Phương pháp giải khối Rubik từng tầng

26/02/2025

Nội dung bài viết

Hướng dẫn chi tiết giải khối Rubik theo phương pháp từng tầng, dành cho người mới bắt đầu. Phương pháp này đơn giản, dễ hiểu, giúp bạn không cần ghi nhớ quá nhiều bước xoay phức tạp. Đây cũng là bước đệm để bạn tiến tới phương pháp giải nhanh Fridrich, giúp đạt thành tích dưới 20 giây trong thi đấu. Với sự kiên nhẫn và quyết tâm, bạn hoàn toàn có thể chinh phục khối Rubik đầy thử thách của Erno. Chúc bạn thành công!

Các bước thực hiện

Nắm vững các thuật ngữ cơ bản

Phân loại các viên trong khối Rubik. Khối Rubik gồm ba loại viên dựa trên vị trí của chúng:

Viên tâm nằm ở giữa mỗi mặt, được bao quanh bởi 8 viên khác. Bạn chỉ nhìn thấy một mặt của viên này và chúng không di chuyển.
Viên góc nằm ở các góc của khối Rubik. Bạn có thể nhìn thấy ba mặt của viên này.
Viên cạnh nằm giữa các viên góc. Bạn có thể nhìn thấy hai mặt của mỗi viên cạnh.
Lưu ý — Loại viên không thay đổi. Ví dụ, viên góc luôn ở vị trí góc.

Hiểu rõ quy ước đặt tên các mặt Rubik. Khối Rubik có 6 mặt, mỗi mặt được xác định bởi viên tâm với màu sắc riêng biệt. Ví dụ, "mặt đỏ" là mặt có viên tâm màu đỏ, bất kể các viên đỏ khác nằm ở đâu. Để dễ theo dõi, các mặt được đặt tên dựa trên vị trí tương đối so với người chơi. Dưới đây là các thuật ngữ thường dùng:

F (Front - Mặt trước): Mặt đối diện trực tiếp với bạn.
B (Back - Mặt sau): Mặt đối diện với mặt trước, không nhìn thấy được.
U (Upper - Mặt trên): Mặt hướng lên trần nhà.
D (Down - Mặt dưới): Mặt hướng xuống sàn nhà.
R (Right - Mặt phải): Mặt hướng về phía tay phải của bạn.
L (Left - Mặt trái): Mặt hướng về phía tay trái của bạn.

Nắm vững cách xoay thuận và ngược chiều kim đồng hồ. Để xác định hướng xoay, bạn cần nhìn trực tiếp vào mặt được chỉ định. Một chữ cái (ví dụ L) nghĩa là xoay mặt đó 90º theo chiều kim đồng hồ. Nếu có dấu nháy đơn (ví dụ L'), bạn xoay ngược chiều kim đồng hồ 90º. Ví dụ:

F': Xoay mặt trước ngược chiều kim đồng hồ.
R: Xoay mặt phải thuận chiều kim đồng hồ (hướng ra xa bạn).
L: Xoay mặt trái thuận chiều kim đồng hồ (hướng về phía bạn).
U': Xoay mặt trên ngược chiều kim đồng hồ (hướng về phía bạn).
B: Xoay mặt sau thuận chiều kim đồng hồ (nhìn từ phía sau).

Sử dụng số 2 để lặp lại thao tác. Số "2" sau chỉ dẫn nghĩa là bạn cần xoay mặt tương ứng 180º thay vì 90º. Ví dụ, D2 nghĩa là xoay mặt dưới 180º (nửa vòng).

Với thao tác này, bạn không cần quan tâm đến hướng xoay vì kết quả cuối cùng sẽ giống nhau.

Đặt tên cho từng viên cụ thể trong khối Rubik. Bài hướng dẫn này cũng giúp bạn xác định vị trí của từng viên bằng cách liệt kê các mặt liên quan. Ví dụ:

BD: Viên cạnh xuất hiện ở mặt sau và mặt dưới.
UFR: Viên góc xuất hiện ở mặt trên, mặt trước và mặt phải.
Lưu ý — Nếu chỉ dẫn đề cập đến một ô vuông, chữ cái đầu tiên cho biết mặt chứa ô vuông đó. Ví dụ:
- Ô vuông LFD: Tìm viên góc ở mặt trái, mặt trước và mặt dưới. Ô vuông cần tìm nằm ở mặt trái của viên này.

Giải quyết mặt trên của khối Rubik

Xoay khối Rubik để viên tâm màu trắng nằm ở mặt U. Viên tâm trắng sẽ giữ nguyên vị trí này, trừ khi có chỉ dẫn khác. Mục tiêu của bước này là sắp xếp các viên cạnh màu trắng xung quanh viên tâm để tạo thành hình chữ "+" trên mặt trắng.

Lưu ý: Hướng dẫn này giả định bạn đang sử dụng khối Rubik tiêu chuẩn với mặt vàng đối diện mặt trắng. Nếu khối Rubik của bạn có cấu trúc khác, việc thực hiện có thể gặp khó khăn.
Tránh di chuyển viên tâm trắng khỏi mặt trên, đây là lỗi phổ biến trong bước này.

Di chuyển các viên cạnh trắng lên mặt trên để hoàn thiện chữ thập. Có nhiều cách để thực hiện bước này, nhưng bạn có thể tham khảo quy trình sau:

Nếu viên cạnh trắng nằm ở hàng dưới của mặt R hoặc L, xoay mặt đó một lần để đưa viên trắng lên hàng giữa.
Nếu viên cạnh trắng ở hàng giữa, xoay mặt F hoặc B để đưa viên trắng xuống mặt dưới.
Nếu viên cạnh trắng ở mặt dưới, xoay mặt dưới cho đến khi viên trắng nằm đối diện với vị trí trống trên mặt trên. Xoay F2 để đưa viên trắng vào vị trí UF.
Lặp lại các bước trên cho đến khi tất cả viên cạnh trắng nằm trên mặt U.

Mở rộng chữ thập trắng sang các góc. Quan sát các viên cạnh trên các mặt F, R, B và L. Xoay khối Rubik để mỗi viên cạnh khớp màu với viên tâm tương ứng. Ví dụ, nếu viên cạnh FU có màu cam, viên tâm mặt F cũng phải là màu cam.

Xoay mặt U cho đến khi ít nhất hai mặt có viên cạnh và viên tâm cùng màu.
Lật khối Rubik để viên cạnh sai màu nằm ở mặt F.
Xoay F2 để đưa viên cạnh trắng xuống mặt D, sau đó xoay mặt D để viên cạnh khớp màu với viên tâm tương ứng.
Xoay mặt tương ứng 180º để hoàn thiện chữ thập trắng.

Đưa các viên góc trắng lên mặt trắng. Bước này yêu cầu sự tỉ mỉ và chính xác. Tìm viên góc trắng ở mặt D, xoay mặt D để viên góc nằm giữa hai mặt có màu tương ứng.

Xoay khối Rubik để viên góc trắng nằm ở vị trí DFR.
Nếu viên trắng ở mặt trước, xoay F D F'.
Nếu viên trắng ở mặt phải, xoay R' D' R.
Nếu viên trắng ở mặt dưới, xoay F D2 F' D' F D F'.

Hoàn thiện các góc còn lại. Lặp lại các bước trên để đưa ba viên góc trắng còn lại về mặt trắng. Khi hoàn thành, mặt trên sẽ hoàn toàn là màu trắng, và các mặt F, R, B, L sẽ có ba ô hàng trên cùng màu với viên tâm.

Nếu viên góc trắng đã nằm trên mặt U nhưng sai vị trí, xoay công thức F D F' để đưa viên trắng xuống mặt D và sắp xếp lại.

Hoàn thiện tầng giữa của khối Rubik

Tìm viên cạnh không chứa màu vàng ở mặt D. Mặt trắng vẫn ở trên, mặt vàng chưa hoàn thiện ở dưới. Tìm một viên cạnh ở mặt D không có màu vàng. Lưu ý hai màu của viên cạnh này:

Màu ở mặt D là màu X.
Màu còn lại là màu Y.
Đảm bảo đây là viên cạnh, không phải viên góc.

Lật khối Rubik để mặt màu X trở thành mặt trước. Xoay khối Rubik theo trục thẳng đứng sao cho viên tâm màu X nằm ở mặt trước.

Mặt U và D vẫn giữ nguyên vị trí trong quá trình lật.

Xoay mặt D để viên cạnh X/Y nằm ở vị trí DB. Màu X sẽ ở mặt D, màu Y sẽ ở mặt B.

Thực hiện các bước xoay tùy thuộc vào vị trí màu Y. Cách xoay cụ thể phụ thuộc vào viên tâm màu Y:

Nếu màu Y trùng với viên tâm mặt R, xoay F D F' D' R' D' R.
Nếu màu Y trùng với viên tâm mặt L, xoay F' D' F D L D L'.

Tiếp tục thực hiện cho đến khi hai tầng trên cùng hoàn thiện. Tìm viên cạnh mới trên mặt D không chứa màu vàng. (Nếu không tìm thấy, chuyển sang bước tiếp theo.) Lặp lại các bước đã hướng dẫn để đưa viên cạnh về đúng vị trí. Khi hoàn thành, các mặt F, R, B và L sẽ có hàng trên và hàng giữa đồng màu.

Điều chỉnh nếu viên cạnh ở mặt D có màu vàng. Kiểm tra cả 4 viên cạnh trên mặt D. Mỗi viên cạnh có hai màu, và bạn cần đảm bảo không có màu vàng để áp dụng các bước trước. Nếu không, hãy điều chỉnh như sau:

Chọn viên cạnh có màu vàng.
Lật khối Rubik để viên cạnh này nằm ở vị trí FR, mặt trắng vẫn ở trên.
Áp dụng công thức F D F' D' R' D' R.
Bạn sẽ có viên cạnh không màu vàng trên mặt D. Quay lại và thực hiện các bước trước đó.

Hoàn thiện mặt vàng của khối Rubik

Lật khối Rubik để mặt U là mặt vàng. Khối Rubik sẽ giữ nguyên vị trí này cho đến khi được giải hoàn toàn.

Tạo hình chữ thập trên mặt vàng. Quan sát số viên cạnh màu vàng trên mặt U:

Nếu có hai viên cạnh vàng đối diện nhau, xoay mặt U để chúng ở vị trí UL và UR, sau đó áp dụng B L U L' U' B'.
Nếu hai viên cạnh vàng nằm cạnh nhau ở UF và UR, áp dụng B U L U' L' B'.
Nếu không có viên cạnh nào màu vàng, sử dụng một trong hai công thức trên để tạo hai viên cạnh vàng, sau đó lặp lại.
Nếu có bốn viên cạnh vàng, bạn đã hoàn thành chữ thập vàng. Chuyển sang bước tiếp theo.

Đưa viên góc vàng lên mặt trên. Lật khối Rubik để mặt xanh biển là mặt trước, mặt vàng vẫn ở trên. Thực hiện các bước sau:

Xoay mặt U đến khi viên góc UFR không còn màu vàng ở mặt trên.
Nếu viên góc có màu vàng ở mặt F, dùng công thức F D F' D' F D F' D'.
Nếu viên góc có màu vàng ở mặt R, dùng công thức D F D' F' D F D' F'.
Lưu ý: Khối Rubik có thể trông lộn xộn, nhưng sẽ trở lại đúng vị trí ở các bước sau.

Lặp lại với các viên góc vàng còn lại. Giữ mặt xanh biển làm mặt trước, xoay mặt U để đưa viên góc khác đến vị trí UFR. Thực hiện tương tự để đưa màu vàng lên mặt trên. Lặp lại cho đến khi mặt trên hoàn toàn là màu vàng.

Hoàn thiện khối Rubik

Xoay mặt U để một viên cạnh khớp màu với viên tâm liền kề. Ví dụ, nếu mặt F có tâm màu xanh biển, xoay mặt U để ô phía trên tâm xanh biển cũng có màu xanh biển. Chỉ cần một viên cạnh khớp màu, không phải hai hoặc ba.

Nếu cả bốn viên cạnh đều khớp màu, xoay để hoàn thiện và chuyển sang bước cuối.
Nếu không thể, áp dụng công thức R2 D' R' L F2 L' R U2 D R2 và thử lại.

Đưa các viên cạnh còn lại về đúng vị trí. Khi có đúng một viên cạnh khớp màu, điều chỉnh như sau:

Lật khối Rubik để viên cạnh khớp màu nằm ở mặt trái.
Kiểm tra ô FU có khớp màu với tâm mặt R không:
- Nếu có, dùng công thức R2 D' R' L F2 L' R U2 D R2 và chuyển sang bước cuối.
- Nếu không, xoay U2 rồi lật khối Rubik để mặt F trở thành mặt R, sau đó áp dụng công thức R2 D' R' L F2 L' R U2 D R2.

Hoàn thiện khối Rubik. Lúc này, chỉ còn các viên góc cần điều chỉnh:

Nếu một viên góc đã ở vị trí đúng, chuyển sang bước tiếp theo. Nếu không, sử dụng công thức L2 B2 L' F' L B2 L' F L' cho đến khi có một viên góc đúng vị trí.
Lật khối Rubik để viên góc đúng nằm ở vị trí FUR và khớp màu với viên tâm mặt F.
Áp dụng công thức L2 B2 L' F' L B2 L' F L'.
Nếu khối Rubik chưa hoàn thiện, lặp lại công thức một lần nữa. Bạn đã giải xong!

Lời khuyên hữu ích

Để xoay Rubik nhanh hơn, hãy tháo rời và bôi trơn các bộ phận bên trong bằng dầu silicon. Dầu ăn cũng có thể sử dụng nhưng hiệu quả không lâu dài.
Giải Rubik sẽ dễ dàng hơn khi bạn ghi nhớ công thức bằng trí nhớ cơ bắp thay vì ký tự và số. Điều này đòi hỏi luyện tập thường xuyên.
Với phương pháp này, bạn có thể giải Rubik trong khoảng 45-60 giây. Khi đạt thành tích 1 phút 30 giây, hãy thử nghiên cứu phương pháp Fridrich. Các phương pháp khác như Petrus, Roux, Waterman cũng đáng tham khảo. ZB là phương pháp nhanh nhất nhưng phức tạp.
Nếu khó nhớ công thức, hãy ghi chú lại các trường hợp cụ thể và công thức tương ứng để dễ dàng tra cứu khi luyện tập.