Top 11 thói quen có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thận

Nhiều người tìm đến thuốc giảm đau để làm dịu các cơn đau như đau bụng kinh, đau đầu hay mệt mỏi do căng thẳng. Tuy nhiên, một số loại thuốc giảm đau có thể gây độc hại cho thận, trực tiếp ảnh hưởng đến chức năng lọc và thải độc. Một số thuốc còn làm giảm khả năng đào thải của thận, gây tích tụ chất độc trong cơ thể.

Các loại thuốc cần đặc biệt chú ý:

• Paracetamol (khi sử dụng quá liều) có thể dẫn đến suy thận cấp. Liều nguy hiểm là 15 g/ngày, hoặc khi sử dụng dài ngày mà không có sự chỉ định chính xác của bác sĩ.
• Các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), như meloxicam hay diclofenac, có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, gây ảnh hưởng xấu đến chức năng thận.

Do đó, trước khi sử dụng thuốc giảm đau, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh những tác động xấu đối với thận và các cơ quan khác trong cơ thể.

Thường xuyên uống rượu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận gấp đôi. Điều này xảy ra vì thận vốn có nhiệm vụ lọc và thải độc tố ra khỏi máu, nhưng đồ uống có cồn lại làm giảm khả năng này của thận. Ngoài ra, rượu còn khiến axit uric tích tụ trong ống thận, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và làm suy giảm chức năng thận. Sự cân bằng điện giải cũng bị ảnh hưởng, từ đó gây xáo trộn trong hoạt động của thận.

Thêm vào đó, việc tiêu thụ quá nhiều rượu sẽ làm tăng huyết áp, một trong những nguyên nhân chính gây bệnh thận. Đặc biệt, thói quen uống rượu khi tụ tập bạn bè hay trong các bữa tiệc đã trở thành điều khá phổ biến ở nam giới Việt Nam. Tuy nhiên, khi uống rượu nhiều, nhiều người có thể rơi vào tình trạng nghiện rượu, thèm rượu liên tục và uống như thể đó là nhu cầu thiết yếu. Để bảo vệ sức khỏe thận, việc từ bỏ thói quen này là cực kỳ quan trọng.

Để bảo vệ sức khỏe thận, việc từ bỏ nước ngọt có ga là điều không thể thiếu. Một nghiên cứu năm 2016 đăng tải trên Tạp chí Nephrology (Mỹ) đã chỉ ra rằng, trong số 2.382 người tham gia nghiên cứu tại Tehran, những người uống hơn 4 chai nước ngọt mỗi tuần có nguy cơ phát triển các bệnh thận cao gấp đôi so với những người chỉ uống ít hơn nửa chai mỗi tuần.

Các thành phần trong nước ngọt có ga gây hại cho thận:

• Phosphate (chất phốt phát) – nguyên nhân gây nên sỏi thận.
• Fructose (đường fructose) – làm tăng sự nhạy cảm của thận với angiotensin II, một protein điều chỉnh sự cân bằng muối trong cơ thể. Khi đó, thận sẽ tái hấp thu muối, dẫn đến suy thận.

Nhịn tiểu là thói quen tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho thận. Khi bàng quang chứa nước tiểu trong một thời gian dài, các chất độc tích tụ trong đó, gây nguy cơ viêm nhiễm và làm suy giảm chức năng thận. Những người thường xuyên nhịn tiểu có thể gặp phải các vấn đề như đau khi tiểu, tiểu nhiều lần, sốt, và cảm giác ớn lạnh. Điều này xảy ra do thận không thể làm việc hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ chất độc trong cơ thể.

Cũng khó có thể xác định chính xác khoảng thời gian nhịn tiểu sẽ gây hại, vì nó phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Tuy nhiên, nhịn tiểu quá lâu sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trong bàng quang và làm căng giãn bàng quang quá mức. Điều này không chỉ gây tiểu nhiều hơn mà còn có thể dẫn đến bí tiểu. Trong trường hợp nghiêm trọng, nước tiểu có thể trào ngược vào thận, gây suy thận và nguy hiểm đến tính mạng. Để bảo vệ thận, đừng bao giờ nhịn tiểu và nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến bệnh viện kiểm tra ngay.

Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân chính gây ảnh hưởng đến chức năng thận. Cũng giống như muối, cà phê có thể làm tăng huyết áp, tạo thêm áp lực lên thận. Nếu tiêu thụ quá nhiều cà phê mỗi ngày, lâu dài sẽ dẫn đến những tổn thương vĩnh viễn cho thận. Vì vậy, thay vì phụ thuộc vào cà phê để vượt qua cảm giác buồn ngủ, bạn có thể thử những phương pháp thay thế lành mạnh hơn như tập thể dục nhẹ, thư giãn với âm nhạc, hoặc thử chơi một trò chơi yêu thích.

Chất caffeine trong cà phê tác động lên não bộ bằng cách ngăn chặn adenosine, một chất hóa học giúp bạn thư giãn. Điều này khiến cơ thể bạn cảm thấy mệt mỏi hơn và kích thích giải phóng adrenaline, gây ra sự lo lắng. Khi uống cà phê quá nhiều, các tác động này sẽ càng tăng và dẫn đến những vấn đề như mất ngủ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe lâu dài.

Huyết áp cao kéo dài có thể làm hư hại các mạch máu trong cơ thể, giảm lượng máu đến thận và làm suy giảm chức năng lọc của thận. Khi huyết áp tăng đột ngột, các bộ lọc ở cầu thận bị phá vỡ, khiến thận không thể loại bỏ độc tố và nước dư thừa ra khỏi cơ thể.

Tăng huyết áp là nguyên nhân chính gây suy thận mãn tính. Trong xã hội hiện đại, bệnh cao huyết áp ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở những người bị áp lực công việc và cuộc sống. Để ngăn ngừa bệnh này, hãy kiểm tra huyết áp định kỳ, xây dựng thói quen ngủ đủ giấc và hạn chế làm việc quá khuya, tránh để cơ thể phải chịu đựng áp lực quá mức.

Lười uống nước là một thói quen nguy hại cho sức khỏe thận. Khi cơ thể thiếu nước, các độc tố sẽ tích tụ trong máu và không được thận lọc thải, làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi thận. Thận cần đủ nước để hoạt động hiệu quả. Một cách đơn giản để kiểm tra xem bạn có uống đủ nước hay không là quan sát màu sắc của nước tiểu. Nếu nước tiểu có màu vàng đậm, có thể bạn đang thiếu nước.

Khi thiếu nước, nước tiểu sẽ bị cô đặc và các chất chuyển hóa trong cơ thể sẽ tăng lên, làm cho nước tiểu có màu vàng đậm. Các chất này khi không được bài tiết sẽ gây tích tụ và hình thành sỏi thận, gây tổn hại cho thận và có thể dẫn đến suy thận nếu không được xử lý kịp thời. Thói quen uống nước trong lúc ăn cũng không được khuyến khích, vì nó có thể làm loãng dịch tiêu hóa, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và làm tăng lượng insulin trong cơ thể, dẫn đến tích tụ chất béo.

Lười vận động làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận lên đến 30%. Thường xuyên vận động giúp cải thiện huyết áp và chuyển hóa glucose, hai yếu tố thiết yếu cho sức khỏe thận. Việc ngồi và nằm quá lâu làm giảm khả năng lưu thông, khiến nước tiểu không được bài tiết hiệu quả, làm tăng nguy cơ tạo sỏi thận. Thêm vào đó, ít vận động khiến cơ thể không hấp thu canxi đúng cách, làm tăng lượng canxi trong nước tiểu và tạo điều kiện hình thành sỏi thận.

Để bảo vệ thận, bạn nên duy trì một lối sống năng động, ít nhất 2 - 3 lần mỗi tuần. Thường xuyên uống nước hoa quả tươi, trà thảo mộc để ngăn ngừa vi khuẩn và cải thiện sức khỏe thận. Ngoài ra, ăn uống điều độ và tránh thực phẩm chứa nhiều chất béo, oxalat và muối sẽ giúp bảo vệ thận hiệu quả.

Ăn mặn là thói quen rất phổ biến nhưng lại gây tác động tiêu cực đến sức khỏe thận. Khi lượng muối vượt quá mức cho phép, cơ thể bạn sẽ luôn có cảm giác khát, dẫn đến việc uống nhiều nước hơn. Điều này khiến huyết áp tăng cao và làm việc của thận trở nên căng thẳng hơn, dần dần dẫn đến suy thận nếu tình trạng này kéo dài. Thêm vào đó, muối còn là một trong những nguyên nhân gây ra sỏi thận.

Người trưởng thành nên hạn chế lượng muối tiêu thụ dưới 1.500 mg mỗi ngày. Bạn có thể dễ dàng kiểm soát lượng muối bằng cách giảm bớt gia vị trong quá trình chế biến và sử dụng ít nước mắm, nước sốt khi ăn. Đặc biệt, hãy dạy cho trẻ em thói quen ăn nhạt từ khi bắt đầu ăn dặm để bảo vệ sức khỏe thận ngay từ nhỏ.

Vitamin C rất quan trọng trong việc nâng cao sức đề kháng và thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, thay vì chọn nước ép hoa quả tự nhiên giàu vitamin C, nhiều người lại sử dụng viên vitamin C sủi tiện lợi. Nhưng ít ai biết rằng, việc sử dụng vitamin C qua viên sủi có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, vì một phần vitamin C sẽ chuyển hóa thành oxalat, chất chính trong thành phần của sỏi thận.

Cảnh báo một số viên vitamin C sủi không nên sử dụng thường xuyên:

• Viên UPSA C chứa 1.000 mg vitamin C và 283 mg muối ăn, rất không thích hợp cho người suy thận hoặc đang kiêng muối (tăng huyết áp).
• Viên UPSA C calcium chứa 500 mg kali, không nên dùng cho người có nồng độ canxi trong máu cao, có nhiều cặn sỏi trong nước tiểu, hoặc đang mắc bệnh sỏi thận.

Protein (chất đạm) là thành phần dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của cơ thể. Tuy nhiên, khi cơ thể chuyển hóa protein, nó sẽ tạo ra các chất như nito, ure và axit uric, làm tăng độ pH trong máu. Để duy trì sự cân bằng độ pH, cơ thể phải huy động canxi từ xương, dẫn đến tình trạng xốp xương và loãng xương. Đồng thời, canxi được thải qua thận, lâu dần có thể dẫn đến lắng đọng và hình thành sỏi thận, đặc biệt ở những người có chức năng thận kém.

Những đối tượng dễ gặp phải tình trạng thừa protein:

• Người tập thể hình, đặc biệt là những người uống thêm các sản phẩm bổ sung đạm ngoài thực phẩm.
• Người giảm cân, khi họ kiêng tinh bột và chất béo, thường tăng cường protein để duy trì năng lượng.
• Những người mất cân đối trong chế độ ăn uống, đặc biệt là những người không thích ăn rau nhưng lại tiêu thụ quá nhiều thịt.

Mặc dù protein có vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng, nhưng việc bổ sung nó cần phải hợp lý và cân đối theo từng độ tuổi, giới tính, và nhu cầu lao động của mỗi người.