6 Bài hướng dẫn xuất sắc về "Bố cục và nghệ thuật lập luận trong văn nghị luận" dành cho học sinh lớp 7
Nội dung bài viết
1. Bài phân tích mẫu "Bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận" (Phiên bản số 4)
NỀN TẢNG KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Cấu trúc bài văn nghị luận chuẩn mực:
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề có ý nghĩa xã hội (luận điểm khái quát)
- Thân bài: Triển khai nội dung chính qua các luận điểm phụ
- Kết bài: Khẳng định quan điểm, tư tưởng của tác giả
Các phương pháp lập luận kinh điển: Diễn dịch, quy nạp, nhân-quả, tương đồng...
PHÂN TÍCH MẪU: "TINH THẦN YÊU NƯỚC"
• Mở bài: Nêu luận điểm lớn về lòng yêu nước
• Thân bài:
- Yêu nước trong lịch sử (dẫn chứng cụ thể)
- Yêu nước trong hiện tại (liệt kê các tầng lớp)
• Kết bài: Lời kêu gọi phát huy tinh thần yêu nước
THỰC HÀNH PHÂN TÍCH VĂN BẢN
a) Nhận diện luận điểm:
- Tư tưởng chính: Vai trò nền tảng của học vấn cơ bản
- Minh chứng: Câu chuyện Lê-ô-na đơ Vanh-xi học vẽ trứng
b) Phân tích bố cục:
- Mở bài: Lập luận so sánh
- Thân bài: Kể chuyện minh họa
- Kết bài: Lập luận nhân-quả
2. Nghệ thuật xây dựng bố cục và phương pháp lập luận (Bài số 5)
CỐT LÕI KIẾN THỨC
Bộ khung bài văn nghị luận:
- Khởi đề: Đặt vấn đề mang tính thời sự
- Triển khai: Hệ thống luận điểm chặt chẽ, phân tầng rõ ràng
- Tổng kết: Khẳng định giá trị tư tưởng
Ngũ pháp lập luận: Nhân-quả, tổng-phân-hợp, tương đồng, diễn dịch, quy nạp
PHÂN TÍCH TÁC PHẨM MẪU
"Tinh thần yêu nước" - Hồ Chí Minh:
• Mở bài: Khẳng định truyền thống vàng
• Thân bài:
- Dòng chảy lịch sử (Bà Trưng, Bà Triệu...)
- Hiện tại sống động (Từ trẻ đến già, nam đến nữ)
• Kết bài: Lời hiệu triệu thời đại
Phương pháp lập luận:
- Chiều ngang: Kết hợp đa dạng các phương pháp
- Chiều dọc: Mạch lạc từ khái quát đến cụ thể
BÀI TẬP THỰC HÀNH
Văn bản "Học từ cội nguồn":
• Tư tưởng cốt lõi: Vững gốc mới xây ngọn cao
• Bố cục:
- Mở: Câu chuyện đời thường
- Thân: Bài học từ danh họa
- Kết: Triết lý nhân sinh
Nghệ thuật lập luận:
- Kết hợp nhân-quả và cụ thể-khái quát
- Minh họa sinh động qua câu chuyện nghệ thuật
3. Bí quyết xây dựng bố cục và nghệ thuật lập luận (Bài số 6)
NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG BỐ CỤC
Mối quan hệ hữu cơ: Bố cục và lập luận trong văn nghị luận có mối liên hệ chặt chẽ, tạo nên sức thuyết phục cho tác phẩm.
Tam đoạn luận kinh điển:
- Khởi luận: Đặt vấn đề mang tính thời sự
- Thân luận: Triển khai hệ thống luận điểm khoa học
- Kết luận: Khẳng định giá trị tư tưởng
Phương pháp lập luận: Kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp nhân-quả, tương đồng, tổng-phân-hợp.
THỰC HÀNH PHÂN TÍCH
Bài "Học từ gốc":
• Tư tưởng cốt lõi: Vững cơ bản mới thành tài
• Bố cục mẫu mực:
- Mở bài: Câu chuyện đời thường
- Thân bài: Bài học từ danh họa
- Kết bài: Triết lý sâu sắc
• Nghệ thuật lập luận:
- Kết hợp nhân-quả và cụ thể-khái quát
- Minh họa sinh động qua câu chuyện nghệ thuật
4. Nghệ thuật xây dựng bố cục và phương pháp lập luận (Bài số 1)
PHÂN TÍCH TÁC PHẨM MẪU
"Tinh thần yêu nước":
• Bố cục ba phần hoàn chỉnh:
- Mở bài: Khẳng định giá trị truyền thống
- Thân bài: Dẫn chứng xuyên suốt chiều dài lịch sử
- Kết bài: Lời hiệu triệu thời đại
• Nghệ thuật lập luận:
- Kết hợp đa dạng phương pháp
- Mạch lạc từ khái quát đến cụ thể
BÀI HỌC ÁP DỤNG
Bài "Học vẽ từ trứng":
• Tư tưởng then chốt: Thành tài phải bắt đầu từ cơ bản
• Nghệ thuật:
- Mở bài: Lối vào ấn tượng
- Thân bài: Tranh luận bằng câu chuyện nghệ thuật
- Kết bài: Triết lý nhân sinh
• Phương pháp: Kết hợp nhuần nhuyễn tổng-phân-hợp và nhân-quả
5. Nghệ thuật xây dựng bố cục và phương pháp lập luận (Bài số 2)
PHÂN TÍCH TÁC PHẨM MẪU
"Tinh thần yêu nước":
• Bố cục ba phần chuẩn mực:
- Mở bài: Khẳng định giá trị truyền thống
- Thân bài: Hệ thống dẫn chứng xuyên suốt lịch sử
- Kết bài: Lời kêu gọi thời đại
• Nghệ thuật lập luận:
- Kết hợp đa dạng phương pháp
- Mạch lạc từ khái quát đến cụ thể
THỰC HÀNH PHÂN TÍCH
Bài "Học từ cội nguồn":
• Tư tưởng cốt lõi: Vững gốc mới xây ngọn cao
• Bố cục:
- Mở bài: Đối chiếu tương phản
- Thân bài: Câu chuyện nghệ thuật đắt giá
- Kết bài: Triết lý nhân sinh sâu sắc
• Phương pháp lập luận:
- Nhân-quả: Từ luyện tập đến thành công
- Tổng-phân-hợp: Khái quát vấn đề
6. Bài soạn mẫu: Bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận (Phiên bản nâng cao)
I. Nền tảng lý thuyết
Khám phá bài 'Tinh thần yêu nước của nhân dân ta' qua lăng kính cấu trúc và nghệ thuật lập luận. Phân tích sơ đồ đa chiều để thấu hiểu cách xây dựng hệ thống luận điểm:
- Bố cục kim tự tháp: 3 phần Mở-Thân-Kết với các luận điểm được phát triển theo mạch thời gian (quá khứ - hiện tại)
- Nghệ thuật lập luận đa dạng: quan hệ nhân-quả, tổng-phân-hợp, tương đồng logic
II. Thực hành ứng dụng
Phân tích văn bản 'Học cơ bản mới có thể trở thành tài lớn' qua góc nhìn đào tạo tinh hoa:
- Tư tưởng cốt lõi: Nghệ thuật làm chủ nền tảng để vươn tới đỉnh cao
- Minh chứng sống động: Hành trình vẽ trứng của danh họa Leonardo da Vinci
- Triết lý giáo dục: Mối quan hệ biện chứng giữa thầy giỏi - trò tài
- Bố cục 3 phần hoàn chỉnh với các phương pháp lập luận: tương phản, kể chuyện minh họa, nhân-quả logic
Có thể bạn quan tâm
Top 9 Spa trị nám uy tín hàng đầu tại Quận 9, TP. HCM
Cách ngừng nhận thông báo qua email từ Facebook và chặn email không mong muốn
Top 10 tiệm làm nail đẹp và chất lượng hàng đầu tại Vĩnh Long
Các thực phẩm cần tránh trong quá trình điều trị mụn để sở hữu làn da khỏe mạnh
Xác minh tính xác thực của email, kiểm tra xem một địa chỉ email có tồn tại hay không.
