Hướng Dẫn Làm Ao – Tạo Không Gian Thiên Nhiên Độc Đáo
25/02/2025
Nội dung bài viết
Âm thanh và cảnh quan mà nước mang lại luôn tạo nên sự yên bình và gần gũi với thiên nhiên cho khu vườn hoặc sân sau nhà bạn. Nếu không có sẵn nguồn nước tự nhiên, việc thiết kế một chiếc ao nhỏ là ý tưởng tuyệt vời. Một chiếc ao được xây dựng đúng cách không chỉ đẹp mắt mà còn trở thành môi trường sống lý tưởng cho các loài động thực vật. Hãy khám phá hướng dẫn chi tiết dưới đây để tạo nên một ao tự nhiên hoặc ao cá cảnh, biến sân sau nhà bạn thành điểm nhấn độc đáo.
Các Bước Thực Hiện
Lên Kế Hoạch và Chọn Vị Trí Phù Hợp

Xác định loại ao bạn mong muốn. Mục đích của ao là gì? Hãy cân nhắc những yếu tố bạn yêu thích khi bắt đầu lên ý tưởng. Dưới đây là những kiểu ao phổ biến nhất cho sân sau:
- Ao tự nhiên là lựa chọn đơn giản nhất vì không cần bơm hay điện. Loại ao này được thiết kế để hòa hợp với cảnh quan xung quanh, tạo nên vẻ đẹp tự nhiên. Vì không nuôi cá, ao tự nhiên sẽ thu hút các loài động vật như ếch, sên, nhện nước và nhiều loài khác đến uống nước hoặc sinh sống.
- Ao cá cảnh mang tính thẩm mỹ cao hơn, thường được trang trí với hoa súng và các loại cây thủy sinh khác. Loại ao này thường kết hợp với đá, thác nước nhỏ và những chú cá vàng, tạo nên một không gian vườn hoàn hảo.

Chọn vị trí lý tưởng để xây ao. Một địa điểm hoàn hảo cho ao là nơi kết hợp giữa ánh nắng và bóng râm, giúp cây cối phát triển tốt và kiểm soát lượng tảo trong nước. Bạn cũng nên chọn nơi có thể dễ dàng ngắm nhìn từ trong nhà để tận hưởng vẻ đẹp của ao dù thời tiết thế nào.
- Nếu xây ao ở sân sau, hãy liên hệ với công ty điện/nước để đánh dấu vị trí đường dây ngầm, tránh đào phải chúng.
- Với khu đất rộng, hãy kiểm tra với cơ quan nông nghiệp địa phương để đảm bảo tuân thủ quy định về bảo vệ lưu vực sông hoặc đầu nguồn.
- Tránh xây ao quá gần cây lớn để không làm tổn hại đến rễ cây.

Xác định kích thước và độ sâu phù hợp cho ao. Ở vùng khí hậu ẩm như Đông Nam Bộ, ao chỉ cần sâu khoảng 1-1,5m. Tuy nhiên, ở vùng khô hạn như miền Trung, ao cần sâu hơn để tránh nước bốc hơi nhanh.
- Ao lớn thường dễ chăm sóc hơn và tạo môi trường ổn định cho động thực vật phát triển.
- Sử dụng dây thừng để phác thảo hình dáng và kích thước ao trước khi đào.
Hướng Dẫn Làm Ao Tự Nhiên

Tiến hành đào ao. Với ao nhỏ, dùng xẻng là phương pháp đơn giản nhất. Lưu ý:
- Độ sâu của ao cần đủ để duy trì nhiệt độ ổn định, đặc biệt vào mùa đông. Ở vùng lạnh, ao nên sâu khoảng 1-1,5m để động vật có thể sống sót.
- Tạo một bờ dốc thoải để động vật dễ dàng di chuyển ra vào ao.
- Giữ lại đất đào để tạo bờ ao và loại bỏ đá sắc nhọn khỏi lòng ao.

Lót đáy ao. Bắt đầu bằng một lớp cát để lấp đầy các khe nứt. Tiếp theo, sử dụng vật liệu phân hủy sinh học như vải bao bố hoặc giấy báo để lót. Vật liệu này sẽ phân hủy theo thời gian, để lại lớp cát tự nhiên. Cuối cùng, phủ lên bằng lớp lót chống thấm rộng.
- Có nhiều loại lót chống thấm phù hợp tại các cửa hàng vật liệu xây dựng hoặc làm vườn.

Đổ nước vào ao. Sử dụng ống bơm để đưa nước vào ao cho đến khi gần đầy, tránh để nước tràn ra ngoài.
- Nếu không muốn dùng nước máy, bạn có thể tận dụng nước mưa để đổ vào ao.
- Cắt bỏ phần thừa của lớp lót chống thấm, chỉ chừa lại khoảng 12 cm.

Tạo rãnh nhỏ quanh ao. Nhấc lớp lót lên và dùng thuổng đào một rãnh rộng khoảng 16 cm xung quanh ao. Đào sâu khoảng 10 cm, sau đó nghiêng thuổng để tạo rãnh và phủ lại lớp lót chống thấm qua rãnh. Đặt lớp cỏ lên trên để tạo vẻ tự nhiên, thu hút động vật hoang dã.

Lấy nước từ ao tự nhiên gần đó. Dùng bình lớn để lấy nước từ ao sạch, ưu tiên ao lâu năm thay vì ao nhà hàng xóm. Đổ nước vào ao của bạn, tránh lấy cá từ ao khác. Nước ao tự nhiên chứa vi khuẩn và vi sinh vật, giúp tạo môi trường sống tự nhiên cho động vật hoang dã.

Quan sát quá trình phát triển tự nhiên của ao. Ao sẽ dần thay đổi, hình thành hệ sinh thái riêng và thu hút côn trùng, sinh vật.
- Không dọn cỏ xung quanh ao; hãy để cỏ mọc tự nhiên.
- Trong vài năm đầu, không thả cá vào ao để tạo điều kiện cho ếch, ốc và các loài khác sinh sống.
- Tạo bùn bằng cách đổ đất mặt xuống ao và trồng các loại cây thủy sinh như lau sậy hoặc hoa súng.
Hướng Dẫn Làm Ao Cá Cảnh

Đào ao. Ao cá cảnh thường được thiết kế nhiều tầng để tạo thác nước và lắp đặt máy bơm. Nếu sử dụng thiết bị điện, hãy đào ao gần nhà để tiện kết nối nguồn điện. Dùng xẻng đào theo kích thước và độ sâu mong muốn.
- Nếu dùng máy bơm, đào thêm một hố sâu khoảng 25 cm ở giữa ao.
- Tạo tầng thứ hai nông hơn xung quanh ao để trồng cây thủy sinh.
- Có thể sử dụng khuôn ao đúc sẵn có hình hạt đậu và nhiều tầng, điều chỉnh hố đào cho phù hợp với khuôn.

Lót ao. Bắt đầu bằng một lớp cát để lấp đầy các khe nứt. Tiếp theo, lót bằng vật liệu phân hủy sinh học như giấy báo hoặc vải bao bố. Cuối cùng, phủ lên bằng một lớp vật liệu chống thấm, đảm bảo phủ kín toàn bộ lòng và bờ ao.

Lắp đặt máy bơm và thiết bị. Đặt máy bơm ở tầng sâu nhất và đảm bảo ống bơm dài qua mặt ao. Có thể lắp thêm máy lọc hoặc máy hớt bọt. Tham khảo hướng dẫn từ nhà sản xuất để lắp đặt chính xác.
- Không đặt máy bơm trực tiếp lên đất; hãy đặt nó lên một chiếc xô hoặc chậu cao ít nhất 8,62 cm để tránh bị vướng đất hoặc rác.

Hoàn thiện bờ ao. Cắt lớp lót thừa, chỉ chừa lại khoảng 12 cm. Đào một rãnh nhỏ, chùm lớp lót lên và đặt đá phẳng, nặng lên trên. Có thể dùng đá sông để tạo vẻ tự nhiên.
- Đảm bảo đá được đặt sâu khoảng 10 cm, cao ngang mặt nước khi ao đầy.
- Với đá nhỏ và nhẹ, dùng vữa để cố định, tránh bung ra khi có người đứng lên.
- Nếu có thác nước, chèn đá xung quanh để tạo điểm nhấn.
- Sáng tạo với đá nhiều hình dáng, kích thước và màu sắc để làm nổi bật khu vườn.

Bơm nước vào ao. Sử dụng ống bơm để đưa nước vào ao cho đến khi gần đầy, tránh để tràn ra ngoài. Kiểm tra máy bơm và các thiết bị đã lắp đặt để đảm bảo chúng hoạt động trơn tru.

Trồng cây thủy sinh. Hãy chọn hoa súng, lau sậy và các loại cây thủy sinh phù hợp để trồng trong ao. Mỗi loại cây có yêu cầu riêng về môi trường, vì vậy hãy đảm bảo ao của bạn đáp ứng được điều kiện sống của chúng. Ví dụ, một số cây không thích hợp với dòng nước chảy mạnh, nên tránh trồng chúng gần thác nước.

Thả cá vàng vào ao. Ghé thăm cửa hàng cá cảnh để mua một vài chú cá vàng phù hợp với hệ sinh thái ao của bạn. Tìm hiểu kỹ loại cây thủy sinh nào có thể sống hài hòa với cá vàng. Tránh thả quá nhiều cá vì chúng có thể gây hại cho cây thủy sinh.
- Nếu duy trì được sự cân bằng giữa cá và cây, bạn có thể không cần dùng máy lọc. Tuy nhiên, nếu số lượng cá quá lớn, hãy cân nhắc lắp máy lọc để xử lý chất thải.
- Cá chép Koi đòi hỏi môi trường ao đặc biệt, khác biệt so với cá vàng. Tham khảo thêm thông tin về ao dành cho cá Koi nếu bạn quan tâm.
Lời Khuyên Hữu Ích
- Lục bình không chỉ tạo vẻ đẹp mà còn giúp kiểm soát tảo bằng cách hấp thụ chất dinh dưỡng trong nước.
- Vườn ươm địa phương là nơi lý tưởng để tìm mua cây thủy sinh, đá trang trí, tượng và các dụng cụ tạo đài phun nước.
- Chỉ thả cá vào ao khi nhiệt độ và độ pH ổn định sau vài ngày.
- Ao thả cá có thể không phù hợp với động vật hoang dã như ếch, cóc vì cá có thể ăn trứng và con non của chúng. Hãy cân nhắc kỹ trước khi quyết định.
- Liên hệ trước với cửa hàng thú nuôi để đảm bảo họ có loại cá bạn cần, vì cá lớn thường nhanh hết hàng.
Lưu Ý Quan Trọng
- Khi chọn mua cây thủy sinh, hãy đảm bảo chúng không gây hại cho cá hoặc thú cưng trong nhà.
- Nắm rõ quy định địa phương về an toàn ao hồ. Một số khu vực yêu cầu ao có độ sâu nhất định phải được bao quanh bằng hàng rào.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi