7 Lưu ý không thể bỏ qua trước khi tiến hành khám sức khỏe tổng quát

Tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe, gói khám sức khỏe tổng quát sẽ được thiết kế sao cho phù hợp để mang lại hiệu quả cao nhất. Một gói khám tổng quát có thể bao gồm:

• Khám lâm sàng tổng quát bao gồm các kiểm tra về hệ tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, thận - tiết niệu, nội tiết, cơ - xương - khớp, thần kinh, tâm thần, mắt, tai - mũi - họng, răng - hàm - mặt và da liễu. Ngoài ra, có thể mở rộng thêm các chuyên khoa như phụ khoa, nam khoa, lão khoa, ung bướu, tùy theo yếu tố nguy cơ của mỗi cá nhân.
• Xét nghiệm máu, nước tiểu: Một số xét nghiệm thông dụng bao gồm: công thức máu (18 chỉ số), nước tiểu (10 chỉ số), đường huyết (glucose), mỡ máu (Cholesterol, Triglyceride, LDL, HDL), chức năng thận (ure, creatinin), men gan (SGOT, SGPT, GGT), viêm gan B (HBsAg), tìm hồng cầu trong phân, cùng các marker ung thư.
• Chẩn đoán hình ảnh: Các hình ảnh thường quy như chụp X-quang (bao gồm nhiều vị trí: lồng ngực, cột sống cổ, cột sống thắt lưng, khung chậu, v.v.), siêu âm ổ bụng, tuyến giáp, siêu âm vú đối với nữ, v.v.
• Thăm dò chức năng: Các xét nghiệm như điện tâm đồ, điện não đồ, đo loãng xương, v.v. được lựa chọn theo các yếu tố nguy cơ của từng người.

Bên cạnh các kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm cơ bản trong khám sức khỏe tổng quát, mỗi độ tuổi sẽ có những xét nghiệm trọng tâm riêng:

• Đối với độ tuổi từ 20-30: Kiểm tra các bệnh truyền nhiễm như viêm gan A, B, C, giang mai, bệnh lậu. Thực hiện các xét nghiệm kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân và chức năng sinh sản ở cả nam và nữ.
• Đối với độ tuổi từ 30-40:
  • Khám và làm các xét nghiệm về mỡ máu, bệnh tim mạch, gút, tiểu đường.
  • Nam giới nên kiểm tra chức năng gan và phổi nếu có thói quen uống rượu bia hay hút thuốc lá.
  • Phụ nữ cần tiến hành kiểm tra phụ khoa và đo mật độ loãng xương.

• Đối với độ tuổi từ 40-60: Tầm soát các loại ung thư như ung thư tử cung, dạ dày, gan, phổi, ung thư vòm họng, v.v. Khám các bệnh về mỡ máu, tim mạch, xương khớp, gút, tiểu đường.
• Đối với độ tuổi trên 60:
  • Khám và làm các xét nghiệm về mỡ máu, tim mạch, mạch máu ngoại vi, xương khớp, gút, tiểu đường, bệnh hô hấp.
  • Tầm soát các bệnh ung thư thường gặp ở người cao tuổi.

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bạn không nên ăn sáng, uống các thức uống có đường, gas hay chất kích thích như trà, cà phê trước khi khám.

Nếu thực hiện siêu âm bụng tổng quát, hãy uống nhiều nước và nhịn tiểu cho đến khi hoàn thành siêu âm. Việc có nước tiểu trong bàng quang sẽ giúp bác sĩ quan sát rõ hơn các cơ quan như bàng quang, tử cung và buồng trứng (ở nữ) hoặc tuyến tiền liệt và túi tinh (ở nam).

• Trước khi nội soi dạ dày, bạn cần nhịn ăn để bác sĩ có thể quan sát rõ hơn trong dạ dày.
• Không nên thực hiện khám phụ khoa trong kỳ kinh nguyệt hoặc khi đang mang thai.
• Phụ nữ đã có gia đình nên tránh quan hệ tình dục trước ngày khám nếu có kế hoạch khám phụ khoa.
• Phụ nữ mang thai không được chụp X-quang.
• Trong trường hợp siêu âm phụ khoa bằng đầu dò, cần tiểu hết để bàng quang rỗng, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát tử cung và phần phụ.
• Đảm bảo vệ sinh cơ thể sạch sẽ, bao gồm tai, mũi, họng và vùng kín, để không làm ảnh hưởng đến kết quả thăm khám.
• Tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và bệnh sử, hãy chọn chương trình khám phù hợp.
• Chọn thời gian khám định kỳ phù hợp với sức khỏe, có thể là 6 tháng/lần, 1 năm/lần hoặc 2 năm/lần.
• Trong quá trình khám, nếu bác sĩ phát hiện dấu hiệu bất thường, bạn có thể cần làm thêm xét nghiệm để chẩn đoán chính xác.
• Hiện nay có nhiều gói khám sức khỏe, hãy chọn gói phù hợp với khả năng tài chính và nhu cầu cá nhân. Đừng quên tham khảo ý kiến tư vấn từ nhân viên y tế để đưa ra quyết định đúng đắn.

Để quá trình khám sức khỏe đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên tuân thủ những bước sau:

• Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn và tập thể dục nhẹ nhàng để có một giấc ngủ sâu trước ngày khám.
• Nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu hoặc nội soi dạ dày để có kết quả chính xác.
• Tránh uống cà phê hay các thực phẩm, đồ uống chứa caffein trước khi thăm khám.
• Thông báo cho bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc có bất kỳ thiết bị kim loại trong cơ thể như máy phá rung tim, máy trợ thính, răng giả, nẹp xương, đinh nội tủy, v.v.
• Đem theo toa thuốc, các kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh gần nhất để bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng sức khỏe của bạn. Đối với trẻ em hoặc người lớn cần mang theo sổ tiêm chủng hoặc phiếu theo dõi sức khỏe của trẻ.

Tiền sử sức khỏe gia đình là những thông tin về các bệnh tật đã từng xảy ra trong gia đình của bạn, bao gồm cả các thành viên gần gũi như bố mẹ, anh chị em, và có thể mở rộng tới những người thân trong họ hàng xa. Các vấn đề sức khỏe gần gũi sẽ càng có giá trị trong việc chẩn đoán tình trạng của bạn. Đặc biệt, nếu các căn bệnh có tính di truyền, như các bệnh về máu, sẽ có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các thế hệ tiếp theo.

Thông qua việc nắm rõ tiền sử gia đình, bác sĩ sẽ có được những manh mối quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn. Những bệnh có tính di truyền, như thalassemia hay các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư... sẽ có thể được dự đoán và phòng ngừa từ sớm. Các thông tin này giúp bác sĩ chỉ định các xét nghiệm phù hợp để tầm soát các bệnh lý tiềm ẩn.

Chuẩn bị thông tin về lịch sử bệnh tật của gia đình sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc kiểm tra sức khỏe. Bác sĩ cũng sẽ dựa vào tiền sử gia đình để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh lý và đưa ra phương pháp phòng bệnh hiệu quả. Đồng thời, bạn sẽ được tư vấn các biện pháp phòng ngừa và các xét nghiệm sàng lọc cần thiết.

Tiền sử bệnh cá nhân là tổng hợp thông tin về tất cả các vấn đề sức khỏe mà bạn đã gặp phải trong suốt cuộc đời. Điều này bao gồm cả các bệnh tật, bất thường về sức khỏe đã được phát hiện và điều trị. Đặc biệt, đối với các bệnh mạn tính, việc cung cấp chi tiết về các phương pháp điều trị, thuốc sử dụng, cũng như chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt là vô cùng quan trọng.

Thông tin về các loại vaccine đã tiêm, các bệnh dị ứng (thuốc, thực phẩm, môi trường...) hay bất kỳ phẫu thuật nào trước đây cũng cần được chia sẻ rõ ràng. Hãy nhớ lại mọi bệnh tật, mổ xẻ và quá trình điều trị của bạn để cung cấp cho bác sĩ cái nhìn toàn diện về tình trạng sức khỏe của bạn.

Xét nghiệm máu:

• Các xét nghiệm như mỡ máu (Cholesterol, Triglycerid), đường huyết (Glucose) và định lượng Vitamin yêu cầu bạn nhịn ăn ít nhất 12 giờ trước khi xét nghiệm.
• Chỉ nên uống nước lọc; tránh các thức uống như nước ngọt, sữa, rượu, chè, cà phê trong khoảng thời gian này.
• Tránh uống vitamin và khoáng chất trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm máu.

Xét nghiệm nước tiểu (lấy mẫu vào ngày xét nghiệm):

• Trước khi lấy mẫu, vệ sinh tay và bộ phận sinh dục thật kỹ. Đảm bảo không để tay chạm vào phần trong của lọ đựng mẫu.
• Quy trình lấy mẫu: Tiểu vào bồn cầu một lúc, sau đó chuyển sang hứng mẫu vào lọ xét nghiệm đến khi đầy khoảng 2/3. Đậy nắp, cho vào túi kín và đặt đúng nơi được hướng dẫn.

Xét nghiệm phân:

• Sử dụng dụng cụ (thìa) trong lọ đựng bệnh phẩm để lấy mẫu phân, tốt nhất là ở phần có máu hoặc nhầy (nếu có).
• Lượng mẫu cần lấy bằng khoảng một thìa hoặc đầu ngón tay. Đậy nắp, cho vào túi kín và đặt tại vị trí hướng dẫn.

Xét nghiệm phiến đồ cổ tử cung (PAP Smear hoặc Thinprep): Đây là xét nghiệm giúp phát hiện ung thư cổ tử cung ở giai đoạn sớm. Những lưu ý quan trọng:

• Chỉ áp dụng cho phụ nữ đã từng quan hệ tình dục.
• Không thực hiện khi đang có kinh nguyệt, ra máu âm đạo, viêm nhiễm nặng, đang dùng thuốc điều trị viêm âm đạo hoặc đang mang thai.
• Thực hiện trước hoặc sau kỳ kinh ít nhất 7 ngày, và tránh thụt rửa âm đạo hoặc quan hệ tình dục trong 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.