6 Bài soạn ấn tượng nhất "Mùa phơi sân trước" (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo)

* Tinh hoa nội dung: Khắc họa dòng hồi ức tuổi thơ qua những kỷ niệm đong đầy cảm xúc.

* Khám phá văn bản:

Câu 1 (trang 89): Những hình ảnh, ngôn từ nào bộc lộ rõ nhất nỗi niềm hoài cổ của tác giả về "mùa phơi sân trước"?

"Bước chân không mỏi, nhưng tâm hồn mỏi mòn theo những giàn phơi chập chờn...

Hơi thở đứt quãng, bàn tay với theo.

... lòng chợt nhớ bâng quơ."

Đó là nỗi nhớ da diết về tuổi thơ, tình yêu quê hương thấm đẫm từng câu chữ.

Câu 2 (trang 89): Phân tích chất thơ trong văn bản.

- Ngôn từ giàu nhạc tính

- Chất trữ tình lan tỏa, nâng đỡ mạch cảm xúc và tạo nên vẻ đẹp văn chương.

Câu 3 (trang 89): Nhận diện cá tính sáng tạo của tác giả thể hiện qua văn bản.

- Một tâm hồn tinh tế, đa cảm với những hoài niệm tuổi thơ được chắt lọc qua ngòi bút tài hoa.

Câu 4 (trang 89): Xác định tư tưởng chủ đạo và căn cứ nhận định.

Chủ đề xoay quanh ký ức quê hương qua các chi tiết: "con đường đất, tháng Chạp, giàn phơi, nắng vàng" - những mảnh ghép không thể phai mờ trong ký ức.

Câu 5 (trang 89): Đặc trưng nghệ thuật của thể loại tản văn trong văn bản.

- Văn xuôi ngắn giàu chất thơ, kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố trữ tình, tự sự

- Lối viết phóng khoáng nhưng tinh tế, khắc họa đời sống qua những khoảnh khắc chắt lọc đầy ám ảnh.

Câu 1 (trang 89):

Những hình ảnh ngôn từ nào khắc họa rõ nét nhất nỗi nhớ quê da diết của tác giả về "mùa phơi sân trước"?

"Những trái chuối phơi nắng vàng ươm có thể ăn dài đến tháng Giêng, vị ngọt thấm cùng tách trà nóng, hay khi hòa quyện với khóm, me... ngâm trong nước đá thành thức uống tuyệt vời."

"Nước miếng cứ thế trào ra khi bước từng bước trên con đường về nhà ngoại."

"Tâm hồn như tan chảy trước những món ăn dân dã mà quyến rũ khắp sân quê."

Đó là tình yêu thiết tha với hương vị quê nhà, là nỗi xúc động trước cuộc sống bình dị của người dân quê.

Câu 2 (trang 89):

Chất thơ trong văn bản được thể hiện qua:

- Dòng hồi ức đầy cảm xúc của nhân vật

- Bức tranh thiên nhiên sống động: con đường quê, tháng Chạp, giàn phơi...

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhịp điệu du dương

- Giọng văn tâm tình, thủ thỉ như lời trò chuyện

Câu 3 (trang 89):

Cái "tôi" tác giả hiện lên qua:

- Cách xưng hô thân mật "mình"

- Những rung động tinh tế trước cảnh vật

- Nỗi niềm trắc ẩn với phận người nghèo khó

- Sự chân thành, giản dị trong từng câu chữ

Câu 4 (trang 89):

Chủ đề xoay quanh:

- Ký ức đẹp về quê hương Nam Bộ

- Tình yêu với những giá trị bình dị

- Triết lý nhân sinh qua góc nhìn đời thường

Câu 5 (trang 89):

Đặc trưng tản văn:

- Văn phong ngắn gọn mà sâu lắng

- Kết hợp nhuần nhuyễn tự sự và trữ tình

- Ngôn ngữ giản dị mà tinh tế

- Cái tôi nhà văn hiện diện rõ nét

I. Hành trình sáng tạo của Nguyễn Ngọc Tư

- Sinh năm 1976 tại vùng đất Cà Mau đầy nắng gió

- Văn phong đặc trưng: Giản dị mà sâu lắng, mộc mạc mà đầy ám ảnh, được độc giả trìu mến gọi là "cô Tư của đồng bằng"

- Các tác phẩm tiêu biểu: Đổi thay, Ngọn đèn không tắt, Biển người mênh mông, Giao thừa - những bức tranh đời sống Nam Bộ đầy xúc động

II. Khám phá tác phẩm Mùa phơi sân trước

• Thể loại: Tản văn - những ghi chép đời thường đầy chất thơ

• Xuất xứ: Trích từ tập "Bánh trái mùa xưa" (2015) - bữa tiệc ký ức Nam Bộ

• Nghệ thuật kể chuyện: Ngôi thứ nhất chân thành, giọng điệu như thủ thỉ tâm tình

• Tinh thần tác phẩm: Dòng hồi ức về những giàn phơi cuối năm - nơi lưu giữ hồn quê qua từng món ăn dân dã

• Bố cục:

1. Ký ức sống động về "mùa phơi sân trước"

2. Triết lý nhân sinh ẩn sau những giàn phơi

• Giá trị cốt lõi:

- Tình yêu tha thiết với văn hóa ẩm thực Nam Bộ

- Nỗi niềm hoài cổ về tuổi thơ nghèo mà ấm áp

- Ngôn ngữ tinh tế: Mỗi câu chữ như thấm đẫm nắng miền Tây

III. Phân tích tinh túy tác phẩm

• Bức tranh ký ức:

- Con đường về nhà ngoại: Hành trình khám phá thế giới ẩm thực dân dã

- Những giàn phơi: Bảo tàng sống động của đời sống nông thôn

- Nghệ thuật liệt kê: Tái hiện sống động văn hóa phơi đồ độc đáo

• Thông điệp sâu sắc:

- Bài học về sự bằng lòng: "Người ta có đâu có nghĩa là mình phải có"

- Vẻ đẹp của sự giản dị: Hạnh phúc từ những điều nhỏ bé

- Sức mạnh của ký ức: Những kỷ niệm tuổi thơ trở thành hành trang tâm hồn

IV. Những vấn đề trọng tâm

1. Hình ảnh đặc sắc: Chuối phơi nắng, mắm tép dầm nắng... - những "tác phẩm nghệ thuật" ẩm thực dân gian

2. Chất thơ: Giọng văn như dòng sông êm đềm chảy trôi ký ức

3. Cái tôi nghệ sĩ: Nhà văn - người lưu giữ hồn quê qua từng trang viết

4. Thông điệp: Trân trọng giá trị văn hóa truyền thống

5. Đặc trưng tản văn: Sự kết hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư - Người kể chuyện đồng bằng

• Hành trình sáng tạo:

- Sinh năm 1976 tại vùng đất Cà Mau đầy nắng gió

- Khởi nghiệp văn chương từ truyện ngắn "Đổi thay" in trên báo địa phương

- Được vinh danh là một trong mười gương mặt trẻ tiêu biểu năm 2000

• Phong cách nghệ thuật:

- Ngôn ngữ mộc mạc đậm chất Nam Bộ

- Cái nhìn đầy trắc ẩn với phận người nhỏ bé

- Các tác phẩm tiêu biểu: Ngọn đèn không tắt, Cánh đồng bất tận, Giao thừa - những bức tranh đời sống đầy ám ảnh

Khám phá tác phẩm Mùa phơi sân trước

• Xuất xứ: Trích từ tập "Bánh trái mùa xưa" (2015) - bữa tiệc ký ức Nam Bộ

• Đặc điểm nghệ thuật:

- Thể loại: Tản văn - những ghi chép đời thường đầy chất thơ

- Giọng điệu: Tự sự kết hợp biểu cảm, như lời tâm tình thủ thỉ

- Ngôn ngữ: Giản dị mà tinh tế, đậm chất Nam Bộ

• Giá trị cốt lõi:

- Tình yêu tha thiết với văn hóa ẩm thực dân dã

- Nỗi niềm hoài cổ về tuổi thơ nghèo mà ấm áp

- Triết lý nhân sinh sâu sắc ẩn sau những giàn phơi

Phân tích tác phẩm

1. Những hình ảnh đặc sắc:

• "Nước miếng mình ứa ra" - sức gợi cảm giác chân thực
• "Tâm hồn mệt nhoài" - trạng thái xúc động mãnh liệt
• "Bỗng nghe nhẹ nhõm" - khoảnh khắc giác ngộ

2. Chất trữ tình:

• Dòng hồi ức đầy cảm xúc
• Bức tranh thiên nhiên sống động
• Giọng văn tâm tình, thủ thỉ

3. Cái "tôi" tác giả:

• Tinh tế trong cảm nhận
• Nhạy cảm với cái đẹp đời thường
• Giàu lòng trắc ẩn

4. Chủ đề: Ký ức tuổi thơ về "mùa phơi sân trước" - nơi lưu giữ hồn quê

5. Đặc trưng tản văn:

• Văn phong ngắn gọn mà sâu lắng
• Kết hợp nhuần nhuyễn tự sự và trữ tình
• Ngôn ngữ giản dị mà tinh tế

* Khám phá văn bản:

Tinh thần tác phẩm: Dòng hồi tưởng về tháng Chạp quê hương với những giàn phơi đầy ắp kỷ niệm.

Câu 1 (trang 89): Những hình ảnh nào khắc họa rõ nhất nỗi nhớ quê của tác giả?

- "Mật ngọt thấm vào từng thớ chuối, hòa quyện cùng vị trà nóng"

- "Dòng nước miếng cứ thế trào ra trên con đường về nhà ngoại"

- "Tâm hồn như tan chảy trước những món ăn dân dã"

→ Tình yêu quê hương tha thiết qua những kỷ niệm ẩm thực đậm đà.

Câu 2 (trang 89): Chất thơ trong văn bản

- Dòng cảm xúc chân thành, mãnh liệt

- Bức tranh quê hương sống động qua từng chi tiết

- Giọng văn như lời tâm tình thủ thỉ

Câu 3 (trang 89): Cái "tôi" tác giả

- Một tâm hồn tinh tế, đa cảm

- Trái tim tràn đầy yêu thương với quá khứ

- Ngòi bút chân thực và sâu lắng

Câu 4 (trang 89): Chủ đề tác phẩm

- Hành trình trở về với ký ức tuổi thơ

- Triết lý về giá trị của những điều giản dị

- Tình yêu quê hương đong đầy

Câu 5 (trang 89): Đặc trưng tản văn

- Sự kết hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình

- Ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế

- Cái tôi nghệ sĩ hiện diện rõ nét

KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Câu 1: Những hình ảnh nào bật lên nỗi nhớ quê da diết?

- Con đường tuổi thơ đạp xe về nhà ngoại

- Khoảnh khắc "bâng quơ nhớ" mỗi độ tháng Chạp

- Cảm giác "nhẹ nhõm" khi ngắm chiếc đò sang sông

→ Tình yêu quê hương thấm đẫm trong từng kỷ niệm

Câu 2: Chất thơ trong tác phẩm

- Dòng hồi tưởng đầy xúc cảm

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhịp điệu

- Giọng văn như lời tâm tình thủ thỉ

Câu 3: Cái "tôi" nghệ sĩ

- Một tâm hồn nhạy cảm với vẻ đẹp đời thường

- Trái tim biết trân trọng từng kỷ niệm nhỏ

- Góc nhìn sâu sắc về thân phận con người

Câu 4: Tư tưởng chủ đạo

- Hành trình trở về với ký ức tuổi thơ

- Triết lý về giá trị của những điều giản dị

- Tình yêu quê hương đong đầy

Câu 5: Nét đặc trưng của tản văn

- Sự kết hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình

- Ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế

- Cái tôi nghệ sĩ hiện diện rõ nét