chịu, trong khi hệ thống điều khiển tốt sẽ nâng cao trải nghiệm và kỹ năng của họ.

Tạo nguồn tài nguyên cho trò chơi

Đánh giá yêu cầu của dự án. Quy mô dự án sẽ quyết định mức độ phức tạp của đồ họa và âm thanh. Một số trò chơi chỉ cần hình dạng và màu sắc đơn giản, trong khi những trò chơi phức tạp hơn đòi hỏi sự tham gia của nhiều họa sĩ và nhà thiết kế âm thanh. Hãy đặt mục tiêu thực tế và lựa chọn nhân sự phù hợp.

Hầu hết các trò chơi độc lập được phát triển bởi nhóm nhỏ, thậm chí chỉ một người. Nếu bạn tự thực hiện, hãy chuẩn bị tinh thần cho quá trình kéo dài, đặc biệt khi bạn muốn tự tạo mọi tài nguyên.
Có nhiều tài nguyên miễn phí trên các cộng đồng trực tuyến, nhưng hãy đảm bảo chúng không vi phạm bản quyền.

Phác thảo đồ họa. Để hình dung rõ hơn về giao diện trò chơi, hãy tích hợp đồ họa vào bản chạy thử và dần hoàn thiện nó.

Bạn có thể lựa chọn nhiều phong cách đồ họa khác nhau. Đồ họa pixel art (theo phong cách retro) là lựa chọn phổ biến của nhiều nhà phát triển độc lập vì chi phí thấp và thời gian thực hiện nhanh chóng, nhưng vẫn mang lại vẻ đẹp độc đáo.
Nếu có đủ thời gian và nguồn lực, đồ họa 3D là một lựa chọn đáng cân nhắc. Tuy nhiên, việc tạo mô hình 3D chi tiết đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn.

Thiết kế thế giới hoặc cấu trúc trò chơi. Sau khi hoàn thành đồ họa, hãy bắt đầu xây dựng cấu trúc trò chơi. Tùy thuộc vào thể loại, bạn có thể cần tạo nhiều cấp độ hoặc khu vực chơi. Ví dụ, với trò chơi xếp hình, hãy thiết kế các mẫu xếp hình độc đáo.

Phát triển tài nguyên đồ họa. Tùy thuộc vào phong cách đồ họa, bạn có thể sử dụng các công cụ khác nhau để tạo tài nguyên. Một số công cụ phổ biến bao gồm:

Blender – Công cụ nguồn mở hàng đầu cho thiết kế mô hình 3D, với nhiều hướng dẫn trực tuyến giúp bạn bắt đầu nhanh chóng.
Photoshop – Công cụ mạnh mẽ cho thiết kế họa tiết và đồ họa 2D. Nếu ngân sách hạn chế, hãy thử GIMP – phần mềm nguồn mở miễn phí với chức năng tương tự.
Paint.net – Công cụ miễn phí thay thế cho Paint Shop Pro, lý tưởng để tạo đồ họa 2D đơn giản và pixel art.
Adobe Illustrator – Công cụ chuyên nghiệp cho đồ họa vector. Nếu không muốn chi trả, hãy sử dụng Inkscape – phần mềm nguồn mở miễn phí với tính năng tương đương.

Thu thập và tạo tài nguyên âm thanh. Âm thanh là yếu tố quan trọng giúp người chơi hòa mình vào thế giới trò chơi. Dù bạn sử dụng hiệu ứng âm thanh, nhạc nền hay giọng nói, cách bạn áp dụng chúng sẽ quyết định trải nghiệm của người chơi.

Bạn có thể tìm thấy nhiều tài nguyên âm thanh miễn phí và phần mềm tạo âm thanh trực tuyến, đặc biệt hữu ích nếu ngân sách hạn chế hoặc bạn làm việc độc lập.
Thử tạo hiệu ứng âm thanh từ những vật dụng quen thuộc xung quanh bạn.

Kết hợp mọi yếu tố

Chơi thử trò chơi thường xuyên. Trong quá trình phát triển, hãy liên tục chơi thử để đảm bảo trò chơi mang lại niềm vui và sự kết nối. Nếu phát hiện bất kỳ khu vực hoặc ý tưởng nào chưa hoàn thiện, hãy cải tiến hoặc loại bỏ. Khi tất cả cấp độ, khu vực chơi hoặc cơ chế đã hoàn thành, hãy chơi thử toàn bộ để đảm bảo trải nghiệm liền mạch và hấp dẫn từ đầu đến cuối.

Luôn tập trung vào giá trị cốt lõi. Trong quá trình phát triển, hãy thường xuyên kiểm tra xem trò chơi có đang đi đúng hướng với giá trị ban đầu hay không. Đảm bảo bạn tuân thủ danh sách tính năng đã đề ra và tránh sa đà vào những chi tiết không cần thiết.

Liên tục trau chuốt và hoàn thiện. Thường xuyên xem xét và điều chỉnh đồ họa, âm thanh và thiết kế để loại bỏ những chi tiết thô ráp và làm nổi bật phong cách độc đáo của trò chơi. Tốc độ trau chuốt sẽ phụ thuộc vào phong cách đồ họa bạn đã chọn.

Kiểm tra và thử nghiệm trò chơi

Tìm và sửa lỗi. Khi trò chơi đã hoạt động trơn tru từ đầu đến cuối, hãy bắt đầu tìm cách “phá vỡ” nó. Việc phát hiện và sửa lỗi là bước quan trọng để đảm bảo trò chơi mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người chơi.

Thử nghiệm mọi cách tương tác có thể. Hãy thử tất cả các hành động mà người chơi có thể thực hiện để đảm bảo họ không thể dễ dàng lách luật hoặc phá vỡ cơ chế trò chơi.

Quá trình kiểm tra lỗi có thể tốn nhiều thời gian, thậm chí tương đương với thời gian phát triển trò chơi. Nếu có nhiều người hỗ trợ thử nghiệm, bạn sẽ phát hiện và sửa được nhiều lỗi hơn.

Ưu tiên sửa lỗi nghiêm trọng. Nếu phát hiện nhiều lỗi nhưng thời gian có hạn, hãy ưu tiên sửa những lỗi nghiêm trọng có thể phá hủy trải nghiệm trò chơi. Ví dụ, nếu có lỗi cho phép người chơi đạt điểm cao vô hạn, hãy khắc phục ngay lập tức.

Quan sát cách người khác chơi. Mời bạn bè hoặc người thử nghiệm chơi trò chơi và quan sát cách họ tiếp cận thử thách cũng như tương tác với thế giới trong game. Họ có thể thực hiện những hành động mà bạn không ngờ tới, giúp bạn phát hiện thêm lỗi hoặc cải thiện trải nghiệm.

Phát hành trò chơi

Kiểm tra quy định của công cụ lập trình. Mỗi công cụ lập trình hỗ trợ các nền tảng khác nhau và có thể yêu cầu giấy phép riêng cho từng nền tảng. Ví dụ, với Game Studio, bạn có thể phát hành trên Windows và Mac OS X với phiên bản tiêu chuẩn, nhưng cần nâng cấp lên phiên bản chuyên nghiệp và trả thêm phí để phát hành trên nền tảng di động.

Lựa chọn kênh phân phối phù hợp. Một số nhà phát triển độc lập chọn quảng bá trò chơi trên trang web riêng, nhưng điều này có thể tốn kém và gặp hạn chế về khả năng tải. Dưới đây là một số kênh phân phối phổ biến cho trò chơi độc lập trên Windows, Mac OS X và Linux:

Steam
Desura
Humble Store
GOG
Game di động cần được phát hành qua cửa hàng ứng dụng tương ứng (ví dụ: Apple App Store, Google Play Store). Tương tự, game console cần được phân phối qua các nền tảng như Xbox Live hoặc PlayStation Network.
Mỗi dịch vụ sẽ thu phí khác nhau dựa trên doanh thu. Hãy nghiên cứu kỹ để chọn kênh phù hợp. Hầu hết các dịch vụ đều có hỗ trợ khách hàng dành riêng cho nhà phát triển.

Hỗ trợ và duy trì trò chơi sau phát hành. Sau khi phát hành, hãy chuẩn bị ngân sách để sửa lỗi và cập nhật nội dung. Trong thời đại phân phối kỹ thuật số, việc cập nhật trò chơi diễn ra nhanh chóng. Lỗi có thể xuất hiện khi lượng người chơi lớn tham gia cùng lúc. Hãy sẵn sàng khắc phục sự cố kịp thời để duy trì trải nghiệm tốt nhất cho người chơi.

Lời khuyên hữu ích

Đừng kỳ vọng làm giàu nhanh chóng. Hãy xem thiết kế game là đam mê chính, còn kiếm tiền là mục tiêu phụ.
Sẽ có người nghi ngờ khả năng của bạn, nhưng nếu bạn kiên trì, thành quả sẽ sớm hiện rõ.
Luôn đặt người chơi lên hàng đầu. Trò chơi của bạn hướng đến trẻ em, thanh thiếu niên hay người lớn? Câu trả lời sẽ giúp bạn xác định chiến lược quảng cáo phù hợp. Ví dụ, game cho trẻ em nên được quảng bá trên các kênh thiếu nhi thay vì chương trình đêm khuya.
Bắt đầu với những trò chơi đơn giản. Đừng vội nghĩ đến kiếm tiền ngay lập tức, hãy tập trung tạo ra thứ bạn yêu thích. Cơ hội kiếm tiền sẽ đến khi bạn sẵn sàng.
Không có công thức chung cho việc tạo game. Hãy xem hướng dẫn này như một gợi ý và điều chỉnh quy trình sao cho phù hợp với bạn nhất.

Lưu ý quan trọng

Hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng để xác định xem thiết kế game có thực sự phù hợp với bạn hay không.
Thiết kế game không giống như chơi game. Nhiều người trẻ yêu thích game muốn thử sức với việc tạo game, nhưng hai việc này hoàn toàn khác biệt. Bạn sẽ phải chơi đi chơi lại cùng một màn chơi hàng trăm lần, thậm chí trong nhiều năm. Một số người kiên nhẫn có thể vượt qua, nhưng nhiều người khác sẽ từ bỏ sau vài tháng vì cảm thấy nhàm chán.
Tránh nhận đánh giá AO từ ESRB, vì điều này có thể khiến các nhà bán lẻ và cửa hàng trực tuyến từ chối phân phối game của bạn. Việc tự đánh giá game không dễ dàng, nhưng bạn có thể tham khảo các game đã nhận đánh giá AO để so sánh.
Bạn có thể gặp khó khăn trong quá trình thực hiện, nhưng đừng bỏ cuộc. Thiết kế game là một hành trình dài đầy thử thách, nhưng kết quả sẽ xứng đáng với nỗ lực của bạn.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi