4 Nguyên Nhân Gây Ho Khan Sau COVID-19 Và Giải Pháp Xử Lý Hiệu Quả

Dù hầu hết triệu chứng hậu COVID sẽ tự biến mất theo thời gian, việc theo dõi sát sao vẫn rất cần thiết. Nếu tình trạng ho khan kéo dài quá 3 tuần không cải thiện dù đã áp dụng các biện pháp điều trị, bạn nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác.

Đặc biệt lưu ý khi ho kèm theo các dấu hiệu báo động như: đờm đặc màu vàng/xanh, đau họng dữ dội, sốt cao, tức ngực, khó thở hoặc SPO2 giảm - cần được thăm khám ngay lập tức.

Với trường hợp chỉ ho khan đơn thuần không kèm triệu chứng khác, tình trạng này thường sẽ tự cải thiện sau vài tuần. Bạn chỉ cần áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp và giữ tinh thần lạc quan.

Phản xạ ho thực chất là cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể, giúp đào thải tác nhân gây hại khỏi đường hô hấp. Ho khan - triệu chứng phổ biến ở 70% bệnh nhân COVID-19 - thường xuất phát từ những nguyên nhân sau:

• Tàn dư virus: Các dây thần kinh cảm giác vẫn nhạy cảm với xác virus còn sót lại, kích hoạt phản xạ ho để đào thải.
• Niêm mạc tổn thương: Hệ hô hấp trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân như khói bụi, không khí lạnh sau nhiễm bệnh.
• Cơ địa dị ứng: Người có tiền sử viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn dễ bị ho khan kéo dài.
• Trào ngược dạ dày: Căng thẳng hậu COVID có thể làm tăng acid dạ dày, gây kích ứng vùng hầu họng.
• Biến chứng hô hấp: Viêm phế quản, viêm phổi hoặc xơ phổi ở bệnh nhân từng mắc COVID nặng.
• Yếu tố tâm lý: Lo lắng thái quá làm chậm quá trình hồi phục tự nhiên của cơ thể.

Thông thường, triệu chứng ho có thể kéo dài trung bình 19 ngày, thậm chí đến vài tháng tùy cơ địa.

Ho khan hậu COVID-19 phần lớn là phản ứng tự nhiên của cơ thể và thường không cần điều trị đặc biệt. Dưới đây là những giải pháp hữu hiệu giúp bạn vượt qua giai đoạn này:

• Bổ sung chất lỏng: Duy trì 1.5-2 lít nước ấm mỗi ngày giúp làm dịu cổ họng và loãng đờm. Khi lên cơn ho, vài ngụm nước ấm sẽ giúp giảm kích ứng ngay lập tức.
• Kỹ thuật thở: Thực hành bài tập hít sâu-thở chậm 15 phút/ngày giúp phục hồi chức năng phổi. Tránh nói quá nhiều và nên ngủ ở tư thế đầu cao để đường thở thông thoáng.
• Giải pháp tự nhiên: Sử dụng hỗn hợp mật ong-gừng-quất hấp cách thủy hoặc kẹo ngậm thảo dược giúp làm dịu cổ họng hiệu quả.
• Chế độ dinh dưỡng: Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu vitamin; tránh đồ cay nóng kích ứng họng. Vệ sinh họng bằng nước muối sinh lý 3-5 lần/ngày.
• Kiểm soát trào ngược: Thăm khám nếu nghi ngờ nguyên nhân từ dạ dày để được chỉ định thuốc ức chế acid phù hợp.
• Vận động hợp lý: Duy trì tập thể dục nhẹ nhàng và giữ tinh thần thoải mái giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.
• Thuốc giảm ho: Chỉ sử dụng dextromethorphan hoặc kháng histamin khi ho quá nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt.

Đối mặt với cơn ho khan hậu COVID, bạn có thể lựa chọn nhiều giải pháp từ thiên nhiên đến y học hiện đại:

• Thảo dược tự nhiên: Mật ong, bạc hà và các bài thuốc bổ phế giúp làm dịu niêm mạc họng một cách an toàn
• Thuốc giảm ho trung ương: Codein (hiệu quả nhưng nhiều tác dụng phụ) hoặc Dextromethorphan (ít tác dụng phụ hơn) - phù hợp cho trường hợp ho khan gây mất ngủ
• Kháng histamin thế hệ cũ: Alimemazin, Diphenhydramin giúp giảm ho do dị ứng nhưng thường gây buồn ngủ
• Thuốc long đờm: Guaiphenesine, N-acetyl cystein, Ambroxol giúp làm loãng đờm, thông thoáng đường thở

Lưu ý quan trọng khi sử dụng:

• Tránh dùng cho bệnh nhân hen suyễn vì có thể gây co thắt phế quản
• Thận trọng với người có bệnh dạ dày tá tràng
• Không tự ý dùng quá 10 ngày nếu không có chỉ định của bác sĩ