Top 4 bài phân tích sâu sắc nhất về biểu tượng cuốn sổ gia đình trong kiệt tác 'Những đứa con trong gia đình' của Nguyễn Thi (Dành cho học sinh Ngữ văn 12)
Nội dung bài viết
1. Bài phân tích chọn lọc số 4
Nguyễn Thi - người nghệ sĩ mang trong mình hai dòng máu Bắc Nam, đã thổi hồn vào trang văn hình tượng những con người Nam Bộ kiên cường với trái tim rực lửa cách mạng. Nổi bật nhất là hình tượng cuốn sổ gia đình trong tác phẩm "Những đứa con trong gia đình", một biểu tượng nghệ thuật đầy ám ảnh.
Cuốn sổ gia đình được chú Năm - người vừa thoát nạn mù chữ - ghi chép tỉ mỉ từng chi tiết: "thím Năm bị đại bác bắn khi đang rọc lá chuối, trên người còn nguyên chiếc quần mới với hai đồng bạc trong túi", hay hình ảnh bà nội bị giặc bắt, những chiến công của Chiến và Việt trên sông Định Thủy... Không đơn thuần là gia phả, cuốn sổ trở thành bản hùng ca về truyền thống yêu nước, đồng thời là bản cáo trạng đanh thép tố cáo tội ác kẻ thù.
Nguyễn Thi đã nâng hình tượng này lên tầm khái quát nghệ thuật xuất sắc: "Chuyện gia đình ta dài như sông, rộng bằng cả nước và vươn ra ngoài biên giới". Cách khái quát ấy vừa tự nhiên, vừa bám sâu vào mạch nguồn hiện thực, tạo nên sức lan tỏa lớn lao.
Ở chiều sâu khác, cuốn sổ hiện lên như nhân chứng lịch sử thiêng liêng, ghi lại bằng máu và nước mắt cả một chặng đường đấu tranh của gia đình cách mạng. Mỗi trang sổ là một thước phim chân thực về chiến công lẫn nỗi đau, về tinh thần quật khởi trước sự tàn bạo của quân thù. Qua đó, Nguyễn Thi đã tái hiện sống động bức tranh một gia đình - tiêu biểu cho cả một dân tộc anh hùng.
Chú Năm từng nói: "Khi các cháu trưởng thành, ta sẽ trao lại cuốn sổ này". Lời nói giản dị ấy chứa đựng triết lý sâu xa về sự kế thừa truyền thống. Chiến và Việt chính là những người tiếp nối viết tiếp trang sử mới bằng chính chiến công của mình. Ngòi bút Nguyễn Thi luôn biết cách đào sâu vào bản chất sự việc, biến chi tiết nhỏ thành tầng ý nghĩa lớn.
Tác phẩm thành công khi chạm được vào trái tim độc giả bằng sự chân thực và chiều sâu tư tưởng. Cuốn sổ gia đình trong truyện tuy giản dị nhưng ấm nóng tình người, thấm đẫm tinh thần cách mạng, là minh chứng hùng hồn cho khát vọng tự do và lòng trung kiên với quê hương đất nước.

2. Bài phân tích chọn lọc số 1
Nguyễn Thi - bậc thầy văn xuôi của văn học cách mạng miền Nam, đã khắc họa thành công hình tượng cuốn sổ gia đình trong kiệt tác 'Những đứa con trong gia đình'. Tác phẩm ra đời giữa giai đoạn kháng chiến chống Mỹ ác liệt, kể câu chuyện xúc động về một gia đình Nam Bộ với truyền thống yêu nước nồng nàn, nơi tình cảm gia đình hòa quyện cùng lòng yêu nước tạo nên sức mạnh phi thường.
Hai nhân vật chính Chiến và Việt - những đứa trẻ lớn lên trong đau thương khi cha bị giặc chặt đầu, mẹ hy sinh dưới làn đạn Mỹ. Cả hai cùng giành nhau đi tòng quân, được chú Năm - người giữ ký ức gia đình - ủng hộ. Trước ngày lên đường, hình ảnh chị em khiêng bàn thờ má sang nhà chú, nghe điệu hò Nam Bộ và nhận lời giao phó cuốn sổ gia đình trở thành khoảnh khắc đầy xúc động.
Cuốn sổ của chú Năm - nét chữ nguệch ngoạc của người nông dân mới thoát nạn mù chữ - lại chứa đựng cả một bầu trời ký ức. Từ cái chết của thím Năm với chiếc quần mới trong túi có hai đồng bạc, đến sự hy sinh của bà nội và cha mẹ, tất cả đều được ghi lại tỉ mỉ. Không đơn thuần là gia phả, cuốn sổ trở thành bản cáo trạng tội ác kẻ thù, là minh chứng cho mối thù sâu nặng và cả những chiến công đầu đời của chị em trên sông Định Thủy.
Khoảnh khắc chú Năm trao cuốn sổ cho thế hệ sau mang ý nghĩa sâu sắc về sự kế thừa truyền thống. Lời chú ví von về dòng sông gia đình chảy ra biển lớn Tổ quốc là ẩn dụ đẹp về mối liên hệ giữa số phận cá nhân và vận mệnh dân tộc. Chiến và Việt chính là những người sẽ viết tiếp trang sử mới bằng chính cuộc đời cách mạng của mình.
Qua hình tượng cuốn sổ gia đình, Nguyễn Thi đã gửi gắm thông điệp sâu sắc về sức mạnh của truyền thống, về mối dây liên hệ bền chặt giữa các thế hệ trong cuộc chiến vì độc lập tự do.

3. Bài phân tích chọn lọc số 2
Trong kho tàng văn học cách mạng, 'Những đứa con trong gia đình' của Nguyễn Thi nổi bật với hình tượng cuốn sổ gia đình - một biểu tượng nghệ thuật đầy ám ảnh. Tác phẩm ra đời tháng 2/1966 giữa khói lửa chiến tranh, khắc họa chân thực hình ảnh người nông dân Nam Bộ với lòng yêu nước sắt son.
Câu chuyện xoay quanh hai chị em Chiến và Việt - những đứa trẻ mồ côi cha mẹ vì tội ác giặc Mỹ. Trước ngày nhập ngũ, hình ảnh họ khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm, lắng nghe điệu hò quê hương và tiếp nhận cuốn sổ gia đình trở thành khoảnh khắc thiêng liêng. Cuốn sổ ấy không đơn thuần là vật dụng ghi chép mà là chứng nhân lịch sử, nơi lưu giữ từng hy sinh đau thương đến những chiến công đầu đời trên sông Định Thủy.
Ngòi bút Nguyễn Thi đã biến cuốn sổ thành biểu tượng đa tầng ý nghĩa: một bản cáo trạng tội ác kẻ thù, một bản hùng ca truyền thống, và quan trọng hơn - di sản tinh thần được trao truyền giữa các thế hệ. Lời chú Năm ví von về dòng sông gia đình hòa vào biển lớn Tổ quốc là ẩn dụ tuyệt đẹp về sự tiếp nối không ngừng của lý tưởng cách mạng.
Qua cuốn sổ gia đình, Nguyễn Thi không chỉ tái hiện số phận một gia đình mà còn khái quát lên số phận cả dân tộc trong cuộc chiến vệ quốc vĩ đại. Đó chính là sức mạnh của ngòi bút viết về cách mạng mà vẫn đậm chất nhân văn sâu sắc.

4. Bài phân tích chọn lọc số 3
Trong tác phẩm 'Những đứa con trong gia đình', Nguyễn Thi đã khắc họa thành công hình tượng cuốn sổ gia đình như một biểu tượng nghệ thuật đa tầng ý nghĩa. Cuốn sổ không đơn thuần là vật dụng ghi chép mà trở thành chứng nhân lịch sử, nơi lưu giữ những hy sinh, mất mát và cả chiến công của một gia đình cách mạng Nam Bộ.
Được viết giữa những năm tháng khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, tác phẩm kể về hai chị em Chiến và Việt - những đứa trẻ mồ côi chịu nhiều đau thương nhưng giàu lòng yêu nước. Khoảnh khắc chú Năm trao cuốn sổ cho thế hệ trẻ trước ngày các cháu lên đường nhập ngũ trở thành điểm nhấn xúc động, thể hiện sự chuyển giao truyền thống giữa các thế hệ.
Những dòng chữ nguệch ngoạc trong cuốn sổ chứa đựng cả một bầu trời ký ức - từ cái chết của thím Năm với chiếc quần mới trong túi, đến sự hy sinh của bà nội và cha mẹ. Nó vừa là bản án tố cáo tội ác kẻ thù, vừa là bản hùng ca về tinh thần bất khuất. Lời chú Năm ví von về dòng sông gia đình hòa vào biển lớn Tổ quốc đã trở thành ẩn dụ đẹp về sự tiếp nối không ngừng của lý tưởng cách mạng.

Có thể bạn quan tâm

Top 9 địa chỉ bán nước hoa chính hãng uy tín tại Gia Lai

Hướng dẫn cách đun, chế biến và bảo quản sữa bò tươi

Khám phá ngay cách làm bánh tráng cuộn cơm nguội chiên giòn tan, thử một lần là sẽ nhớ mãi không quên

Cách làm củ cải ngâm chua ngọt giòn rụm, đậm đà hương vị tại nhà

Acai berry - món quà kỳ diệu từ thiên nhiên cho làn da tươi trẻ
