6 Bài phân tích "Mùa lá rụng trong vườn" của Ma Văn Kháng đặc sắc nhất dành cho học sinh lớp 12
Nội dung bài viết
1. Phân tích tác phẩm "Mùa lá rụng trong vườn" - Bài số 4
I. Khái quát tác phẩm
1. Tác giả Ma Văn Kháng
Nhà văn Ma Văn Kháng (1936) - người con của Hà Thành, tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội, đã vinh dự nhận Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam (1986), Giải thưởng Văn học ASEAN và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2001). Sự nghiệp sáng tác của ông trải dài qua hai thể loại chính: tiểu thuyết (Đồng bạc trắng hoa xòe, Vùng biên ải, Mùa lá rụng trong vườn...) và truyện ngắn (Ngày đẹp trời, Trăng soi sân nhỏ...).
2. Tiểu thuyết "Mùa lá rụng trong vườn"
Tác phẩm đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 1986, đánh dấu bước chuyển mình trong phong cách sáng tác: từ cảm hứng sử thi về vùng cao chuyển sang đề tài đời thường nơi đô thị. Đoạn trích trong SGK Ngữ văn 12 được trích từ chương 2 của tiểu thuyết.
II. Phân tích chi tiết
Câu 1 (trang 88): Nhân vật chị Hoài
Hiện lên với vẻ đẹp thuần hậu của người phụ nữ thôn quê: dáng người thon gọn trong tà áo lụa, nụ cười tươi tắn dưới chiếc khăn len nâu. Cái đẹp ấy tỏa ra từ tâm hồn đôn hậu, cách ứng xử tinh tế. Dù đã rời nhà chồng, chị vẫn giữ nguyên tình cảm với gia đình cũ - minh chứng cho vẻ đẹp truyền thống trước những xáo trộn xã hội.
Câu 2 (trang 88): Diễn biến tâm lý
Cảnh gặp gỡ xúc động giữa ông Bằng và chị Hoài: Ông Bằng xúc động đến nghẹn ngào, chị Hoài bối rối đến mức suýt quên cả dép. Cuộc hội ngộ này như ngọn lửa sưởi ấm những giá trị gia đình đang dần phai nhạt.
Câu 3 (trang 88): Ý nghĩa hình tượng
Khung cảnh ngày Tết và lời khấn trước bàn thờ trở thành biểu tượng sâu sắc về sự gìn giữ cội nguồn, bảo vệ các giá trị truyền thống trước dòng chảy thời đại.
2. Phân tích tác phẩm "Mùa lá rụng trong vườn" - Bài số 5
I. Tác giả và hoàn cảnh sáng tác
Ma Văn Kháng (1936) - cây đại thụ của văn học Việt Nam hiện đại, người con ưu tú của mảnh đất Hà Thành. Với những đóng góp to lớn cho nền văn học nước nhà, ông vinh dự nhận Giải thưởng Văn học ASEAN (1998) và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2001).
II. Giá trị nội dung
Tác phẩm đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 1986, là bức tranh chân thực về sự chao đảo của một gia đình nền nếp trước những biến động xã hội. Qua hình tượng gia đình ông Bằng, tác giả gửi gắm nỗi trăn trở về sự bảo tồn các giá trị truyền thống.
III. Phân tích nhân vật
1. Hình tượng chị Hoài
Hiện lên như đóa hoa đồng nội giữa phố thị: dáng người thon thả trong tà áo lụa mộc mạc, nụ cười đôn hậu dưới ánh mắt dịu dàng. Xuất hiện đúng chiều 30 Tết - khoảnh khắc thiêng liêng nhất của tình thân, chị trở thành cầu nối gắn kết những giá trị xưa cũ với hiện tại.
2. Cuộc hội ngộ xúc động
Cảnh gặp gỡ giữa ông Bằng và chị Hoài thấm đẫm nước mắt: Ông lão đứng sững như trời trồng, giọng nghẹn ngào gọi tên người con dâu cũ. Chị Hoài bất chợt quên cả dép, đôi chân vội vã như tìm về quá khứ. Đó không chỉ là cuộc đoàn viên mà còn là sự hồi sinh của những giá trị tưởng đã ngủ quên.
3. Ý nghĩa nghi lễ tất niên
Khói hương nghi ngút trước bàn thờ tổ tiên trở thành biểu tượng sâu sắc về sự gắn kết quá khứ - hiện tại. Lời khấn của ông Bằng như tiếng chuông cảnh tỉnh: "Một dân tộc không có quá khứ là dân tộc bất hạnh".
3. Khám phá "Mùa lá rụng trong vườn" - Bài phân tích số 6
I. Tác giả và bối cảnh sáng tác
Ma Văn Kháng (1936), tên thật Đinh Trọng Đoàn, là người con ưu tú của mảnh đất Kim Liên - Hà Nội. Với những cống hiến xuất sắc cho nền văn học nước nhà, ông được vinh danh bằng Giải thưởng Văn học ASEAN (1998) và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2001).
II. Giá trị tác phẩm
"Mùa lá rụng trong vườn" - kiệt tác đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 1986, khắc họa chân thực sự chao đảo của gia đình ông Bằng trước những biến động xã hội. Tác phẩm như tiếng chuông cảnh tỉnh về sự mai một của các giá trị truyền thống.
III. Phân tích chi tiết
1. Hình tượng chị Hoài
Hiện lên như đóa hoa đồng nội giữa phố thị với vẻ đẹp đôn hậu, thủy chung. Xuất hiện đúng chiều 30 Tết - thời khắc linh thiêng của sum họp, chị trở thành cầu nối gìn giữ những giá trị xưa cũ đang dần phai nhạt.
2. Cảnh đoàn viên xúc động
Cuộc gặp gỡ giữa ông Bằng và chị Hoài thấm đẫm nước mắt: Ông lão đứng sững như trời trồng, giọng nghẹn ngào; chị Hoài bất chợt quên cả dép trong phút xúc động. Đó không chỉ là cuộc hội ngộ mà còn là sự hồi sinh của tình cảm gia đình.
3. Ý nghĩa nghi lễ tất niên
Khói hương nghi ngút trước bàn thờ tổ tiên trở thành biểu tượng sâu sắc về sự gắn kết quá khứ - hiện tại, nhắc nhở bài học quý giá: "Một dân tộc không có quá khứ là dân tộc bất hạnh".
4. Hướng dẫn phân tích "Mùa lá rụng trong vườn" - Bài số 1
I. Chân dung nhà văn Ma Văn Kháng
Nhà văn Ma Văn Kháng (1936), tên thật Đinh Trọng Đoàn, là người con ưu tú của mảnh đất Hà Thành. Trong suốt sự nghiệp sáng tác, ông luôn tâm niệm: "Văn học phải khắc họa bước đi lớn của dân tộc". Quan điểm này được thể hiện rõ qua các tác phẩm tiêu biểu như "Mùa lá rụng trong vườn", "Hoa gạo đỏ", "Đồng bạc trắng hoa xòe".
II. Hành trình tác phẩm
Tác phẩm là câu chuyện cảm động về chị Hoài - người dâu trưởng quay về thăm gia đình chồng cũ vào chiều 30 Tết. Cuộc hội ngộ đầy nước mắt giữa chị và ông Bằng trở thành điểm nhấn xúc động, thể hiện sự gắn kết bền chặt của những giá trị gia đình truyền thống.
III. Phân tích nghệ thuật
1. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
Chị Hoài hiện lên với vẻ đẹp đôn hậu của người phụ nữ nông thôn: dáng người thon thả trong tà áo lụa, nụ cười ấm áp dưới ánh mắt dịu dàng. Nhân vật này trở thành biểu tượng cho những phẩm chất truyền thống trước những xáo trộn xã hội.
2. Cảnh gặp gỡ đầy xúc động
Ông Bằng "môi run run không thành tiếng", chị Hoài "quên cả dép khi chạy về phía ông". Những chi tiết nhỏ mà đắt giá này đã khắc họa thành công tình cảm gia đình thiêng liêng.
3. Khung cảnh sum họp ngày Tết
Mâm cơm tất niên với khói hương nghi ngút không chỉ là nghi lễ mà còn là sợi dây kết nối quá khứ - hiện tại, nhắc nhở về giá trị cội nguồn trong dòng chảy hiện đại.
5. Hướng dẫn phân tích "Mùa lá rụng trong vườn" - Bài số 2
Câu 1 (trang 88 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
- Hình tượng chị Hoài hiện lên qua những nét phác họa đầy ám ảnh:
• Một người phụ nữ quê mộc mạc mà sâu sắc: dáng vẻ giản dị (tuổi trạc năm mươi với đôi mắt đằm thắm, nụ cười tươi, đôi bàn chân nứt nẻ), cách nói năng ấm áp chân thành (quan tâm hỏi thăm từng người, kể chuyện mình bằng giọng điệu tự nhiên).
• Một quá khứ đáng trân trọng: từng là dâu trưởng trong gia đình, vợ liệt sĩ anh Tường - người phụ nữ đẹp cả nết lẫn người.
• Tấm lòng thủy chung son sắt: dù đã có gia đình mới vẫn giữ trọn nghĩa tình với nhà chồng cũ (thăm hỏi ân cần, thư từ với ông Bằng, mang quà quê chất đầy tình cảm).
• Bản lĩnh vượt lên số phận: gây dựng cuộc sống mới, trở thành chủ nhiệm hợp tác xã đan lát - hình ảnh người phụ nữ truyền thống mà hiện đại.
- Chị Hoài như sợi chỉ đỏ kết nối những giá trị xưa cũ trong cơn lốc xoáy của thời đại mới, nơi những toan tính vụ lợi đang dần làm phai nhạt tình cảm gia đình thiêng liêng.
Góc tham khảo: "Mùa lá rụng trong vườn" - Phiên bản đặc biệt
Chân dung văn học: Ma Văn Kháng
Kiệt tác: Mùa lá rụng trong vườn
Bức tranh xã hội thu nhỏ qua gia đình ông Bằng - nơi những giá trị truyền thống chao đảo trước cơn lốc đổi thay thời kỳ đất nước chuyển mình sang kinh tế thị trường.
Khám phá nhân vật:
Chị Hoài: Hiện thân của vẻ đẹp truyền thống - người phụ nữ nông thôn đôn hậu với "cặp mắt hai mí đằm thắm" và tấm lòng thủy chung dù đã có gia đình mới vẫn không quên nghĩa tình xưa.
Cảnh gặp gỡ xúc động: Khoảnh khắc "ông Bằng sững lại", "chị Hoài quên cả đôi dép" trong chiều 30 Tết trở thành biểu tượng đẹp về sự bền chặt của tình cảm gia đình.
Tầng văn hóa:
Lễ cúng tất niên với "khói hương nghi ngút" và dòng tâm tư tri ân tổ tiên của ông Bằng phản ánh chiều sâu văn hóa Việt - nơi quá khứ và hiện tại luôn đồng hiện trong mạch nguồn truyền thống.
Có thể bạn quan tâm
Hướng dẫn thiết lập mật khẩu phục hồi tin nhắn trên Messenger
13 Dịch vụ Digital Marketing nổi bật nhất tại TP.HCM
Top 11 Loại trà thảo mộc giảm cân hiệu quả nhất hiện nay
Top 3 cửa hàng cung cấp cầu lông chất lượng và giá hợp lý tại Bến Tre
Hướng dẫn chụp ảnh màn hình đơn giản và hiệu quả
