Top 10 bài văn phân tích xuất sắc nhất về bài thơ "Lượm" của Tố Hữu (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)
Nội dung bài viết
1. Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" - mẫu số 4
Nhà thơ Tố Hữu là một trong những tên tuổi vĩ đại của thơ ca cách mạng Việt Nam. Thơ ông thường xuyên khắc họa những hình ảnh chân thực về những con người lao động, dù là các tầng lớp, lứa tuổi khác nhau. Trong đó, không ít bài thơ về những em bé hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng đầy anh dũng và kiên cường, và "Lượm" chính là một tác phẩm đặc sắc như thế.
Bài thơ kể lại câu chuyện cảm động về cậu bé Lượm, một nhân vật trẻ tuổi đảm nhận nhiệm vụ đưa thư trong chiến tranh. Lượm là hình ảnh của một đứa trẻ ngây thơ, trong sáng nhưng cũng vô cùng dũng cảm, kiên cường. Mở đầu bài thơ là cuộc gặp gỡ tình cờ giữa người chiến sĩ và Lượm: “Tình cờ chú cháu/Gặp nhau Hàng Bè”. Hình ảnh Lượm được khắc họa qua cái nhìn của người chiến sĩ hiện lên đầy hồn nhiên, yêu đời. Tố Hữu đã sử dụng những từ láy sinh động như “loắt choắt”, “chân thoăn thoắt”, “đầu nghênh nghênh” cùng với những chi tiết như đôi má đỏ ửng, cái mắt híp lại sau nụ cười tươi vui để tạo nên hình ảnh đáng yêu của cậu bé. Trang phục của Lượm cũng hết sức giản dị: chiếc xắc xinh xinh và chiếc ca lô đội lệch đầy nghịch ngợm. Hình ảnh Lượm được tác giả so sánh với “con chim chích/Nhảy trên đường vàng”, biểu thị sự hồn nhiên, vui tươi của tuổi trẻ trong chiến tranh.
Tình cảm của tác giả dành cho Lượm được thể hiện qua những lời nói rất thật và dễ thương của Lượm: “Cháu đi liên lạc/Vui lắm chú à/Ở đồn Mang Cá/Thích hơn ở nhà”. Lượm tìm thấy niềm vui trong việc tham gia cách mạng, và sự hạnh phúc của em chính là khi được phục vụ đất nước, đóng góp vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Cuộc gặp gỡ giữa người chiến sĩ và Lượm dù ngắn ngủi nhưng cho thấy những nét tính cách đẹp của em: tinh nghịch, hồn nhiên, và đầy nhiệt huyết với cách mạng.
Đột ngột, không khí vui tươi thay đổi khi tác giả nghe tin Lượm hy sinh trong khi làm nhiệm vụ: “Đến ngày tháng sáu/Chợt nghe tin nhà”. Câu thơ ngắn gọn thể hiện nỗi buồn bã, đau đớn và ngỡ ngàng của tác giả:
“Ra thế”
Lượm ơi!…”
Câu thơ với hình thức ngắt đoạn như một tiếng nấc nghẹn ngào thể hiện sự bàng hoàng, không thể tin được rằng Lượm đã hi sinh. Sau nỗi đau, tác giả kể lại hành trình và sự hy sinh anh dũng của Lượm. Cậu bé dũng cảm đi qua mặt trận, đối mặt với hiểm nguy không hề sợ hãi, vẫn tiếp tục đưa thư cho Tổ quốc. Tác giả mô tả hình ảnh Lượm: “Vụt qua mặt trận/Đạn bay vèo vèo/Thư đề thượng khẩn/Sợ chi hiểm nghèo?”, cho thấy sự gan dạ và trách nhiệm cao cả của cậu bé.
Sự hy sinh của Lượm được tác giả thể hiện một cách chân thực và đầy xúc động: “Bỗng lòe chớp đỏ/Thôi rồi Lượm ơi!/Chú đồng chí nhỏ/Một dòng máu tươi!”. Câu thơ này thể hiện nỗi đau đớn đến tận cùng của tác giả khi nghe tin Lượm đã hy sinh. Cái chết của Lượm, một đứa bé hồn nhiên và dũng cảm, khiến tác giả không thể tin nổi. Lượm đã hi sinh, nhưng tinh thần yêu nước của em vẫn sống mãi. Hình ảnh Lượm tay vẫn nắm chặt bông, xung quanh là hương lúa, hương đất mẹ, khắc sâu hình ảnh một chiến sĩ nhỏ tuổi đầy quả cảm.
Bài thơ kết thúc không phải bằng sự bi thương, mà là hình ảnh của một Lượm hồn nhiên, tinh nghịch, dù em đã hi sinh nhưng vẫn mãi sống trong lòng mọi người. Hình ảnh ấy sẽ mãi sống mãi với quê hương, với non sông đất nước.
Bằng thể thơ bốn chữ nhịp nhàng, kết hợp ngôn ngữ hình ảnh đầy âm sắc, Tố Hữu đã khắc họa thành công hình ảnh Lượm: một chú bé ngây thơ nhưng anh dũng, một người chiến sĩ dũng cảm và đầy lòng yêu nước. Cách tác giả thay đổi cách xưng hô, từ “chú bé” đến “chú đồng chí nhỏ” sau khi Lượm hy sinh, giúp thể hiện được những cung bậc cảm xúc khác nhau. Tất cả những yếu tố ấy đã làm nên thành công cho tác phẩm, khiến "Lượm" trở thành một trong những bài thơ đẹp nhất của Tố Hữu.
2. Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" - mẫu số 5
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, toàn thể nhân dân Việt Nam đã cùng nhau đoàn kết chiến đấu chống lại kẻ thù xâm lược. Hình ảnh những chú bé liên lạc được nhà thơ Tố Hữu miêu tả một cách sinh động trong bài thơ "Lượm".
Bài thơ được Tố Hữu sáng tác vào năm 1949, trong một giai đoạn đầy khó khăn và ác liệt của cuộc kháng chiến. Hình ảnh của những cậu bé liên lạc đã làm lay động trái tim nhà thơ, trở thành nguồn cảm hứng để ông sáng tác bài thơ "Lượm". Dưới đây là những câu thơ mở đầu của tác phẩm:
“Ngày Huế đổ máu,
Chú Hà Nội về,
Tình cờ chú cháu,
Gặp nhau Hàng Bè”
Tố Hữu đã tái hiện khung cảnh gặp gỡ giữa người chiến sĩ và chú bé liên lạc, trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt. Hình ảnh của Lượm hiện lên qua những từ ngữ mô tả tinh tế: “Chú bé loắt choắt”, “Cái xắc xinh xinh”, “Cái chân thoăn thoắt”, “Cái đầu nghênh nghênh”. Đặc biệt, Tố Hữu đã sử dụng hình ảnh so sánh rất hay: “Như con chim chích, Nhảy trên đường vàng...” để diễn tả sự ngây thơ và vui tươi của cậu bé.
Lượm, dù còn rất trẻ, đã làm công việc liên lạc đầy nguy hiểm, nhưng cậu bé lại cảm thấy vui vẻ và tự hào với công việc của mình. Dù đối mặt với hiểm nguy, Lượm vẫn không hề sợ hãi, trái lại còn thấy vui hơn khi làm nhiệm vụ trong đồn Mang Cá, nơi đầy rẫy sự tàn bạo của kẻ thù:
“Cháu đi liên lạc,
Vui lắm chú à.
Ở đồn Mang Cá,
Thích hơn ở nhà!”
Tuy nhiên, công việc đầy gian nguy ấy đã dẫn đến cái chết thương tâm của Lượm. Bài thơ kết thúc đầy xúc động, với những câu thơ bàng hoàng, nghẹn ngào trước sự ra đi của cậu bé:
“Bỗng lòe chớp đỏ,
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ,
Một dòng máu tươi!”
Bài thơ "Lượm" của Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh một người anh hùng nhỏ tuổi, tinh thần dũng cảm và kiên cường của Lượm sống mãi trong lòng người đọc. Dù còn rất nhỏ, Lượm đã cống hiến hết mình cho Tổ quốc, với tinh thần yêu nước và lòng quả cảm của một chiến sĩ cách mạng.
3. Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" - mẫu 6
Nhà thơ Tố Hữu đã sáng tác bài thơ "Lượm" vào năm 1949, được in trong tập thơ "Việt Bắc". Đây là một bài thơ ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bởi hình ảnh Lượm, một cậu bé hy sinh vì nghĩa vụ trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Lượm là một cậu bé nhỏ bé nhưng rất hồn nhiên và ngộ nghĩnh. Cậu xuất hiện trong bài thơ với dáng người nhỏ nhắn, mái tóc đội chiếc mũ ca lô lệch nghiêng. Tuy còn rất trẻ, nhưng Lượm lại rất nhanh nhẹn và hoạt bát. Từ ngữ “cái chân thoăn thoắt” đã phần nào diễn tả được tính cách của cậu:
“Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh.”
“Ca lô đội lệch”
“Mồm huýt sáo vang”
“Như con chim chích”
“Nhảy trên đường vàng”
Những từ láy như “loắt choắt”, “xinh xinh”, “thoăn thoắt”, “nghênh nghênh” kết hợp với điệp từ “cái” đã tạo nên hình ảnh rất sinh động về cậu bé liên lạc này. Cậu không chỉ đáng yêu mà còn tràn đầy năng lượng, nhanh nhẹn trong từng bước đi. Cảm giác vui tươi của Lượm còn được thể hiện qua lời nói của cậu, khi cậu chia sẻ niềm vui được làm người liên lạc:
“Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà”
Cái vui, cái thích ấy không phải chỉ vì công việc đơn giản mà bởi cậu được tham gia vào công cuộc bảo vệ đất nước, chiến đấu chống giặc ngoại xâm. Mặc dù công việc vô cùng nguy hiểm, Lượm vẫn không hề sợ hãi, mà trái lại cậu cảm thấy tự hào vì nhiệm vụ của mình:
“Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề Thượng khẩn
Sợ chi hiểm nghèo”
Hình ảnh cậu bé không quản nguy hiểm để chuyển thư với tinh thần quyết tâm, cùng với chiếc mũ ca lô nhấp nhô trên cánh đồng lúa, càng làm nổi bật sự dũng cảm của Lượm:
“Đường quê vắng vẻ
Lúa trổ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng”
Đó là hình ảnh của một chiến sĩ trẻ tuổi, kiên cường và sẵn sàng đối mặt với khó khăn. Tuy nhiên, bi kịch đã xảy đến, khi Lượm hi sinh trong lúc làm nhiệm vụ:
“Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi”
Giọng thơ trở nên nghẹn ngào, thể hiện nỗi đau xót của tác giả trước sự hy sinh của Lượm. Nhưng hồn của Lượm vẫn vĩnh viễn sống mãi trong cánh đồng lúa, nơi mùi thơm của đất mẹ bao bọc lấy em:
“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng”
Chính không gian thơ mộng của đồng lúa, sự tinh khiết của mùi sữa từ lúa trổ đòng đã biến khoảnh khắc ấy thành một thiên thần chiến sĩ, mãi sống trong lòng đất mẹ. Sự hy sinh của Lượm chính là một phần của lịch sử hào hùng, để lại dấu ấn đậm nét về lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu của thế hệ trẻ thời chiến.
4. Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" - mẫu 7
Tố Hữu, một biểu tượng sáng chói của thơ ca cách mạng Việt Nam, đã cống hiến rất nhiều cho những vần thơ đầy tinh thần đấu tranh, khắc họa chân dung những con người lao động vất vả trong cuộc sống, từ đó vươn lên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Bài thơ "Lượm" là một trong những tác phẩm nổi bật của ông, với những hình ảnh tươi sáng nhưng cũng đầy bi thương về những em bé chiến sĩ, một trong số đó là Lượm.
“Lượm” không chỉ đơn thuần là một bài thơ, mà như một câu chuyện nhỏ gắn liền với một em bé chiến sĩ, người đã hi sinh trong cuộc chiến đấu gian khổ vì độc lập dân tộc. Đoạn thơ bắt đầu với cuộc gặp gỡ tình cờ và đầy thân thiện giữa người chiến sĩ và cậu bé liên lạc:
"Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè"
Nhìn vào Lượm, người lính thấy một em bé nhỏ nhắn nhưng đầy sức sống, đầy nhiệt huyết. Tố Hữu đã miêu tả hình ảnh của Lượm qua một loạt từ láy, tạo hình rất sinh động: “loắt choắt”, “thoăn thoắt”, “nghênh nghênh”, cùng với chiếc mũ ca lô đội lệch tinh nghịch và đôi mắt híp lại sau nụ cười tươi tắn. Sự ngây thơ, hồn nhiên của Lượm không chỉ thể hiện ở ngoại hình mà còn ở hành động và lời nói. Lượm yêu thích công việc của mình, những lời nói vui vẻ và dễ thương của cậu bé khiến cho người chiến sĩ cũng phải cảm nhận được niềm vui của tuổi trẻ khi được cống hiến cho Tổ quốc:
"Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà"
Với bốn câu thơ giản dị, Tố Hữu không chỉ vẽ ra niềm vui, sự yêu thích của Lượm khi tham gia công việc liên lạc mà còn gửi gắm vào đó một thông điệp về tinh thần kiên cường và nhiệt huyết của thế hệ trẻ trong kháng chiến. Lượm, mặc dù còn rất nhỏ, nhưng đã mang trong mình một trách nhiệm lớn lao - bảo vệ Tổ quốc. Hình ảnh của Lượm không chỉ dừng lại ở một đứa trẻ hồn nhiên mà là một chiến sĩ nhỏ dũng cảm:
"Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần..."
Chính từ việc gọi người lính là “đồng chí” mà Lượm đã thể hiện được tinh thần cách mạng, sự trưởng thành vượt qua cái tuổi thơ ngây thơ của mình. Nhưng sự khốc liệt của chiến tranh không khoan nhượng với bất kỳ ai, dù là những đứa trẻ. Bài thơ cũng khắc họa rất rõ sự tàn khốc của chiến tranh khi miêu tả cảnh Lượm hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ:
"Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi!"
Cảm xúc trong câu thơ bàng hoàng, đau đớn của Tố Hữu làm người đọc nghẹn ngào. Lượm đã hi sinh, nhưng hình ảnh của cậu bé kiên cường, hồn nhiên vẫn sống mãi trong lòng người đọc. Dù cho Lượm đã ngã xuống, nhưng hình ảnh của em vẫn được lưu giữ trong không gian thơ, nơi những cánh đồng lúa thơm ngát bao bọc linh hồn của một người chiến sĩ tuổi thiếu niên:
"Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng"
Chính những câu thơ này đã kết thúc bài thơ một cách thiêng liêng và đầy xúc động, thể hiện lòng kính trọng của nhà thơ đối với sự hi sinh của những người lính nhỏ tuổi như Lượm. Tố Hữu đã khắc sâu vào lòng người đọc hình ảnh của một chú bé làm liên lạc kiên cường, dũng cảm, trong hình hài một em bé hồn nhiên nhưng cũng đầy trách nhiệm với Tổ quốc. Thể thơ bốn chữ cùng với những câu chữ đơn giản nhưng đầy súc tích đã tạo nên một tác phẩm thơ vô cùng xúc động và sâu sắc.
"Lượm" của Tố Hữu là một tác phẩm nổi bật trong kho tàng thơ ca cách mạng Việt Nam, được sáng tác vào năm 1949, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang diễn ra hết sức ác liệt. Bài thơ đã ghi lại hình ảnh của một em bé liên lạc kiên cường, dũng cảm, với công việc giao thư quan trọng giữa các chiến sĩ, giữa chiến trường ác liệt, mà không sợ hiểm nguy. Lượm, với sự hồn nhiên, đáng yêu của mình, đã trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước, tinh thần quật cường của thế hệ trẻ trong những năm tháng chiến tranh.
Câu chuyện trong bài thơ bắt đầu từ một cuộc gặp gỡ tình cờ giữa người chiến sĩ và cậu bé liên lạc. Từ đây, hình ảnh của Lượm được khắc họa rõ nét, không chỉ qua lời miêu tả, mà còn qua những chi tiết tinh tế trong hành động, lời nói của em. Tố Hữu đã dùng những từ láy sinh động như "loắt choắt", "thoăn thoắt", "nghênh nghênh" để vẽ ra một chú bé nhanh nhẹn, hoạt bát, đầy sức sống, cùng với chiếc mũ ca lô đội lệch và nụ cười sáng ngời, khiến người lính không thể không yêu mến.
Đặc biệt, Tố Hữu đã khéo léo xây dựng hình ảnh của Lượm qua lời nói của em: "Cháu đi liên lạc/Vui lắm chú à/Ở đồn Mang Cá/Thích hơn ở nhà". Dù công việc đầy hiểm nguy, nhưng Lượm lại cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc khi được làm nhiệm vụ. Chính tinh thần kiên cường, không sợ hãi trước cái chết của Lượm đã làm nổi bật lên lòng yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ tổ quốc, mặc dù em còn rất nhỏ tuổi.
Nhưng cuộc sống chiến tranh không khoan nhượng, và như một định mệnh, Lượm đã hi sinh khi thực hiện nhiệm vụ. Cảm xúc đột ngột thay đổi từ niềm vui, sự trẻ thơ đến sự đau đớn, xót xa khi biết tin Lượm đã ngã xuống: "Bỗng lòe chớp đỏ/Thôi rồi, Lượm ơi!/Chú đồng chí nhỏ/Một dòng máu tươi!". Những câu thơ đẫm nước mắt này đã tái hiện rõ nét sự hy sinh anh dũng của cậu bé, một người chiến sĩ nhỏ tuổi nhưng đầy dũng cảm, hết lòng vì đất nước.
Cuối cùng, hình ảnh của Lượm được Tố Hữu vẽ nên bằng những câu thơ vô cùng xúc động: "Cháu nằm trên lúa/Tay nắm chặt bông/Lúa thơm mùi sữa/Hồn bay giữa đồng". Những hình ảnh giản dị nhưng đầy thiêng liêng này đã làm toát lên sự ngọt ngào, trong sáng của tuổi thơ và sự hi sinh vô bờ bến của những người chiến sĩ nhỏ tuổi. Cảm xúc trong bài thơ đi từ sự vui vẻ, tinh nghịch của tuổi thơ đến sự khắc khoải, đau thương khi nhớ về một người đồng chí đã hy sinh, để lại một dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người đọc.
Tố Hữu, với danh xưng là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam, đã làm nổi bật hình ảnh những người lao động, từ các tầng lớp và độ tuổi khác nhau trong xã hội. Trong những tác phẩm của ông, không thể thiếu hình ảnh những em bé hồn nhiên, ngây thơ nhưng lại vô cùng dũng cảm. Và bài thơ 'Lượm' là một trong những ví dụ tiêu biểu như vậy, thể hiện sức mạnh và sự hi sinh của những chiến sĩ nhỏ tuổi.
Bài thơ 'Lượm' là câu chuyện về một chú bé liên lạc, một người chiến sĩ nhỏ tuổi với công việc giao thư quan trọng trong thời kỳ chiến tranh. Lượm là biểu tượng của một thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết, sẵn sàng hy sinh vì đất nước dù còn rất nhỏ. Dù cuộc đời ngắn ngủi của em chỉ được ghi lại trong một khoảnh khắc, nhưng sự anh dũng và sự ngây thơ, trong sáng của em đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.
Cuộc gặp gỡ giữa người chiến sĩ và Lượm bắt đầu bằng một câu thơ nhẹ nhàng, tình cờ mà sâu sắc: “Tình cờ chú cháu/ Gặp nhau Hàng Bè”. Qua đó, Lượm hiện lên trong mắt người chiến sĩ với hình ảnh một cậu bé nhanh nhẹn, hồn nhiên, yêu đời. Tố Hữu đã sử dụng các từ láy như 'loắt choắt', 'thoăn thoắt', 'nghênh nghênh' để khắc họa sự nhanh nhẹn, hoạt bát của cậu bé. Hình ảnh của Lượm không chỉ qua cử chỉ mà còn trong nụ cười rạng rỡ, đôi má hồng, và đôi mắt sáng ngời của em.
Đặc biệt, tác giả còn dùng hình ảnh so sánh tinh tế “Như con chim chích/ Nhảy trên đường vàng” để khắc họa sự ngây thơ, vui tươi của Lượm. Cái nhìn này thể hiện tình cảm yêu mến của Tố Hữu đối với chú bé liên lạc nhỏ. Lượm không chỉ là một đứa trẻ hồn nhiên mà còn mang trong mình niềm vui và lòng nhiệt huyết khi tham gia vào cuộc kháng chiến. Lời nói của em, 'Cháu đi liên lạc/ Vui lắm chú à/ Ở đồn Mang Cá/ Thích hơn ở nhà', đã thể hiện rõ nét sự yêu thích của Lượm đối với công việc của mình, niềm vui khi được đóng góp cho sự nghiệp chung của đất nước.
Tuy nhiên, niềm vui đó đã bị cắt đứt đột ngột khi Lượm hy sinh trong một lần giao thư. Cảm giác bàng hoàng, đau đớn của tác giả được thể hiện qua câu thơ 'Ra thế/Lượm ơi!'. Đó là tiếng nấc nghẹn ngào, lời kêu gọi ngập tràn nỗi buồn khi nhận được tin về sự hi sinh của Lượm. Em, một người đồng chí nhỏ, đã cống hiến hết mình cho cách mạng và rồi trở về với đất mẹ, tay nắm chặt bông lúa, hồn bay giữa cánh đồng quê.
Cuối cùng, bài thơ khép lại bằng hình ảnh em bé với sự hồn nhiên, tinh nghịch, nhưng cũng rất kiên cường và anh dũng. Lượm không chỉ là một người lính nhỏ tuổi mà còn là một biểu tượng của tinh thần yêu nước, lòng dũng cảm, và sự hy sinh. Tố Hữu đã dùng thể thơ bốn chữ, nhịp điệu nhẹ nhàng, kết hợp với từ ngữ giàu giá trị tạo hình và âm thanh, để vẽ lên chân dung của Lượm, để tưởng nhớ và tri ân sự hy sinh của một chiến sĩ nhỏ tuổi, một người đồng chí đáng kính.
Tác phẩm này không chỉ đơn thuần là sự ghi nhớ về Lượm mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về tình yêu quê hương, đất nước và sự dũng cảm của những chiến sĩ nhí đã hi sinh vì nền độc lập, tự do của dân tộc.
Bài thơ 'Lượm' của Tố Hữu không chỉ khắc họa hình ảnh một cậu bé liên lạc dũng cảm, mà còn là bản anh hùng ca của những chiến sĩ nhỏ tuổi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Được viết vào năm 1949, bài thơ đã thể hiện một cách sâu sắc hình ảnh của những em bé trong sáng, hồn nhiên nhưng cũng kiên cường, sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc.
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Tố Hữu đã khắc họa cuộc gặp gỡ tình cờ giữa người chiến sĩ và Lượm, một chú bé liên lạc nhỏ. Cảnh gặp gỡ này được mở ra một cách giản dị, nhưng lại đầy ý nghĩa: 'Tình cờ chú cháu/ Gặp nhau Hàng Bè'. Hình ảnh Lượm qua mắt người chiến sĩ là một cậu bé nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, yêu đời. Những từ láy như 'loắt choắt', 'thoăn thoắt', 'nghênh nghênh' đã vẽ lên một hình ảnh sinh động về sự hoạt bát, tinh nghịch của chú bé. Em mang trên mình bộ trang phục đơn giản với chiếc 'xắc xinh xinh' đựng thư và chiếc 'ca lô đội lệch' đầy vẻ nghịch ngợm, thể hiện tính cách tươi vui của mình.
Hình ảnh của Lượm càng trở nên sinh động khi Tố Hữu sử dụng phép so sánh tuyệt vời: 'Như con chim chích/ Nhảy trên đường vàng'. Qua đó, tác giả đã diễn tả sự ngây thơ, vui vẻ của Lượm giống như những chú chim bé nhỏ nhảy nhót trên cánh đồng. Sự ngây thơ, trong sáng của Lượm còn được bộc lộ qua những lời nói chân thật của cậu bé: 'Cháu đi liên lạc/ Vui lắm chú à/ Ở đồn Mang Cá/ Thích hơn ở nhà'. Câu nói này không chỉ thể hiện niềm vui của Lượm khi được tham gia công việc cách mạng mà còn phản ánh tinh thần sẵn sàng đóng góp vào sự nghiệp chung của đất nước.
Thế nhưng, niềm vui của Lượm đã bị cắt đứt khi em hi sinh trong một lần giao thư. Tố Hữu đã dùng những câu thơ rất đặc biệt để diễn tả sự bàng hoàng, đau xót của người chiến sĩ: 'Ra thế/ Lượm ơi!'. Câu thơ vừa là sự ngỡ ngàng, vừa là nỗi đau đớn khi nhận tin em đã hy sinh khi đang làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, tinh thần dũng cảm của Lượm đã được thể hiện qua những câu thơ tiếp theo, khi em vẫn kiên cường hoàn thành nhiệm vụ dù phải đối mặt với hiểm nguy: 'Vụt qua mặt trận/ Đạn bay vèo vèo/ Thư đề thượng khẩn/ Sợ chi hiểm nghèo?'. Em không hề sợ hãi, vẫn vững vàng bước đi giữa sự nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Với những câu thơ đầy cảm xúc, Tố Hữu đã tái hiện chân thực hình ảnh Lượm, từ sự ngây thơ, hồn nhiên đến tinh thần chiến đấu kiên cường, dũng cảm. Cái chết của Lượm không chỉ là sự ra đi của một chú bé liên lạc, mà còn là sự hi sinh của một chiến sĩ nhỏ tuổi, gắn liền với hình ảnh đất nước đang đứng lên chống giặc ngoại xâm. Tố Hữu đã sử dụng thể thơ bốn chữ và các biện pháp nghệ thuật tài tình để làm nổi bật sự hi sinh của Lượm, cũng như lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu của những người trẻ trong thời kỳ chiến tranh khốc liệt.
Những khổ thơ cuối cùng khép lại bài thơ không phải bằng sự bi thương mà là bằng hình ảnh của một chú bé hồn nhiên, đáng yêu, tinh nghịch nhưng cũng rất anh dũng, kiên cường. Tố Hữu đã vĩnh biệt Lượm một cách trân trọng, khắc ghi hình ảnh của em trong lòng người đọc như một tượng đài về sự hy sinh và lòng yêu nước của thế hệ trẻ.
Nhà thơ Tố Hữu, tên thật là Nguyễn Kim Thành, sinh năm 1920 tại Huế, và qua đời năm 2000, là một trong những tên tuổi lớn của nền văn học cách mạng Việt Nam. Sinh ra trong gia đình nho học, ông sớm tiếp nhận tư tưởng yêu nước, điều này đã ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách sáng tác của ông. Tác phẩm của Tố Hữu luôn gắn liền với những dấu ấn của cuộc sống cách mạng và cuộc đấu tranh của dân tộc. Trong số đó, bài thơ 'Lượm' là một tác phẩm nổi bật, khắc họa hình ảnh cậu bé liên lạc hồn nhiên, nhưng vô cùng dũng cảm, kiên cường.
Bài thơ 'Lượm' được sáng tác vào năm 1949, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang diễn ra ác liệt. Đây là một tác phẩm được in trong tập 'Việt Bắc', một tập thơ nổi tiếng của Tố Hữu, và đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành trang văn hóa của nhiều thế hệ học sinh Việt Nam. Mở đầu bài thơ, Tố Hữu đã vẽ ra một cuộc gặp gỡ đầy tình cờ nhưng đầy ý nghĩa giữa người chiến sĩ và chú bé Lượm:
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè
Cuộc gặp gỡ giữa hai người bạn chiến đấu này được miêu tả thật giản dị nhưng đầy cảm động, như một sự kết nối giữa những người đồng chí trên con đường bảo vệ đất nước. Từ cuộc gặp gỡ ấy, hình ảnh chú bé Lượm hiện lên trong mắt người chiến sĩ giải phóng quân thật đẹp và chân thực:
Chú bé loắt choắt
Cái xác xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Chỉ qua một đoạn ngắn, Tố Hữu đã sử dụng hàng loạt từ láy giàu giá trị tạo hình, như 'loắt choắt', 'thoăn thoắt', 'xinh xinh', 'nghênh nghênh', để khắc họa một chú bé đầy sức sống, hồn nhiên, vui vẻ, và hết sức đáng yêu. Dù làm nhiệm vụ liên lạc, cậu bé Lượm vẫn giữ được sự ngây thơ, vui tươi của tuổi trẻ. Hình ảnh của cậu không chỉ đẹp trong hành động mà còn trong cả cách thức ăn mặc, lời nói, và cử chỉ.
Ca-lô đội lệch
Mồm huyết sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Để mô tả sự ngây thơ, tinh nghịch của Lượm, Tố Hữu đã sử dụng những hình ảnh rất gần gũi, như chiếc 'ca-lô đội lệch', hay hình ảnh 'như con chim chích/ Nhảy trên đường vàng'. Những chú chim chích bé nhỏ bay lượn tự do trên cánh đồng chính là hình ảnh đầy ẩn dụ cho sự tự do, yêu đời của Lượm. Sự tinh nghịch ấy cũng là biểu hiện tình cảm yêu mến của tác giả dành cho cậu bé.
Hình ảnh Lượm càng trở nên sâu sắc hơn khi tác giả miêu tả niềm vui của em khi tham gia công tác cách mạng:
Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà
Đối với Lượm, công việc liên lạc không chỉ là một nhiệm vụ mà còn là niềm vui, niềm tự hào được cống hiến cho đất nước. Lời thơ đơn giản, nhưng lại phản ánh đúng tinh thần của thế hệ trẻ trong thời kỳ kháng chiến: nhiệt huyết, sẵn sàng tham gia và làm mọi thứ vì độc lập tự do của dân tộc.
Khi tác giả nhớ lại hình ảnh của Lượm, người đọc cũng cảm nhận được những nét đẹp trong tâm hồn cậu bé: hồn nhiên, ngây thơ nhưng cũng hết sức nhiệt huyết với nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, khi nghe tin Lượm hy sinh, tất cả niềm vui và tinh thần lạc quan bỗng chốc biến mất:
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Câu thơ này khiến người đọc như chìm vào nỗi đau đớn, nghẹn ngào, thể hiện sự bàng hoàng khi nhận tin về sự hy sinh của cậu bé. Dường như không thể tin nổi vào sự thật này: 'Ra thế/ Lượm ơi!'
Hình ảnh cậu bé dũng cảm, kiên cường vẫn còn sống mãi trong lòng tác giả và trong tâm trí những người yêu mến em. Dù hy sinh, Lượm vẫn trở thành tượng đài, một hình mẫu lý tưởng của thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc:
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng
Qua những câu thơ này, tác giả không chỉ miêu tả cái chết của Lượm mà còn thể hiện niềm tin rằng dù em đã hy sinh, nhưng linh hồn và tinh thần yêu nước của em vẫn mãi sống trong lòng quê hương, trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
Cuối bài, Tố Hữu kết lại với những hình ảnh về cậu bé Lượm tinh nghịch, hồn nhiên, để khẳng định rằng tinh thần của em vẫn mãi tồn tại trong lòng mỗi người, là một phần của lịch sử hào hùng của dân tộc:
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca-lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Tố Hữu đã thành công khi vẽ nên hình ảnh một chú bé hồn nhiên nhưng cũng vô cùng kiên cường, dũng cảm. Bài thơ 'Lượm' không chỉ là một tác phẩm về sự hy sinh mà còn là bản anh hùng ca của những người trẻ tuổi trong thời kỳ chiến tranh khốc liệt.
Càng phân tích bài thơ 'Lượm', ta càng cảm nhận được sự tài tình trong cách sử dụng ngôn từ của Tố Hữu, cùng những hình ảnh gần gũi mà sâu sắc, giúp hình tượng Lượm sống mãi trong lòng người đọc.
Nhà thơ Tố Hữu, người đã góp phần không nhỏ vào sự nghiệp cách mạng văn học Việt Nam, là biểu tượng của tinh thần yêu nước trong văn chương. Sinh ra trong gia đình nho học tại Huế, ông đã thể hiện rõ sự gắn bó mật thiết với lý tưởng cách mạng qua từng trang thơ. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là bài thơ "Lượm", một bài thơ viết về hình ảnh một chú bé liên lạc hồn nhiên, nhưng cũng vô cùng dũng cảm và kiên cường trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Bài thơ "Lượm" được sáng tác vào năm 1949, khi đất nước đang lâm vào tình thế chiến tranh cam go. Bài thơ được đưa vào trong tập thơ nổi tiếng 'Việt Bắc', và trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình văn học của thế hệ trẻ Việt Nam. Bằng ngòi bút tài hoa, Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh chú bé Lượm - một hình ảnh vừa ngây thơ, vừa anh dũng:
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè
Cuộc gặp gỡ tình cờ nhưng đầy ẩn ý này không chỉ là sự tái hiện cuộc đời của một chiến sĩ, mà còn là hình ảnh của một thế hệ thanh niên kiên cường. Tố Hữu đã khéo léo vẽ nên hình ảnh cậu bé Lượm với những nét đáng yêu, tinh nghịch, nhưng cũng đầy trách nhiệm:
Chú bé loắt choắt
Cái xác xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Chỉ với một đoạn ngắn, Tố Hữu đã thành công trong việc sử dụng từ ngữ tạo hình, như 'loắt choắt', 'thoăn thoắt', 'xinh xinh', và 'nghênh nghênh', để mô tả một cậu bé ngây thơ, hồn nhiên nhưng cũng đầy năng động. Dù làm nhiệm vụ liên lạc, nhưng Lượm không hề mất đi nét đáng yêu, sự hồn nhiên của tuổi thơ.
Ca-lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Hình ảnh cậu bé Lượm không chỉ xuất hiện qua lời nói, mà còn qua hành động và trang phục. Chiếc "ca-lô đội lệch" hay hình ảnh Lượm 'như con chim chích' đang nhảy trên con đường vàng thể hiện sự yêu đời và niềm vui trong mỗi bước đi của em. Sự hồn nhiên ấy không chỉ làm người chiến sĩ yêu mến, mà còn tạo nên một hình ảnh gần gũi, thân thuộc trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
Niềm vui của Lượm không chỉ xuất phát từ sự ngây thơ, mà còn từ chính sự nhiệt huyết với cách mạng. Cậu bé cảm thấy tự hào khi được đóng góp sức lực của mình cho đất nước, như trong những lời thơ:
Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà
Niềm vui của Lượm chính là niềm vui được tham gia vào công cuộc giải phóng đất nước. Đó cũng chính là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua hình ảnh cậu bé, một thế hệ trẻ trong chiến tranh, vừa đầy tinh nghịch, vừa vô cùng dũng cảm và nhiệt huyết với lý tưởng cách mạng.
Thế nhưng, khi nghe tin Lượm đã hi sinh, người chiến sĩ bàng hoàng, không thể tin vào sự thật. Sự nghẹn ngào ấy được thể hiện qua những câu thơ đơn giản nhưng đầy xúc động:
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Những câu thơ ngắn nhưng chất chứa nỗi đau lớn, một nỗi đau không thể diễn tả thành lời. Cảm xúc ấy được đẩy lên cao độ khi tác giả thốt lên: "Ra thế, Lượm ơi!"
Qua cái chết của Lượm, Tố Hữu không chỉ tái hiện một câu chuyện buồn mà còn muốn thể hiện sự bất khuất của một thế hệ chiến sĩ dù tuổi còn nhỏ. Lượm trở thành hình ảnh đại diện cho sự hi sinh thầm lặng nhưng kiên cường của những người trẻ trong thời kỳ kháng chiến:
Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi
Hình ảnh Lượm hy sinh giữa chiến trường, tay nắm chặt bông lúa như một biểu tượng của sự dũng cảm. Mặc dù em đã ngã xuống, nhưng tinh thần yêu nước của em vẫn sống mãi, như hồn em bay giữa đồng, vẫn mãi đọng lại trong lòng quê hương, đất nước.
Cuối bài thơ, Tố Hữu khép lại không phải bằng nỗi đau, mà bằng hình ảnh cậu bé Lượm vẫn tươi cười, với chiếc "ca-lô đội lệch" và "cái xắc xinh xinh". Những hình ảnh ấy đã trở thành biểu tượng bất diệt của một thế hệ anh hùng trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết và lòng dũng cảm. Thế hệ ấy sẽ sống mãi trong từng vần thơ, trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
Tố Hữu đã thành công trong việc xây dựng một hình tượng Lượm tuyệt vời – vừa hồn nhiên, vừa kiên cường, một hình ảnh mà không chỉ thể hiện sự hi sinh mà còn là biểu tượng cho lòng yêu nước, sự anh dũng của những người trẻ trong cuộc kháng chiến bảo vệ tổ quốc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, một trong những lãnh tụ vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc, đã kêu gọi toàn thể nhân dân Việt Nam đứng lên chống lại thực dân Pháp với lời hiệu triệu mãnh liệt: “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, người già, người trẻ, không phân biệt tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp, cứu tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc.”
Những lời kêu gọi ấy đã thôi thúc hàng triệu người dân Việt Nam, đặc biệt là lớp thanh niên, sẵn sàng hy sinh cho độc lập dân tộc. Như trong bài thơ “Lượm” của Tố Hữu, nhân vật chú bé Lượm xuất hiện như một hình mẫu điển hình của sự hy sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến. Lượm, dù còn nhỏ tuổi, nhưng đã dũng cảm góp sức mình vào công cuộc giải phóng đất nước.
Bài thơ “Lượm” không chỉ mô tả cuộc sống của một cậu bé liên lạc, mà còn thể hiện một phần tâm hồn của những người chiến sĩ tuổi trẻ sẵn sàng hy sinh cho lý tưởng. Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh Lượm một cách sinh động, với sự hồn nhiên nhưng đầy dũng cảm trong một thế giới chiến tranh khốc liệt.
“Ngày Huế đổ máu”
“Chú Hà Nội về”
“Tình cờ chú cháu”
“Gặp nhau Hàng Bè”
Chú bé Lượm, mang trong mình tinh thần của thế hệ kháng chiến, dù nhỏ tuổi nhưng đã gánh trên vai trọng trách lớn lao. Lời thơ miêu tả một cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa Lượm và người chiến sĩ, thể hiện sự đoàn kết của nhân dân ta trong cuộc chiến chống thực dân Pháp.
Chú bé liên lạc Lượm không chỉ là hình ảnh của một chiến sĩ trẻ mà còn là biểu tượng của sự kiên cường trong mọi hoàn cảnh. Dù trong chiến tranh, Lượm vẫn giữ nguyên sự ngây thơ, vui tươi và khát khao cống hiến cho đất nước:
“Chú bé loắt choắt”
“Cái xắc xinh xinh”
“Cái chân thoăn thoắt”
“Cái đầu nghênh nghênh”
“Ca lô đội lệch”
“Mồm huýt sáo vang”
“Như con chim chích”
“Nhảy trên đường vàng…”
Tố Hữu đã sử dụng những từ láy đặc sắc như “loắt choắt”, “xinh xinh”, “thoăn thoắt”, “nghênh nghênh” để mô tả sự hoạt bát, nhanh nhẹn của Lượm, đồng thời cũng là sự hồn nhiên, vui tươi của một đứa trẻ. Cậu bé ấy, dù phải đối mặt với bom đạn, nhưng vẫn giữ được nét đáng yêu, ngây thơ như bao đứa trẻ khác.
Chú bé Lượm không chỉ đảm nhận một nhiệm vụ quan trọng mà còn làm việc ấy với niềm vui sướng, niềm tự hào lớn lao:
“Cháu đi liên lạc”
“Vui lắm chú à”
“Ở đồn Mang Cá”
“Thích hơn ở nhà”
Với Lượm, mỗi nhiệm vụ liên lạc không chỉ là công việc mà còn là niềm vui, là sự đóng góp cho đất nước. Cậu bé dũng cảm ấy không hề sợ hãi trước bất kỳ hiểm nguy nào, sẵn sàng hy sinh tất cả để phục vụ cho cuộc kháng chiến. Sự hồn nhiên của Lượm là sự biểu tượng cho thế hệ trẻ Việt Nam thời bấy giờ – thế hệ luôn hăng hái, sẵn sàng hy sinh vì tổ quốc.
Nhưng không may, Lượm đã hi sinh khi còn quá trẻ. Tin về cái chết của cậu bé khiến người chiến sĩ bàng hoàng, không thể tin vào sự thật:
“Cháu đi đường cháu”
“Chú lên đường ra”
“Đến nay tháng sáu”
“Chợt nghe tin nhà”
Cái chết của Lượm là một nỗi đau xót, một sự mất mát lớn lao không chỉ của gia đình cậu mà còn của cả dân tộc. Những câu thơ như tiếng nấc nghẹn ngào của tác giả, biểu thị sự tiếc thương vô hạn đối với một chiến sĩ nhỏ tuổi đã hy sinh vì quê hương đất nước.
Chắc chắn, hình ảnh Lượm sẽ mãi in đậm trong lòng người dân Việt Nam, như một biểu tượng của sự dũng cảm, của tình yêu quê hương đất nước, và của những thế hệ trẻ không ngừng đấu tranh cho tự do và độc lập. Hình ảnh cậu bé liên lạc ấy sẽ luôn sống mãi trong thơ ca, trong ký ức của dân tộc.
Với ngòi bút sắc sảo và giàu tình cảm, Tố Hữu đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh chú bé Lượm, một hình tượng tiêu biểu của lòng yêu nước và sự hy sinh cao cả. Bài thơ “Lượm” không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là bài học quý giá về lòng dũng cảm và tinh thần kiên cường của dân tộc Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giành lại độc lập tự do.
Bài thơ “Lượm” của nhà thơ Tố Hữu là một tác phẩm xuất sắc đã ghi lại hình ảnh của một chú bé liên lạc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ đã khắc họa rõ nét những nét đẹp của tuổi trẻ, sự hồn nhiên và dũng cảm của Lượm, một chiến sĩ nhỏ tuổi cống hiến cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập của dân tộc.
Chú bé Lượm hiện lên trong mắt người chiến sĩ giải phóng quân không chỉ là một đứa trẻ ngây thơ, mà còn là hình ảnh đại diện cho tinh thần yêu nước mãnh liệt. Với việc dùng hình ảnh đặc tả chi tiết, tác giả Tố Hữu đã làm nổi bật những phẩm chất đáng quý của Lượm, từ ngoại hình đến tính cách. Hình ảnh của Lượm không chỉ đơn thuần là một chiến sĩ nhỏ tuổi mà còn mang đến cho chúng ta một cảm nhận về sự tinh nghịch và hồn nhiên của tuổi thơ trong hoàn cảnh chiến tranh:
“Chú bé loắt choắt”
“Cái xắc xinh xinh”
“Cái chân thoăn thoắt”
“Cái đầu nghênh nghênh”
“Ca lô đội lệch”
“Mồm huýt sáo vang”
“Như con chim chích”
“Nhảy trên đường vàng…”
Những từ ngữ như “loắt choắt”, “xinh xinh”, “thoăn thoắt” hay “nghênh nghênh” đã khắc họa rõ rệt hình ảnh cậu bé Lượm với sự năng động và đáng yêu, không giống với bất kỳ ai khác. Hình ảnh của Lượm vừa mang vẻ ngây thơ, vừa thể hiện sự nhanh nhẹn, tinh nghịch của một đứa trẻ dũng cảm trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. Lượm không chỉ đảm nhận một nhiệm vụ quan trọng mà còn làm việc đó với niềm vui và sự tự hào lớn lao:
“Cháu đi liên lạc”
“Vui lắm chú à”
“Ở đồn Mang Cá”
“Thích hơn ở nhà”
Lượm là một cậu bé không sợ hãi trước bất kỳ nguy hiểm nào. Cậu luôn giữ trong mình sự vui vẻ và tinh thần dũng cảm không gì có thể khuất phục được. Chính niềm vui trong công việc đã làm cho Lượm trở nên đặc biệt, dù cậu bé đang đối diện với những thử thách khắc nghiệt của cuộc sống chiến tranh. Đối với Lượm, sự sống và cái chết dường như không còn quan trọng bằng việc đóng góp cho đất nước. Hình ảnh của Lượm luôn là biểu tượng của tuổi trẻ đầy nhiệt huyết và khát khao cống hiến cho tổ quốc.
Cuối cùng, dù hy sinh khi còn quá trẻ, Lượm vẫn sống mãi trong lòng người dân Việt Nam như một tấm gương sáng về lòng yêu nước và sự hy sinh anh dũng. Tác giả Tố Hữu đã không chỉ miêu tả sự hy sinh của Lượm mà còn thể hiện tình yêu thương vô hạn đối với thế hệ chiến sĩ nhỏ tuổi. Cái chết của Lượm, dù đau xót, nhưng cũng đã để lại cho thế hệ sau một bài học quý giá về lòng dũng cảm và lý tưởng sống cao đẹp:
“Một hôm nào đó”
“Vụt qua mặt trận”
“Đạn bay vèo vèo”
“Thư đề thượng khẩn”
“Đạn bay vèo vèo”
Hình ảnh Lượm nằm trên cánh đồng lúa, tay nắm chặt bông lúa như một biểu tượng cho sự vĩnh hằng của lòng yêu nước, dù cậu đã ra đi nhưng hình ảnh ấy mãi sống mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
Với lối viết giản dị nhưng đầy cảm xúc, bài thơ “Lượm” không chỉ thể hiện sự hy sinh anh dũng của một chiến sĩ nhỏ mà còn khắc họa rõ nét tình yêu quê hương đất nước của những thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Tố Hữu đã thành công khi dựng nên hình ảnh Lượm như một tấm gương sáng cho thế hệ mai sau, để mọi người luôn nhớ về một chú bé dũng cảm, kiên cường, bất chấp mọi hiểm nguy, chỉ vì một lý tưởng duy nhất: độc lập tự do cho tổ quốc.
Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh chú bé Lượm với một vẻ đẹp vô cùng đặc biệt, vừa hồn nhiên, trong sáng, lại vừa dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy, thử thách trong chiến tranh. Lượm, dù còn nhỏ tuổi nhưng đã đóng góp một phần không thể thiếu trong công cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc, thể hiện rõ tinh thần quả cảm của một người con yêu nước.
Nhân vật Lượm hiện lên sống động, thực tế như một con người có thật qua từng chi tiết nhỏ: từ bộ quần áo, dáng đi, đến cử chỉ, lời nói. Hình ảnh ấy vừa chân thật lại vừa mang đậm sự ngây thơ, vui tươi của tuổi trẻ:
“Chú bé loắt choắt”
“Cái xắc xinh xinh”
“Cái chân thoăn thoắt”
“Cái đầu nghênh nghênh”
Tác giả Tố Hữu đã miêu tả Lượm thật sinh động, từ dáng đi nhanh nhẹn, đôi chân thoăn thoắt, đến chiếc xắc nhỏ xinh luôn theo sát bên mình. Chú bé tuy còn nhỏ nhưng lại có một nhiệm vụ lớn lao mà không phải ai cũng đủ dũng cảm để làm. Lượm không chỉ coi công việc liên lạc là một nhiệm vụ mà còn xem đó là một trò chơi đầy vui thú, như một sự khẳng định mạnh mẽ về lòng dũng cảm của mình:
“- Cháu đi liên lạc”
“Vui lắm chú à”
“Ở đồn Mang Cá”
“Thích hơn ở nhà!”
Ở đây, niềm vui của Lượm là niềm vui của tuổi thơ nhưng cũng là niềm vui của một chiến sĩ nhỏ tuổi đang thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng. Lượm, với sự hồn nhiên và nhiệt huyết của tuổi trẻ, đã làm cho công việc đầy hiểm nguy trở nên bình thường, thậm chí là một niềm tự hào.
“Cháu cười híp mí”
“Má đỏ bồ quân”
- “Thôi chào đồng chí!”
“Cháu đi xa dần…”
Cách xưng hô “đồng chí” cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của Lượm. Cậu bé đã bước vào hàng ngũ những người chiến sĩ cách mạng, để rồi với tinh thần yêu nước trong sáng, Lượm ra đi với cái nhìn đầy háo hức, chào tạm biệt đồng đội, bước đi kiên cường trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Mặc dù tuổi thơ còn đọng lại qua những nụ cười hồn nhiên, nhưng Lượm đã nhanh chóng trưởng thành, sẵn sàng cho cuộc chiến khốc liệt mà không hề do dự.
Sự hi sinh của Lượm là một tượng đài bất tử trong lòng người dân Việt Nam. Khi cậu bé hi sinh, một câu thơ đơn giản nhưng đầy xót xa đã vang lên: “Ra thế/Lượm ơi!”. Một câu thơ ngắn nhưng đầy đủ những cung bậc cảm xúc, từ sự nhận thức về sự hi sinh đến nỗi đau không thể nói thành lời của nhà thơ. Tố Hữu đã chuyển tải cảm xúc ấy qua từng nhịp thơ, thể hiện tình yêu thương và sự tiếc nuối không thể nguôi ngoai:
“Một hôm nào đó”
“Như bao hôm nào”
“Chú đồng chí nhỏ”
“Bỏ thư vào bao…”
Cái chết của Lượm không chỉ là sự mất mát cá nhân mà còn là một bi kịch của toàn dân tộc, vì nó báo hiệu sự tàn khốc của chiến tranh và nỗi đau mà mỗi gia đình, mỗi chiến sĩ phải gánh chịu. Nhưng với Lượm, dù đã ra đi, cậu vẫn sống mãi trong trái tim của người dân Việt, như một biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước và sự hy sinh cao cả.
“Cháu nằm trên lúa”
“Tay nắm chặt bông”
“Lúa thơm mùi sữa”
“Hồn bay giữa đồng…”
Hình ảnh Lượm nằm trong cánh đồng lúa, tay nắm chặt bông lúa, mãi mãi là một hình ảnh đầy xúc động và thiêng liêng, biểu trưng cho sự hy sinh của thế hệ trẻ trong công cuộc giải phóng dân tộc. Cùng với đó, thơ của Tố Hữu không chỉ thể hiện được tình cảm của tác giả mà còn là lời nhắc nhở về một quá khứ đau thương, một sự hy sinh vĩ đại không thể quên.
Bài thơ “Lượm” đã đi vào trái tim của bao thế hệ, không chỉ là một tác phẩm thơ ca, mà còn là một lời kêu gọi chúng ta trân trọng những gì đã có, sống sao cho xứng đáng với những hy sinh mà các thế hệ đi trước đã để lại.
Bài thơ "Lượm" là một tác phẩm sáng giá của Tố Hữu, được viết trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Lượm là hình ảnh một cậu bé giao liên dũng cảm, với tình yêu quê hương đất nước mãnh liệt. Mặc dù còn rất nhỏ, Lượm đã sẵn sàng hy sinh tuổi thơ để cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Hình ảnh cậu bé, dù nhỏ nhắn nhưng lại cực kỳ nhanh nhẹn và dũng cảm, đã được tác giả miêu tả thật sống động:
“Chú bé loắt choắt,
Cái xắc xinh xinh,
Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh”
Tuy tuổi còn nhỏ, nhưng Lượm đã có nhiệm vụ vô cùng quan trọng, đó là đưa thư liên lạc giữa các chiến sĩ. Cậu bé dũng cảm chẳng ngần ngại đương đầu với hiểm nguy. Đặc biệt, cậu có một đôi mắt to tròn, lúc nào cũng ánh lên sự yêu đời, trong sáng, ngây thơ:
“Cháu đi liên lạc,
Vui lắm chú à.
Ở đồn Mang Cá,
Thích hơn ở nhà!”
Lượm coi nhiệm vụ của mình như một trò chơi, với niềm vui và sự háo hức của tuổi thơ. Cậu luôn vui vẻ khi thực hiện nhiệm vụ, yêu thích thiên nhiên và yêu mến quê hương đất nước. Đó chính là tinh thần của thế hệ trẻ, nhiệt huyết và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.
“Cháu cười híp mí,
Má đỏ bồ quân:
- Thôi, chào đồng chí!
Cháu đi xa dần”
Trong thơ của Tố Hữu, sự hồn nhiên của Lượm được khắc họa rõ nét. Dù cậu bé có trong sáng, vô tư đến đâu, nhưng chiến tranh tàn khốc vẫn không buông tha. Cậu đối mặt với nguy hiểm, với những đạn bom mà vẫn kiên cường thực hiện nhiệm vụ của mình:
“Một hôm nào đó,
Như bao hôm nào,
Chú đồng chí nhỏ,
Bỏ thư vào bao,
Vụt qua mặt trận,
Đạn bay vèo vèo,
Thư đề “Thượng khẩn”,
Sợ chi hiểm nghèo”
Cái chết của Lượm, một cái chết đến đột ngột và đầy thương xót, đã để lại trong lòng người đọc một nỗi đau không nguôi. Lượm nằm lại giữa cánh đồng, tay nắm chặt bông lúa, như hòa mình vào thiên nhiên, vào đất mẹ:
“Cháu nằm trên lúa,
Tay nắm chặt bông,
Lúa thơm mùi sữa,
Hồn bay giữa đồng”
Lượm ra đi khi tuổi thơ còn chưa kịp trọn vẹn, nhưng cậu đã cống hiến một phần tuổi trẻ vô giá cho sự nghiệp giải phóng đất nước. Sự hy sinh của cậu là một hình mẫu bất diệt, là niềm tự hào của dân tộc.
“Lượm ơi, còn không?”
Câu thơ này thể hiện sự tiếc nuối, đau buồn và niềm thương tiếc vô hạn đối với một chiến sĩ nhỏ tuổi đã hy sinh vì lý tưởng cách mạng. Dù Lượm đã ra đi, nhưng hình ảnh cậu sẽ mãi sống trong lòng những người con đất Việt.
10. Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" - mẫu 3
Bài thơ “Lượm” của Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh một cậu bé giao liên đầy dũng cảm, hồn nhiên và vô tư trước sự khốc liệt của chiến tranh. Mặc dù còn rất nhỏ, Lượm đã vượt qua mọi nguy hiểm để bảo vệ Tổ quốc, thể hiện lòng yêu nước và sự hi sinh quên mình. Qua từng câu thơ, Tố Hữu đã mang đến hình ảnh một chàng thiếu niên tươi vui, nghịch ngợm, nhưng cũng vô cùng kiên cường, sẵn sàng đối mặt với kẻ thù.
“Chú bé loắt choắt,
Cái xắc xinh xinh,
Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh”
Lượm là một cậu bé mang trong mình sức mạnh của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Mặc dù còn rất trẻ, nhưng cậu đã thực hiện nhiệm vụ với sự quả cảm không thua kém gì những chiến sĩ trưởng thành. Và với cậu, công việc nguy hiểm ấy lại giống như một chuyến đi chơi đầy hào hứng:
“Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà!”
Chân dung Lượm qua thơ của Tố Hữu là hình ảnh của một cậu bé vừa hồn nhiên, vừa mạnh mẽ. Dù cuộc sống đầy rẫy khó khăn, bom đạn, nhưng cậu luôn vui vẻ và không ngại gian khổ:
“Cháu cười híp mí,
Má đỏ bồ quân
Thôi, chào đồng chí
Cháu đi xa dần”
Sự dũng cảm của Lượm không chỉ thể hiện ở những cuộc hành trình nguy hiểm, mà còn ở thái độ lạc quan, vui vẻ của cậu. Tuy nhiên, chiến tranh không buông tha cho sự hồn nhiên của tuổi thơ, và cậu bé phải đối mặt với nguy hiểm, với cái chết bất ngờ giữa chiến trường:
“Một hôm nào đó,
Như bao hôm nào,
Chú đồng chí nhỏ,
Bỏ thư vào bao”
“Vụt qua mặt trận,
Đạn bay vèo vèo,
Thư đề “Thượng khẩn”
Sợ chi hiểm nghèo”
Chết, một cách đột ngột và đau đớn, nhưng cái chết của Lượm lại như một sự hòa nhập vào thiên nhiên, vào đất mẹ. Cậu nằm lại giữa cánh đồng, tay nắm chặt bông lúa, như thể mình vẫn mãi là một phần của quê hương:
“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng”
Cái chết của Lượm là một hình ảnh đầy tiếc nuối và thương xót, nhưng cũng là minh chứng cho sự hi sinh vô điều kiện vì lý tưởng cách mạng. Lượm ra đi trong khi tuổi thơ chưa trọn vẹn, nhưng cậu đã để lại một tượng đài của sự dũng cảm và lòng yêu nước mãnh liệt.
“Lượm ơi, còn không?”
Câu thơ cuối cùng thể hiện sự tiếc thương, sự luyến tiếc đối với một chiến sĩ nhỏ tuổi, nhưng cậu đã để lại một dấu ấn không thể phai mờ trong lòng những người yêu nước, cống hiến cho Tổ quốc.
Có thể bạn quan tâm
Cách nấu bánh canh gà đậm đà, thịt mềm ngọt, da giòn tan khiến cả nhà mê mẩn
Cháo cá hồi kết hợp với rau gì để vừa thơm ngon, vừa tốt cho sức khỏe của bé?
Lý do vì sao trẻ dễ bị dị ứng với thời tiết và cách mẹ có thể giúp bé khắc phục tình trạng này
Top 10 khách sạn dưới 500k đáng trải nghiệm tại Đà Nẵng
Top 10 quán ăn, nhà hàng ngon nổi bật tại Long Thành, Đồng Nai
