Lây nhiễm chéo là hiện tượng các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus hoặc nấm từ người này truyền sang người khác, làm tăng nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Vậy chúng ta cần làm gì để ngăn ngừa nguy cơ này?

Lây nhiễm chéo là sự truyền bệnh từ người này sang người khác, từ các tác nhân như virus, vi khuẩn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Hãy cùng Tripi khám phá nguyên nhân và các phương pháp phòng ngừa hiệu quả!

Lây nhiễm chéo là sự truyền bệnh giữa các cá nhân do vi khuẩn, virus, hoặc nấm gây ra. Quá trình này có thể diễn ra thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp, thậm chí qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi.

Lây nhiễm chéo có thể xảy ra qua nhiều con đường khác nhau: tiếp xúc trực tiếp, gián tiếp, hoặc qua không khí, khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Đây là các yếu tố cần được kiểm soát để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

• Lây nhiễm chéo trực tiếp: Khi một người mắc bệnh, vi sinh vật gây bệnh trong cơ thể họ có thể được truyền sang người khác qua các tiếp xúc như ôm, hôn hay bắt tay.
• Lây nhiễm chéo gián tiếp: Con đường này xảy ra khi một người tiếp xúc với các vật dụng mà người bệnh đã sử dụng trước đó, như ly, tay nắm cửa, mặt bàn, ghế, hoặc thiết bị y tế.
• Lây nhiễm chéo qua không khí: Bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có khả năng lây lan mạnh qua không khí. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, các giọt bắn chứa vi sinh vật gây bệnh có thể bay vào không khí và xâm nhập vào cơ thể người xung quanh qua đường hô hấp.

Có rất nhiều sinh vật có thể gây lây nhiễm chéo trong cộng đồng, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Những sinh vật này có thể là vi khuẩn, virus hoặc nấm, với khả năng lây lan rất nhanh chóng nếu không được kiểm soát.

• Vi khuẩn Acinetobacter baumannii gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, nhiễm trùng máu, và nhiễm trùng não.
• Mycobacterium tuberculosis là tác nhân gây ra bệnh lao, một căn bệnh dễ lây lan qua không khí.
• Norovirus và Clostridium difficile gây viêm dạ dày ruột cấp tính, với các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy và nôn mửa.
• Các loại virus cảm lạnh và cúm như parainfluenza, adenovirus, và coronavirus có thể lây nhiễm qua đường hô hấp.
• Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa gây nhiễm trùng máu và viêm phổi, đặc biệt nguy hiểm sau các ca phẫu thuật.
• Burkholderia cepacia là một nhóm vi khuẩn gây nhiễm trùng nặng, đặc biệt ảnh hưởng đến người có hệ miễn dịch yếu và bệnh nhân xơ nang.

Những đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm chéo cần được đặc biệt quan tâm, vì họ dễ bị tổn thương trước các tác nhân gây bệnh. Dưới đây là các nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất.

• Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong ba tháng đầu hoặc cuối thai kỳ.
• Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, khi hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ.
• Người cao tuổi, đặc biệt là những người trên 65 tuổi, vì khả năng chống lại bệnh tật yếu hơn.
• Những người có hệ miễn dịch suy yếu, bao gồm người mắc HIV/AIDS, bệnh nhân tiểu đường, ung thư, hoặc các bệnh mãn tính khác như bệnh phổi, bệnh tim.
• Các môi trường có mật độ người cao và điều kiện vệ sinh kém, như bệnh viện, viện dưỡng lão, khu dân cư đông đúc, là những nơi có nguy cơ lây nhiễm chéo cao.

Để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi nguy cơ lây nhiễm chéo, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất cần thiết. Các bước này sẽ giúp hạn chế sự lây lan của các tác nhân gây bệnh.

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, hoặc sử dụng dung dịch vệ sinh tay có cồn để diệt khuẩn.
• Duy trì khoảng cách an toàn với những người có dấu hiệu bị bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc tiếp xúc trong không gian công cộng.
• Sử dụng găng tay bảo hộ, đặc biệt trong môi trường y tế, nên chọn găng tay cao su chuyên dụng để tối ưu việc phòng ngừa lây nhiễm.
• Tăng cường vệ sinh môi trường sống bằng cách mở cửa sổ để không khí lưu thông, giúp giảm thiểu sự tích tụ của vi khuẩn.
• Tránh chia sẻ vật dụng cá nhân như ly, bàn chải đánh răng, khăn mặt, khăn tắm để ngăn ngừa sự lây nhiễm từ người sang người.