Hướng dẫn Trồng Nấm Tại Nhà

26/02/2025

Nội dung bài viết

Những người yêu thích việc tự trồng rau sạch tại nhà chắc chắn không nên bỏ qua việc trồng nấm. Nấm là thực phẩm giàu dinh dưỡng, ít calorie và chất béo, đồng thời chứa nhiều chất xơ và kali. Trồng nấm trong nhà rất dễ dàng vì chúng phát triển tốt trong môi trường có nhiệt độ và ánh sáng được kiểm soát. Việc học cách trồng nấm cũng giúp bạn hiểu rõ hơn về điều kiện sinh trưởng lý tưởng của loại thực phẩm này.

Các bước thực hiện

Phương pháp cơ bản để trồng nấm

Chọn loại nấm bạn muốn trồng. Ba loại nấm dễ trồng nhất tại nhà là nấm sò, nấm mỡ và nấm hương (nấm đông cô). Mặc dù phương pháp trồng các loại nấm này tương tự nhau, nhưng điều kiện sinh trưởng lý tưởng của từng loại lại khác biệt.

Nấm sò phát triển tốt nhất trong rơm; nấm hương ưa thích mạt cưa từ gỗ cứng; còn nấm mỡ sinh trưởng mạnh trong phân hữu cơ. Sự khác biệt về môi trường trồng phản ánh nhu cầu dinh dưỡng riêng của từng loại nấm. Tuy nhiên, cả ba loại đều có thể trồng bằng mạt cưa hoặc rơm.
Việc lựa chọn loại nấm để trồng phụ thuộc vào sở thích cá nhân của bạn. Hãy chọn loại nấm mà bạn yêu thích nhất để thưởng thức thành quả.

Mua phôi nấm chất lượng. Phôi nấm là hỗn hợp mạt cưa đã được cấy sợi nấm, tương tự như cây con để trồng cây.

Bạn có thể tìm mua phôi nấm từ các nhà bán lẻ trực tuyến, cửa hàng làm vườn hoặc cửa hàng thực phẩm hữu cơ.
Hãy chắc chắn mua phôi nấm thay vì bào tử nấm. Bào tử nấm giống như hạt giống, đòi hỏi nhiều thời gian và kỹ thuật hơn, phù hợp với người có kinh nghiệm.

Khử trùng môi trường trồng nấm. Nếu sử dụng rơm hoặc mạt cưa, bạn cần khử trùng nguyên liệu trước khi gieo phôi nấm để loại bỏ vi sinh vật cạnh tranh.

Cho nguyên liệu vào lò vi sóng cùng một ít nước, đun ở nhiệt độ cao trong hai phút đến khi nước sôi.
Quá trình này giúp tiêu diệt vi sinh vật, tạo môi trường lý tưởng cho sợi nấm phát triển. Bạn có thể cần làm nhiều mẻ để khử trùng toàn bộ nguyên liệu.

Kích thích sợi nấm phát triển. Sợi nấm cần thời gian để lan rộng trong môi trường trồng trước khi hình thành cây nấm. Nhiệt độ ấm sẽ thúc đẩy quá trình này.

Cho nguyên liệu trồng nấm vào khay nướng nông, trộn đều với phôi nấm. Đặt khay lên túi chườm nóng ở nhiệt độ 21°C.
Giữ khay trong môi trường tối (như ngăn tủ) trong 3 tuần để sợi nấm bén rễ và phát triển.

Chuẩn bị môi trường cho nấm phát triển. Sau 3 tuần, di chuyển khay nấm đến nơi mát và tối (khoảng 13°C). Tầng hầm hoặc ngăn tủ là lựa chọn lý tưởng.

Loại bỏ các phần nguyên liệu có dấu hiệu mốc xanh hoặc nâu.
Rải một lớp đất trồng cây lên trên và phun nước để giữ ẩm. Dùng khăn ẩm đậy lên khay để duy trì độ ẩm.
Đặt đèn nhiệt ở chế độ thấp để mô phỏng ánh sáng mặt trời, giúp nấm định hướng và phát triển dễ dàng hơn.
Duy trì độ ẩm và nhiệt độ mát mẻ để nấm phát triển tốt nhất.

Thu hoạch nấm khi chín muồi. Sau khoảng 3 tuần, những cây nấm nhỏ sẽ bắt đầu xuất hiện. Tiếp tục duy trì môi trường ẩm, mát và tối.

Khi mũ nấm tách khỏi thân, đó là thời điểm thu hoạch. Dùng dao sắc cắt sát gốc để tránh làm hỏng các cây nấm khác.
Rửa sạch nấm trước khi chế biến. Bảo quản nấm trong túi giấy và để trong tủ lạnh tối đa một tuần.

Trồng nấm từ bã cà phê

Tận dụng bã cà phê. Trồng nấm từ bã cà phê là cách tuyệt vời để tái sử dụng nguyên liệu tưởng chừng như bỏ đi. Bã cà phê là môi trường lý tưởng cho nấm phát triển, đặc biệt là nấm sò, nhờ quá trình khử trùng tự nhiên khi pha cà phê và hàm lượng dinh dưỡng dồi dào.

Với 500 g phôi nấm, bạn cần khoảng 2,5 kg bã cà phê tươi (pha trong ngày). Bạn có thể xin bã cà phê từ các quán cà phê, họ thường sẵn lòng chia sẻ.

Chọn hộp đựng phù hợp. Túi trồng nấm đi kèm với phôi nấm là lựa chọn tốt nhất. Nếu không, bạn có thể dùng túi đựng thực phẩm cỡ lớn, hộp sữa hoặc hộp kem đã rửa sạch và đục bốn lỗ nhỏ trên thành hộp để tạo độ thông thoáng.

Trộn phôi nấm với bã cà phê. Rửa tay sạch bằng xà phòng diệt khuẩn, sau đó trộn đều phôi nấm vào bã cà phê. Dùng tay bóp nhuyễn để đảm bảo phôi nấm được phân bố đều. Cho hỗn hợp vào túi ni lông hoặc hộp đựng và buộc kín.

Tạo môi trường lý tưởng cho nấm phát triển. Đặt túi hoặc hộp đựng bã cà phê đã trộn phôi nấm vào nơi tối và ấm (nhiệt độ từ 18-25°C), chẳng hạn như kệ bếp hoặc dưới bồn rửa. Chờ khoảng 3 tuần cho đến khi toàn bộ hỗn hợp chuyển sang màu trắng – dấu hiệu cho thấy sợi nấm đã bám rễ vào bã cà phê.

Loại bỏ ngay các đốm xanh hoặc nâu xuất hiện trên sợi nấm vì chúng có thể gây hại cho sức khỏe.

Di chuyển nấm đến vị trí mới. Khi nguyên liệu trồng nấm đã chuyển hoàn toàn sang màu trắng, hãy đưa chúng ra nơi có ánh sáng nhẹ, tránh ánh nắng trực tiếp. Cắt một ô vuông khoảng 5 x 5 cm trên túi và phun nước đều đặn hai lần mỗi ngày để duy trì độ ẩm – điều kiện thiết yếu để nấm phát triển.

Thu hoạch nấm. Sau 5 đến 7 ngày, những cây nấm nhỏ sẽ bắt đầu xuất hiện. Tiếp tục phun sương hàng ngày, và bạn sẽ thấy nấm lớn lên nhanh chóng. Khi mũ nấm hơi cong lên, đó là thời điểm lý tưởng để thu hoạch.

Khi nấm ngừng mọc, hãy chôn bã cà phê dưới lớp mùn ngoài trời; tùy vào điều kiện thời tiết, những cây nấm mới có thể mọc lên.

Những phương pháp trồng nấm khác

Trồng nấm từ bộ phôi nấm. Đối với người mới bắt đầu, bộ phôi nấm là lựa chọn đơn giản và hiệu quả. Bộ này bao gồm túi ni-lông chứa rơm hoặc đất đã khử trùng và được gieo sẵn phôi nấm. Bạn chỉ cần đặt túi ở nơi thích hợp trong 7-10 ngày và chờ đợi thành quả.

Giá bộ phôi nấm dao động từ 20-30 USD tại Mỹ (hoặc vài chục ngàn đồng tại Việt Nam), với nhiều loại nấm như nấm mỡ, nấm crimini, nấm portobello, nấm hầu thủ, nấm hương và nấm sò.
Đặt túi phôi nấm ở nơi sáng, tránh ánh nắng trực tiếp, và phun sương hàng ngày để duy trì độ ẩm. Một số bộ còn đi kèm bao nhựa để giữ ẩm tốt hơn.
Nấm sẽ xuất hiện sau 7-10 ngày và có thể thu hoạch nhiều đợt trong vòng 3 tháng.
Sau khi hết đợt thu hoạch, bạn có thể chôn túi phôi nấm dưới lớp mùn ngoài trời, và nấm có thể tiếp tục mọc tùy vào điều kiện thời tiết.

Trồng nấm trên khúc gỗ. Đây là phương pháp thú vị để trồng các loại nấm như linh chi, nấm Maitake, nấm hầu thủ, nấm hương, nấm pearl và nấm bào ngư phượng vĩ. Quá trình bao gồm việc ghép các nút gỗ đã gieo sợi nấm vào khúc cây.

Chọn khúc cây từ các loại cây không có hương thơm như phong, dương, sồi hoặc du, dài khoảng 0,9-1,2 m và đường kính dưới 35 cm. Khúc cây cần được cắt trước khi ghép ít nhất 2 tuần.
Khoan các lỗ sâu 5 cm và cách nhau 10 cm trên khúc cây, sau đó đặt các nút gỗ vào và dùng búa đóng chặt. Bít lỗ bằng sáp ong nếu để ngoài trời.
Sợi nấm sẽ lan dần khắp khúc cây và bắt đầu mọc nấm sau 9-12 tháng. Nấm sẽ tiếp tục mọc hàng năm tùy vào điều kiện nhiệt độ và độ ẩm.