Top 10 Bài thơ hay viết về Bác Hồ

Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre xanh ngát
Ôi! Hàng tre xanh ngời của Việt Nam
Bão táp mưa sa vẫn đứng thẳng hàng.

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng đỏ thắm
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…

Bác nằm trong giấc ngủ thanh bình
Giữa vầng trăng sáng dịu dàng hiền hậu
Dù biết trời xanh còn mãi mãi
Mà sao lòng tôi vẫn nhói đau.

Mai về miền Nam nước mắt tuôn trào
Muốn làm chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm hoa thơm lan tỏa đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu nơi này…

Lời bình

Trong những ngày tháng chín năm 1969, bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương như tiếng lòng của đồng bào miền Nam, thể hiện niềm thương kính và niềm tin Bác mãi bất tử trong trái tim nhân dân.

Ghi lại cảm xúc trong chuyến viếng thăm một con người vĩ đại, bài thơ dệt nên từ cảm xúc thiêng liêng, kính trọng và biết ơn, xen lẫn nỗi xót xa sâu sắc.

“Trăng vào cửa sổ đòi thơ”
Bác vừa chợp mắt, xin chờ trăng ơi!

Chúng ta hãy bước nhẹ chân, nhẹ hơn nữa
Trăng ơi, xin hãy yên lặng cúi đầu…
Trọn cuộc đời Bác có lúc nào được yên giấc?
Nay Bác ngủ, chúng ta canh giấc ngủ này.

Hỡi ai đó, đừng rời khỏi đội hình
Đi lặng lẽ theo hàng hai từng bước
Đừng khóc to, hãy nhẹ nhàng từng bước chân
Vì Bác Hồ vừa mới chợp mắt.

Bác nằm đó, trong bộ ka-ki giản dị
Chưa kịp thay áo đã ngả lưng nằm
Nếu đoán không sai, Bác vừa thăm một xóm thợ
Xem nơi ăn chốn nghỉ cho mọi người…
Nhưng không, vì trên má Bác còn in dấu vết yêu thương
Vết hôn của những đứa trẻ lớp học đầu làng
Được Bác ghé thăm, ôm ấp trìu mến…

Hỡi ai đó, cắn chặt môi cố gắng
Đừng để tiếng nấc vang động không gian.
Bác Hồ đang chợp mắt, hãy yên lặng
Trước giường Bác, ta lặng lẽ nhìn mái tóc bạc
Vầng trán Bác vẫn sáng dịu dàng dưới ánh trăng,
Râu Bác thưa bạc như kể câu chuyện đời,
Ta mong làm con nhỏ vuốt nhẹ chòm râu bạc ấy,
Từng sợi bạc dãi dầu mưa nắng, gió sương.
Đôi dép lốp như kể chuyện Người quên mình,
Dành trọn cả cuộc đời cho dân tộc.
Tên Bác Hồ in đậm trong trang sử oai hùng.
Ta đứng im lặng trước giấc ngủ thanh bình của Người.
Chúng ta nhẹ nhàng bước chân, nhẹ hơn nữa,
Trăng ơi, xin cúi đầu và yên lặng…
Trọn đời Bác chưa từng được ngủ yên,
Nay Bác ngủ, chúng ta canh giữ giấc ngủ đó.

Hỡi ai đó, đừng gục đầu buồn rầu
Bác dặn ta: nhớ Bác, hãy luôn vươn mình mạnh mẽ
Giường Bác nằm soi sáng giữa ánh trăng thanh
Chiếc giường ấy suốt đời ta không thể quên…
Cạnh Bác, đồng chí ơi, có phải là chiếc quạt Bác vẫn dùng?
Chiếc quạt quê nhà vẫn nằm bên Người.
Giai điệu dân ca ngọt ngào Bác thuộc nằm lòng,
Bên gối Bác vẫn ấm lời quê hương thân thiết.
Ánh hào quang sông núi hội tụ trên Người,
Bác chan hòa như biển rộng mênh mông,
Hồn dân tộc kết tinh tinh thần thời đại…

Hỡi ai đó, như trẻ thơ khóc thương mãi
Hãy lau khô nước mắt, đừng để lệ tràn rơi
Bác không muốn ta chìm trong biển lệ đau thương
Trước khi ngủ, Bác dặn dò yêu thương
Vầng trán Bác in giấc mơ tuyệt đẹp!
Hãy đọc trong đôi mắt khép lại: nụ cười,
Bác Hồ nằm đó, tay không buông xuôi
Đặt trước ngực như khi Người đi dạo mát.
Ôi, ta nhờ đôi tay Bác vỗ nhịp cho cả dân tộc hát kết đoàn.
Ngày mai, khi miền Nam giải phóng
Cả nước vang tiếng hát, thiếu bàn tay Bác vỗ…
Ta đứng im lặng trước giấc ngủ bình yên của Người.
Chúng ta nhẹ nhàng bước chân, nhẹ hơn nữa,
Trăng ơi, xin cúi đầu và yên lặng…
Trọn đời Bác chưa từng được ngủ yên,
Nay Bác ngủ, chúng ta canh giữ giấc ngủ đó.

Hỡi ai đó, từ Cà Mau về đến đủ
Ngừng bước bên cạnh bạn bè xa cách
Hỏi có ai giàu hơn Bác Hồ ta không?
Người chợp mắt, cả năm châu vây quanh
Trên giường Bác, không cần thắp nến
Trăng sao đã ôm ấp quanh Người
Bác yêu trăng như yêu người thân
Trong thơ Bác, trăng và hoa luôn là bạn.
Giao thừa đến, tiếng Bác ngân vang
Chúc đồng bào chiến sĩ, ấm áp khắp nơi
Giọng nói Bác làm sáng bừng không gian
Nghìn thế hệ mai sau sẽ mãi ấp ủ…

Hỡi ai đó, xiết chặt đội hình thêm nữa
Người vẫy ta kia, môi Bác mỉm cười
Bác giữa Ba Đình rực rỡ ánh nắng
Trong tim óc ta, Người vẫn sống mãi
Bác dù ngủ, kẻ thù đừng mong hy vọng
Ánh sáng Hồ Chí Minh luôn soi đường
Bác thức tỉnh ta: giữ gìn kiếp người
Ta thức tỉnh, nguyện mãi bên Người
Xin Bác ngủ yên giữa dòng đời lưu luyến
Cùng Mác Lênin, giấc ngủ ngàn đời.
Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi…

Lời bình

Bài thơ "Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi" của nhà thơ Hải Như mở đầu bằng câu thơ “Trăng vào cửa sổ đòi thơ” từ bài “Tin thắng trận” của Bác (1948). Dù Bác đã ra đi vĩnh viễn, nhà thơ vẫn tưởng như Bác vừa chợp mắt tạm nghỉ, trăng cũng chờ đợi bên cửa sổ.

Trong những ngày đau thương tháng 9 năm 1969, khi Bác ra đi theo tổ tiên vĩ đại Mác - Lênin, nhiều bài thơ xuất hiện như tiếng lòng của nhân dân Việt Nam đối với Người. Trong đó, bài thơ của Hải Như ghi dấu ấn sâu sắc với tình cảm và sự kính trọng của những chiến sỹ Cảnh vệ trong lễ tang thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vui thay một sớm tháng Năm
Đường về Việt Bắc, thăm Bác Hồ kính yêu
Suối xanh mượt, ngô nương bát ngát
Bốn bề gió lồng lộng thủ đô non sông...

Bác gọi con bên bàn làm việc
Bác ngồi, Bác viết trong nhà sàn giản dị
Con bồ câu trắng ngây thơ
Đi tìm thóc quanh bồ công văn tĩnh lặng.

Lát sau, chim nhé, chim ăn
Bác Hồ còn bận khách văn đến nhà

Bàn tay con nắm chặt bàn tay Cha
Bàn tay Bác ấm vào lòng sâu sắc.

Bác ngồi đó, mênh mông rộng lớn
Trời xanh biển rộng, ruộng đồng non nước
Bác Hồ, người cha của chúng con
Hồn muôn hồn hòa quyện một lòng
Cho con ôm hôn má Bác thân thương
Cho con hôn mái đầu bạc phơ
Hôn chòm râu mát lành bình yên!

Ôi tên gọi kính yêu: Hồ Chí Minh!
Trong lòng anh du kích sáng ngời
Nửa đêm bôn tập diệt đồn địch
Vững vàng tay người chiến sĩ nông thôn
Bắt sỏi đá thành sắn, thành gạo
Anh thợ, má anh vàng thuốc pháo
Cánh tay anh đầy sẹo lửa gang
Ôi những em nhỏ đốt đuốc đến trường
Và các chị dân công suốt đêm vận tải!
Các anh chị, các em ơi, đúng phải
Mỗi khi lòng ta rung động xao xuyến
Môi ta thầm gọi Bác: Hồ Chí Minh!
Trong mỗi thắng lợi, mỗi mùa vui
Đôi mắt Bác hiện lên nụ cười rạng rỡ
Ta lớn lên, bay cao, bay xa
Trên con đường dài, đôi cánh nâng ta đi...

Bác Hồ đó, là niềm yên bình trong ta
Ôi người cha với đôi mắt mẹ hiền!
Giọng Bác, không phải tiếng sấm sét
Mà thấm sâu, ấm vào lòng nguyện ước
Con nghe Bác như nghe tiếng non nước
Âm vang ngày xưa và vọng đến mai sau...

Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị
Màu quê hương bền bỉ đậm đà
Ta bên Người, Người sáng ngời trong ta
Ta lớn lên cùng Người một chút nhỏ...
Bác ung dung châm lửa hút thuốc
Trán rộng mênh mang, thanh thản một vùng trời.
Không gì vui hơn ánh mắt Bác cười
Quên tuổi già, tươi trẻ mãi đôi mươi!
Người rực rỡ như mặt trời cách mạng
Đế quốc là loài dơi hoảng loạn
Đêm tàn bay vụt dưới chân Người.

Hồ Chí Minh
Người hiện diện khắp mọi nơi

Hồn biển lớn đón từng lời thủ thỉ
Lắng nghe từng câu, từng ý chưa nói
Người là Cha, là Bác, là Anh
Quả tim lớn hòa trăm dòng máu nhỏ
Người ngồi đó với cây bút đỏ
Vạch lối đi từng bước, từng giờ...

Không gì vinh dự hơn được chiến đấu dưới cờ
Đảng chói sáng Hồ Chí Minh vĩ đại!
Con nhớ từng lời dạy của Người:
Kháng chiến gian nan, kháng chiến lâu dài
Bác bảo đi là đi
Bác bảo thắng là thắng
Việt Nam có Bác Hồ
Thế giới có Xta-lin
Việt Nam phải tự do
Thế giới phải hòa bình!
Chúng con chiến đấu, hy sinh
Tấm lòng son sắt, kiên định lời thề.

Bắt tay Bác, tiễn chân ra về
Nhớ mãi buổi sáng mùa hè chiến khu...

(5-1951)

Lời bình:

Bài thơ này do nhà thơ Tố Hữu sáng tác tại Chiến khu Việt Bắc năm 1951, khi ông được gặp Bác Hồ trong công tác tuyên truyền. Bài thơ mở đầu với cảnh sắc tươi đẹp, hùng vĩ của núi rừng Việt Bắc, hình ảnh Bác hiện lên trong ngôi nhà sàn giản dị, nơi mà thiên nhiên hòa quyện với quê hương cách mạng. Tố Hữu thể hiện sâu sắc hình tượng Bác – người cha, người mẹ, người thầy, với đôi mắt chan chứa tình thương và sức mạnh tinh thần lớn lao nâng đỡ con đường cách mạng của dân tộc. Bài thơ là bản tình ca ngợi ca phẩm chất đạo đức, sự giản dị, cần kiệm liêm chính và tấm lòng yêu nước sâu sắc của Bác Hồ – người sống mãi trong lòng mỗi người con đất Việt, khích lệ chúng ta tiếp bước xây dựng quê hương như ước nguyện của Người.

6-9-1969

Suốt những ngày qua, lòng đau xót tiễn đưa

Đời tràn nước mắt, trời cũng rơi mưa...

Chiều nay con vội trở về thăm Bác

Ướt lạnh vườn cau, những gốc dừa lặng im!

Con lặng lẽ theo con đường sỏi quen

Đứng bên thang gác, nhìn lên lặng ngắm

Chuông ơi, chuông nhỏ, còn ngân vang chăng?

Phòng yên tĩnh, rèm buông, đèn đã tắt!

Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đẹp rực rỡ, trời xanh ngời

Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội lớn

Rước Bác về thăm, nhìn Bác nở nụ cười!

Trái bưởi kia ngọt vàng cho ai

Hương thơm hoa nhài dành tặng ai đây!

Còn đâu bóng Bác từng ngày tháng sớm

Quanh mặt hồ in bóng mây trắng bay...

Ôi, giá như lòng được thảnh thơi

Năm canh bớt nặng nỗi thương đời

Bác ơi, tim Bác rộng lớn mênh mông

Ôm cả non sông, mọi kiếp người.

Bác không buồn đâu, Bác chỉ đau

Nỗi đau dân tộc, nỗi nhớ năm châu

Chỉ lo muôn mối như lòng mẹ

Cho hôm nay và cho mai sau...

Bác sống như trời đất của ta

Yêu từng ngọn lúa, từng cành hoa

Tự do cho đời người nô lệ

Sữa cho em thơ, lụa tặng người già

Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha

Bác lắng nghe bước chân trên tiền tuyến

Lắng từng tin mừng tiếng súng xa.

Bác vui như ánh bình minh rạng rỡ

Vui mầm non, trái chín trên cành

Vui tiếng ca hòa cùng bốn biển

Nâng niu tất cả chỉ quên mình.

Bác để lại tình thương cho chúng con

Một đời thanh bạch, chẳng ham vàng son

Mỏng manh áo vải, hồn muôn trượng

Hơn cả tượng đồng, vượt những lối mòn.

Ôi Bác Hồ ơi, những xế chiều

Nghìn thu nhớ Bác biết bao nhiêu?

Ra đi, Bác dặn: "Còn non nước..."

Nghĩa nặng lòng không dám khóc nhiều

Bác đã lên đường theo tổ tiên

Mác - Lênin, thế giới Người hiền

Ánh hào quang rực đỏ sông núi

Dẫn chúng con cùng nhau tiến bước!

Nhớ đôi dép cũ nặng công ơn

Yêu Bác, lòng ta thêm trong sáng

Xin nguyện cùng Người vươn xa mãi

Vững vàng như dải Trường Sơn ngút ngàn.

Lời bình:

Bài thơ "Bác ơi!" của Tố Hữu được sáng tác trong những ngày tang lễ của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Không chỉ là nỗi đau mất mát vô bờ, bài thơ còn tôn vinh tâm hồn sáng ngời của vị cha già dân tộc. Tình thương, nỗi lo lắng của Bác không chỉ lan rộng khắp năm châu mà còn trải dài trong thời gian, cho hôm nay và mai sau. Tố Hữu đã trân trọng ca ngợi những trăn trở sâu sắc, vĩ đại của Bác - một tình yêu và sự quan tâm rộng lớn như lòng mẹ, bao la như máu thịt gắn bó thiêng liêng.

Mỗi lần tranh đấu gian khó,
Chúng con được Bác Hồ đến thăm.
Chúng con dưới vực sai lầm,
Đang vươn lên, Bác cầm tay nâng,
Lời Cha dịu dàng thấm sâu,
Như ngọt ngào len vào lòng,
Con ngồi trước Bác mênh mông,
Tội lỗi nhiều, chưa dám nhìn Cha già.
Bác cười hiền, nước da đỏ,
Trán rộng tóc bạc nhiều hơn.
Bác lo từng việc giang sơn,
Lo áo cơm đồng bào từng ngày;
Nghĩ từ khẩu súng, con dao,
Đến cả chúng con trong lòng Bác.
Con từng lầm lỗi tâm hồn,
Người tuy trong Đảng, hồn còn xa.
Mỗi người lỗi, nỗi xót xa,
Bốn trăm lỗi, nặng nề bao la.
Trên tóc Bác sương phủ đầy,
Chắc sợi bạc vì chúng con.
– Hối hận thêm, lòng bồn chồn,
Nhưng lời Bác dạy vững bền:
“Thoát bùn, nở đoá hoa sen,
Bùn tanh mà vẫn lọc nên hương trời”.
Mắt Cha luôn sáng ngời
Dẫn dắt con vượt bóng tối.

Hôm nay ngày mười chín tháng năm,
Lòng con vui như trăm tiếng cười.
Lỗi lầm đã vơi đi rồi,
Hồn như hoa nở dưới trời Chí Minh.
Ngày sinh nhật Bác quang vinh,
Là ngày sinh nhật hồn xanh muôn người.

19-5-1953

Lời bình:

Bài thơ "Thơ Dâng Bác Hồ" của Xuân Diệu được sáng tác nhân ngày sinh nhật Bác. Tác phẩm ghi lại kỷ niệm sâu sắc khi Bác đến thăm và động viên như người Cha hiền dịu, như người mẹ thấm đẫm tình yêu thương vào lòng. Dù con người còn sai sót, Bác vẫn cười hiền, không trách mà còn dạy bảo: “Thoát bùn, nở đoá hoa sen, bùn tanh mà vẫn lọc nên hương trời”.

Đêm nay bên bến Ô Lâu

Cháu ngồi nhớ mãi chòm râu Bác Hồ

Nhớ dáng Bác giữa màu cờ

Má hồng hào, tóc bạc phơ bạc đầu

Mắt hiền sáng tựa sao trời

Bác nhìn đến tận mảnh đất Cà Mau

Nhớ trăng sáng trải ngời

Trung thu Bác gửi lời thân thương

Nhớ quê cháu đã tan hoang

Lụt tràn, Bác gởi thóc vàng chia cho

Nhớ nhà cháu hóa tro tàn

Bác đưa bộ đội đến quần cùng lo

Bác ơi, nhớ mấy cho cùng

Bên ngoài xa, Bác có thấu lòng cháu?

Đêm đêm cháu bâng khuâng

Giở ảnh Bác cất giữ thầm lặng lâu

Nhìn mắt sáng, nhìn chòm râu

Nhìn vầng trán rộng, mái đầu bạc phơ

Càng nhìn càng ngẩn ngơ

Ôm hôn ảnh Bác như ngỡ Bác hôn

Bác ơi, dù cách núi non

Hình Bác vẫn vẹn nguyên trong lòng cháu

Giặc kia muốn chia sơn hà

Miền Nam vẫn hướng về Bác Hồ

Hướng về sắc đỏ lá cờ

Ngày Nam Bắc sẽ nên bờ liền nhau

Đêm nằm cháu những chiêm bao

Ngày vui thống nhất, Bác vào miền Nam

Cổng chào dựng đầy đường quan

Bác về đình làng đứng trên cao

Bác cười thân mật biết bao

Bác dặn đồng bào tỉ mỉ từng câu

Ung dung Bác vuốt chòm râu

Bác xoa đầu cháu, Bác cười âu yếm

Đêm nay trăng lại sáng rồi

Trung thu nhớ Bác, cháu ngồi trông mong

Xa xa nghe tiếng trống vang

Nghe nhi đồng nhảy múa, hò reo rộn ràng

Bác chắc cũng nhớ cháu nghèo

Miền Nam đau khổ, trông ra khát khao.

Thanh Hải

8-1956

Lời bình

Bài thơ "Cháu nhớ Bác Hồ" là tâm tình tha thiết của một thiếu niên hướng về miền Bắc và Bác Hồ trong thời kỳ đất nước chia cắt (1954-1975). Qua thể thơ lục bát mượt mà, chân thật, Thanh Hải đã khắc họa sâu sắc tình cảm ngây thơ, trong sáng của thiếu nhi cả nước dành cho Bác. Từng hình ảnh: chòm râu, má hồng, mái tóc bạc, ánh mắt hiền hòa đều gợi lên một Bác Hồ thân thương, gần gũi, luôn quan tâm chăm sóc thế hệ măng non như một người Cha giàu lòng yêu thương.

Nhà em treo ảnh Bác Hồ

Bên trên phấp phới lá cờ đỏ

Ngày ngày Bác mỉm cười hiền hậu

Ngắm chúng cháu vui chơi đùa nghịch trong nhà

Bên sân có vài chú gà

Quả na chín mọng ngoài vườn xanh ngát

Em nghe như Bác vẫn dặn dò

“Cháu ơi, đừng chơi bời xa vời

Hãy trồng rau, quét nhà, chăm gà

Thấy máy bay Mỹ, mau chạy vào hầm!”

Bác lo cho muôn việc cuộc đời

Ngày ngày Bác vẫn mỉm cười cùng em…

Lời bình

Bài thơ là tiếng lòng chân thật của một đứa trẻ thơ ngây, thể hiện tình yêu thương và lòng kính trọng đối với Bác Hồ. Qua ánh mắt hồn nhiên, ta cảm nhận được sự gắn bó sâu sắc giữa Bác và thế hệ trẻ, đồng thời thấy được nhân cách vĩ đại của Người qua cái nhìn giản dị mà đầy ấm áp của trẻ thơ.

Đêm khuya anh đội viên thức giấc,
Thấy trời đã khuya mà Bác vẫn ngồi đó.
Ánh mắt Bác trầm tư bên bếp lửa,
Mưa lâm thâm rơi trên mái tranh xơ xác.

Anh nhìn Bác, lòng thương dâng trào,
Người Cha tóc bạc đốt lửa cho cháu.
Bác nhẹ nhàng đi dém từng chiếc chăn,
Sợ cháu giật mình nên nhón chân khẽ khàng.

Anh mơ màng như trong giấc mộng đẹp,
Bóng Bác cao rộng ấm hơn lửa hồng.
Lòng thổn thức, anh thầm hỏi nhỏ:
– Bác ơi, sao Bác chưa ngủ vậy?
– Bác có lạnh không, để con đắp chăn?

– Hãy ngủ ngon, ngày mai đi đánh giặc!
Vâng lời, anh nhắm mắt nhưng lòng lo lắng.
Bác thức, lòng anh chẳng yên ổn,
Lo Bác mệt vì đêm vẫn ngồi trông.

Chiến dịch còn dài, đường núi hiểm trở,
Đêm nay Bác không ngủ lấy sức đâu mà đi?
Đêm thứ ba thức giấc, anh bàng hoàng,
Thấy Bác ngồi lặng, chòm râu im phăng phắc.

Anh năn nỉ: – Bác ơi, hãy ngủ đi!
Trời sắp sáng rồi, mời Bác nghỉ ngơi!
– Hãy ngủ ngon, ngày mai lên đường.
Bác thức thì mặc Bác, lòng Bác chẳng yên.

Bác thương đoàn dân công ngủ ngoài rừng,
Rải lá làm chiếu, manh áo che thân.
Mưa lâm thâm rơi làm sao khỏi ướt?
Thương nhiều, Bác nóng lòng mong trời sáng.

Anh nhìn Bác, Bác nhìn lửa đỏ,
Lòng anh vui sướng, thức cùng Bác đến sáng.
Đêm nay Bác ngồi đó, không ngủ,
Vì một lẽ giản đơn: Bác là Hồ Chí Minh.

Lời bình: Minh Huệ với bài thơ này đã tạo nên một tác phẩm bất hủ, sử dụng âm điệu dân ca Nghệ Tĩnh ca ngợi tình thương bao la của Bác Hồ. Không gian huyền thoại và thực tại giao hòa, hình ảnh Bác hiện lên như một ông tiên giữa đêm khuya lạnh giá, thấm đượm tình người và sự lo lắng cho từng chiến sĩ. Ngôn từ giản dị, lắng đọng hòa quyện tạo nên vẻ đẹp trữ tình sâu sắc, bộc lộ mối quan hệ thân thương giữa Bác và chiến sĩ, như cha con, bác cháu, lan tỏa sức mạnh tinh thần vượt thời gian.

Quê hương đẹp biết bao nhưng Bác phải ra đi,
Tôi xin làm sóng dưới tàu tiễn biệt Người.
Khi bờ xa khuất dần làng xóm, hàng tre,
Bốn phương chẳng còn bóng dáng quê nhà thân thương.

Đêm đầu xa nước, ai nỡ chợp mắt?
Sóng gợn dưới tàu không phải sóng quê nhà.
Trời từ đây không còn xanh màu xứ sở,
Xa tổ quốc mới thấu nỗi đau sâu sắc.

Chúng ta ngủ trong những giấc mơ hẹp hòi,
Giấc mơ con đè nát tuổi đời ngây thơ.
Hạnh phúc ẩn chứa trong tà áo thân thương,
Mái nhà yên bình rợp bóng xuống tâm hồn.

Trăm giấc mơ không chống nổi đêm dài dày,
Ta mặc cho mưa tuôn và gió thổi qua.
Lòng ta trở thành con rối nhỏ bé,
Cho cuộc đời giật dây không ngừng nghỉ.

Quanh hồ Gươm không còn ai nhớ chuyện vua Lê,
Lòng ta phủ đầy rêu phong ký ức xưa.
Chẳng thể hiểu hết tấm lòng người lãnh tụ,
Người tìm lối đi cho dân tộc vươn lên.

Hiểu sao được “Người đi tìm hình của Nước”,
Không chỉ là bài thơ khắc sâu trong đá.
Một góc quê hương thân quen một đời,
Hay hình bóng vô hình xa xôi sương khói.

Hình đất nước lúc còn lúc mất,
Sắc vàng nghìn năm hòa sắc đỏ tương lai.
Bước đi của toàn dân tộc kiên cường,
Vin hoa cho hai mươi lăm triệu con tim.

Có nhớ không, gió lạnh mùa đông Ba Lê?
Viên gạch hồng Bác chống chọi băng giá.
Và trong sương mù Luân Đôn mờ ảo,
Giọt mồ hôi Người rơi giữa đêm khuya.

Cuộc đời trôi dạt trên sóng bể bao la,
Người tìm khắp nơi bóng cờ tự do.
Những đất nước nô lệ và miền đất tự do,
Những con đường cách mạng mở lối đi.

Đêm mơ về nước, ngày nhìn hình đất mẹ,
Cây cỏ xanh biếc trong mơ chiêm bao.
Miếng ngon ăn vào lòng cũng đắng cay,
Không yên lòng khi ngắm một đóa hoa.

Ngày mai dân tộc sẽ đi về đâu?
Sông Hồng chảy về đâu cùng lịch sử?
Bao giờ dải Trường Sơn thức giấc,
Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn cao?

Cờ sẽ bay như thế nào, tiếng hát ra sao?
Nụ cười sẽ rạng rỡ thế nào?
Ôi độc lập!
Trời xanh ngời sáng màu Tổ quốc,
Tự do về rạng rỡ trên đầu ta.

Mặt trời Nga sáng bừng phương Đông,
Cây cay đắng nay đã ra quả ngọt.
Người cay đắng đã được chia phần hạnh phúc,
Sao vàng tung bay theo liềm búa công nông.

Luận cương theo Bác về quê hương Việt,
Bốn bức tường im lặng, Bác lật từng trang.
Bên ngoài đất nước trông đợi tin vui,
Bác reo vang: “Cơm áo, hạnh phúc đã về!”

Bác nhìn thấy:
Dân ta bưng bát cơm mồ hôi nước mắt,
Ruộng đồng theo trâu trở về tay người cày.
Mỏ thiếc, hầm than, rừng vàng, biển bạc,
Không còn người bỏ xác bên đường ray.

Giặc nước đã bị đuổi đi, trời xanh cất tiếng hát,
Điện trăng vào phòng ngủ công nhân.
Người quê mùa thành trí thức,
Tăm tối cần lao thành những anh hùng.

Nước Việt Nam nghìn năm Đinh Lý Trần Lê,
Trở thành nước Việt nhân dân trong lành như suối nguồn.
Mái rạ nghìn năm thay sắc ngói,
Đời thường vẫn có bóng hoa che phủ.

Ôi! Đường về với Lênin là đường về Tổ quốc.
Tuyết Matxcơva sáng ấy lạnh hơn ngàn lần,
Trong tuyết trắng đọng bao giọt lệ,
Lênin mất rồi, Bác vẫn không ngừng bước.

Luận cương của Lênin theo Người về quê Việt,
Dù biên giới còn xa, Bác đã thấy gần.
Bóng Bác hôn lên mảnh đất quê hương,
Lắng nghe trong sắc hồng hình đất nước phôi thai.

Anh đưa em về miền xưa Bác sống,
Đường hoa xoài trắng, nắng nhẹ đung đưa.
Có hồ nước lặng, cá bơi mơ mộng,
Bưởi cam thơm ngát dưới bóng dừa xa.

Rào râm bụt đỏ, cổng nhà thân thuộc,
Bốn mùa rau tươi, lá non mơn mởn.
Những ngày cháo bẹ, măng tre đậm đà…
Nhà gác mộc mạc, góc vườn thanh thản.

Gỗ đơn sơ, không bóng mùi sơn phết,
Giường chiếu mây, chăn gối giản dị.
Tủ nhỏ treo mấy áo sờn ngày tháng,
Máy chữ thôi reo, nhớ những phím đàn.

Gậy gác bên bàn, đôi dép đã mòn,
Bác đi giữa thế gian bao nẻo đường.
Bụt mọc dưới chân, đợi ai ngóng đợi,
Hồ thấp thoáng bóng, ánh đèn còn thắp.

Ô cửa vẫn đây, thư mới mở ra,
Bác đọc từng trang, thương lòng trẻ nhỏ.
Gió động rèm khẽ, nỗi niềm thầm lặng,
Con cá rô kia, chiều chiều Bác gọi.

Dừa vẫn nở hoa, trái thơm ngọt mát,
Bác chăm từng ngọn, tay tưới ướt bồn.
Lòng Bác bao la, thương đời, thương hoa,
Quên mình cho hết, như sông chảy phù sa.

Như đỉnh non cao, ẩn mình trong rừng,
Bác ghét hư vinh, mong con cháu lớn.
Nối gót ông cha, bước theo vững chãi,
Ta vào thăm Bác, gặp hình Lênin.

Trán rộng hiền từ, ánh mắt yêu thương,
Người ngồi cùng ta, như bóng hình linh.
Lời bình

Bác Hồ – người suốt đời dành trọn tình yêu cho dân, cho nước, để lại nhiều bài học quý báu. Di chúc Bác là áng văn mẫu mực, thể hiện chiều sâu tâm hồn vị lãnh tụ kiệt xuất. Bài thơ “Theo chân Bác” khắc họa rõ nét hình ảnh giản dị, khiêm nhường của Người qua cảm nhận của nhà thơ Tố Hữu, người từng sống gần Bác nhiều năm và có nhiều sáng tác xúc động về Người.

Những câu thơ giản dị, chân thành như “Như đỉnh non cao tự giấu mình” hay “Nhà gác đơn sơ, một góc vườn” đã trở thành hình ảnh thân thương, sống động về cuộc đời giản dị của Bác.