Top 5 bài soạn: Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) ấn tượng nhất

Định hướng

- Đọc lại các văn bản thơ sáu chữ, bảy chữ đã học trong Bài 2.

- Khi tập làm thơ, cần chú ý xác định rõ đề tài (viết về ai, về điều gì) và cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về điều mình định viết; đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần như đã nêu trong phần Kiến thức ngữ văn.

Thực hành

Bài tập trang 53 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1:

a) Chọn những tiếng trong ngoặc đơn phù hợp với chỗ trống (…). Từ đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt Trời lặn xuống bờ ao

Ngọn khói xanh lên lúng liếng

Vườn sau gió chẳng đuổi nhau

Lá vẫn bay vàng sân (…)

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sức nhớ (…)

- Chị ấy năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông (…) nắng chang chang?

(Hàn Mặc Tử)

Trả lời:

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt Trời lặn xuống bờ ao

Ngọn khói xanh lên lúng liếng

Vườn sau gió chẳng đuổi nhau

Lá vẫn bay vàng sân giếng.

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng

- Chị ấy năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

(Hàn Mặc Tử)

b) Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,…)

Chuẩn bị

+ Em muốn viết về ai, về điều gì?

+ Em sử dụng thể thơ sáu chữ hay bảy chữ?

+ Tình cảm, cảm xúc của em với đối tượng đó như thế nào?

+ Những hình ảnh, chi tiết nào của người hoặc sự vật, sự việc em định viết để lại ấn tượng sâu sắc trong em?

+ Em định đặt nhan đề cho bài thơ như thế nào?

Viết bài thơ

+ Kể hoặc miêu tả hình ảnh của đối tượng trong cảm nhận của em; qua đó, thể hiện tình cảm, cảm xúc của em dành cho đối tượng.

+ Lựa chọn từ ngữ thích hợp để thể hiện các đặc điểm của đối tượng. Vận dụng các biện pháp tu từ như: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp cấu trúc,… phù hợp.

+ Sắp xếp các từ ngữ trong dòng và trong khổ thơ theo quy định về số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ.

Kiểm tra và chỉnh sửa

+ Đọc lại bài thơ đã viết

+ Bài thơ đã đảm bảo số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ chưa?

+ Bài thơ có tập trung thể hiện về đối tượng em chọn viết và tình cảm của em dành cho đối tượng đó không?

+ Có nên thay thế từ ngữ nào để bài thơ diễn tả chính xác hoặc hay hơn không?

*Bài thơ tham khảo

- Bài thơ số 1:

Xuân lòng

Đông tàn xuân đến xuân nở hoa

Nổi buồn dấu kín giữa chiều tà

Vui thơ xướng họa cùng bè bạn

Gửi chút tình riêng đến nẻo xa

Chợt nghĩ hình ai nơi cỏi vắng

Chiếu nay lặng lẹ ngắm mây trời

Lòng ta man mác buồn da diết

Thả hồn trong gió say tình say

Xứ Huế đây, ở xứ Huế đây

Tiếng thơ dìu dắt nước non này

Mơ màng bóng cũ người xưa ấy

Say đắm một thời tuổi thơ ngây

Ta muốn tình thơ luôn sẽ đến

Để cùng chung điệu tiếng ngân nga

Để hồn ấm lại trong hưu quạnh

Ngây ngất xuân lòng ta với ta

- Bài thơ số 2:

Năm tháng bạn bè

Ta có trong năm tháng bạn bè

Trong lối mòn xưa cỏ rêu che

Nửa đời chìm nổi về bên bạn

Lại vui như chẳng nắng sương gì

Ta có trong năm tháng bạn bè

Mạ trong ngọn gió lạnh lùng khuya

Cha trong hạt cát đêm sao hiện

Và em trong đèo núi cách chia

Ta có trong năm tháng bạn bè

Niềm thương nổi nhớ với say mê

Câu thơ thức đến canh gà muộn

Tóc bạc bên đèn đọc nhau nghe

Ta như sóng ấy dễ tan đi

Bạn là ghềnh đá dấu ta ghi

Những gì sâu thẳm ngoài vô tận

Đều có cho ta giữa bạn bè

Rét quá nên thơ không thể ngủ

Đốt lên ngọn lửa ấm lòng nhau

Ngoài kia sông nép vào bóng cỏ

Đêm lạnh vắt ngang tiếng còi tàu…

- Bài thơ số 3:

Thế giới năm qua

Thế giới năm qua bao tai ương

Chiến tranh khủng bố khắp muôn phương

Thiên tai, dịch bệnh liên miên mãi

Tang tóc đau thương nối tiếp nhau

Chúng ta hãy cùng đoàn kết lại

Tay nắm tay nhau chống chiến tranh

Tình thương, chia sẻ là sức mạnh

Bao nhiêu thảm hoạ cũng tan nhanh

Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,...).

Bài tham khảo 1:

Tình bạn từ thuở thiếu thời
Gắn bó yêu thương nửa đời bên nhau
Nhớ về những bữa cơm quê
Xa nhau vẫn giữ tình thắm thủy chung.

Lúc về già lại sum vầy
Ngày nắng đẹp, cùng nhau dạo chơi
Vườn Vua hoa sắc rực rỡ
Nhắm mắt ngắm cảnh, rượu thơ thơm nồng.

Thời gian đâu đợi ai đâu
Sống vui, sống đẹp với thơ, với đời.

Bài tham khảo 2:

Bạn bè là nghĩa tri kỷ
Có duyên gặp gỡ mấy khi trong đời
Xa xôi cách biệt chân trời
Tấm lòng vẫn sáng, rạng ngời tri âm.

Đường dài muôn nẻo muôn nơi
Sẻ chia tâm sự vơi đầy nỗi niềm
Trăng sáng bên thềm hiển hiện
Chung trà, chung rượu, cho thêm đậm đà.

Bài tham khảo 3:

Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam
Lòng em muốn dâng lên ngàn câu thơ
Thầy cô ơn đức vô biên
Vun đắp ước mơ, xây đắp cuộc đời.

Đưa em học thành người hữu ích
Dìu em bước đến trời cao rực rỡ
Như bình minh tỏa sáng mai
Thành công sánh đôi với đức tài cao.

Bài tham khảo 4:

Lời thầy vang vọng mãi nơi đây
Con ghi nhớ từng ngày, từng bước.

Hiền hòa, lễ phép, tấm lòng trong sáng
Siêng năng học hỏi, tâm hồn thanh cao.

Lời thầy trao gửi ước mơ
Chắp cánh cho con, vững bước đời mình.

Ngày xa trường, thầy vẫn theo con
Lời dặn luôn vang vọng, khắc ghi tâm hồn.

Lời thầy như ánh sáng ban mai
Soi sáng con đường, cho con vươn xa.

Lời thầy dặn con vững bước
Dù đường dài, thầy vẫn theo con suốt hành trình.

1. Định hướng

Khi bắt tay vào sáng tác thơ, điều quan trọng là phải xác định rõ ràng đề tài mình muốn viết (về ai, về điều gì) cùng với cảm xúc, suy nghĩ cá nhân về đối tượng hay sự vật đó. Bên cạnh đó, cần chú ý đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần chính xác như đã được học trong phần Kiến thức ngữ văn.

2. Thực hành

Câu 1 (trang 53, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Chọn những từ trong ngoặc đơn sao cho phù hợp với chỗ trống (...). Sau đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt trời xuống tận bờ ao

Khói mờ bay lên luống liễu

Vườn sau gió chẳng đuổi nhau

Lá vàng bay khắp sân giếng

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách đến lúc xuân về,

Lòng nghe nao nao nhớ làng

- Chị ấy năm nay gánh thóc

Dọc sông trắng nắng chan hòa?

(Hàn Mặc Tử)

Hướng dẫn trả lời:

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt trời lặn xuống bờ ao

Ngọn khói xanh lên lúng liếng

Vườn sau gió chẳng đuổi nhau

Lá vẫn bay vàng sân giếng.

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng

- Chị ấy năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

(Hàn Mặc Tử)

Câu 2 (trang 53, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,…)

Hướng dẫn trả lời:

Mỗi sáng mai thức dậy
Nghe chim hót, vườn cây

Bình minh chiếu rực rỡ

Đầy nắng vàng trên khắp sân.

Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ.

I. Định hướng.

– Đọc lại các văn bản thơ sáu chữ, bảy chữ đã học trong Bài 2.

– Khi bắt đầu làm thơ, cần chú ý xác định rõ ràng đề tài (về ai, về điều gì) và cảm xúc của bản thân về những điều đó; đồng thời cần chú ý đến việc đảm bảo đúng số chữ và cách gieo vần phù hợp như đã được chỉ dẫn trong Kiến thức ngữ văn.

2. Thực hành.

a) Chọn những từ trong ngoặc đơn phù hợp với chỗ trống (...). Sau đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.

(gạch, ngõ, giếng) Mặt trời lặn xuống bờ ao
Khói mờ bay lên luống liễu
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vàng bay khắp sân giếng
(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách đến lúc xuân về,
Lòng nghe nao nao nhớ làng

– Chị ấy năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

Trả lời:

(gạch, ngõ, giếng)Mặt trời lặn xuống bờ ao
Khói xanh lên lúng liếng
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sângiếng
(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng
– Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

b) Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,…)

Chuẩn bị+ Em muốn viết về ai, về điều gì?

+ Em sử dụng thể thơ sáu chữ hay bảy chữ?

+ Tình cảm, cảm xúc của em với đối tượng đó như thế nào?

+ Những hình ảnh, chi tiết,… nào của người hoặc sự vật, sự việc em định viết để lại ấn tượng sâu sắc trong em?

+ Em định đặt nhan đề cho bài thơ như thế nào?

Viết bài thơ+ Kể hoặc miêu tả hình ảnh của đối tượng trong cảm nhận của em; qua đó, thể hiện tình cảm, cảm xúc của em dành cho đối tượng.

+ Lựa chọn từ ngữ thích hợp để thể hiện các đặc điểm của đối tượng. Vận dụng các biện pháp tu từ như: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp cấu trúc,… phù hợp.

+ Sắp xếp các từ ngữ trong dòng và trong khổ thơ theo quy định về số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ.

Kiểm tra và chỉnh sửa+ Đọc lại bài thơ đã viết.

+ Bài thơ đã đảm bảo số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ chưa?

+ Bài thơ có tập trung thể hiện về đối tượng em chọn viết và tình cảm của em dành cho đối tượng đó không?

+ Có nên thay thế từ ngữ nào để bài thơ diễn tả chính xác hoặc hay hơn không?

* Bài thơ tham khảo:

Xuân lòng

Đông tàn xuân đến xuân nở hoa
Nỗi buồn kín dấu trong chiều tà
Vui thơ xướng họa cùng bè bạn
Gửi chút tình riêng đến phương xa
Chợt nghĩ hình bóng ai nơi đó
Chiếu nay im lặng ngắm mây trời
Lòng ta vương vấn nỗi niềm đong đầy
Thả hồn trong gió, ngất ngây tình yêu
Xứ Huế đây, ở xứ Huế đây
Tiếng thơ dìu dắt nước non này
Mơ màng bóng cũ người xưa ấy
Say đắm một thời tuổi thơ ngây
Ta muốn tình thơ mãi được gửi tới
Để cùng chung điệu ngâm vang mãi
Để hồn ấm lại giữa trời đất vắng
Ngây ngất xuân lòng ta với đời

Định hướng

- Đọc lại các bài thơ sáu chữ, bảy chữ đã học trong Bài 2 để nắm vững cấu trúc, cách gieo vần và sự tinh tế trong việc diễn đạt ý tưởng, cảm xúc.

- Khi làm thơ, cần xác định rõ chủ đề (về người, về cảnh vật, về cảm xúc gì?) và sự đồng cảm của bản thân với chủ đề đó. Đảm bảo mỗi dòng thơ đúng số chữ và chuẩn vần như đã học trong Kiến thức ngữ văn.

Thực hành

Bài tập trang 53 SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Cánh diều:

a) Chọn từ trong ngoặc đơn phù hợp với chỗ trống (...). Sau đó, xác định cách gieo vần ở từng khổ thơ.

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt trời lặn xuống bờ ao

Khói xanh bay lên lấp lánh

Vườn sau gió chẳng vội vã

Lá bay vàng rơi đầy sân giếng.

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách đến mùa xuân tràn ngập

Lòng bâng khuâng, thấm nhớ làng

- Chị ấy năm nay gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

(Hàn Mặc Tử)

Trả lời:

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt trời lặn xuống bờ ao

Khói xanh lên lúng liếng

Vườn sau gió chẳng đuổi nhau

Lá vẫn bay vàng sân giếng.

(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,

Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng

- Chị ấy năm nay còn gánh thóc

Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?

(Hàn Mặc Tử)

b) Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,…)

Chuẩn bị:

+ Em muốn viết về ai? Điều gì?

+ Sử dụng thể thơ sáu chữ hay bảy chữ?

+ Tình cảm, cảm xúc của em đối với người, sự vật đó như thế nào?

+ Những chi tiết hay hình ảnh nào của đối tượng khiến em ấn tượng sâu sắc?

+ Em muốn đặt tên gì cho bài thơ?

Viết bài thơ:

+ Kể hoặc miêu tả những đặc điểm, hình ảnh của đối tượng mà em cảm nhận được, đồng thời thể hiện tình cảm, cảm xúc của mình.

+ Chọn từ ngữ chính xác và phù hợp để miêu tả đặc điểm của đối tượng, áp dụng biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp cấu trúc,… một cách tinh tế.

+ Sắp xếp từ ngữ trong dòng và khổ thơ theo đúng số chữ, vần, nhịp của thể thơ sáu chữ hoặc bảy chữ.

Kiểm tra và chỉnh sửa:

+ Đọc lại bài thơ đã viết.

+ Bài thơ có đúng số chữ, vần, nhịp không?

+ Bài thơ có thể hiện rõ về đối tượng và tình cảm của em đối với đối tượng đó không?

+ Có từ nào cần thay thế để bài thơ mượt mà và ý nghĩa hơn không?

*Bài thơ tham khảo:

TẢ CÔ GIÁO MÀ EM YÊU QUÝ

Trong suốt những năm tiểu học

Em được học nhiều thầy cô

Nhưng người mà em quý nhất

Là cô giáo em bây giờ

Cô giáo em còn trẻ lắm

Như chưa đến tuổi ba mươi

Dáng dong dỏng, thanh thoát

Khuôn mặt đẹp như trăng rằm

Đôi mắt hiền từ sáng ngời

Ẩn dưới lông mày nét ngang

Sống mũi dọc dừa thanh tú

Nụ cười tỏa nắng xuyến xao

Bàn tay dịu dàng chữa từng câu

Sửa từng phép tính, lời văn

Sửa cách ngồi học ngay ngắn

Sửa lễ phép, sửa cách nói năng

Tháng ngày bên cô như mơ

Cô như mẹ hiền yêu dấu

Dạy dỗ, bao dung vô bờ.

Nguồn: Tác giả Bình An