10 bài thơ tình đặc sắc nhất của thi nhân Chế Lan Viên

Bóng đêm tan trên cánh đồng xanh bát ngát
Nắng trời bay phơi phới ôm ấp cành cây
Chốn mênh mông, trên vầng trán trời vô hạn
Mái tóc mây đùa vui hát khúc giao duyên

Cả vũ trụ dần hóa thành ánh dương
Dòng Linh Giang hòa cùng nắng sớm tinh khôi
Ánh ban mai, rạng ngời lan tỏa khắp lối
Gợi hồn ta bao ký ức xa vời

Lòng ta vẫn chìm trong nỗi buồn thăm thẳm
Cõi tâm hồn đầy ắp bóng tối mịt mùng
Bởi vì đâu, giữa muôn vàn tia nắng rực
Tia sáng nào xuất phát từ xứ Chàm xưa?

Trích: Toàn tập Chế Lan Viên (Vũ Thị Thường tuyển chọn), NXB Văn học, 2002

Ta cùng Nàng lặng im trong ánh mắt
Sợ lời thốt động giấc ngủ đêm sâu
Hơi thở quyện vào nhau trong tịch mịch
Hai tâm hồn đắm giữa biển sầu đau

"- Hỡi Chiêm nương, xin em nở nụ cười
Cho hồn anh quên phút chốc ưu phiền
Đừng nhìn mãi chân trời xa thăm thẳm
Đừng nhớ hoài hận nước cũ Chàm miền!

Kìa em nhìn sao băng vụt qua rồi
Hãy nghiêng mình tránh bước nhé em ơi
Phải chăng hồn ta vừa run xao xuyến
Theo vì sao về cố quận xa xôi"

Lời chưa dứt, đêm tàn đà tan biến!
Tình chưa say, đã vội hóa chia ly!
Ánh bình minh xua tan màn đêm tĩnh mịch
Giật hồn Nàng khỏi cõi lòng ta đi!

Trên báo Ngày nay số 75 (5-9-1937), bài thơ này cùng bài Mộng hợp thành thi phẩm Hai đêm sầu muộn.

Tư liệu tham khảo:
1. Vũ Thị Thường, Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002
2. Tuyển tập văn học Việt Nam (tập 7), NXB Khoa học xã hội, 2004

Khoan đã em! Hãy nép vào tán lá
Ôm anh thật chặt kẻo hồn lạc bay
Nhìn kìa, trăng rơi như mưa lả tả
Trên cành cây tuổi trẻ chưa phai phôi!

Kéo giùm anh vạt áo hỡi người thương
Bóng tối kinh hoàng đang tràn vào tim
Tiếng nhạc đâu? Không, đôi sáo vi vương
Đuổi nhau như hồn ma trong đêm huyền

Thôi hết rồi! Ánh sáng tràn ngập lối
Trôi mênh mang như suối chảy vô tình
Chỉ còn đây vài vũng đêm u tối
Vật vã điên cuồng giữa biển trăng xinh

Trăng cũng điên rồi em có biết không?
Sao bỗng rơi vào vực thẳm sâu thăm
Đừng nói nữa, lắng nghe trong tĩnh mịch
Có gì rơi trong đáy hồn đau thương?

Em đứng đây, để anh lên cung Quảng
Hỏi Hằng Nga: Điện ngọc rộng bao la
Sao nàng không về trong mây trắng sáng
Để ánh trăng mờ phủ khắp không gian?

Em ghen ư? Thôi anh không đi nữa
Lau đi em những giọt lệ long lanh
Đôi môi này, ấm nồng men yêu dấu
Rượu tình si nồng cháy giữa đôi mình

Nguồn: Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Ôi mênh mông như cõi Âm vô tận
Đây Cõi Ta - vũ trụ của riêng mình!
Nơi chôn sâu bao nỗi buồn tăm tối
Nơi ươm mầm những điên loạn sinh thành

Nhưng cũng là nơi thật đỗi nhỏ bé
Nơi mịt mờ khôn dò, khó đoán suy
Nơi trước khi về bên kia thế giới
Xác với hồn đã chia lìa đôi ngả

Ta đứng trước Cõi Ta mà bất lực
Như không sao hiểu nổi Thời Gian trôi!
Mắt bừng lên dòng máu nóng tuôn rơi
Họng nghẹn lại dưới lời than tan vỡ!

Ôi làm sao thoát khỏi miền tăm tối?
Để hồn ta bay tới xứ Trăng Mây?
Để ta không còn là chính ta nữa
Mà hòa vào cỏ cây, đất trời ơi!

Ôi! Mộng Ảo nhấn chìm trong Khổ Đau

Nguồn: Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Mây dệt lụa lành phủ núi xanh
Sương xây nấm bạc giấu trăng thanh
Thuyền ai lơi lả trên sông Ngân ấy
Làm sao sa rụng xuống trần gian?

Ai đổi đầu lâu trong mồ lạnh
Tiếng vang rền nứt gãy xương ta?
Có ai rên rỉ nơi thôn vắng
Như tiếng xương khô rỉ máu ra?

Mơ rồi! Hỡi ơi ta mộng rồi!
Chỉ nghe lá úa rụng xa xôi
Bóng đêm mênh mông trùm tứ phía
Thấp thoáng đom đóm lửa lập lòe

Tư liệu tham khảo:
1. Báo Ngày nay, số 75 (5-9-1937)
2. Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Ta còn giữ nhành Đan. Màu áo thắm
Chút danh xưng vẫn lấp lánh hư ảo
Bạn phù du, ta đứng giữa thiên nhiên
Ngời vui tươi lòng giữ trọn hoa đèn

Bỗng em đến. Mắt trời ta ngỡ ngàng
Rặng đào thơm, đóa xuân em hé nở
Búp thanh tân trĩu nặng giọt sương tình
Ân ái gieo đôi cánh đỏ nghiêng mình

Bỗng em đến. Suối hồng em tuôn chảy
Trắng yêu thương thuyền Tình dập dềnh sóng
Điệu hò ru mềm mại cánh tay chèo
Mảnh hồn thuyền then ngọc ánh trăng treo

Em có hay lòng ta khép gió lạnh
Then sầu muộn đã gài then khép cửa
Mây quá khứ đã bay về chân trời
Mặt trời lặn, bóng tối buông rơi rồi

Trường Môn xưa từ thu rồng phượng khuất
Lá dâu héo, dê vàng thôi gặm nhấm
Áo thôi son và loan hạc dứt lời
Lối xuân tàn ngủ vắng giếng xuân trôi

Ngủ vắng bóng người xưa... son phấn phai
Bỗng em đến. Trái tình ngon mọng đỏ
Anh cười tươi hé nụ dao xuân tươi
Đào lê ơi, ngươi nứt đóa môi cười

Bỗng em đến. Mình hoa nghiêng chén ngọc
Ta đón nhận mình hoa. Ta uống lửa
Của nguồn sâu thăm thẳm, thác si mê
Nhạc tình em ta uống trọn xuân thì

Sen chiếm ngọc hồ sa. Sầu cuốc gọi
Trên xứ nắng lòng trưa năm tháng hát
Ta vẫn say mê hút nhụy Hoa Người
Suối băng hàn chảy mát dặm tình thôi

Ta lãng quên. Lòng riêng thôi với hái
Những dặm thẳm... bỗng sầu hoa kết trái
Bỗng rơi sương. Nhánh đẹp sắp vin gần
Cũng buông xa. Tay ngọc sắp ân cần

Cũng thôi dám nắm vin tay ngọc nữa
Thôi tiếc nuối Trời xanh. Và chén lửa
Trễ tay nâng chén ấm vị thiên thu
Giếng mình em say ngụm nhạt phù du

Ta bất diệt: nhành xuân mây gió cuốn
Xe son chậm một vòng hoa ảo mộng
Chói vĩnh hằng... Man mác tháng năm bay
Mạch thời gian dâng trọn sóng đầy vơi

Trong khoảnh khắc: lòng ta lên bất tử
Em đến giữa lòng ta như sóng vỗ
Bên kia đêm. Đây biển Sống rạng ngời
Say nhân gian, ta ấn dấu chân người

Em bỗng đến. Mình hoa em đã tới
Sáng một mùa dấu đỏ vẫn còn tươi
Cắm một thuyền xuân đỏ rực Thiên Thai

(Hè 1946)

Nguồn: Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Anh cách em như đất liền xa biển rộng
Nửa đêm thâu nằm lắng sóng em dâng
Em thân quen sao bỗng thành xa lạ
Sắp gặp em rồi sóng lại đẩy xa vời

Anh thao thức. Phải chăng em đang nhớ
Một trời sao rực rỡ giữa đôi ta
Em khép mắt cho lòng anh yên gió
Để trăng sao lặng rụng một đêm hoa

8-1962

Nguồn: Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Ta chẳng muốn vũ trụ xoay vần nữa
Ngày tháng kia lặng lẽ cuốn trôi mau
Xuân đừng về! Hè thôi đừng rực lửa!
Thu đừng sang! Đông đừng não nùng đau!

Địa cầu chuyển, tim ta liền rung động
Nỗi sầu tư thấm đẫm cõi Hư Không!
Thời gian trôi, gạch Chàm dần rơi rụng
Tháp cổ xưa nghiêng ngả dưới trăng trong!

Hè đến rồi! Lửa căm hờn bùng cháy!
Gió thu về lạnh buốt cả hồn thơ!
Đông tàn phai, xuân sang càng lộng lẫy
Chỉ thêm sầu, thêm nặng trĩu ưu tư!

Tạo hóa hỡi! Xin đưa ta về Chiêm quốc!
Đem ta xa lánh khỏi chốn trần gian!
Cảnh đời này chỉ làm ta chướng mắt!
Niềm vui kia nhắc mãi nét điêu tàn!

Hãy cho ta một tinh cầu lạnh giá
Một vì sao cô độc cuối chân trời!
Nơi ấy ta trốn tránh ngày tháng
Những phiền muộn, đau thương với bồi hồi!

Nguồn: Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002

Ta nào có đợi, có chờ đâu
Xuân về chi để gợi thêm sầu?
- Với ta, vạn vật đều vô nghĩa
Tất cả chỉ là nỗi khổ đau!

Ai về thu trước nhặt giùm ta
Những chiếc lá vàng đã rụng xa?
Cùng đóa hoa tươi muôn cánh rã
Mang về ngăn lối xuân qua nhà!

Ai hay hồn ta mê mộng ảo
Ý thu gom lại chặn tình xuân?

Có kẻ nghèo không biết Tết
Khoác nguyên manh áo độ thu tàn!

Có trẻ thơ không biết khóc
Bỗng vang tiếng cười giòn tan!

Chao ôi! Nhớ thương! Ôi nhớ thương!
Cánh chim thu lạc cuối ngàn phương

Tư liệu tham khảo:
1. Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002
2. Tuyển tập văn học Việt Nam (tập 7), NXB Khoa học xã hội, 2004

Ôi chao! Thu đã về rồi ư?
Thu trước vừa qua mới mấy khi!
Mới đó thôi, hoa tàn rơi rụng
Nắng hồng ấp ủ dãy bàng kia

Mới đó thôi trong làn gió mát
Nến lau bừng sáng núi lau xanh
Bướm vàng lả lơi bay trong nắng
Khóm tre cao rủ bóng trước thành

Thu lại về! Giờ, biết nói gì?
Giờ đây, buồn giận khó lòng ngăn
Tìm trong những cánh hoa đang rụng
Chút sắc tàn phai giữa cuộc tình

Tìm trong nét thơ xưa cũ kỹ
Trang thơ lá úa đã phai màu
Ai dám tìm môi người góa phụ
Phai nhạt cả sắc xuân nhiệm màu

Trời ơi! Chán nản vây quanh quẩn
Hồn ta chìm giữa cõi Tang thương!

Tư liệu tham khảo:
1. Toàn tập Chế Lan Viên, NXB Văn học, 2002
2. Tuyển tập văn học Việt Nam (tập 7), NXB Khoa học xã hội, 2004