7 bài phân tích xuất sắc nhất về tình tri kỷ trong thơ "Bạn đến chơi nhà"

Khi Nguyễn Khuyến rũ áo từ quan về với thú điền viên, chỉ những người bạn chân tình mới tìm đến thăm hỏi. Mối giao tình ấy càng đáng quý hơn khi hai người cách xa lâu ngày. Cách xưng hô mộc mạc "bác - tôi" như những lão nông chất phác đã bộc lộ tình cảm chân thành. Qua nghệ thuật nói đùa tinh tế, nhà thơ đã khéo léo thể hiện tấm lòng mình.

"Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa."

Mở đầu bài thơ là tình huống trớ trêu: không người hầu, chợ lại xa, biết lấy gì tiếp đãi bạn hiền? Câu thơ như lời phân trần nhẹ nhàng mà sâu sắc. Nhưng đằng sau đó là cả một nghệ thuật dẫn dắt tài tình để chuẩn bị cho những câu thơ hóm hỉnh tiếp theo.

"Ao sâu nước cả, khôn chài cá,

Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà."

Thường thì có thể đãi bạn bằng cá ao, gà vườn - món quà quê mộc mạc nhưng ấm tình. Nhưng với hai cụ già, cảnh "ao sâu vườn rộng" trở thành trở ngại khó vượt. Đến đây, người đọc bắt đầu nhận ra mạch trào lộng khéo léo của tác giả.

"Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa."

Nếu không có thịt cá, thì rau quả vườn nhà cũng là món ngon lành. Nhưng oái oăm thay, tất cả đều đang độ "lỡ cỡ" - cải chưa thành cây, cà mới nhú nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp mới điểm hoa. Nghệ thuật dùng từ tài tình khiến những câu thơ trào lộng càng thêm duyên dáng.

"Đầu trò tiếp khách, trầu không có,"

Đến miếng trầu đầu câu chuyện cũng không có, thật là cùng cực! Nhưng chính điều này lại tạo nên nút thắt hoàn hảo cho màn đối thoại hài hước.

"Bác đến chơi đây, ta với ta!"

Đằng sau những câu thơ dí dỏm là triết lý sâu sắc về tình bạn. Hai chữ "ta" cuối bài hòa quyện làm một, thể hiện sự đồng điệu tâm hồn giữa những bậc chính nhân quân tử. Họ gặp nhau ở nhân cách thanh cao và nỗi niềm thời thế.

Bài thơ là kiệt tác về tình bạn chân chính, được thể hiện qua ngòi bút tài hoa độc đáo của Nguyễn Khuyến. Qua đó, chúng ta càng thêm trân quý những tình bạn chân thành trong cuộc đời.

Tình mẫu tử dịu dàng, phụ tử mạnh mẽ, huynh đệ thân thiết, nhưng có lẽ thiêng liêng và bền vững nhất vẫn là tình bạn chân chính. Nguyễn Khuyến đã khắc họa xuất sắc điều này qua thi phẩm "Bạn đến chơi nhà".

Nguyễn Khuyến (1835-1909), thuở nhỏ tên Thắng, xuất thân từ làng Và, Yên Đổ, Hà Nam. Từ thuở hàn vi vượt khó, ông đã tỏ rõ tài năng khi đỗ đầu cả ba kỳ thi Hương, Hội, Đình, xứng danh Tam Nguyên Yên Đổ. Sau mười năm làm quan, trước cảnh nước mất nhà tan, ông lui về ẩn dật nơi quê nhà.

"Bạn đến chơi nhà" là viên ngọc quý trong kho tàng thơ Nôm Đường luật, ghi lại khoảnh khắc xúc động khi người bạn tri kỷ tìm về thăm ông nơi thôn dã. Mỗi câu thơ như tỏa ra ánh sáng của tình bạn chân thành, vượt lên mọi giá trị vật chất tầm thường.

Mở đầu bài thơ là tiếng reo vui đón bạn. Cái nghèo vật chất nơi thôn quê bỗng trở thành chất xúc tác cho tình bạn thêm sâu sắc. Một loạt hình ảnh hóm hỉnh: trẻ đi vắng, chợ xa xôi, ao sâu khó bắt cá... tất cả đều thiếu vắng, ngay cả miếng trầu tiếp khách cũng không có. Nhưng chính trong sự thiếu thốn ấy, tình bạn lại càng tỏa sáng.

Ba chữ "ta với ta" cuối bài như điểm son của tác phẩm, hoàn toàn khác biệt với nỗi cô đơn trong "Qua Đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan. Ở đây là sự hòa quyện hai tâm hồn tri kỷ, vượt lên trên mọi nghi lễ xã giao. Bài thơ không chỉ là lời bộc bạch chân tình mà còn là triết lý nhân sinh sâu sắc: Tình bạn chân chính không cần vật chất làm phương tiện.

Nguyễn Khuyến - bậc thầy thơ Nôm cuối thế kỷ XVIII, đầu XIX, đã để lại cho đời nhiều kiệt tác văn chương. "Bạn đến chơi nhà" là bài thơ đặc sắc thể hiện tình bạn chân thành vượt lên mọi giá trị vật chất.

Bài thơ mở đầu bằng tiếng reo mừng khi người bạn lâu ngày ghé thăm. Nhưng oái oăm thay, nhà thơ chẳng có gì tiếp đãi: trẻ đi vắng, chợ xa xôi, ao sâu khó bắt cá, vườn rộng khó bắt gà. Ngay cả rau quả vườn nhà cũng đang độ "lỡ cỡ": cải chưa ra cây, cà mới nhú nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp mới điểm hoa. Miếng trầu đầu câu chuyện cũng không có.

Nhưng đằng sau những lời phân trần hóm hỉnh ấy là triết lý sâu xa: "Bác đến chơi đây, ta với ta". Hai chữ "ta" cuối bài hòa quyện làm một, thể hiện sự đồng điệu tâm hồn giữa những người bạn chân chính. Khác hẳn với nỗi cô đơn "ta với ta" trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, ở đây là sự gắn kết thiêng liêng của tình tri kỷ.

Nguyễn Khuyến đã sử dụng ngôn ngữ giản dị mà tinh tế, nhịp thơ nhẹ nhàng như lời tâm tình. Nghệ thuật trào lộng đặc sắc khiến bài thơ vừa sâu sắc vừa hóm hỉnh. Đây chính là kiệt tác ca ngợi tình bạn vượt lên trên mọi giá trị vật chất tầm thường.

Trong kho tàng văn học dân gian, tình bạn luôn được ngợi ca như mối quan hệ thiêng liêng. Nguyễn Khuyến - vị quan từ chức về ẩn dật, đã gửi gắm nỗi niềm cô đơn và niềm vui bất ngờ khi gặp lại bạn cũ qua những vần thơ đầy cảm xúc.

"Đã bấy lâu nay, bác tới nhà" - câu thơ mở đầu như tiếng reo vui pha chút ngỡ ngàng. Sau những ngày dài "núi láng giềng, chim bầu bạn", giờ đây có người tri kỷ đến chia sẻ, quả là niềm hạnh phúc khôn tả.

Những câu thơ tiếp theo là chuỗi lời phân trần hóm hỉnh: trẻ đi vắng, chợ xa xôi, ao sâu khó bắt cá, vườn rộng khó đuổi gà. Ngay cả rau quả vườn nhà cũng đang độ "lỡ cỡ": cải chưa ra cây, cà mới nhú nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp mới điểm hoa. Miếng trầu tiếp khách cũng không có. Nhưng đằng sau lời thanh minh ấy là nụ cười đùa vui và tấm lòng chân thành.

"Bác đến chơi đây, ta với ta" - câu kết bài như một tuyên ngôn về tình bạn chân chính. Hai chữ "ta" hòa quyện làm một, thể hiện sự đồng điệu tâm hồn. Khác với nỗi cô đơn "ta với ta" trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, ở đây là sự gắn kết thiêng liêng giữa những người bạn tri âm.

Nguyễn Khuyến đã khéo léo sử dụng nghệ thuật trào lộng tinh tế, ngôn ngữ giản dị mà sâu sắc. Bài thơ không chỉ là lời bộc bạch chân tình mà còn là triết lý nhân sinh: Tình bạn đích thực không cần vật chất làm phương tiện.

Tình bạn giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê được xem như viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân tộc. Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' là bản tình ca về mối giao tình vượt lên mọi giá trị vật chất tầm thường:

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
...
Bác đến chơi đây, ta với ta.

Qua những vần thơ giản dị, Nguyễn Khuyến đã khắc họa chân thực triết lý nhân sinh: tình bạn chân chính không cần mâm cao cỗ đầy. Cái 'không có' về vật chất càng tôn lên cái 'có' vô giá về tinh thần. Hai tiếng 'ta với ta' cuối bài như tiếng lòng đồng vọng, khẳng định sự đồng điệu giữa hai tâm hồn tri kỷ.

Những vần thơ khóc bạn như 'Rượu ngon không có bạn hiền...' càng khắc sâu giá trị của tình bạn chân thành. Nguyễn Khuyến đã nâng tình bằng hữu lên tầm triết lý sống, trở thành bài học quý giá về cách đối nhân xử thế cho hậu thế.

Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' của Nguyễn Khuyến là bản hòa ca về tình bằng hữu chân thành, nơi sự hóm hỉnh gặp gỡ chiều sâu triết lý. Qua cách nói đùa về sự thiếu thốn vật chất, nhà thơ khéo léo bày tỏ quan niệm: tình bạn chân chính vượt lên trên mọi giá trị vật chất tầm thường.

Nguyễn Khuyến đã dùng nghệ thuật liệt kê tài tình những cái 'không có' để làm nổi bật cái 'có' duy nhất và quý giá nhất: 'Bác đến chơi đây, ta với ta'. Hai chữ 'ta' cuối bài như sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối hai tâm hồn tri kỷ trong sự đồng điệu hoàn toàn.

Bài thơ không chỉ là lời ca ngợi tình bạn mà còn là tuyên ngôn về lối sống thanh cao của bậc nho sĩ. Nguyễn Khuyến đã nâng tình bằng hữu lên tầm triết lý nhân sinh, trở thành bài học quý giá về cách đối nhân xử thế cho muôn đời sau.

Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' của Nguyễn Khuyến là viên ngọc quý trong kho tàng thi ca Việt Nam, phản chiếu vẻ đẹp tâm hồn thanh cao của bậc nho sĩ. Qua những vần thơ giản dị mà sâu lắng, tác giả đã khắc họa tình bạn tri kỷ vượt lên mọi giá trị vật chất tầm thường.

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
...
Bác đến chơi đây, ta với ta.

Những cái 'không có' về vật chất được liệt kê một cách hóm hỉnh chỉ để làm nổi bật cái 'có' duy nhất và quý giá nhất - tình bạn chân thành. Hai tiếng 'ta với ta' cuối bài như tiếng lòng đồng vọng, khẳng định sự đồng điệu hoàn toàn giữa hai tâm hồn tri âm.

Bài thơ không chỉ là lời ca ngợi tình bạn mà còn là tuyên ngôn về nhân cách sống: coi trọng tình nghĩa hơn vật chất, đề cao sự thanh bạch và tinh thần bất khuất trước thời cuộc. Nguyễn Khuyến đã nâng tình bằng hữu lên tầm triết lý nhân sinh, để lại bài học quý giá về cách đối nhân xử thế cho hậu thế.