Hướng Dẫn Chơi Đàn Ghi Ta: Từ Cơ Bản Đến Nâng Cao

Hiểu rõ cấu tạo của đàn ghi-ta. Dù là ghi-ta điện hay ghi-ta đệm hát, nhạc cụ này đều được làm từ gỗ và kim loại. Những dây đàn bằng đồng rung lên tạo ra âm thanh, trong khi phần thân gỗ cộng hưởng giúp âm thanh trở nên trầm ấm và sâu lắng.

• Dây đàn chạy từ đầu đàn, nơi chúng được gắn với các nút chỉnh để điều chỉnh độ căng, đến ngựa đàn để cố định dây trên thân đàn. Ở ghi-ta đệm hát, dây đàn được gắn chặt vào ngựa đàn, trong khi ghi-ta điện thường có dây luồn qua lỗ.
• Cần đàn là một thanh gỗ dài với mặt phẳng (bàn phím) được gắn các phím kim loại để phân chia các nốt nhạc.
• Ghi-ta đệm hát có lỗ đàn để cộng hưởng âm thanh, còn ghi-ta điện sử dụng bộ khuếch đại để truyền âm thanh qua âm ly.

Giữ đàn đúng tư thế. Trước khi tạo ra những giai điệu tuyệt vời như Hendrix, hãy đảm bảo bạn cầm đàn đúng cách. Nếu thuận tay phải, dùng tay phải gảy dây giữa lỗ đàn và ngựa đàn, tay trái bấm phím trên cần đàn.

• Ngồi trên ghế thẳng lưng, đặt đàn sao cho dây mỏng nhất hướng xuống đất và dây dày nhất hướng lên trần. Ôm đàn vào bụng và ngực, đặt trên chân thuận.
• Giữ đàn chắc chắn bằng chân và ôm sát vào cơ thể. Tay trái cố định cần đàn, ngón cái và ngón trỏ tạo thành chữ V, di chuyển nhịp nhàng trên cần đàn.
• Ban đầu, bạn có thể cảm thấy khó chịu ở vai, cánh tay và bàn tay. Đừng nản lòng, bạn sẽ quen dần.

Lên dây đàn. Một cây đàn không được lên dây đúng cách có thể hình thành thói quen xấu. Lên dây thường xuyên giúp bạn quen thuộc với các nốt nhạc.

• Học tên các dây: từ dây trầm nhất đến cao nhất là E, A, D, G, B, E. Ghi nhớ bằng câu: Eddie Ate Dynamite Good Bye Eddie.
• Dùng thiết bị lên dây điện tử để chỉnh âm chính xác. Gảy từng nốt và điều chỉnh dây cho phù hợp.
• Nếu không có thiết bị, so sánh với các nốt trên piano để lên dây.

Luyện tập bấm dây trên phím đàn. Phím đàn là các dải kim loại đánh dấu nốt nhạc. Để chơi một nốt, ấn ngón tay giữa hai phím, gần phím dưới hơn để tránh rè tiếng. Giữ chặt dây để nó chỉ rung giữa ngón tay và bàn tay gảy.

• Di chuyển giữa các phím, âm thanh sẽ cao hơn nửa cung khi tiến về thân đàn và thấp hơn khi về đầu đàn. Luyện tập để cảm nhận lực cần thiết khi chơi.

Cầm miếng gảy. Miếng gảy là một miếng nhựa nhỏ hình giọt nước, dùng để gảy nốt đơn hoặc nhiều dây cùng lúc. Chúng rẻ tiền và có sẵn ở các cửa hàng nhạc cụ. Dù không bắt buộc, đây là cách phổ biến để bắt đầu.

• Nắm bàn tay gảy thành nắm đấm, đặt ngón cái lên các ngón cong. Giữ miếng gảy vuông góc với nắm đấm, giữa ngón cái và ngón trỏ, chỉ để đầu nhỏ lộ ra vài cm.

Học vị trí hợp âm đầu tiên. Hợp âm là sự kết hợp của ít nhất 3 nốt nhạc. Đối với người mới bắt đầu, có hai loại hợp âm cơ bản: hợp âm vị trí đầu tiên và hợp âm chặn. Hợp âm vị trí đầu tiên bao gồm các dây không bấm và các dây được bấm trên 3 phím đầu tiên của đàn.

• Các hợp âm trưởng phổ biến bao gồm C trưởng, A trưởng, G trưởng, E trưởng và D trưởng.
• Khi đã thành thạo vị trí tay, hãy luyện tập chuyển đổi giữa các hợp âm một cách nhanh chóng. Viết ra các chuỗi hợp âm ngẫu nhiên và chuyển đổi giữa chúng, gảy qua các dây một lần.
• Đảm bảo chơi đúng các nốt. Ví dụ, trong hợp âm A trưởng, dây E trầm không được gảy. Hãy hình thành thói quen tốt ngay từ đầu để đạt được thành công sau này.

Học cách đặt ngón tay trên các hợp âm. Vị trí ngón tay cần được đặt chính xác: nốt chính trước, nốt phụ sau.

Luyện tập để tạo ra âm thanh trong trẻo. Sau khi đặt ngón tay lên phím, hãy gảy từng dây của hợp âm. Đảm bảo các dây rung đều và không bị chặn hoặc mất tiếng.

• Nếu âm thanh không rõ ràng, có thể bạn chưa nhấn đủ mạnh hoặc các ngón tay đang chạm vào dây, ngăn cản sự rung động. Kiểm tra xem có ngón tay nào không cần thiết đang chạm vào dây không.
• Giữ các ngón tay cong khi bấm phím, tưởng tượng như đang giữ một quả cầu thủy tinh hoặc có một viên bi trong mỗi khớp ngón tay.

Cách gảy dây đúng kỹ thuật. Gảy dây bao gồm gảy xuống hoặc gảy lên với nhiều cách kết hợp khác nhau, đảm bảo các nốt trong hợp âm được phát ra đều đặn và theo nhịp điệu. Giữ khuỷu tay ổn định và di chuyển miếng gảy xuống qua tất cả các dây khi chơi hợp âm đầu tiên, chẳng hạn như hợp âm G. Khuỷu tay không di chuyển, chỉ sử dụng cổ tay để gảy.

Học các hợp âm chặn. Hợp âm chặn, hay hợp âm di chuyển, rất hữu ích khi chơi các bài hát. Trong hợp âm chặn, ngón trỏ chặn tất cả các nốt trên một phím. Để chơi hợp âm F – một hợp âm chặn ở vị trí đầu tiên, dùng ngón trỏ chặn tất cả các nốt trên phím đầu tiên và chơi hợp âm E tăng nửa cung bằng ngón giữa, ngón trỏ và ngón út.

• Vị trí ngón tay hình càng cua trên phím số 2 tạo ra hợp âm B, trên phím thứ 3 là hợp âm G. Mặc dù ban đầu có thể khó khăn và gây đau, nhưng bạn sẽ nhanh chóng chơi được các bài hát punk nếu thành thạo hợp âm chặn. Nhóm The Ramones đã tạo nên những giai điệu tuyệt vời chỉ với hợp âm chặn.

Giảm thiểu cơn đau ngón tay. Ban đầu, việc chơi đàn có thể khiến bạn đau đớn và nản lòng, nhưng đừng từ bỏ. Những vết chai sẽ hình thành trên đầu ngón tay sau vài tháng, giúp bạn chơi đàn dễ dàng hơn. Hãy coi cơn đau như một phần của hành trình yêu thích âm nhạc.

• Chườm đá hoặc nhúng ngón tay vào dấm táo để giảm đau sau khi chơi.
• Tưởng tượng nghệ sĩ yêu thích của bạn đang cổ vũ bạn: "Thêm một lần nữa! Thêm một lần nữa!"
• Nhúng ngón tay vào rượu sau khi chơi để thúc đẩy hình thành vết chai, nhưng đừng làm điều này trước khi chơi.

Học cách chơi một số bài hát. Chơi những bài hát quen thuộc sẽ khiến việc học đàn trở nên thú vị hơn. Các bài hát như "Tom Dooley" hay "Folsom Prison Blues" của Johnny Cash là lựa chọn tuyệt vời để bắt đầu với các hợp âm G, C và D.

• Bắt đầu chậm rãi, tăng dần tốc độ và hát theo nếu bạn thích. Đừng lo lắng nếu ban đầu âm thanh nghe cứng nhắc, bạn sẽ cải thiện dần.
• Khi đã thành thạo, hãy thử những bài hát phức tạp hơn như "Sweet Home Alabama" của Lynyrd Skynyrd, với các hợp âm D, G và C được kết hợp tinh tế.

Học cách đọc bảng kí hiệu hợp âm (tabs). Bảng kí hiệu hợp âm là công cụ hữu ích để học đàn. Mỗi dòng tương ứng với một dây đàn, và các số chỉ vị trí phím cần bấm. Ví dụ, để chơi đoạn nhạc trong "Sweet Home Alabama", bạn cần bấm các phím trên dây D, B, G theo hướng dẫn.

• E|-------------------------------------------------||
• B|-------3---------3----------3--------------------||
• G|---------2---------0--------0---------------2p0--||
• D|-0-0------------------------0--0----0h2p0--------||
• A|------------3-3-------------2---0p2-------0------||
• E|-----------------------3-3--3--------------------||
• Kết hợp các đoạn nhạc đặc trưng với hợp âm sẽ giúp bạn cảm nhận được niềm vui khi tạo ra âm nhạc.

Học hỏi từ những người khác. Quan sát và bắt chước kỹ thuật của người khác là cách học hiệu quả. Bạn không cần tham gia khóa học chính quy, nhưng việc có bạn cùng chơi và chia sẻ kinh nghiệm sẽ rất hữu ích.

• Những video hướng dẫn trên YouTube là nguồn tài nguyên tuyệt vời cho cả người mới bắt đầu và người chơi nâng cao.
• Nếu bạn muốn chơi ghi-ta cổ điển hoặc jazz, hoặc học cách đọc bản nhạc, hãy cân nhắc tham gia các khóa học chính quy để phát triển kỹ năng một cách bài bản.