Top 15 Bài phân tích ấn tượng nhất về thi phẩm 'Chiều tối' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo)

"Nhật ký trong tù" - kiệt tác thơ ca của Hồ Chí Minh được sáng tác trong những ngày tháng bị giam cầm (8/1942-9/1943) tại các nhà tù Quảng Tây, Trung Quốc. Trong 133 bài thơ, "Chiều tối" (Mộ) là viên ngọc sáng với bức tranh thiên nhiên và con người được khắc họa qua ngòi bút tinh tế của người tù thi sĩ.

Bài thơ mở ra khung cảnh chiều tà nơi xóm núi với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc" phảng phất nét buồn cổ điển. Nhưng đột ngột bừng sáng ở hai câu cuối bằng hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" và "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa chốn hoang sơ. Nghệ thuật điệp liên hoàn "ma bao túc - bao túc ma hoàn" tạo nhịp điệu như chính vòng quay của cối xay ngô.

Đằng sau lớp ngôn từ hàm súc là tâm hồn lớn của người chiến sĩ: dù trong cảnh lao tù vẫn mở lòng đón nhận vẻ đẹp đời thường, vẫn ấp ủ khát khao về mái ấm gia đình. Bài thơ kết tinh vẻ đẹp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa ngoại cảnh và tâm cảnh, xứng đáng là một trong những thi phẩm xuất sắc nhất của tập "Nhật ký trong tù".

Trong hành trình chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, Hồ Chí Minh đã sáng tác năm bài thơ, trong đó "Chiều tối" nổi bật như một bức tranh hoàng hôn độc đáo. Khác với những chiều tối thông thường, đây là cảnh chiều được cảm nhận qua đôi mắt người tù mang xiềng xích, giữa cuộc hành trình mệt nhọc.

Hai câu đầu mở ra không gian chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất chất thơ Đường thi nhưng mang nét hiện đại. Cánh chim không đơn thuần là hình ảnh ước lệ mà chứa đựng sự đồng cảm sâu sắc giữa người tù và tạo vật. Chòm mây "trôi nhẹ giữa tầng không" gợi nỗi cô đơn nhưng cũng thể hiện tâm thế ung dung vượt lên hoàn cảnh.

Bước ngoặt đặc sắc xuất hiện ở hai câu cuối, khi bức tranh chuyển từ thiên nhiên sang đời sống con người. Hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" và "lò than rực hồng" trở thành điểm sáng ấm áp giữa núi rừng âm u. Chữ "hồng" kết thúc bài thơ như một nhãn tự, xua tan bóng tối, thắp lên niềm lạc quan và khát vọng tự do. Bài thơ thể hiện tinh thần thép của người chiến sĩ cách mạng: giữa gian khổ vẫn giữ được sự lạc quan yêu đời và tình yêu thương con người sâu sắc.

Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại đồng thời là nhà thơ lớn của dân tộc, đã để lại cho đời một di sản thơ ca đặc sắc mà "Nhật ký trong tù" là kiệt tác tiêu biểu. Trong đó, bài thơ "Chiều tối" (Mộ) như một viên ngọc sáng, kết tinh vẻ đẹp tâm hồn và bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng ngay trong cảnh ngục tù.

Bài thơ mở ra bằng bức tranh thiên nhiên buổi chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", mang đậm phong vị cổ điển nhưng chứa đựng sự đồng cảm sâu sắc. Điểm đặc biệt là sự chuyển động từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi cô đơn đến niềm ấm áp qua hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" và "lò than rực hồng". Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm lạc quan cách mạng.

Bài thơ là sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa tâm hồn thi sĩ và tinh thần thép của người chiến sĩ. Qua đó, ta thấy được tình yêu thương con người sâu sắc và bản lĩnh phi thường của Hồ Chí Minh - người luôn vượt lên hoàn cảnh để hướng về ánh sáng.

"Chiều tối" - viên ngọc sáng trong tập "Nhật ký trong tù" của Hồ Chí Minh - thể hiện sự hòa quyện kỳ diệu giữa tâm hồn thi sĩ và bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng. Bài thơ được viết trong cảnh người tù bị giải đi giữa núi rừng hoang vu, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp tinh thần lạc quan bất diệt.

Hai câu đầu mở ra không gian chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất nét buồn cổ điển nhưng ẩn chứa sự đồng cảm sâu sắc. Đến hai câu sau, bức tranh bừng sáng với hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng âm u. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Bài thơ là minh chứng cho phong cách nghệ thuật độc đáo của Hồ Chí Minh: sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa ngoại cảnh và tâm cảnh, giữa hiện thực và lãng mạn. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên, yêu con người và bản lĩnh phi thường của một vĩ nhân.

Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại với tâm hồn thi sĩ, đã để lại cho đời những vần thơ "thép" mà vẫn "mênh mông bát ngát tình". Bài thơ "Chiều tối" được sáng tác trong những ngày tháng bị giam cầm, là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và tinh thần hiện đại.

Bài thơ mở đầu bằng bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất nét buồn cổ điển nhưng ẩn chứa sự đồng cảm sâu sắc. Đến hai câu sau, bức tranh bừng sáng với hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai.

Qua bài thơ, ta thấy được tình yêu thiên nhiên, con người và bản lĩnh phi thường của Hồ Chí Minh - người luôn giữ vững tinh thần lạc quan ngay trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

"Chiều tối" - thi phẩm xuất sắc trong "Nhật ký trong tù" - phản ánh tinh thần bất khuất và tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh. Bài thơ được viết khi Người bị giải lao qua núi rừng Quảng Tây, thể hiện sự hòa quyện độc đáo giữa nét cổ điển và hiện đại.

Hai câu đầu khắc họa bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Đến hai câu sau, điểm nhấn chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng hoang vu.

Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng đêm mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

"Chiều tối" - viên ngọc quý trong kho tàng thơ Hồ Chí Minh - thể hiện sự kết tinh giữa tâm hồn thi sĩ và ý chí người chiến sĩ. Bài thơ được viết trong cảnh người tù bị giải đi qua núi rừng, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp tinh thần lạc quan bất diệt.

Hai câu đầu mở ra không gian chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất nét buồn cổ điển nhưng ẩn chứa sự đồng cảm sâu sắc. Đến hai câu sau, bức tranh bừng sáng với hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai.

Bài thơ là minh chứng cho phong cách nghệ thuật độc đáo của Hồ Chí Minh: sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa ngoại cảnh và tâm cảnh. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên, con người và bản lĩnh phi thường của một vĩ nhân.

"Chiều tối" - một trong những viên ngọc sáng nhất của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện tinh thần bất khuất và tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh. Bài thơ được viết khi Người bị giải lao qua núi rừng, là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ điển và tinh thần hiện đại.

Hai câu đầu mở ra bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Đến hai câu sau, điểm nhấn chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, thắp lên niềm tin vào tương lai.

Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Đó chính là phong cách thơ độc đáo của Hồ Chí Minh - vừa mang tính cổ điển vừa đậm chất hiện đại.

"Chiều tối" - một trong những kiệt tác của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện tài năng nghệ thuật và tinh thần bất khuất của Hồ Chí Minh. Bài thơ kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa bút pháp tả cảnh tinh tế và tâm hồn lạc quan cách mạng.

Hai câu đầu mở ra bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Hai câu sau chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Bài thơ cho thấy tinh thần thép của người chiến sĩ: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Đó chính là phong cách thơ độc đáo của Hồ Chí Minh - vừa uyên bác vừa giản dị, vừa sâu sắc vừa gần gũi.

"Chiều tối" - một trong những viên ngọc quý của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện tinh thần bất khuất và tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh. Bài thơ được viết khi Người bị giải lao qua núi rừng, là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ điển và tinh thần hiện đại.

Hai câu đầu khắc họa bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Đến hai câu sau, điểm nhấn chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng hoang vu.

Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng đêm mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

"Chiều tối" - một trong những viên ngọc quý của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện tinh thần bất khuất và tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh. Bài thơ được viết khi Người bị giải lao qua núi rừng, là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ điển và tinh thần hiện đại.

Hai câu đầu khắc họa bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Đến hai câu sau, điểm nhấn chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng hoang vu.

Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng đêm mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

"Chiều tối" - một trong những viên ngọc quý của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện tinh thần bất khuất và tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh. Bài thơ được viết khi Người bị giải lao qua núi rừng, là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ điển và tinh thần hiện đại.

Hai câu đầu khắc họa bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", vừa mang âm hưởng Đường thi vừa thể hiện nỗi niềm người tù. Đến hai câu sau, điểm nhấn chuyển sang hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng hoang vu.

Bài thơ cho thấy tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng đêm mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

"Chiều tối" - viên ngọc quý trong tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện sự kết tinh giữa tâm hồn thi sĩ và ý chí người chiến sĩ cách mạng. Bài thơ được viết khi Bác bị giải từ nhà lao Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, là sự hòa quyện tinh tế giữa chất cổ điển và hiện đại.

Hai câu đầu mở ra bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất nét buồn cổ điển nhưng ẩn chứa sự đồng cảm sâu sắc. Đến hai câu sau, bức tranh bừng sáng với hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Đó chính là phong cách thơ độc đáo của Hồ Chí Minh - vừa uyên bác vừa giản dị, vừa sâu sắc vừa gần gũi, luôn hướng về ánh sáng và sự sống.

"Chiều tối" - một trong những viên ngọc quý của tập "Nhật ký trong tù" - thể hiện sự hòa quyện giữa tâm hồn thi sĩ và ý chí người chiến sĩ cách mạng. Bài thơ được viết khi Bác bị giải từ nhà lao Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, là sự kết hợp tinh tế giữa chất cổ điển và tinh thần hiện đại.

Hai câu đầu mở ra bức tranh thiên nhiên chiều tà với hình ảnh "chim mỏi về rừng" và "chòm mây cô độc", phảng phất nét buồn cổ điển nhưng ẩn chứa sự đồng cảm sâu sắc. Đến hai câu sau, bức tranh bừng sáng với hình ảnh "thiếu nữ xay ngô" bên "lò than rực hồng" - biểu tượng của sự sống ấm áp giữa núi rừng hoang vu.

Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan cách mạng: từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui. Chữ "hồng" cuối bài như một nhãn tự, không chỉ xua tan bóng đêm mà còn thắp lên niềm tin vào tương lai tươi sáng. Đó chính là phong cách thơ độc đáo của Hồ Chí Minh - vừa uyên bác vừa giản dị, vừa sâu sắc vừa gần gũi.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một nhà cách mạng lỗi lạc với trái tim nồng nàn yêu nước và khát vọng giải phóng dân tộc. Cuộc đời Người là bản hùng ca bất tận về sự nghiệp cách mạng, đồng thời cũng là một tác phẩm văn hóa lớn với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực văn chương. Bài thơ "Chiều tối" - viên ngọc quý trong tập "Nhật ký trong tù", được sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt khi Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ, vẫn toát lên tình yêu thiên nhiên, con người và tinh thần lạc quan cách mạng.

Năm 1942, trên hành trình sang Trung Quốc tranh thủ sự ủng hộ quốc tế, Người đã bị bắt và giam cầm suốt 13 tháng. Trong những tháng ngày lao tù ấy, tập thơ "Nhật ký trong tù" ra đời với 134 bài thơ chữ Hán, trong đó "Chiều tối" là bài thứ 31, được sáng tác khi Người bị chuyển từ nhà lao Tĩnh Tây sang Thiên Bảo. Chỉ với 28 chữ, bài thơ đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên và con người nơi đất khách, đồng thời thể hiện sâu sắc tâm hồn và nhân cách lớn của người tù cách mạng.

Hai câu đầu bài thơ mở ra không gian chiều tà với hình ảnh cánh chim mỏi mệt và chòm mây cô đơn:

"Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ

Cô vân mạn mạn độ thiên không"

Bằng bút pháp chấm phá tinh tế mang đậm chất cổ điển phương Đông, Người đã khéo léo sử dụng hình ảnh cánh chim - một thi liệu quen thuộc trong thơ ca, để gợi lên không gian mênh mông và ý niệm thời gian. Điểm độc đáo là chữ "quyện" (mỏi mệt) đã thổi hồn vào cánh chim, khiến nó không chỉ là hình ảnh khách quan mà còn mang tâm trạng của chủ thể trữ tình. Cánh chim ấy vừa là hiện thực, vừa là ẩn dụ cho thân phận người tù cách mạng.

Hai câu thơ sau chuyển mạch một cách bất ngờ, đưa hình ảnh con người vào bức tranh thiên nhiên:

"Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc

Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng"

Hình ảnh cô gái miền sơn cước xay ngô trong đêm tối, cùng ánh lửa hồng bập bùng, đã trở thành điểm sáng của toàn bài thơ. Chữ "hồng" cuối bài - nhãn tự của tác phẩm - không chỉ xua tan bóng tối mà còn thắp lên niềm tin, hy vọng vào tương lai tươi sáng. Đó chính là tinh thần lạc quan cách mạng, là "chất thép" trong tâm hồn thi sĩ Hồ Chí Minh.

Bài thơ "Chiều tối" là sự kết tinh tuyệt vời giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa tâm hồn nghệ sĩ và ý chí chiến sĩ. Qua đó, chúng ta thấy được vẻ đẹp nhân cách cao cả của Người: một tâm hồn luôn hướng về ánh sáng, một trái tim bao dung nhân ái, và một ý chí sắt đá vượt lên trên mọi hoàn cảnh khắc nghiệt. Đúng như nhà thơ Hoàng Trung Thông từng nhận xét: "Với một chữ 'hồng', Bác đã làm sáng rực lên toàn bộ bài thơ".

(Nguồn: Lớp Văn thầy Nhật)