Top 10 Bài văn cảm nhận và phân tích sâu sắc bài thơ "Vội vàng" của Xuân Diệu hay nhất

Đến với phong trào Thơ Mới là chạm vào miền cảm xúc vô tận, nơi những tâm hồn thi sĩ thăng hoa qua từng vần điệu. Một Thế Lữ rộng mở mơ màng, một Lưu Trọng Lư bồng bềnh man mác, một Nguyễn Bính chân quê mộc mạc, một Hàn Mặc Tử ma mị dị thường... Nhưng sẽ luôn là thiếu sót nếu không nhắc đến Xuân Diệu – thi sĩ của tình yêu, thi sĩ của những khát vọng sống mãnh liệt.

Xuân Diệu – “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”, một đỉnh cao rực rỡ của Thơ Mới. Từ những đánh giá sâu sắc của Hoài Thanh đến những rung cảm nồng nàn trong lòng độc giả, ông luôn chiếm trọn vị trí không thể thay thế trên thi đàn Việt. Với “Vội vàng”, Xuân Diệu đã dệt nên một bản giao hưởng xúc cảm đa sắc, thắp lên ngọn lửa sống vội, sống cuống quýt, sống trọn từng khoảnh khắc.

Bắt đầu bằng những ước muốn ngỡ ngàng: “Tôi muốn tắt nắng đi / Cho màu đừng nhạt mất...”, thi sĩ đã thể hiện khát khao níu giữ những vẻ đẹp mong manh nhất của đời. Không phải là ước mơ siêu hình hay viển vông, mà là một nguyện vọng chân thực, giản dị: giữ lại màu, giữ lại hương, giữ lại những gì đẹp nhất của cuộc đời để trái tim không khỏi tiếc nuối.

Xuân Diệu ngợi ca vẻ đẹp của trần thế với đôi mắt ngập tràn yêu thương: “Này đây ong bướm... Này đây hoa lá...”, mọi cảnh vật hiện lên sống động, tươi non, ngọt lành như bữa tiệc thịnh soạn của thiên nhiên. Thi sĩ đã dùng sự lặp đi lặp lại của “này đây” để khắc họa rõ nét cảm giác hiện hữu của cuộc sống – một cuộc sống quá đỗi mê hoặc khiến con người chỉ muốn ôm trọn vào lòng.

Điều làm nên hồn thơ Xuân Diệu chính là tình yêu cuộc đời sâu sắc cùng nỗi ám ảnh về thời gian trôi chảy không ngừng: “Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua...”. Mỗi khoảnh khắc là một lần mất mát, mỗi niềm vui là một thoáng mong manh. Càng say mê sắc hương nhân thế, ông càng hoảng hốt trước bước chân vô hình của thời gian.

Tình yêu cuộc đời hòa quyện với nỗi sợ chia ly, Xuân Diệu đã thốt lên những câu thơ da diết: “Mau với chứ, vội vàng lên với chứ...”. Đằng sau lời giục giã ấy là khát vọng sống cháy bỏng, là tiếng gọi thức tỉnh con người hãy biết tận hưởng từng giây phút quý giá.

Đỉnh cao của “Vội vàng” là những câu thơ thể hiện khao khát tận hiến trọn vẹn: “Ta muốn ôm... Ta muốn riết... Ta muốn say...”. Sự sống trong mắt Xuân Diệu là một bữa tiệc xuân nồng nàn, nơi con người cần sống hết mình, yêu hết lòng, trao hiến không ngừng. Hình ảnh “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi” là nốt nhấn cuối cùng, thể hiện sự hòa quyện trọn vẹn giữa cái đẹp, cái sống và cái yêu.

“Vội vàng” không chỉ là một bản tình ca ca ngợi mùa xuân, tuổi trẻ, mà còn là triết lý sâu sắc về nhân sinh, về thời gian và sự hữu hạn của kiếp người. Với nghệ thuật điêu luyện, ngôn từ tươi mới, cảm xúc thăng hoa, Xuân Diệu đã để lại một kiệt tác bất hủ, mãi mãi sống động trong lòng bạn đọc muôn đời.

Nhắc đến Xuân Diệu là nhắc đến thi sĩ của mùa xuân, của tuổi trẻ và những khát vọng sống mãnh liệt, say đắm. Trước Cách mạng tháng Tám, thơ ông tràn đầy những vần điệu ngọt ngào về mùa xuân, về tình yêu và tuổi trẻ; sau Cách mạng, lại là những bài thơ thấm đẫm tình yêu Tổ quốc, nhân dân và khát vọng dựng xây đất nước. Nổi bật trong số đó là bài thơ “Vội vàng” – bản tuyên ngôn sống trọn vẹn, sống hết mình, yêu quý từng khoảnh khắc đời người.

Xuân Diệu yêu thiên nhiên tha thiết, khao khát níu giữ cái đẹp nhưng cũng luôn thấm thía nỗi buồn chia ly, cái hữu hạn của thời gian. Ông là thi sĩ của nhân gian, của con người, người luôn sống trong từng rung động nhỏ nhất và nhận ra rằng hạnh phúc chẳng bao giờ kéo dài mãi mãi. Bằng ngòi bút tài hoa, Xuân Diệu mở ra một thiên đường nơi trần thế qua những câu thơ nồng nàn khát khao sống:

“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.”

Những khát vọng tưởng chừng phi lý ấy lại chất chứa khát khao sống mãnh liệt đến cháy bỏng – khát vọng chiếm giữ từng tia nắng, từng làn gió, từng hương sắc của trần gian. Xuân Diệu cảm nhận mùa xuân bằng tất cả các giác quan, để rồi nhận ra cuộc đời này là một thiên đường thực sự, nơi mọi vẻ đẹp đều quyến rũ, căng tràn sức sống:

“Này đây ong bướm...
Này đây hoa lá...
Này đây ánh sáng chớp hàng mi...”

Tất cả những hình ảnh ấy vẽ nên bức tranh xuân đầy ắp thanh sắc, nơi sự sống căng tràn và hạnh phúc ngọt ngào. Khác với thi nhân cổ điển, Xuân Diệu lấy con người làm chuẩn mực cho cái đẹp. Tháng giêng trong thơ ông trở nên gợi cảm, sống động như một làn môi thiếu nữ.

Song song với niềm yêu đời là nỗi lo âu về thời gian trôi chảy. Xuân Diệu nhìn thấu lẽ vô thường của kiếp người và nhận ra rằng tuổi trẻ, mùa xuân – tất cả đều là hữu hạn. Chính vì vậy, ông tha thiết kêu gọi con người hãy sống vội vàng, tận hiến từng khoảnh khắc:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất...”

Không tin vào sự tuần hoàn vĩnh cửu, Xuân Diệu khẳng định tuổi trẻ chỉ đến một lần và rồi mãi mãi qua đi. Những câu thơ da diết thể hiện nỗi bâng khuâng, tiếc nuối khôn nguôi khi con người đứng trước vòng quay không ngừng nghỉ của thời gian:

“Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!”

Thi sĩ cảm nhận được cái mùi vị chia phôi ngay trong thời khắc tươi đẹp nhất. Mọi vẻ đẹp, mọi niềm vui rồi cũng sẽ nhạt phai. Chính sự nhạy cảm ấy khiến Xuân Diệu sống gấp, sống hết mình để tận hưởng trọn vẹn từng phút giây:

“Mau đi thôi, mùa chưa ngả chiều hôm!”

Lời giục giã ấy là tiếng gọi sâu thẳm từ trái tim thi sĩ, kêu gọi con người sống hối hả nhưng không hời hợt, sống với tất cả đam mê và tận hiến. Ở đoạn thơ cuối, điệp khúc “ta muốn” vang lên khẩn thiết, cuồng nhiệt:

“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu...”

Những khát vọng cứ thế dâng trào, mạnh mẽ đến tột cùng. Ông muốn ôm, muốn riết, muốn say, muốn thâu, muốn cắn – tất cả đều là những biểu hiện cao độ của một tâm hồn yêu đời, yêu người say đắm. Khát vọng sống mãnh liệt ấy kết tinh lại trong câu thơ cuối cùng rực rỡ sắc xuân: “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”.

“Vội vàng” là tiếng ca yêu đời sâu sắc, là triết lý sống tích cực giữa cuộc đời vô thường. Với nghệ thuật ngôn từ tinh tế, hình ảnh giàu sức gợi, Xuân Diệu đã để lại cho nền thi ca Việt Nam một áng thơ bất hủ, một bản hòa ca bất tận về tình yêu, tuổi trẻ và khát vọng sống đến tận cùng.

Trước Cách mạng tháng Tám, hồn thơ Xuân Diệu rực rỡ ánh sáng của niềm yêu đời, yêu người, say đắm với cái đẹp và nhạy cảm với sự trôi chảy không ngừng của thời gian. Chính bởi càng yêu sâu đậm, ông càng lo sợ rằng những vẻ đẹp và tình yêu ấy sẽ tuột khỏi tầm tay, tan biến trong dòng chảy vô hình của đời người.

Bởi vậy, thơ Xuân Diệu thường trào dâng những trạng thái cuống quýt, vội vàng, yêu và sống một cách tham lam, vồ vập. "Vội vàng" là minh chứng sáng ngời cho tâm thế ấy. Ngay mở đầu, nhà thơ đã vang lên những từ ngữ đầy mệnh lệnh, thiết tha:

“Tôi muốn tắt nắng đi”

“Tôi muốn buộc gió lại”

Lời thơ như tiếng kêu khao khát chiếm đoạt quyền năng của tạo hóa, níu giữ những điều đẹp đẽ mà thời gian luôn cuốn đi không thương tiếc. Và sau nỗi lòng ấy là niềm reo vui ngây ngất khi Xuân Diệu phát hiện ra một thiên đường dưới trần gian:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật”

“Này đây hoa của đồng nội xanh rì”

“Này đây lá của cành tơ phơ phất”

“Của yến anh này đây khúc tình si”

Những cảnh sắc quen thuộc chợt trở nên kỳ diệu, mê say dưới ánh mắt xanh biếc và trái tim trẻ trung của thi nhân. Điệp từ “này đây” vang lên như tiếng reo vui, trình hiện trước mắt người đọc một cõi thiên thai ngập tràn nhựa sống.

Khác với văn chương xưa lấy thiên nhiên làm chuẩn mực cho cái đẹp, Xuân Diệu táo bạo lấy con người ở độ tuổi xuân sắc, tình yêu nồng nàn làm thước đo của mọi vẻ đẹp. Đặc biệt, thi sĩ không ngần ngại sử dụng mọi giác quan để thưởng thức cuộc đời, để “tháng giêng ngon như một cặp môi gần”.

Nhưng niềm vui ấy chẳng kéo dài, Xuân Diệu bỗng chốc nhận ra sự khắc nghiệt của thời gian:

“Xuân đang đến nghĩa là xuân đang qua”

“Xuân còn non nghĩa là xuân đã già”

Điệp khúc “nghĩa là” dội vào tâm hồn thi nhân như nhát chém lạnh lùng của thời gian tuyến tính, một đi không trở lại. Chính vì thế mà Xuân Diệu thốt lên đau đớn:

“Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”

Và nỗi ám ảnh ấy khiến thi sĩ cảm thấy đất trời như cũng quay lưng lại với con người, khi lòng thì rộng mà trời đất lại chật hẹp, không thể níu giữ mãi thời xuân xanh.

“Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”

Vẻ đẹp, tuổi trẻ rồi cũng lụi tàn, khiến tâm hồn Xuân Diệu không khỏi bâng khuâng, tiếc nuối. Dẫu thiên nhiên rộn ràng nhưng vẫn phảng phất mùi vị chia phôi, vẫn có âm thanh than thầm tiễn biệt của sông núi, cỏ cây. Thi sĩ đau đáu nhận ra rằng chẳng bao giờ có thể quay lại những ngày xưa cũ:

“Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa”

Nhưng chính nỗi sợ ấy lại thôi thúc Xuân Diệu sống vội vàng, tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc đời:

“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm”

Ông muốn ôm trọn sự sống, muốn riết chặt từng hơi thở, từng làn gió, từng nhành hoa, từng tia sáng. Những điệp khúc “ta muốn” vang lên tha thiết:

“Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”

Khát vọng sống mãnh liệt ấy đã thắp lên ngọn lửa tình yêu cuộc đời trong trái tim thi sĩ, khiến ông thét vang lên niềm đắm say vô tận:

“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”

“Vội vàng” không chỉ là bản tình ca về mùa xuân, mà còn là khúc hát về niềm đam mê sống, đam mê yêu, và cũng là tiếng lòng bâng khuâng trước quy luật phai tàn khắc nghiệt của tạo hóa. Bài thơ ấy mãi là ngọn lửa truyền cảm hứng cho mỗi tâm hồn trẻ tuổi sống hết mình trong từng khoảnh khắc ngắn ngủi của kiếp người.

Xuân Diệu – thi sĩ của tình yêu và khát vọng sống mãnh liệt – luôn là một dấu ấn rực rỡ trong phong trào Thơ Mới. Bài thơ “Vội vàng” là bản tình ca tha thiết với cuộc đời, với mùa xuân và với những giá trị đẹp đẽ của con người. Ngay những câu thơ đầu tiên, nhà thơ đã bộc lộ cái tôi ngông cuồng, khao khát níu giữ thời gian và cái đẹp:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất;

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi”

Tâm hồn thi sĩ rạo rực trước vẻ đẹp diệu kỳ của thiên nhiên, muốn ôm trọn, giữ chặt từng khoảnh khắc tuyệt vời. Thế giới hiện lên như một bức tranh xuân đầy sắc màu, căng tràn nhựa sống. Những câu thơ tiếp theo như tiếng reo vui bất tận:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật;

Này đây hoa của đồng nội xanh rì;

Này đây lá của cành tơ phơ phất;

Của yến anh này đây khúc tình si;”

Nhưng rồi giữa men say ấy, Xuân Diệu chợt nhận ra quy luật khắc nghiệt của thời gian:

"Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua.

Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già.”

Sự hữu hạn của kiếp người khiến ông tiếc nuối, khắc khoải. Thiên nhiên thì mãi tuần hoàn, còn tuổi trẻ con người chỉ có một lần. Từ đó, tiếng gọi sống vội vang lên day dứt:

"Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm."

Xuân Diệu muốn ôm trọn sự sống, tận hưởng đến tận cùng:

“Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”

Và kết thúc trong niềm khao khát cháy bỏng:

“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”

“Vội vàng” là tiếng gọi sống gấp, sống hết mình, sống không hoài phí. Đó là triết lý sống hiện đại, là khát vọng mãnh liệt của một trái tim yêu đời, yêu người đến tận cùng.

Xuân Diệu – nhà thơ của những rung động cháy bỏng, được mệnh danh là "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới" – đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người yêu thơ với tác phẩm “Vội vàng”. Bài thơ là tiếng nói khát khao mãnh liệt được sống, được yêu, được tận hưởng những phút giây đẹp đẽ nhất của cuộc đời, thể hiện một triết lý nhân sinh hiện đại đầy mới mẻ.

Xuân Diệu yêu thiên nhiên và cuộc sống đến cường tráng, nhưng ẩn sâu trong thơ ông là nỗi bất an, hụt hẫng khi nhận ra mọi thứ rồi cũng sẽ tàn phai. Niềm yêu say ấy luôn song hành cùng nỗi buồn chia lìa, tạo nên bi kịch tồn tại, vừa mãnh liệt vừa mong manh. Qua những vần thơ, ông đã mổ xẻ và phản ánh rõ nét hai thái cực: cảm thụ thế giới trong bi kịch và ứng xử trước thế giới một cách tích cực.

Trong mắt Xuân Diệu, cuộc sống chính là thiên đường nơi trần thế, nơi mà từng sắc màu, từng hơi thở đều trở nên kỳ diệu:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si”

Điệp khúc “này đây” ngân vang như tiếng reo vui ngây ngất, mở ra một không gian sống căng tràn nhựa sống. Tháng giêng – tháng của mùa xuân, của tuổi trẻ, của tình yêu – được ví như “một cặp môi gần” đầy gợi cảm và quyến rũ. Phép so sánh táo bạo, ngôn từ đậm chất nhục cảm đã tạo nên một cách cảm nhận thẩm mỹ thật trẻ trung và mới mẻ.

Tuy nhiên, niềm vui sống ấy lại luôn bị ám ảnh bởi nỗi buồn chia lìa. Thời gian trong thơ Xuân Diệu không tuần hoàn mà là dòng chảy không ngừng, tuyến tính và vô thường:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”

Những cặp từ đối lập: tới – qua, non – già… thể hiện nhận thức sâu sắc về sự trôi chảy của thời gian và bi kịch tồn tại. Chính vì thế, ông khao khát sống trọn vẹn, vội vàng tận hưởng từng khoảnh khắc của đời người.

Từ chỗ nhận thức về sự hữu hạn, Xuân Diệu thúc giục bản thân và con người hãy sống hết mình, hãy ôm trọn sự sống vào lòng, như ông đã thốt lên đầy đam mê:

“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều”

Hệ thống từ ngữ mạnh mẽ: ôm, riết, say, thâu, cắn… là những biểu hiện của một cõi lòng khao khát tận hiến, tận hưởng đến tận cùng. Sống là để cháy hết mình, sống là để tận hưởng từng phút giây ngọt ngào và quý giá nhất của kiếp người.

Bài thơ “Vội vàng” là bản hòa ca của tình yêu và nỗi buồn, là triết lý nhân sinh sâu sắc về sự hữu hạn của thời gian và giá trị của tuổi trẻ. Qua từng câu chữ tài hoa, Xuân Diệu đã gửi gắm thông điệp: hãy sống mãnh liệt, sống trọn vẹn, sống có ích để khi thời gian trôi qua, ta không phải hối tiếc điều gì.

Bảy mươi năm trôi qua, nhưng hơi thở trẻ trung, sôi nổi của “Vội vàng” vẫn mãi vang vọng trong lòng độc giả hôm nay, như một lời nhắc nhở khôn nguôi về giá trị đích thực của cuộc sống và tình yêu.

Thơ Xuân Diệu luôn say mê cuộc sống, say mê thiên nhiên, và sống vội vã như thể mỗi giây phút đều quý giá. Bài "Vội vàng" là tiếng nói chân thực, sâu sắc của thi sĩ về quan niệm sống hiện đại, với tâm hồn cháy bỏng khát khao nắm giữ và tận hưởng cuộc đời.

Qua ánh mắt Xuân Diệu, trần gian trở thành chốn thiên đường huyền diệu, nơi vẻ đẹp ngập tràn từng khoảnh khắc. Hoài Thanh đã tinh tế nhận xét, khác với giấc mơ tiên cảnh của Thế Lữ, Xuân Diệu mang đến thiên đường ngay giữa đời thường, với sức sống rực rỡ và sự mời gọi đánh thức mọi giác quan.

"Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Mỗi sáng sớm thần Vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần"

Trong vườn địa đàng ấy, từng vẻ đẹp thiên nhiên hòa quyện với nhịp điệu sống, thúc giục ta trân trọng từng khoảnh khắc, không để tuổi xuân trôi qua vô ích. Hình ảnh cặp môi gần gợi cảm giác tươi mới, nồng nàn, tràn đầy sức sống và tình yêu.

Dù thiên nhiên luôn đổi thay, Xuân Diệu mang đến ánh nhìn trẻ trung và say đắm, giúp ta thấy cuộc đời luôn mới mẻ, quý giá trong từng giây phút. Thi sĩ nhấn mạnh con người chính là chuẩn mực của vẻ đẹp, là đỉnh cao của tạo hóa khi sống trọn vẹn trong yêu thương.

Nhưng niềm hạnh phúc ấy xen lẫn nỗi buồn thời gian hữu hạn, được thể hiện qua câu thơ đầy ám ảnh: "Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa." Nhận thức về sự trôi qua không thể tránh khỏi của tuổi trẻ khiến Xuân Diệu khao khát níu giữ thời gian, dù biết đó là điều không thể.

"Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi"

Không thể chống lại quy luật của tạo hóa, thi sĩ chỉ còn cách sống vội vàng, tận hưởng từng giây phút, mỗi nhịp thở của cuộc đời bằng cả trái tim và khát vọng mãnh liệt:

"Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn,
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn –
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu –
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều –
Và non nước, và cây, và cỏ rạng –
Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng –
Cho no nê thanh sắc của thời tươi –
Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn nào ngươi!"

Đó là bản giao hưởng của một tâm hồn trẻ trung, dâng trào sức sống và tình yêu, lời mời gọi ta hãy sống trọn vẹn, đừng để tuổi xuân vụt qua một cách vô nghĩa, bởi hạnh phúc là điều quý giá và ngắn ngủi nhất trên đời.

Xuân Diệu, một cây bút tài hoa với sức sáng tạo dồi dào và bền bỉ, đã thổi một làn gió mới vào nền văn học Việt Nam. Ông mang đến cho thơ ca đương đại nguồn cảm xúc tươi mới và những đổi thay nghệ thuật đầy đột phá. Nhà phê bình Vũ Ngọc Phan từng nhận định: “Với nguồn cảm hứng bất tận về yêu đương và tuổi trẻ, dù vui hay buồn, Xuân Diệu vẫn ru lòng thanh niên bằng giọng điệu ngọt ngào, say mê cuộc sống.”

Trong kho tàng thơ của ông, bài “Vội vàng” nổi bật như một bản tuyên ngôn cá nhân đầy mãnh liệt và quan điểm sống táo bạo, mới mẻ. Bài thơ như dòng chảy cảm xúc dạt dào nhưng vẫn giữ được sự mạch lạc và bố cục chặt chẽ, thể hiện niềm khao khát sống hết mình và cái nhìn độc đáo về thời gian, tuổi trẻ.

Ngay mở đầu, Xuân Diệu bộc lộ tình yêu cuộc sống say đắm qua những câu thơ đầy quyết tâm:

“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”

Điệp ngữ “tôi muốn” cùng các động từ mạnh mẽ gợi lên khát vọng làm chủ thiên nhiên, một ước mơ dù phi thực tế nhưng thể hiện sâu sắc nỗi lo sợ trước sự chuyển biến không ngừng của thời gian và cuộc đời. Xuân Diệu yêu thương thiên nhiên và cuộc sống đến nỗi mong níu giữ mãi sắc xuân, hương tình đang tràn đầy.

Sang khổ thứ hai, ông vẽ nên bức tranh thiên đường trần thế ngập tràn sức sống:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây là của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”

Hình ảnh thiên nhiên gần gũi qua cái nhìn tinh tế của Xuân Diệu trở nên sống động, tràn đầy nhựa sống và đầy quyến rũ. Điệp ngữ “này đây” không đơn thuần liệt kê mà như lời mời gọi say mê khám phá cuộc đời – thiên đường trần thế có ong bướm, có âm vang tình si, có ánh sáng bình minh rực rỡ. Với thi sĩ, nơi đẹp nhất chính là trần gian, nơi thiên nhiên và con người hòa quyện tạo nên vẻ đẹp ngời sáng.

So sánh “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” là nét chấm phá độc đáo, đánh dấu sự đổi mới trong tư duy mỹ học của Xuân Diệu, khi ông đặt con người làm chuẩn mực cho mọi cái đẹp trong vũ trụ. Tình yêu, tuổi trẻ là nguồn cội của vẻ đẹp rực rỡ và giá trị nhân sinh mà thi sĩ trân trọng.

“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”

Sự chia cắt bằng dấu chấm tạo nên hai trạng thái tâm hồn tưởng chừng đối lập nhưng lại hòa quyện: vừa đắm say yêu đời, vừa lo âu trước sự mong manh của thời gian. Xuân Diệu tha thiết khao khát cuộc sống, khao khát yêu thương nhưng cũng đồng thời ý thức sâu sắc về sự hữu hạn của tuổi trẻ và hạnh phúc.

Khổ thơ tiếp theo là sự chuyển biến cảm xúc, từ say mê đến bàng hoàng, lo lắng trước dòng thời gian không thể ngừng trôi:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất
Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật
Không cho dài thời trẻ của nhân gian
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại
Còn trời đất nên chẳng còn tôi mãi
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt...
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm”

Thời gian với Xuân Diệu không đơn thuần là vòng tuần hoàn mà là dòng chảy một chiều không quay trở lại, làm dấy lên nỗi tiếc nuối sâu sắc về tuổi trẻ và sự sống. Cảnh vật cũng như cảm nhận được sự ngắn ngủi ấy, hòa chung nỗi buồn chia ly, vội vã tiễn biệt. Lời thi sĩ thúc giục ta hãy sống trọn vẹn từng khoảnh khắc trước khi mùa xuân của đời người tàn phai.

Khổ thơ cuối cùng là lời khẳng định mãnh liệt cho quyết tâm sống vội, sống hết mình:

“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”

Những động từ mạnh mẽ liên tiếp cùng điệp ngữ “ta muốn” phác họa hình ảnh một tâm hồn cháy bỏng khát khao ôm trọn, tận hưởng và say mê cuộc đời. Hình ảnh “cắn vào xuân hồng” là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, đam mê ngùn ngụt không gì kìm chế nổi của thi sĩ.

“Vội vàng” không chỉ là bài thơ, mà còn là lời kêu gọi sống trọn vẹn, tràn đầy nhiệt huyết với từng khoảnh khắc của cuộc sống, nhất là tuổi trẻ – kho báu vô giá của mỗi con người. Tác phẩm là tiếng nói của trái tim yêu đời, của khát vọng cháy bỏng và ý thức sâu sắc về hữu hạn của cuộc đời, thôi thúc ta sống ý nghĩa và tận hưởng cuộc sống từng giây phút một.

“Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt

Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm”

(Giục giã – Xuân Diệu)

Xuân Diệu, cây đại thụ của nền thi ca Việt Nam, được mệnh danh là "ông hoàng" của những vần thơ tình nồng cháy, luôn thắp sáng khát vọng mãnh liệt về cuộc sống và tình yêu. Khác biệt với các nhà thơ đương thời, ông sớm khẳng định cá tính riêng qua dòng thơ say mê, cuồng nhiệt. "Vội vàng" – tác phẩm tiêu biểu – vang vọng tiếng lòng khao khát, bồn chồn trước dòng chảy vội vã của thời gian.

Sinh ra ở Bình Định, trưởng thành ở Quy Nhơn, bút danh Trảo Nha, Xuân Diệu là thành viên chủ chốt của nhóm Tự lực văn đoàn, khởi xướng phong trào Thơ mới với các tác phẩm như "Thơ Thơ" (1938), "Gửi hương cho gió" (1945). Tham gia cách mạng từ 1944, thơ ông chuyển sang chủ đề ca ngợi cách mạng với giọng điệu hùng tráng và đậm chất trữ tình.

“Vội vàng” được trích từ "Thơ Thơ" với nguồn cảm hứng từ tâm hồn yêu đời sâu sắc và cái nhìn mới về triết lý nhân sinh. Mở đầu bài thơ, vẻ đẹp mùa xuân tươi mới hiện lên qua bức tranh thiên nhiên rực rỡ, sống động, tràn đầy sức sống:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.

Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi

Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”

Niềm đam mê sống tràn trề khiến nhà thơ mơ ước điều không thể – tắt nắng, buộc gió – thể hiện khát vọng chiếm giữ từng giây phút của thiên nhiên và cuộc sống. Điệp từ "tôi muốn" vang lên như lời khẳng định mãnh liệt về sự sống sôi động, hối hả của tâm hồn.

Thiên nhiên hiện lên qua lăng kính say mê, rực rỡ như một "thiên đường trần thế" với hình ảnh ong bướm, hoa đồng nội, lá cành tơ, tiếng chim yến anh và ánh sáng tinh khôi. Điệp cấu trúc "này đây" như lời mời gọi đầy cuốn hút, làm nổi bật vẻ đẹp quý giá của từng khoảnh khắc sống.

Tháng giêng được ví như "một cặp môi gần" – biểu tượng của sức sống, của tuổi trẻ căng tràn nhựa sống và tình yêu thiết tha. Cái nhìn của Xuân Diệu mới lạ khi lấy chuẩn mực con người làm thước đo cho thiên nhiên, biến cảnh vật thành biểu tượng của sự sống tươi đẹp.

Dù say mê, tác giả vẫn cảm nhận sự chảy trôi không ngừng của thời gian và tuổi trẻ với những dòng thơ thấm đẫm nỗi lo sợ và tiếc nuối:

“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.

Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,

Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,

Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.”

Xuân Diệu nhận thức rõ quy luật thời gian bất biến, trái ngược với sự hữu hạn của con người. Ông đau đáu tiếc nuối khi nhận ra rằng tuổi trẻ không thể trở lại, dù thiên nhiên vẫn mãi tuần hoàn. Những từ ngữ như “tiếc”, “chia phôi”, “tiễn biệt” hòa cùng dấu chấm than, dấu hỏi vang vọng nỗi niềm day dứt, khắc khoải.

Khổ thơ cuối bật lên niềm khao khát sống hết mình với nhịp thơ dồn dập, sôi nổi:

“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,

Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

Và non nước, và cây, và cỏ rạng

Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng

Cho no nê thanh sắc của thời tươi;

- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”

Điệp ngữ “ta muốn” cùng động từ mạnh mẽ diễn tả sự cuồng nhiệt, đắm say tận hưởng từng giây phút của đời sống. Hình ảnh “ta muốn cắn vào ngươi” táo bạo và đầy sức sống, tượng trưng cho khát vọng chiếm lĩnh, trọn vẹn vẻ đẹp, sức sống của mùa xuân.

"Vội vàng" không chỉ là bản tình ca cho tuổi trẻ và cuộc sống, mà còn là lời mời gọi hãy sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, trân trọng từng nhịp thở của thời gian, để không phải hối tiếc khi ngày tháng trôi qua. Xuân Diệu, "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới", đã để lại dấu ấn sâu sắc bằng chất nhân văn đậm đà và lối thơ đầy cảm xúc, góp phần làm rạng danh nền thi ca Việt Nam.

“Vội vàng” của Xuân Diệu là tiếng nói chân thực của một tâm hồn tràn đầy hân hoan và say mê với từng nhịp sống, đồng thời cũng chất chứa nỗi lo sợ trước sự chảy trôi không ngừng của thời gian. Càng đắm say cuộc đời bao nhiêu, thi sĩ càng bâng khuâng trước sự thoáng chốc của vẻ đẹp và sự sống. Bất lực trước quy luật vô thường, ông chọn cách sống gấp, sống vội để ôm trọn từng khoảnh khắc tươi đẹp.

Xuân Diệu mang một cá tính thơ khoáng đạt, khác biệt và độc đáo, một tiếng nói hiếm có trong nền thơ ca Việt Nam. Mở đầu bài thơ là bốn câu ngũ ngôn tưởng chừng lạc nhịp nhưng đầy táo bạo:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi”

Ý muốn “tắt nắng” và “buộc gió” là khát khao phi lý nhưng cũng chân thành nhất – lưu giữ lại vẻ đẹp thuần khiết của cuộc đời, níu kéo thời khắc tươi xanh của thiên nhiên và tồn tại.

Qua đôi mắt trẻ trung đầy nhiệt huyết, nhà thơ phát hiện ra vẻ đẹp rực rỡ của cuộc sống:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi”

Điệp từ “này đây” như nhịp đập háo hức, say mê của trái tim, mở ra một bức tranh thiên nhiên đầy sắc màu, âm thanh, và sự sống mãnh liệt. Những hình ảnh giản dị đời thường bỗng hóa thành cảnh sắc thiên đường dưới ánh nhìn đầy yêu thương của thi sĩ.

Đặc biệt, câu so sánh “Tháng giêng ngon như cặp môi gần” thể hiện quan niệm sáng tạo khi lấy con người làm chuẩn mực của vẻ đẹp thiên nhiên, cho thấy sự hòa quyện giữa cái đẹp tự nhiên và cảm xúc con người.

Đi kèm với niềm say mê cuộc sống là tâm trạng bồn chồn trước dòng chảy thời gian:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua

Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già

Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất

Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật

Không cho dài thời trẻ của nhân gian”

Nhà thơ nhìn thấy sự phù du của tuổi trẻ, sự mong manh của mùa xuân – vẻ đẹp dù rực rỡ nhưng luôn ẩn chứa dấu hiệu phai tàn. Chính vì thế, ông chọn cách “ôm”, “riết”, “thâu” từng khoảnh khắc sống, từng nhịp yêu để không phí hoài quãng thời gian quý giá.

“Ta muốn ôm

Cả sự sống bắt đầu mơn mởn

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

Và non nước, và cây, và cỏ rạng”

Khát khao ấy culminates trong câu thơ cuối đầy sức sống và táo bạo: “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”, như một lời thách thức với thời gian, là khát vọng chinh phục vẻ đẹp đời.

“Vội vàng” không chỉ là tiếng lòng yêu đời mãnh liệt mà còn là triết lý sống sâu sắc, mời gọi mỗi chúng ta biết trân trọng, tận hưởng từng giây phút quý giá của cuộc sống, sống hết mình để không hối tiếc.

“Thơ Xuân Diệu như dòng suối mát rượi, rạo rực giữa non nước yên bình, thể hiện nồng nhiệt tình yêu cuộc sống và thiên nhiên. Xuân Diệu sống vội vàng, cuống quýt để tận hưởng từng phút giây ngắn ngủi của đời mình” (Trích “Thi nhân Việt Nam”). Đó là nhận định sâu sắc của nhà phê bình Hoài Thanh về đặc trưng sáng tác của nhà thơ - một biểu tượng tiêu biểu và đóng góp lớn cho phong trào Thơ Mới.

Trong số những tác phẩm nổi bật, “Vội vàng” hiện lên rõ nét tâm hồn tha thiết yêu thiên nhiên, lòng khao khát sống mãnh liệt và thái độ sống tích cực của tác giả. Bài thơ bắt đầu bằng ý nguyện thiết tha trước dòng chảy không ngừng của thời gian:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất;

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.”

Trước vòng xoáy không ngừng của thời gian, Xuân Diệu khao khát níu giữ từng sắc màu và hương thơm của thiên nhiên. Điệp ngữ “Tôi muốn” vang lên hai lần, làm nổi bật cái tôi tha thiết, trân trọng cái đẹp chóng phai tàn, cùng niềm say mê cuộc sống bất tận. Tình yêu ấy tiếp tục được khắc họa qua những hình ảnh sống động:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật;

Này đây hoa của đồng nội xanh rì;

Này đây lá của cành tơ phơ phất;

Của yến anh này đây khúc tình si;

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,

Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;

Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”

Những âm thanh, màu sắc, hình ảnh thiên nhiên được liệt kê dồn dập, nhịp thơ nhanh tạo nên bức tranh sinh động trước mắt người đọc. Điệp từ “Này đây” vang lên với sự hào hứng, như mời gọi ta tận hưởng từng vẻ đẹp rực rỡ của tạo hóa. Từ những hình ảnh hiện hữu đến những cảm xúc tinh tế, Xuân Diệu vẽ nên bức tranh thiên nhiên tươi mới như “thiên đường trên mặt đất” với một cách cảm nhận độc đáo khi so sánh “tháng giêng” như “cặp môi gần” – một hình ảnh vừa cụ thể vừa trừu tượng đầy sức gợi.

Dù ngập tràn niềm đam mê, thi nhân vẫn không quên đi dòng thời gian chảy trôi: “Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”. Nỗi lo âu ấy tiếp nối trong tâm tư về tuổi trẻ và sự phù du:

“Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,

Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,

Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.

Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,

Không cho dài thời trẻ của nhân gian;

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại.

Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,

Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời.”

Xuân Diệu nhìn nhận sắc xuân qua góc độ biện chứng của thời gian – vừa tuần hoàn, vừa một chiều không quay lại. Mùa xuân trên vũ trụ vẫn trở lại, nhưng tuổi trẻ con người thì chỉ có một lần duy nhất, không thể lặp lại. Chính vì thế, ông khao khát sống trọn vẹn và hết mình, chủ động chạy đua với thời gian bằng lối sống vội vàng:

“Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn,

Ta muốn riết mây thâu và gió lượn,

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều.”

Điệp từ “Ta muốn” vang lên mạnh mẽ, kết hợp với các động từ “ôm”, “riết”, “say”, “thâu” thể hiện khát vọng trọn vẹn của cái tôi trữ tình trước vẻ đẹp tươi mới của đời sống. Sự vội vàng ở đây không tiêu cực, mà là một lời khẳng định về niềm vui sống, niềm say mê, một triết lý sống lạc quan và sâu sắc. Qua “Vội vàng”, Xuân Diệu không chỉ thắp sáng tình yêu cuộc đời mà còn gửi gắm triết lí sống đậm tính nhân văn, truyền cảm hứng cho bao thế hệ độc giả.