Hướng dẫn chi tiết cách xếp bàn cờ vua

Đặt bàn cờ sao cho ô vuông góc dưới cùng bên phải là ô màu trắng. Cả hai người chơi đều sẽ có một ô trắng ở góc dưới cùng bên phải phần bàn cờ của mình. Cách xếp bàn cờ của hai bên là giống nhau khi nhìn từ góc độ của mỗi người.

• Xếp các quân cờ trên hai hàng ngang gần nhất với bạn. Các quân cờ quan trọng được đặt ở hàng đầu tiên (hàng gần bạn nhất), trong khi các quân tốt được đặt ở hàng thứ hai.
• Khác với cờ đam, cờ vua sử dụng tất cả các ô trên bàn cờ.

Đặt quân Xe vào hai góc bàn cờ của bạn. Bắt đầu với quân Xe - quân cờ có khả năng di chuyển theo hàng ngang hoặc dọc. Đặt hai quân Xe ở hai góc bàn cờ.

• Với những bộ cờ vua hiện đại, chẳng hạn như bộ cờ lấy cảm hứng từ các nhân vật lịch sử hoặc phim ảnh, bạn cần dựa vào biểu tượng in dưới đáy quân cờ để nhận diện. Biểu tượng của quân Xe là ♜.

Đặt quân Mã cạnh quân Xe. Quân Mã, có hình dáng giống con ngựa, được đặt bên cạnh quân Xe. Quân Mã di chuyển theo hình chữ "L": 2 ô theo một hướng và 1 ô vuông góc, hoặc 1 ô theo một hướng và 2 ô vuông góc. Quân Mã có thể nhảy qua các quân khác và là quân duy nhất có khả năng này.

• Biểu tượng của quân Mã là ♞.

Đặt quân Tượng bên cạnh quân Mã. Quân Tượng, với hình dáng cao và đầu tròn, được đặt cạnh quân Mã. Quân Tượng chỉ di chuyển theo đường chéo.

• Biểu tượng của quân Tượng là ♝.
• Quân Tượng bên trái đặt trên ô đen và chỉ di chuyển trên các ô đen. Quân Tượng bên phải đặt trên ô trắng và chỉ di chuyển trên các ô trắng.

Đặt quân Hậu vào ô có màu tương ứng. Nếu bạn cầm quân trắng, Hậu sẽ đứng trên ô trắng còn lại ở hàng đầu. Nếu bạn cầm quân đen, Hậu sẽ đứng trên ô đen. Quân Hậu là một trong những quân mạnh nhất, có thể di chuyển ngang, dọc hoặc chéo không giới hạn số ô.

• Biểu tượng của quân Hậu là ♛.

Đặt quân Vua vào ô cuối cùng còn trống trên hàng đầu tiên. Quân Vua, thường là quân cao nhất với vương miện tròn và chóp hình chữ thập, có thể di chuyển theo mọi hướng nhưng mỗi lần chỉ đi được 1 ô. Bạn cần bảo vệ quân Vua bằng mọi giá, vì mất Vua đồng nghĩa với thua cuộc.

• Biểu tượng của quân Vua là ♚.

Đặt các quân Tốt lên hàng thứ hai. Sau khi xếp xong các quân cờ chủ chốt ở hàng đầu, hãy sắp xếp các quân Tốt lên hàng thứ hai như một hàng rào bảo vệ. Quân Tốt có thể tiến lên 1 ô mỗi lượt, nhưng cũng có một số nước đi đặc biệt khác.

• Biểu tượng của quân Tốt là ♟.
• Sau khi xếp quân đúng cách, cả hai bên đã sẵn sàng để bắt đầu ván cờ.

♟♟♟♟♟♟♟♟♜♞♝♚♛♝♞♜

Chiến thắng bằng cách đặt Vua đối phương vào thế "chiếu hết". Đây là tình huống khi bạn có thể bắt quân Vua đối phương trong lượt tiếp theo, bất kể đối phương đi nước nào. Nếu đối phương vẫn có cách hóa giải, đó chỉ là "chiếu tướng". Người chơi phải ngay lập tức đưa quân Vua ra khỏi thế bị chiếu nếu có thể.

• Trên thực tế, bạn không bao giờ thực sự bắt quân Vua. Khi quân Vua không thể thoát khỏi bị bắt, ván cờ kết thúc với chiến thắng thuộc về bạn.
• Bạn phải thông báo "chiếu tướng" khi đặt Vua đối phương vào thế nguy hiểm.
• Bạn không được phép đặt Vua của mình vào thế bị chiếu. Nước đi như vậy sẽ bị hủy ngay lập tức.

Bắt quân cờ đối phương để loại chúng khỏi ván cờ. Nếu quân cờ của bạn di chuyển đến ô đang bị chiếm giữ bởi quân đối phương, bạn sẽ bắt quân đó và loại nó khỏi cuộc chơi. Quân của bạn sẽ thế chỗ quân bị bắt. Bạn không thể bắt quân của mình hoặc dùng nhiều quân để chiếm một ô. Quân cờ không thể di chuyển xuyên qua hoặc dừng lại ở ô đã bị chiếm bởi quân đồng đội, trừ quân Mã. Quân Mã có thể nhảy qua đầu các quân khác nhưng không thể dừng lại ở ô đã bị chiếm.

• Ngoại trừ quân Tốt, bạn chỉ có thể bắt quân đối phương bằng nước đi thông thường. Ví dụ, quân Xe chỉ bắt quân bằng cách di chuyển ngang hoặc dọc.
• Bạn không thể di chuyển xuyên qua quân để bắt quân khác. Nếu quân của bạn chạm vào quân đối phương, nó phải bắt quân đó và dừng lại. Quân Mã là ngoại lệ duy nhất, có thể nhảy qua đầu và chỉ bắt quân khi dừng ở ô có quân đối phương.

Bên trắng luôn đi nước đầu tiên. Bên trắng được quyền đi trước, sau đó hai bên thay phiên nhau di chuyển. Đi trước mang lại lợi thế nhỏ nếu hai người chơi có cùng trình độ. Mỗi nước đi được tính là một lượt.

• Người chơi phải di chuyển một quân mỗi lượt và không được bỏ lượt.
• Ngoại lệ duy nhất là nước "nhập thành", cho phép di chuyển hai quân cùng lúc để bảo vệ Vua. Chi tiết về nhập thành sẽ được giải thích ở phần sau.

Cẩn thận với thế hòa cờ. Ván cờ có thể kết thúc hòa khi Vua của cả hai bên không bị chiếu và người chơi tiếp theo không còn nước đi hợp lệ. Nếu đang ở thế mạnh, bạn cần tránh hòa cờ. Ngược lại, nếu đang yếu thế, bạn có thể cố gắng buộc đối phương hòa. Hòa cờ thường xảy ra khi bàn cờ còn ít quân, chẳng hạn Tốt bị chặn hoặc Vua không còn nước đi an toàn.

• Bạn không thể tự đặt mình vào thế bị chiếu. Nếu nước đi duy nhất của bạn khiến Vua bị chiếu, ván cờ kết thúc hòa. Tuy nhiên, ở một số giải đấu, điều này có thể khiến bạn thua cuộc.
• Hòa cờ không xảy ra nếu một trong hai Vua đang bị chiếu.

Quân Tốt di chuyển 1 ô về phía trước. Quân Tốt thường chỉ di chuyển được 1 ô, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể trở nên rất mạnh:

• Nếu Tốt tiến đến hàng thứ 8 (hàng đầu của đối phương), bạn có thể "phong cấp" Tốt thành bất kỳ quân nào, thường là Hậu hoặc Mã. Tốt khi tiến xa sẽ trở nên rất lợi hại.
• Trong nước đi đầu tiên, Tốt có thể di chuyển 2 ô thay vì 1 ô.
• Tốt có thể bắt quân đối phương nằm chéo 1 ô phía trước. Tốt không thể bắt quân nằm liền kề.
  • Nước đi en passant (bắt Tốt qua đường) xảy ra khi Tốt đối phương di chuyển 2 ô để tránh bị bắt. Trong lượt tiếp theo, bạn có thể cho Tốt đi chéo vào ô mà đối phương bỏ qua và bắt quân Tốt đó.

Quân Xe di chuyển không giới hạn theo chiều ngang hoặc dọc. Quân Xe có thể di chuyển tiến, lùi hoặc sang ngang qua bao nhiêu ô trống tùy ý, nhưng phải dừng lại nếu gặp quân cờ khác.

• Nếu quân cản là của đối phương, Xe có thể bắt quân đó. Nếu là quân đồng đội, Xe phải dừng lại trước ô đó.

Quân Mã di chuyển theo hình chữ "L". Quân Mã nhảy 3 bước: 2 ô theo một hướng và 1 ô vuông góc, hoặc 1 ô theo một hướng và 2 ô vuông góc. Quân Mã chỉ di chuyển theo hàng và cột, không đi chéo.

• Quân Mã là quân duy nhất có thể nhảy qua đầu các quân khác, bất kể màu sắc. Quân Mã bắt quân bằng cách dừng lại ở ô có quân đối phương.

Quân Tượng di chuyển không giới hạn theo đường chéo. Quân Tượng có thể di chuyển chéo về bốn hướng: tiến hoặc lùi, sang trái hoặc phải. Mỗi quân Tượng chỉ di chuyển trên các ô cùng màu.

• Quân Tượng không thể nhảy qua đầu quân khác. Nếu gặp quân cản, Tượng phải dừng lại hoặc bắt quân nếu đó là quân đối phương.

Quân Hậu di chuyển không giới hạn theo mọi hướng. Quân Hậu có thể di chuyển tiến, lùi, ngang hoặc chéo qua bao nhiêu ô trống tùy ý, khiến nó trở thành quân mạnh nhất trên bàn cờ.

• Quân Hậu không thể di chuyển theo hình chữ "L" như quân Mã.
• Quân Hậu không thể nhảy qua đầu quân khác và phải dừng lại hoặc bắt quân nếu gặp quân cản.

Quân Vua di chuyển 1 ô theo mọi hướng. Quân Vua có thể tiến, lùi, sang ngang hoặc chéo 1 ô mỗi lượt. Ngoại lệ duy nhất là nước nhập thành, khi Vua và Xe đổi vị trí để bảo vệ Vua. Để thực hiện nhập thành:

• Vua và Xe phải chưa từng di chuyển trước đó.
• Không có quân cờ nào nằm giữa Vua và Xe.
• Vua không bị chiếu và không đi qua hoặc dừng lại ở ô bị chiếu trong quá trình nhập thành.
• Trong một lượt, Vua di chuyển 2 ô về phía Xe, và Xe được đặt vào ô mà Vua bỏ qua.