6 Bài phân tích xuất sắc nhất về đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" (Ngữ văn lớp 9)
Nội dung bài viết
Bài phân tích số 4: "Chị em Thúy Kiều"
I. Khái quát tác phẩm
1. Tác giả Nguyễn Du
- Đại thi hào dân tộc (1766-1820)
- Danh nhân văn hóa thế giới
2. Đoạn trích đặc sắc
- Trích phần mở đầu Truyện Kiều
- Bức chân dung song đôi Thúy Vân - Thúy Kiều
- Nghệ thuật tả người bậc thầy
II. Phân tích chi tiết
Câu 1: Bố cục nghệ thuật
- 4 câu đầu: Khái quát hai chị em
- 4 câu tiếp: Vẻ đẹp chuẩn mực của Thúy Vân
- 12 câu sau: Tài sắc vượt trội của Thúy Kiều
- 4 câu cuối: Nếp sống khuê các
Câu 2: Nghệ thuật miêu tả Thúy Vân
"Vân xem trang trọng khác vời...
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da"
Bút pháp ước lệ lấy thiên nhiên làm chuẩn mực, khắc họa vẻ đẹp:
- Khuôn mặt đầy đặn như trăng rằm
- Lông mày thanh tú tựa ngài
- Nụ cười tươi như hoa nở
- Giọng nói trong trẻo ngọc ngà
- Mái tóc mềm mượt hơn mây
- Làn da trắng ngần hơn tuyết
→ Dự báo số phận an nhiên
Câu 3: Nét độc đáo khi tả Thúy Kiều
"Kiều càng sắc sảo mặn mà...
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh"
- Thủ pháp đòn bẩy: Vân trước làm nền Kiều sau
- Điểm nhấn đôi mắt "làn thu thủy" và nét mày "nét xuân sơn"
- Vẻ đẹp khiến thiên nhiên phải ghen tị
- Dự cảm số phận truân chuyên
Câu 4: Tài năng xuất chúng
"Cầm kỳ thi họa" đủ đầy
- Đặc biệt tài đàn "Bạc mệnh"
- Tâm hồn đa cảm đa sầu
- Hội tụ cả "sắc - tài - tình"
Câu 5-6: Dụng ý nghệ thuật
- Tỉ lệ 4/12 câu cho thấy trọng tâm
- Vân: nhan sắc thuần túy
- Kiều: sắc - tài - mệnh triền miên
- Tiền đề cho bi kịch cuộc đời
2. Phân tích nghệ thuật "Chị em Thúy Kiều" (Bài số 5)
Câu 1: Nghệ thuật kết cấu đoạn thơ
Bố cục 4 phần hài hòa:
- 4 câu mở: Tổng quan hai chị em
- 4 câu tiếp: Vẻ đẹp chuẩn mực của Thúy Vân
- 12 câu sau: Tài sắc kiệt xuất Thúy Kiều
- 4 câu kết: Nếp sống khuê phòng
→ Nghệ thuật "dựng nền tả điểm": Vân làm nền để Kiều tỏa sáng
Câu 2: Bút pháp tả người của Nguyễn Du
"Nguyễn Du không tả người mà tả cái thần thái, vẻ đẹp vượt lên trên mọi khuôn mẫu ước lệ"
- GS. Lã Nhâm Thìn
Đặc sắc nghệ thuật:
- Ước lệ mà sống động
- Thiên nhiên làm thước đo vẻ đẹp
- Mỗi nét vẽ đều dự báo số phận
- Vân: "Mây thua tuyết nhường" → Đời bình lặng
- Kiều: "Hoa ghen liễu hờn" → Số phận trắc trở
Câu 3: So sánh với nguyên tác Kim Vân Kiều truyện
- Thanh Tâm Tài Nhân: Tả thực, liệt kê chi tiết
- Nguyễn Du: Cách điệu hóa, thăng hoa thành nghệ thuật
- Sáng tạo trình tự miêu tả: Vân trước → Kiều sau
Câu 4: Tư tưởng nhân văn
Đáp án C: Trân trọng vẻ đẹp con người
→ Ngợi ca vẻ đẹp toàn diện từ ngoại hình đến tâm hồn
3. Khám phá tầng nghĩa "Chị em Thúy Kiều" (Bài số 6)
Khám phá nghệ thuật miêu tả nhân vật trong "Chị em Thúy Kiều"
1. Vị trí và bố cục đoạn trích
- Mở đầu phần "Gặp gỡ và đính ước"
- 4 phần rõ rệt:
• 4 câu đầu: Tổng quan hai chị em
• 4 câu tiếp: Chân dung Thúy Vân
• 12 câu sau: Tài sắc Thúy Kiều
• 4 câu cuối: Cuộc sống khuê các
2. Nghệ thuật đặc sắc
- Bút pháp ước lệ: Lấy thiên nhiên làm chuẩn mực
- Nghệ thuật đòn bẩy: Vân làm nền để Kiều tỏa sáng
- Tả để gợi: Không miêu tả trực tiếp mà khơi gợi trí tưởng tượng
3. Phân tích chi tiết
a. Chân dung Thúy Vân
"Vân xem trang trọng khác vời...
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da"
- Vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang
- Thiên nhiên "thua, nhường" → Số phận bình yên
b. Chân dung Thúy Kiều
"Kiều càng sắc sảo mặn mà...
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh"
- Đôi mắt "làn thu thủy" - cửa sổ tâm hồn
- Tài năng toàn vẹn: Cầm - kỳ - thi - họa
- Thiên nhiên "ghen, hờn" → Dự báo số phận truân chuyên
4. Giá trị nhân văn
- Ngợi ca vẻ đẹp con người toàn diện
- Dự cảm sâu sắc về thân phận "hồng nhan bạc mệnh"
- Thể hiện tấm lòng trân trọng, đồng cảm của Nguyễn Du
4. Phân tích sâu đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" (Bài số 1)
Bố cục nghệ thuật
- 4 câu đầu: Giới thiệu tổng quan
- 4 câu tiếp: Chân dung Thúy Vân
- 12 câu sau: Tài sắc Thúy Kiều
- 4 câu cuối: Cuộc sống khuê các
Nghệ thuật miêu tả
Thúy Vân:
"Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang...
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da"
- Vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang
- Thiên nhiên "thua, nhường" → Số phận an nhiên
Thúy Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà...
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh"
- Đôi mắt "làn thu thủy" thăm thẳm tâm hồn
- Tài năng toàn diện: Cầm - Kỳ - Thi - Họa
- Thiên nhiên "ghen, hờn" → Dự báo số phận truân chuyên
Nghệ thuật đặc sắc
- Bút pháp ước lệ tượng trưng
- Thủ pháp đòn bẩy: Vân làm nền cho Kiều
- Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh
Bài học nhân sinh
- Triết lý "hồng nhan bạc mệnh"
- Giá trị nhân văn sâu sắc
- Sự đồng cảm với thân phận người phụ nữ
5. Khám phá nghệ thuật tả người trong "Chị em Thúy Kiều" (Bài số 2)
Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật
1. Kết cấu đoạn trích
- 4 câu đầu: Giới thiệu tổng quan
- 4 câu tiếp: Chân dung Thúy Vân
- 12 câu sau: Tài sắc Thúy Kiều
- 4 câu cuối: Cuộc sống khuê các
→ Nghệ thuật "dựng nền tả điểm" tinh tế
2. Nghệ thuật tả người đặc sắc
Thúy Vân:
"Vân xem trang trọng khác vời...
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da"
- Vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang
- Thiên nhiên "thua, nhường" → Số phận bình yên
Thúy Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà...
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh"
- Đôi mắt "làn thu thủy" thăm thẳm tâm hồn
- Tài năng toàn diện: Cầm - Kỳ - Thi - Họa
- Thiên nhiên "ghen, hờn" → Dự báo số phận truân chuyên
3. Giá trị nhân văn sâu sắc
- Ngợi ca vẻ đẹp toàn diện con người
- Dự cảm thân phận "tài hoa bạc mệnh"
- Thể hiện tấm lòng trân trọng, đồng cảm của Nguyễn Du
4. Nghệ thuật đặc trưng
- Bút pháp ước lệ tượng trưng
- Thủ pháp đòn bẩy tương phản
- Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh
6. Khám phá tầng nghĩa sâu "Chị em Thúy Kiều" (Bài số 3)
Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật trong "Chị em Thúy Kiều"
1. Kết cấu nghệ thuật
- 4 câu đầu: Giới thiệu tổng quan
- 4 câu tiếp: Chân dung Thúy Vân
- 12 câu sau: Tài sắc Thúy Kiều
- 4 câu cuối: Cuộc sống khuê các
→ Thủ pháp đòn bẩy tinh tế: Vân làm nền cho Kiều tỏa sáng
2. Nghệ thuật tả người
Thúy Vân:
"Vân xem trang trọng khác vời...
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da"
- Vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang
- Thiên nhiên "thua, nhường" → Số phận bình yên
Thúy Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà...
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh"
- Đôi mắt "làn thu thủy" thăm thẳm tâm hồn
- Tài năng toàn diện: Cầm - Kỳ - Thi - Họa
- Thiên nhiên "ghen, hờn" → Dự báo số phận truân chuyên
3. Giá trị nhân văn
- Triết lý "hồng nhan bạc mệnh"
- Ngợi ca vẻ đẹp toàn diện: sắc - tài - tâm
- Dự cảm sâu sắc về thân phận con người
4. Bài học ứng dụng
- Cảm thụ ngôn ngữ thơ tinh tế
- Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật
- Liên hệ với quan niệm số phận trong văn học trung đại
Có thể bạn quan tâm
Hướng dẫn chi tiết cách tạo biểu đồ cột chồng trong Excel
Khám phá những quán ăn ngon và đa dạng tại Emart Gò Vấp, nơi mang đến những món ăn, thức uống đầy hương vị và hấp dẫn.
Khám phá công thức làm món nui xào thịt bằm vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng, là sự lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng đầy đủ năng lượng của cả gia đình.
Khám phá ý nghĩa của từ 'Hint'
Hướng dẫn cách tạo biểu đồ tròn trong Excel
