Top 11 hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm nhất trên Trái đất

Sét là hiện tượng phóng điện giữa các đám mây tích điện dương và mặt đất. Các khu vực đất cao thường dễ bị sét đánh hơn, vì khoảng cách giữa các cực của mặt đất và mây lúc này ngắn hơn. Sét thường xuất hiện trong những ngày dông bão hoặc mưa lớn. Đôi khi, nó có thể đánh vào khu dân cư, gây ra thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản.

Sét là một hiện tượng khí tượng phức tạp, ảnh hưởng lớn đến các công trình như tòa nhà, kho tàng, cột tháp vô tuyến, đường dây điện, điện thoại, internet, và các hệ thống viễn thông. Việc hiểu rõ quá trình hình thành và ảnh hưởng của sét giúp chúng ta có các biện pháp phòng tránh hiệu quả.

Cầu vồng lửa (Circumhorizontal arc) là một vầng hào quang rực rỡ nhiều màu sắc xuất hiện ngang bầu trời, còn gọi là vòng cung Circumhorizontal. Khi hiện tượng này xuất hiện, nó khiến bầu trời giống như một cầu vồng chói lọi. Hình ảnh cầu vồng lửa được ghi lại và chia sẻ rộng rãi trên các trang mạng xã hội, đặc biệt là tại Malaysia. Đây là hiện tượng đã xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới, và nhiều người tin rằng nó là điềm báo của một thảm họa sắp xảy ra.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, cầu vồng lửa thực ra là một hiện tượng quang học, được tạo ra khi ánh sáng mặt trời chiếu qua các tinh thể băng trong không khí. Hiện tượng này, với tên khoa học là circumhorizontal arc, xảy ra thường xuyên nhất khi có những đám mây ti hoặc mây ti tầng. Đôi khi, nó cũng có thể xuất hiện dưới ánh trăng trong những trường hợp hiếm hoi.
Theo Mother Nature Network, hiện tượng này là kết quả của sự khúc xạ ánh sáng mặt trời, hoặc đôi khi là ánh trăng, qua các tinh thể băng đá trong không khí. Mặt Trời phải ở vị trí rất cao, ít nhất 58 độ so với đường chân trời hoặc cao hơn.

Mây bong bóng là một hiện tượng khí tượng đặc biệt, không gây hại và được biết đến với tên gọi mây mammatus. Những đám mây này thường xuất hiện kèm theo những cơn dông mạnh vào mùa hè và là dấu hiệu của một lượng hơi nước lớn trong không khí. Mỗi 'giọt' mây có thể có đường kính lên tới 1 dặm, và chúng thường mờ đục, tạo cảm giác như thể có thể chạm vào được.

Những "quả bóng mây" tuyệt đẹp này, còn gọi là mây mammatus, hiếm khi xuất hiện và chỉ được hình thành ở độ cao trung bình, với ánh sáng mặt trời chiếu vào tạo nên một khung cảnh kỳ vĩ. Khi những đám mây này được ánh hoàng hôn chiếu sáng, chúng mang đến những màu sắc tuyệt đẹp. Tuy nhiên, hình dạng của chúng, giống như những quả bóng, hoàn toàn phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm. Đôi khi, chúng còn là dấu hiệu của sấm sét hoặc vòi rồng xuất hiện trên bầu trời.

Sóng thần là một trong những hiện tượng thiên nhiên đáng sợ nhất, gây ra những thảm họa khủng khiếp. Sóng thần thực chất là những cơn sóng khổng lồ hình thành do động đất hoặc núi lửa phun trào dưới đáy biển. Vào năm 2004, một trận động đất và sóng thần tại Ấn Độ Dương đã khiến khoảng 280.000 người thiệt mạng, trở thành một trong những thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại.

Sóng thần có thể xuất hiện khi đáy biển đột ngột thay đổi vị trí, đẩy lượng nước phía trên nó lên. Những chuyển động mạnh này xảy ra ở rìa mảng lục địa, đặc biệt khi mảng đại dương va chạm với mảng lục địa. Khi một mảng đại dương trượt xuống dưới mảng lục địa, áp lực lớn sẽ tạo ra sóng chấn động mạnh vào vỏ Trái Đất, gây ra động đất dưới đáy biển và tạo nên sóng thần.

Bão nhiệt đới, hay còn gọi là xoáy thuận nhiệt đới, là hiện tượng thiên nhiên đặc biệt, một cơn bão mạnh mẽ với trung tâm áp suất thấp, gió dữ dội và mây dông xoắn ốc, tạo ra mưa lớn. Bão nhiệt đới thường phát sinh từ vùng biển nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Tốc độ gió của bão có thể đạt ít nhất 74 dặm một giờ, và trong cơn bão Patricia năm 2015, tốc độ gió ghi nhận là 200 dặm một giờ (320km/h), một trong những mức gió mạnh nhất từ trước đến nay.

Quá trình hình thành bão nhiệt đới diễn ra khi một cơn lốc xoáy ấm phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi sự đối lưu trong môi trường khí quyển thuận lợi. Khác với các cơn bão ở vĩ độ giữa, bão nhiệt đới hình thành theo cơ chế đặc biệt trong các khu vực có khí hậu ấm áp.

Xoáy thuận nhiệt đới phát triển mạnh vào mùa hè, nhưng hiện tượng này có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong năm tại các lưu vực biển. Các chu trình khí hậu như ENSO và dao động Madden-Julian ảnh hưởng đến thời gian và tần suất bão nhiệt đới. Cường độ của bão nhiệt đới chủ yếu phụ thuộc vào nhiệt độ nước biển dọc theo con đường của nó. Trung bình, mỗi năm có khoảng 86 cơn lốc xoáy nhiệt đới hình thành trên toàn cầu.

Lốc xoáy bắt nguồn từ các cơn dông mạnh, thường là những cơn dông cực kỳ dữ dội, mang theo sức mạnh xoáy ấn tượng. Dù chúng xuất hiện ít nhưng nơi nào có dông to thì nơi đó cũng có thể xảy ra lốc xoáy. Đôi khi, hiện tượng này cũng có thể phát sinh từ các cơn bão hoặc một dải gió mạnh, được gọi là tố. Các nhà khoa học tin rằng khi không khí lạnh ở lớp trên đè lên lớp không khí ấm bên dưới, không khí ấm sẽ bị ép mạnh, tạo ra chuyển động dữ dội. Tuy nhiên, khi lốc xoáy hình thành trên mặt nước, hiện tượng đối lưu không thể quan sát được, và sự chênh lệch nhiệt độ giữa các lớp không khí cũng không rõ ràng. Vì vậy, nguyên nhân chính xác của lốc xoáy vẫn là một điều bí ẩn chưa được lý giải đầy đủ.

Hầu hết lốc xoáy đều xuất phát từ những đám mây dông có tính tích điện đặc biệt. Những đám mây này có thể tồn tại trong vài giờ, xoáy tròn với đường kính từ 10 đến 16 km, di chuyển hàng trăm dặm và tạo ra vô số vòi rồng. Chúng hình thành trong những vùng khí hậu có sự luân chuyển của không khí nóng đi lên và khí lạnh đi xuống. Quá trình hình thành bắt đầu từ sự tương tác giữa cơn dông có sự chuyển động thẳng đứng và những luồng gió mạnh. Sau đó, luồng khí lạnh di chuyển xuống mặt đất với tốc độ có thể lên tới 160 km/h.

Hiện tượng brinicle, hay còn gọi là "ngón tay tử thần", là một hiện tượng kỳ diệu xảy ra khi một khối nước biển cực lạnh chìm xuống đáy đại dương, kéo theo việc nước xung quanh đóng băng theo. Mặc dù lần đầu tiên được phát hiện vào những năm 1960, đến năm 2011, đoàn phim BBC mới ghi lại được cảnh tượng kỳ thú này tại đáy biển Nam Cực. Quá trình hình thành brinicle xảy ra khi nước biển ở các vùng cực, như Nam Cực và Bắc Cực, đóng băng. Lúc này, muối và các ion khác trong nước bị đẩy ra ngoài khỏi tinh thể băng, tạo ra phần nước biển bão hòa muối vẫn chưa đông đặc, với nhiệt độ thấp dưới 0 độ C. Khi lớp băng bị nứt, nước mặn thoát ra và do có mật độ cao, chúng chìm xuống đáy biển, làm đóng băng nước xung quanh và dần dần hình thành cột băng được gọi là "ngón tay tử thần". Khi cột băng này đạt độ dày nhất định, nó có thể duy trì lạnh ngay cả khi gặp dòng nước ấm dưới đáy biển. Khi brinicle chạm đáy biển, nó tiêu diệt mọi sinh vật trên đường đi, gây ra ảnh hưởng trên diện rộng có thể lên tới hàng kilomet vuông. Những sinh vật như sao biển và nhím biển sẽ bị đóng băng ngay lập tức khi tiếp xúc với hơi lạnh từ brinicle.

Núi lửa xuất phát từ sự tác động của nhiệt độ cao và sức ép mạnh mẽ từ lòng sâu của Trái Đất. Cấu trúc của Trái Đất bao gồm nhiều lớp: lớp lõi sâu nhất, lớp manti (mantle) ở giữa và lớp vỏ cứng (crust) ngoài cùng. Lớp lõi Trái Đất lại được chia thành hai phần: lớp lõi trong rắn và cực kỳ nóng, lên đến 7.000 độ C, và lớp lõi ngoài ở trạng thái lỏng với nhiệt độ khoảng 5.000 độ C. Lớp manti dày khoảng 3.000 km và chủ yếu là đá silicat. Mặc dù là đá, nhưng vì nhiệt độ cao, nó có thể ở trạng thái nhão, tạo thành magma – nguyên nhân gây ra sự hình thành núi lửa. Lớp vỏ cứng là nơi tất cả các sinh vật sống trên Trái Đất cư trú, dày từ 30 đến 50 km trên các lục địa và khoảng 5 đến 10 km dưới đáy đại dương. Magma nhẹ hơn đá, nên nó dần nổi lên gần mặt đất, mang theo khí thoát ra dưới dạng bong bóng. Khi magma quá đặc, khí không thể thoát ra dễ dàng, tạo ra áp suất lớn, đẩy magma phun trào lên mặt đất, hình thành sự bùng nổ núi lửa.

Mặt Trời giả xuất hiện dưới dạng những điểm sáng lạ, nằm ở vị trí 22° trên đường chân trời, cùng khoảng cách như Mặt Trời thật nhưng ở bên trái hoặc bên phải. Hiện tượng này có thể xảy ra ở mọi nơi trên thế giới và trong bất kỳ mùa nào, nhưng không phải lúc nào cũng rõ ràng. Mặt Trời giả thường dễ nhìn thấy nhất khi Mặt Trời ở gần đường chân trời và trong điều kiện khí hậu lạnh.

Hiện tượng này xảy ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu qua các tinh thể băng trong không khí. Khi đó, người quan sát không chỉ nhìn thấy Mặt Trời thật ở trung tâm mà còn thấy hai hình ảnh phản chiếu ở hai bên. Điều này thường xảy ra khi nhiệt độ xuống dưới -30 độ C, không khí chứa nhiều hơi nước và có sự hiện diện của các tinh thể băng. Những quầng sáng này xuất hiện khi Mặt Trời gần đường chân trời, các tinh thể băng bẻ cong ánh sáng khoảng 22 độ, phản chiếu chúng tới mắt người quan sát.

Lốc xoáy lửa, với chiều dài từ 10m đến 50m, là một hiện tượng hiếm gặp nhưng có thể tạo ra sức mạnh đủ lớn để cuốn đi những cây cao đến 17m. Được hình thành từ nhiệt độ không khí đặc biệt, lốc xoáy lửa thường xuất hiện trong các trận cháy rừng dữ dội, mặc dù chúng rất khó quan sát. Những cột xoáy lửa này thường xuất hiện ở trung tâm của các đám cháy lớn, nơi chúng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng. Trong khi gió xoáy bụi xuất hiện nhờ vào sức nóng từ mặt trời, thì lốc xoáy lửa lại bắt nguồn từ các điểm nóng trong các vụ cháy rừng.

Sự hình thành của lốc xoáy lửa bắt đầu khi một đám đất nóng tạo ra một chùm khí nóng mạnh, chúng hút không khí xung quanh như một chiếc máy hút bụi. Khi khí nóng xoáy lại, chúng tạo thành một cơn lốc với đường kính thu nhỏ lại và tốc độ xoáy ngày càng tăng, giống như động tác của một nghệ sĩ trượt băng nghệ thuật thu tay chân để tăng tốc vòng quay.

Sự di cư của bướm chúa là một trong những hiện tượng kỳ lạ và hiếm có nhất trên thế giới. Loài bướm với màu sắc đặc trưng đen cam này tập trung thành bầy tại ngọn núi Mexico, tạo nên một cảnh tượng vô cùng ấn tượng. Sau chuyến bay dài 3.400 dặm từ Mỹ, chúng đậu trên một diện tích khoảng 10 mẫu Anh tại vùng đất này. Vào mùa đông, bướm chúa di chuyển từ Hoa Kỳ qua Canada tới các vùng núi phía tây Mexico, tuy nhiên, số lượng của chúng đã giảm đáng kể trong những năm gần đây.

Hiện tượng di cư của hàng nghìn con bướm chúa mỗi năm không chỉ tạo ra những hình ảnh tuyệt đẹp mà còn mang đến một sự kỳ bí trong thế giới tự nhiên. Loài bướm này, giống như các loài chim di cư, thực hiện chuyến hành trình dài từ Bắc Mỹ về phía Nam, một tập quán đã tồn tại hàng triệu năm, được quy định bởi những mẫu gene di truyền qua nhiều thế hệ bướm chúa.