Top 10 bài thơ xuất sắc của nhà thơ Nguyễn Mỹ

Hơi ấm của con đường rừng

tan biến thành lớp đất mịn dấu chân vô số,
cùng với dấu chân voi, dấu chân hổ,
em bỏ lại phía sau.
Bao ngày nắng mưa tràn đầy lo toan,
anh lặng lẽ bước theo con đường sâu thẳm.
Trên đá nhọn, nơi bàn chân em đặt,
con đường ấy sống dậy mỗi ngày, nối tiếp những dấu chân,
mang theo gùi cõng và hành quân.
Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông chảy tràn,
con đường mới quen lại trở nên lạ.
Anh bước đi với trái tim rộn rã,
hơi ấm bàn chân em làm nên nhịp cầu giao liên.
Con đường dài, xuyên mưa nắng,
đi qua dốc cao, xuống vực sâu,
qua những bãi bom cháy vàng khét lẹt,
đoạn ngoặt tanh mùi biệt kích.
Đêm tịch mịch, rừng sâu im lặng,
kiếp cây xanh đã già cỗi và ngã xuống.
Thỉnh thoảng tiếng gầm rợn rùng mình vang lên,
tất cả bỗng trở nên thân quen, dịu dàng.
Anh nghe được hơi ấm nụ cười trong sắc xanh rừng.
Anh theo những vần thơ hát về em,
gặp nhiều cô gái trẻ dọc đường đi,
nào hồng hào khỏe mạnh, nào xanh mét yếu ớt,
có cô cõng hàng nặng trĩu trên vai,
có cô mắc võng nằm nghỉ bên đường khi cơn sốt đến.
Tất cả đều vui vẻ nhắc tên em,
không chút sợ hãi hay lo âu,
họ như đang ở nhà,
im lặng hay hát ca,
mỗi dáng hình đều nhắc đến hình ảnh riêng của em,
đến sức lực riêng của em,
đến cuộc sống và mơ ước riêng của em.

Lòng cảm phục dâng trào nước mắt!
Em nhỏ bé như cây nứa tép,
mỏng manh như chấm nắng mùa thu.
Em, nhìn lại chỉ thấy chiếc ba lô,
một chiếc lá cũng làm em chậm bước,
một tảng đá cũng trở nên khó nhọc,
đặt chân vào đâu, làm sao cho không ngã.

Từ trên yên xe đạp,
giữa con đường áo tím bay,
giờ rẽ lối mây trời,
bàn chân em bước qua bao đỉnh núi,
xông vào vùng lửa khói, làm cây chông tiêu diệt kẻ thù.
Em đã vượt qua bao thử thách đầu đời,
đi tới chiến thắng,
lo âu hóa niềm kiêu hãnh.
Anh nhẹ nhàng như cánh chim bay,
qua khe, qua dốc,
phải chăng em đã nhặt được
trong bước đi kiên cường của mình
âm u lạnh lẽo của rừng sâu,
bao khó nhọc trên đường ra trận?
Hôm nay, rừng như vườn trái chín,
anh chỉ còn nghe tiếng chim reo rộn rã.

5.1968
Bài thơ này tác giả viết cho người yêu, khi cô phải đi xa về phía Tây, biết rằng khó có cơ hội gặp lại.

Mùa chống Mỹ

Đường cày in dấu giữa đêm tối,
lặng lẽ dưới ánh trăng xanh rờn,
lướt qua nắng hanh khô cháy da,
cùng khẩu súng đơn sơ bên vai.
Người cày ruộng trở thành lính bắn máy bay Mỹ,
như những cánh chim trời đen đến phá mùa màng.

Những chú sáo đen, nàng cò áo trắng,
theo đường cày tìm giun sâu.
Chúng núp bên chân người nông dân,
khi lũ quạ sắt gầm rú trên đầu trời.

Hố bom đầy nước, hồ thành ao cạn hạn,
mảnh rốc két găm sâu vào thép lưỡi cày.
Đường cày trượt dài giữa mưa đạn,
vén lên bao mảnh vụn máy bay rơi.

Đồng lúa miền Nam nhiễm độc nặng,
kêu gọi trong từng thớ đất nâu,
Mùa về tô xanh trên tuyến lửa,
mục tiêu năm tấn vững trong tâm trí.

Hạt giống anh em chăm bón,
mầm non nảy lên trong ngày chia xa,
hạt hy vọng trong tay người vợ trẻ,
mở lá chờ đón niềm vui tương lai.

Giao thông hào nối dài kênh mương,
trồng thêm cây ngụy trang cho xe pháo,
phốt phát đạn thủng lốm đốm,
máy bơm đổ vệt máu còn rỉ.

Ngày chăm sóc, đêm dựng đường pháo,
lúa hy sinh cho con đường mới,
công sự mọc lên, bờ vùng thành chiến luỹ,
khi súng ngớt, sơn ca vang tiếng hát.

Mùa màng dâng đầy như thuỷ triều,
bất chấp lửa đỏ trời cao đổ xuống,
máy bay rơi chìm trong biển lúa xanh.

Người săn máy bay ẩn mình trong lúa,
lúa ôm quanh công sự thành bức tường dày,
Mùa chống Mỹ, lúa cao theo pháo nòng,
hạt thóc nhiều hơn đạn tiểu liên.

Mùa chín đầy, vang khúc ca chiến thắng,
người ra đi khoác áo ngụy trang mới,
tiếng gió thổi gọi mời từng cơn,
mây trời chở nắng đến miền Nam.

Mây cũng chín trên nền trời vàng óng,
đoàn xe tiến về tiền tuyến ngát hương đêm,
đêm giã cốm nhớ người ngoài chiến địa,
dân quân tay súng tay liềm chung sức.

Cố xã viên vuốt chòm râu bạc,
đón lúa đầy ắp sân phơi,
nói: "Trời cũng ủng hộ ta đánh Mỹ,
từ vụ trước đến nay đã bảy trăm thằng rơi."

Hậu phương lớn nhuộm vàng mùa lúa chín,
miền Nam ơi, miền Bắc lại thắng mùa,
ta ghi nhận tin chiến thắng dồn dập,
hai miền vững tin Mỹ sẽ thất bại!...

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ tuyển), NXB Hà Nội, 1979

Con đường ấy

Con đường nhỏ thơ mộng
uốn lượn giữa hai hàng cây xanh mát
Ánh râm mát dịu phủ trọn con đường ấy
Con hươu sao thong thả nằm nghỉ
Lặng lẽ lắng nghe tiếng thì thầm ngọt ngào trên cao

Hai bên là nắng vàng rộm
Mùa thu nhuộm ấm cả không gian
Từng giọt nắng nhẹ nhàng rơi, ngân vang thanh thoát
Giữa nắng là muôn vàn chiếc chuông vang vọng

Họ không tìm hơi ấm từ nắng
Mà đến đây ngồi bên nhau
Cách nhau chỉ gang tay nhỏ bé
Để lặng nghe tiếng lá cây thì thầm dịu dàng

Mùa đông sắp đến
Lá rơi phủ lối ngồi
Bên nhau đằm thắm, quấn quýt
Không gì ngăn cách được tình thân thiết ấy

Dẫu con hươu sao ấy rời điThì cũng vì tiếng thì thầm hòa ca của họ...

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ in chung), NXB Hà Nội, 1979

Trên cánh đồng đảm đang

Tiếng máy bơm lặng lẽ
Giục đồng lúa chín nhanh
Ánh nắng chiều lưu lại
Trên cánh đồng rộn rã

Sương hoa cà mùa thu
Phủ bức màn dịu êm
Thời gian phi nước đại
Một mình vội tạm biệt

Âm vang tiếng nhạc ngựa
Thắp sáng niềm hân hoan
Lúa chín như giấc ngủ sâu
Mùa gặt đã đến rồi, anh ơi

Em nghĩ mình đã qua
Một đoạn đường gian khó
Cùng anh sát cánh đi
Từ cuối vụ chiêm trước

Đường cày cay đắng đầu tiên
Trên cánh đồng đảm đang
Con trâu vẫn khăng khăng
Không chịu nhấc lưỡi cày
Nhớ ngày xưa anh từng chê
Đường cày còn non kém...

Cánh đồng dần mở rộng
Nghe anh đoán thử xem?
Người cày đồng đi đánh giặc
Ruộng đất theo chân bước...

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ in chung), NXB Hà Nội, 1979

Đường Hồ Gươm với chiếc xe lăn

Ngọn lửa phượng vĩ rực cháy trên cành hoa
Xe lăn lăn bánh thức dậy tiếng ve ran rẩy
Tiếng chổi quét vang, mưa nhẹ gieo hạt sỏi
Rơi xuống lòng phố như tiếng chuông ngân xa

Cỏ xanh lấn chiếm hầm trú ẩn bên hồ
Bom siêu âm bọn cướp rơi xuống ngoại thành
Những con thiêu thân cháy sáng cuối Thăng Long
Xác rơi tan tác ngoài cửa ngõ thành cổ!

Những chàng trai, cô gái lũ lượt lên đường
Gửi lại phố phường, đất nước gọi tuổi trẻ
Hồ Gươm trở thành nơi hẹn, nơi gửi gió

Em lướt trên xe lăn giữa phố Hồ Gươm
Con đường dẫn đến chân trời rộng mở
Tuổi khăn quàng háo hức cùng bước tiến quân
Súng quyết tử giữ trời trên cao sân thượng
Đôi én "Mích" lượn vòng vút mãi không ngừng

Em trên xe lăn vững chãi như voi thép
Súng dựa thành xe, đạn căng ngang lưng
Áo xanh úa hòa vào màu cỏ khô
Mắt Hồ Gươm rọi sáng bầu trời xa
Em có nhận ra những ánh nhìn thân thương?
Phía sau lưng, lửa ấm vẫn cháy bừng!

Tháp Rùa nhìn em, cô gái kiên cường
Chiếc xe lăn nặng nề nhưng đầy sức sống
Đây là con đường em từng rong ruổi
Qua những ngày hội hè, niềm vui tràn đầy!

Ta nghe tiếng xe lăn sịch sịch vang
Giữa bom đạn, tiếng đất nước vẫn vang vọng
Như nhịp tim thổn thức, sắt thép sinh sôi
Chứa đựng lòng phố cũ, hàng sấu vươn che

Ta cảm nhận mùi nồng hắc ín thơm nắng lửa
Quả mật mùa hè nung cháy, ươm nồng say
Hãy bước lên đường, em ơi, tấm lòng ta thấu
Góp sỏi đá hôm nay để vững vàng mai sau
Trong lửa đạn, con đường thêm vững chãi
Bên bóng Tháp Rùa, dáng đứng người trao gươm

Hà Nội rộn ràng chuyển động quanh Tháp cổ
Tiếng xe em cần mẫn qua lại tấp nập
Đường Hồ Gươm thơm hương lửa mới ngời sáng
Nối liền bốn phương giặc Mỹ rơi tan tác

Nối máu thịt căng tràn từng mạch đập
Đường chiến thắng như chuỗi hạt trai rộn rã
Sáng rỡ Hồ Gươm – tấm gương lịch sử
Xe lăn lăn bánh quanh Tháp Rùa loài người

6-1966

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ in chung), NXB Hà Nội, 1979

Tuy An

Núi Ông lom khom, núi Bà đội mũ che trời
Hòn Chiêng, hòn Trống vang vọng khúc ca sớm chiều
Ôi Tuy An, nơi núi và người hòa quyện thân thiết
Vùng đất rộn rã sắc màu, tiếng hát vang xa...

Những thung lũng vui rộn, ngày đêm vọng gọi biển
Núi ôm lấy đất không nỡ xa người đi
Người cưỡi gió núi hướng ra biển mênh mông
Hòn Yến rực đỏ giữa sóng xanh mê say

Làng xóm quây quần trong thung biếc mướt xanh
Sắn, mía, đậu, gai len lỏi ruộng bậc thang
Làng trên núi, giếng Tiên đọng trong sương sớm
Tiếng hát lô vần rộn rã chim bay lượn

Đất Hòa Đa đen mượt trổ bông trắng tinh
Rừng cà phê đỏ rực bên đất An Xuân
Xoài Đá trắng ngọt, hồ tiêu Trà Úc thơm nồng
Cá mắm Tiên Châu, nếp Tượng đồng quện hương đồng

Đất vui quá khiến sông cũng ngập ngừng
Sắp rời biển mà lòng vẫn vương vấn
Biển ôm trọn đầm Ô Loan say ngủ mê mải
Sò huyết sinh sôi trong lòng mơ xanh thẳm

Hãy nhớ về đầm Ô Loan, người bạn thân thương!
Trời đất tinh khiết, trái tim bạn soi sáng...

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ in chung), NXB Hà Nội, 1979

Gửi một dòng sông

Tôi yêu một dòng sông hiền hòa
Nước trong mát dịu như tâm hồn tôi vui
Lụa căng hoa vẽ những đôi cánh
Gió mơn man, cát trăng soi sáng mờ ảo
Con thoi dệt mãi sợi tơ mộng
Xe săn thắm sắc, đôi bờ tre nghiêng nghiêng
Mái chèo khua khúc tình duyên
Êm đềm sóng vỗ, hồn thuyền dập dềnh
Đập dừng, cấy nước thành bông trắng
Tiếng hát vang vọng, trầm hùng ra khơi
Bến sông in dấu nụ cười
Và ánh mắt biếc của người tôi thương nhớ

10-1958

Chị tôi

Dành tặng chị Kim Sâm
Ngày anh lên đường công tác vắng nhà
Chị còn mang trong bụng đứa con thứ ba...
Tôi trở lại lần này
Hai đứa lớn ôm chầm lấy tôi
Đứa bé cũng lao vào gọi to: - Chú ơi!
Bức ảnh cưới anh và chị nhìn chúng tôi
Dù tôi dang tay rộng, vẫn không ôm hết các cháu
Chị bước vào đứng bên khung cửa
Tay xách túi ni lông, mệt nhưng vẫn cười
Chị sẽ nói, nhưng rồi ngập ngừngLũ trẻ bỏ tôi chạy ào về bên chị
Như đàn chim sẻ ríu rít quây quần
Chị như cây bưởi trĩu quả mùa thu
Mỗi bước đi như rừng hoa đung đưa
Chị khoe những lá thư anh gửi
Những lá thư vuông đóng dấu thành kỷ niệm
Chị cười kể vừa từ khu bốn về
Tấm vải ngụy trang vẫn còn treo trên tường
Rồi mở tủ lấy chiếc hộp nhỏ
Cho tôi xem tấm bằng đại học của anh
Ngày anh đi, chị vẫn đang học bổ túc
Tôi nhớ anh xưa cũng vừa học vừa làm
Cả anh chị đều là những dược sĩ
Anh còn kiêm thêm nghề chữa bệnh tù binh
Chị kể chữ La tinh khó nhớ lắm
Nhắc ngày anh treo bảng học tiếng Anh
Tôi nhìn chị lòng tràn đầy kính trọng
Nhớ lại bốn năm qua trong căn nhà này
Ba đứa trẻ lớn khôn cùng tấm bằng đại học
Niềm vui chị gửi trọn cho anh
Không thể kể hết bao hoa đã rơi rụng
Tôi chỉ đếm được trên cây những quả chín vàng...

Nguồn: Cuộc chia ly màu đỏ (thơ in chung), NXB Hà Nội, 1979