Khám phá 8 Lễ hội độc đáo mang đậm giá trị văn hóa tại Bình Thuận

Lễ hội đua thuyền sông Cà Ty được tổ chức vào mùng hai Tết Nguyên Đán, là một sự kiện văn hóa đặc sắc của thành phố Phan Thiết, diễn ra hằng năm vào dịp Tết. Lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của người dân miền biển, bắt nguồn từ tục lệ cúng tế của các vạn chài. Theo tín ngưỡng dân gian, thuyền nào dẫn đầu trong các cuộc đua được tin là mang lại may mắn cho ngư dân trong năm mới.

Lễ hội thu hút gần 300 vận động viên đến từ 13 phường, xã trên địa bàn Phan Thiết, tham gia thi đấu hai nội dung chính: đua thuyền và đua thúng. Đua thuyền có ba cự ly 500m, 300m và đua thuyền quay vòng 1.200m. Đua thúng bao gồm bơi thúng (đơn, đôi) và quấy thúng 500m. Tất cả các vận động viên tham gia đều là ngư dân từ các phường như Mũi Né, Phú Hài, Phú Trinh, Bình Hưng, Đức Thắng, Đức Nghĩa, Lạc Đạo, Đức Long và Phú Tài.

Lễ hội đua thuyền này không chỉ là dịp để các ngư dân thể hiện sức mạnh và rèn luyện thể chất, mà còn là cơ hội để thu hút khách du lịch và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của vùng biển Phan Thiết.

Lễ hội Nghinh Ông Quan Thánh Đế Quân là một lễ hội đặc sắc của cộng đồng người Hoa tại Phan Thiết, mang đậm nét tín ngưỡng và phong tục truyền thống, với ước nguyện quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống an lành và hạnh phúc. Lễ hội này được tổ chức mỗi hai năm vào các năm chẵn và đã tồn tại từ hàng trăm năm qua. Các nghi lễ diễn ra chủ yếu tại Chùa Ông (Quan Đế Miếu) ở phường Đức Nghĩa, thành phố Phan Thiết, nơi thờ Quan Công.

Lễ hội gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Mỗi năm, lễ hội thu hút hơn 1.000 người từ các vùng lân cận tham gia, nơi bạn có thể chiêm ngưỡng các màn trình diễn nghệ thuật đặc sắc như múa rồng, múa lân, bát tiên, bát cửu và các điệu múa dân gian. Ngoài ra, du khách còn được thưởng thức các món ăn đặc trưng của ẩm thực Trung Hoa.

Lễ hội này không chỉ là dịp để cầu nguyện quốc thái dân an mà còn là một biểu tượng văn hóa đặc trưng của ngư dân Phan Thiết, với mong muốn bảo vệ sự bình an trong những chuyến đi biển và có một mùa cá bội thu.

Lễ hội tiết Thanh Minh, hay còn gọi là Duồng, là một lễ hội truyền thống của người dân xã Chí Công, huyện Tuy Phong. Được tổ chức vào đầu tháng 4 âm lịch hàng năm, lễ hội này không chỉ là dịp để cầu an mà còn là thời điểm để tưởng nhớ công ơn của tổ tiên đã khai phá và xây dựng miền đất này. Đối với bà con ngư dân xứ Duồng, lễ hội có một ý nghĩa sâu sắc, là dịp để báo hiếu và đền đáp công lao của các bậc tiền nhân. Đồng thời, lễ hội cũng là cơ hội để người dân cầu mong mưa thuận gió hòa, các chuyến đi biển gặp may mắn, mùa biển bội thu, và đời sống ngư dân thịnh vượng.

Xã Chí Công, trước đây được gọi là Duồng, từng được nhắc đến trong Đại Nam nhất thống chí. Lễ hội tại miếu Hùng Vương, nằm ở đầu làng chài, thu hút sự tham gia của người dân địa phương. Họ dâng lễ và cầu nguyện cho một mùa biển bội thu. Chương trình hát tuồng được trình diễn tại miếu, qua hai chiếc loa nối với ngoài sân, với những làn điệu như Nói lối thường, Nói lối ai, Ngâm tương tư, luôn hấp dẫn người nghe.

Trong ba ngày lễ hội, các tàu, thuyền và thúng của ngư dân đều được neo đậu. Đây là dịp để mọi người trong làng tụ họp, trao đổi công việc, thăm hỏi nhau, và chuẩn bị cho các chuyến ra khơi sau ba ngày nghỉ lễ. Các nghi lễ truyền thống như Khai Kinh, Thỉnh Sanh, Cúng tế Thần Hoàng, và các lễ cúng đặc sắc khác được thực hiện, mang lại cơ hội để du khách hiểu hơn về văn hóa truyền thống và thưởng thức các món ăn độc đáo.

Lễ hội Ẩm thực Đường Phố Mũi Né diễn ra từ 6 đến 7 lần mỗi năm, do các nhóm doanh nhân sáng lập với mục đích quảng bá du lịch và văn hóa ẩm thực Mũi Né. Lễ hội được tổ chức tại các khu resort ven biển, từ Coco Beach Resort đến Blue Ocean Resort, tạo nên không gian ẩm thực và giải trí sôi động. Tại đây, bạn sẽ được thưởng thức vô vàn món ăn ngon, hòa mình vào không khí náo nhiệt và thưởng thức những tiết mục âm nhạc độc đáo.

Điểm nhấn của lễ hội là 20 gian hàng ẩm thực cùng những chương trình giải trí đặc sắc như múa lân, múa lửa, nhảy hip hop, nhạc DJ,… khiến không khí trở nên càng thêm sôi động. Đặc biệt, lễ hội cũng thu hút sự tham gia của các nghệ sĩ, làm cho không gian thêm phần thú vị.

Đây là lễ hội hấp dẫn, vui nhộn và đầy cảm hứng do cộng đồng doanh nhân quốc tế ở Hàm Tiến – Mũi Né tổ chức, đặc biệt vào các dịp lễ lớn. Mui Ne Street Food Festival đã trở thành một điểm đến không thể bỏ qua, tạo ấn tượng mạnh mẽ với du khách khi đến thăm Mũi Né – Phan Thiết.

Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức từ ngày 14 đến 16 tháng 6 âm lịch hàng năm, là một lễ hội đặc sắc của ngư dân và những người gắn bó với biển. Đây là dịp để tạ ơn biển cả, cầu nguyện thần Nam Hải ban cho một vụ mùa bội thu, đồng thời cũng là thời gian để vui chơi và trao nhau những lời chúc tốt đẹp. Khi tham gia lễ hội, bạn sẽ được hòa mình vào không khí náo nhiệt với các trò chơi dân gian như lắc thúng, đua thuyền, bơi lội và bóng chuyền bãi biển.

Lễ hội Cầu Ngư bắt đầu với nghi thức Nghinh Thần, khi hàng chục chiếc thuyền xuất phát từ cổng vạn, mang theo kiệu và lễ vật ra khơi để tôn thờ thần Nam Hải. Đoàn thuyền cũng diễn xướng cảnh đánh bắt, tạo nên không khí trang trọng nhưng cũng không kém phần sống động.

Phần hội của lễ hội sôi động với những cuộc thi đấu thể thao truyền thống như đua thuyền, lắc thúng, bơi lội, và bóng chuyền. Ngoài ra, tiết mục hát tuồng đặc sắc của vùng biển miền Trung cũng là điểm nhấn nổi bật, diễn ra tại sân khấu ngay trong chính điện thờ Nam Hải. Lễ hội không chỉ kéo dài 3 ngày mà các buổi biểu diễn hát tuồng có thể kéo dài cả tuần, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của người dân. Đây cũng là dịp để tri ân các bậc tiền hiền và trao đổi nghề nghiệp giữa các ngư dân.

Lễ hội Cầu Ngư là dịp để người dân làng Phước Lộc thể hiện lòng tôn kính đối với thần Nam Hải, đồng thời cũng là dịp thư giãn, vui chơi sau những ngày lao động vất vả trên biển. Niềm tin về một vụ mùa bội thu và may mắn trong những chuyến ra khơi là động lực để mọi người chuẩn bị cho những ngày tiếp theo.

Lễ hội Trung thu là một sự kiện quen thuộc của mọi gia đình, nhưng Lễ hội Trung thu Phan Thiết lại mang một đặc trưng riêng khi được ghi nhận là lễ hội rước đèn lớn nhất Việt Nam. Mỗi năm, lễ hội diễn ra trong không khí sôi động, thu hút hàng nghìn du khách và người dân địa phương tham gia. Lễ hội được tổ chức vào hai đêm 14 và 15 tháng 8 âm lịch, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các ban ngành Phan Thiết.

Lễ hội quy tụ 21 đơn vị tham gia, bao gồm 18 phường xã và 3 trường học, với gần 2.500 học sinh từ các cấp Tiểu học và Trung học cơ sở tham gia rước đèn. Mỗi phường, xã sẽ chế tạo một lồng đèn lớn mang đặc trưng riêng, như hình ảnh quê hương, thủy hải sản, thanh long, hay các di tích lịch sử-văn hóa, nhằm giới thiệu những nét đẹp của Bình Thuận đến du khách. Đặc biệt, sau mỗi chiếc lồng đèn lớn là 80 chiếc lồng đèn nhỏ của các em học sinh, tạo nên một không gian đầy sắc màu và sinh động.

Lễ hội Trung thu Phan Thiết không chỉ là sân chơi tuyệt vời cho các em thiếu nhi mà còn là dịp để tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của địa phương. Tham gia lễ hội, bạn sẽ được thưởng thức những màn biểu diễn rực rỡ với các loại lồng đèn đẹp mắt và những tiết mục nghệ thuật đặc sắc như múa lân, ca múa nhạc, và múa rối. Ngoài ra, còn có các gian hàng ẩm thực với những món ăn truyền thống hấp dẫn, mang đến một trải nghiệm Trung thu khó quên.

Lễ hội Katê, hay còn gọi là Tết Katê của người Chăm, là một lễ hội đặc sắc được tổ chức hàng năm vào ngày 1 tháng 7 theo lịch Chăm, thường rơi vào cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10 dương lịch. Lễ hội này kéo dài ba ngày, bao gồm nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ truyền thống của người Chăm. Katê là lễ hội dân gian quan trọng nhất của cộng đồng người Chăm theo đạo Balamôn tại Bình Thuận, mang ý nghĩa tưởng nhớ các vị thần, cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống bình an. Lễ hội bắt đầu từ các đền, tháp và kết thúc với những hoạt động đón Tết ấm cúng tại gia đình, là dịp để người Chăm từ khắp nơi về đoàn tụ cùng gia đình, bạn bè, và dòng họ.

Lễ hội Katê không chỉ phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân mà còn trở thành một sự kiện thu hút đông đảo du khách và là cơ hội để người dân địa phương tham gia vào các hoạt động sôi nổi. Phần hội của lễ hội rất đặc sắc, với những cuộc thi trang trí lễ vật, làm bánh gừng, giã gạo, và các trò chơi như đội nước vượt chướng ngại vật, mang đậm nét văn hóa Chăm.

Lễ hội Katê là dịp để thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh và tổ tiên, đồng thời cầu mong cho một năm mới với mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây cũng là nơi củng cố tinh thần đoàn kết trong cộng đồng, nâng cao ý thức về cội nguồn và những giá trị đạo đức, nhân văn, giúp các thế hệ gắn kết chặt chẽ với nhau trong tình yêu thương, hòa hợp.

Lễ hội Bình Thuận Dinh Thầy Thím sẽ diễn ra trong ba ngày, từ 28 đến 30 tháng 10 năm 2023 (tức ngày 14 đến 16 tháng 9 âm lịch) tại Dinh Thầy Thím, xã Tân Tiến, thị xã La Gi. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của vợ chồng Thầy Thím, những người đã có đóng góp to lớn cho mảnh đất Tam Tân. Lễ hội cũng là cơ hội để người dân gửi gắm những lời cầu mong về sự bình an và may mắn cho mọi người.

Phần Lễ bao gồm các nghi thức truyền thống như: Lễ nghinh thần, rước sắc phong, lễ nhập điện an vị, dâng cỗ bánh cúng Thầy Thím, cúng ngọ chay, thí thực phát lộc, lễ thỉnh sanh, giỗ tiền hiền, và nghi thức chánh lễ. Phần Hội của lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động mang đậm dấu ấn văn hóa của người dân miền biển như: thi đấu cờ tướng, khai mạc triển lãm mô hình sự tích Thầy Thím, biểu diễn múa lân - sư - rồng. Ngoài ra, còn có các trò chơi dân gian thú vị như: kéo co, chim hót mở rộng, làm bánh, thu hoạch thanh long, bịt mắt bắt vịt, đập niêu, khiêng thúng ra khơi, đánh cá, và đan lưới mở rộng.

Lễ hội Dinh Thầy Thím không chỉ là một lễ hội truyền thống của người dân địa phương mà còn là di sản văn hóa chung của nhiều tỉnh thành miền Nam. Đây là không gian gắn kết cộng đồng, củng cố tình đoàn kết, tương thân tương ái, đồng thời nâng cao ý thức về cội nguồn dân tộc và các giá trị đạo đức, nhân cách sống. Lễ hội còn là nơi thể hiện tinh thần hòa hợp, gắn kết các thành viên trong cộng đồng, xây dựng một lối sống cao đẹp, bền vững và tình làng nghĩa xóm thêm phần thắt chặt.