10 bí mật đầy mê hoặc về tháp đồng hồ Big Ben - Kiệt tác kiến trúc thế kỷ

Big Ben vươn lên bầu trời London với chiều cao 96.3m, một tuyệt tác Gothic lộng lẫy. Phần thân tháp (61m đầu) được ốp đá phủ gạch, trong khi chóp tháp bằng gang tạo nên sự tương phản đầy nghệ thuật. Bốn mặt đồng hồ khổng lồ (cao 55m) được bảo vệ bởi 576 tấm kính nghệ thuật, gợi nhớ những cửa sổ nhà thờ trung cổ. Nền móng đồ sộ 15x15m với lớp bê tông dày 3m chịu được trọng lượng khủng khiếp 9,553 tấn. Được hoàn thiện năm 1859, công trình này mang giá trị lịch sử vô giá - ước tính hiện đại lên tới 5 tỷ VNĐ.

Khi du khách nhìn thấy bóng dáng Big Ben uy nghi bên dòng Thames, đó là khoảnh khắc họ chính thức đặt chân đến trái tim nước Anh. Trong 157 năm qua, tiếng chuông thánh thót của Big Ben đã trở thành nhịp đập không ngừng nghỉ của London. Cứ mỗi 15 phút, những tiếng "boong" vang lên như bản giao hưởng thời gian, chỉ im lặng trong những khoảnh khắc hiếm hoi: hai năm chiến tranh thế giới thứ nhất, vài lần do thời tiết khắc nghiệt và 4 lần bảo trì. Đặc biệt, từ ngày 17/02/1924, khúc nhạc chuông này đã chính thức trở thành âm thanh biểu tượng của đài BBC.

Xuất phát từ tro tàn sau trận hỏa hoạn năm 1834, Big Ben đã vươn mình trở thành biểu tượng bất tử sau hơn 20 năm kiến tạo. Công trình này không chỉ là kiệt tác kiến trúc đơn thuần mà còn hòa quyện hoàn hảo với khung cảnh sông Thames thơ mộng. Để chinh phục toàn bộ tòa tháp, du khách phải vượt qua thử thách 334 bậc thang xoắn ốc - một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn khi nơi đây không có thang máy. Mỗi bậc thang như một chứng nhân lịch sử, dẫn lối đến những câu chuyện ẩn sâu trong lòng công trình. Tuy nhiên, cơ hội khám phá nội thất tháp là đặc ân hiếm hoi do hệ thống an ninh cực kỳ nghiêm ngặt.

Big Ben đang dần nghiêng về hướng Tây với góc 0.26 độ - một con số tưởng chừng không đáng kể nhưng đã khiến giới khoa học quan tâm. Theo tính toán, phải mất 10 thiên niên kỷ nữa tháp mới đạt độ nghiêng ấn tượng như tháp Pisa. Từ năm 2017, công trình đã trải qua đợt trùng tu lớn khi phát hiện nhiều hư hỏng nghiêm trọng: hệ thống điện lão hóa, mái thủng lỗ chỗ, và đặc biệt là độ nghiêng đã tăng lên 46cm. Những con số này không làm giảm đi vẻ uy nghi của biểu tượng London, mà ngược lại càng chứng minh sức sống bền bỉ của công trình qua bao thăng trầm lịch sử.

Big Ben được sinh ra từ ý tưởng của kiến trúc sư Charles Barry sau trận hỏa hoạn kinh hoàng năm 1834 thiêu rụi Cung điện Westminster. Chính thức khánh thành ngày 10/4/1858 nhưng phải đến 11/7/1859, khi tiếng chuông đầu tiên vang lên, công trình mới thực sự bước vào lịch sử. Ít ai biết rằng trước Big Ben còn có Great Tom - người tiền nhiệm vĩ đại. Hiện nay, chiếc đồng hồ cổ này vẫn đang hoạt động dưới sự chăm sóc của nhà thờ St. Paul, như một nhịp nối giữa quá khứ và hiện tại của nước Anh.

Mặt đồng hồ Big Ben là tuyệt tác của Augustus Pugin, với mỗi mặt rộng 7m được ghép từ 576 tấm kính trong suốt, phảng phất phong cách cửa sổ kính màu nhà thờ Anh thế kỷ 19. Kim phút bằng đồng dài 4.2m như một tác phẩm nghệ thuật chuyển động. Đặc biệt hơn, khung đồng hồ được chạm khắc tinh xảo với dòng chữ Latinh "DOMINE SALVAM FAC REGINAM NOSTRAM VICTORIAM PRIMAM" - lời nguyện cầu "Xin Chúa bảo vệ Nữ hoàng Victoria của chúng con", trở thành lời tuyên ngôn bằng vàng khắc sâu vào lịch sử.

Trong suốt hành trình hơn 160 năm, Big Ben đã trải qua những khoảnh khắc đáng nhớ: Đêm giao thừa 1962, tiếng chuông đón năm mới đến muộn 10 phút vì băng tuyết đóng dày. Tháng 8/1975 chứng kiến sự cố nghiêm trọng nhất khi bộ phận điều chỉnh phanh khí bị vỡ sau một thế kỷ hoạt động. Đến năm 2015, người ta phát hiện đồng hồ chậm 6 giây và phải điều chỉnh bằng phương pháp độc đáo: thêm bớt đồng xu vào bộ máy. Cứ 5 năm một lần, cả 4 mặt đồng hồ lại được 'tắm rửa' để duy trì vẻ đẹp nguyên vẹn.

Ít ai biết rằng 'Big Ben' thực chất là biệt danh của quả chuông khổng lồ nặng 13.7 tấn (Great Bell) bên trong tháp, chứ không phải tên chính thức của toàn bộ công trình. Năm 2012, nhân dịp lễ Kim cương của Nữ hoàng Elizabeth II, tháp chính thức được đổi tên thành Tháp Elizabeth, nhưng trong trái tim người dân Anh, nó mãi là Big Ben - biểu tượng bất diệt của nền dân chủ nghị viện. Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới từ 1987, công trình này không chỉ là chiếc đồng hồ mà còn là trái tim đập nhịp thời gian của cả nước Anh, với năm quả chuông mà tiếng ngân vang đã trở thành âm thanh quốc gia.

Big Ben không chỉ là tháp đồng hồ mà còn là trái tim đập của nước Anh, được bình chọn là biểu tượng quốc gia trong cuộc khảo sát năm 2008. Khi hoàng hôn buông xuống bên dòng Thames, bốn mặt đồng hồ tỏa sáng như viên ngọc tím, tạo nên khung cảnh ngoạn mục nhất London. Góc ngắm lý tưởng nhất là từ cầu Westminster hoặc bờ đông sông Thames, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp Gothic hòa quyện với kiến trúc nghị viện. Mỗi năm, hàng triệu du khách đổ về đây chỉ để được ngắm nhìn khoảnh khắc ánh sáng hoàng hôn phủ lên công trình kiến trúc biểu tượng này.

Năm 2012, nhân dịp lễ Kim cương của Nữ hoàng Elizabeth II, tháp đồng hồ được chính thức đổi tên thành Tháp Elizabeth, dù vậy cái tên Big Ben - vốn là biệt danh của quả chuông 13 tấn bên trong - vẫn sống mãi trong lòng người dân. Có hai giả thuyết thú vị về nguồn gốc tên gọi này: hoặc được đặt theo Sir Benjamin Hall - ủy viên công trình với biệt danh "Big Ben", hoặc theo tên nhà vô địch quyền anh Benjamin Caunt. Dù mang tên hoàng gia Elizabeth, nhưng Big Ben vẫn là cái tên gần gũi, thân thương đã đi vào lịch sử.