Top 5 bài văn phân tích đặc sắc truyện ngắn "Con khướu sổ lồng" (Ngữ văn 10)
Nội dung bài viết
1. Bài tham khảo số 4
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã để lại dấu ấn sâu đậm qua tác phẩm "Con khướu sổ lồng" – một truyện ngắn tưởng chừng đơn giản nhưng chứa đựng tầng sâu ý nghĩa. Câu chuyện xoay quanh chú chim khướu được một gia đình yêu thương và chăm sóc. Giọng hót của khướu như bản nhạc làm dịu lòng người, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống gia đình. Trong một lần sơ suất, chú chim bay mất nhưng lại quay về, khiến mọi người vỡ òa trong hạnh phúc. Tuy nhiên, lần thứ hai, khi nó rời chiếc lồng, khướu không bao giờ trở lại nữa. Từ đó, sự im lặng để lại trong lòng người đọc một khoảng trống lặng lẽ.
Qua ngôn từ trong sáng, bình dị và cách kể chuyện từ ngôi thứ nhất gần gũi, tác giả không chỉ khắc họa tình cảm gia đình mà còn mở ra suy ngẫm sâu xa về khát vọng tự do – một nhu cầu tự nhiên và mãnh liệt. Chú khướu ấy không chỉ là loài chim, mà là biểu tượng cho những tâm hồn khao khát thoát khỏi ràng buộc, tìm đến bầu trời tự do đích thực.

2. Bài tham khảo số 5
Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014), bút danh Nguyễn Sáng, là cây bút lớn của văn học Việt Nam hiện đại, từng vinh dự nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm nổi bật như truyện ngắn “Chiếc lược ngà” và kịch bản phim “Cánh đồng hoang”. Truyện ngắn “Con khướu sổ lồng” được trích từ tập “Con mèo của Foujita” (NXB Kim Đồng), là một tác phẩm nhỏ nhưng mang tư tưởng lớn.
Bằng chất văn dung dị và gần gũi, ông kể câu chuyện về một chú chim khướu – biểu tượng cho vẻ đẹp và khát vọng tự do. Chú chim được nuôi dưỡng trong một gia đình, mang lại niềm vui, tiếng hót thanh tao. Lần đầu bay đi, nó trở về, lần sau thì không. Từ khoảnh khắc ấy, nhân vật “tôi” như bừng tỉnh: “Và nó là chim – chim thì phải bay”. Đây không chỉ là sự thấu hiểu cho bản tính tự nhiên của loài vật, mà còn là sự thức ngộ về một giá trị sâu xa: tự do là điều thiêng liêng, không thể níu giữ.
Ngôi kể thứ nhất khiến truyện trở nên gần gũi, chân thực, đồng thời mở ra chiều sâu nội tâm. Qua suy nghĩ: “Tạo hoá cho loài chim đôi cánh là để bay…” hay “Lần này, nó có đôi cánh của tình yêu…”, người đọc nhận ra sự đồng cảm đầy nhân văn của nhân vật. Đó không chỉ là sự chia tay một con chim, mà là cuộc đối thoại nội tâm về tự do, về bản ngã của muôn loài.
Tên truyện tuy mộc mạc nhưng giàu biểu tượng. “Con khướu sổ lồng” là câu chuyện cụ thể về một chú chim, nhưng cũng là ẩn dụ cho khát vọng sống thật với chính mình, vượt thoát mọi giới hạn để tìm về khoảng trời rộng mở. Từ một câu chuyện loài vật, tác phẩm mở ra suy tư lớn lao về con người và tự do.

3. Bài tham khảo số 1
“Con khướu sổ lồng” – trích từ tập truyện “Con mèo của Phu-gi-ta” – là một sáng tác tiêu biểu của nhà văn, nhà biên kịch tài hoa Nguyễn Quang Sáng. Với ngòi bút tinh tế và trái tim nhạy cảm, ông đã dệt nên một áng văn ngắn nhưng sâu lắng, đầy chất thơ và giàu suy tư.
Câu chuyện xoay quanh một con khướu được gia đình nhân vật “tôi” nuôi dưỡng. Tiếng hót trong trẻo, ngân vang của nó là niềm vui, là hơi thở dịu dàng trong đời sống thường nhật. Một lần bất cẩn, chim sổ lồng bay đi, rồi lại trở về. Nhưng ở lần thứ hai, nó vút lên bầu trời và mãi không quay lại. Khi ấy, “tôi” mới thực sự thức tỉnh: “Và nó là chim – chim thì phải bay”. Từ sự mất mát ấy, nhân vật “tôi” đã học được bài học về tình yêu thương, về tự do và về sự buông bỏ đầy nhân văn.
Hình ảnh con khướu hiện lên sống động với chiếc lồng tre tỉ mỉ – như một ngôi nhà thu nhỏ. Vẻ ngoài của nó có phần kỳ lạ, “trên đầu có một cái chóp trắng” như một ông già nhỏ nhắn, nhưng tiếng hót thì ngân nga, trong vắt, khiến lòng người dịu lại. Nó không chỉ là con vật nuôi, mà trở thành một phần thân thương của gia đình, là tiếng nói của thiên nhiên len lỏi vào trái tim mỗi người.
Khi con chim bay đi lần đầu, đứa con út hoang mang, lo lắng, và cả gia đình chìm trong nỗi buồn lặng lẽ. Đến khi nó quay về, cả nhà vỡ òa trong xúc động, niềm vui trào dâng như đón một người thân trở về sau xa cách. Nhưng trong khoảnh khắc đó, chỉ nhân vật “tôi” trầm tư, suy nghĩ về nỗi buồn trong tiếng hót, liên tưởng đến đứa con lỗi lầm trở về mà chẳng dám bước vào nhà. Đó là lúc câu chuyện bắt đầu mở ra chiều sâu nội tâm.
Lần thứ hai, khi con khướu cùng chim mái bay vút lên trời cao và không trở lại, cả nhà dần học cách chờ đợi trong tĩnh lặng. Niềm tin vẫn còn đó, hy vọng vẫn lặng thầm cháy, nhưng không ai còn cuống quýt như xưa. Duy chỉ có người cha – nhân vật “tôi” – cuối cùng đã thực sự hiểu rằng, dù có trao tặng tất cả sự chăm sóc, yêu thương, thì điều một cánh chim cần nhất vẫn là tự do. “Tôi” đã ngộ ra rằng không thể giữ mãi một tâm hồn nếu không biết mở rộng bầu trời cho nó bay.
Bằng lời kể ở ngôi thứ nhất, ngôn ngữ mộc mạc mà sâu sắc, Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa thành công biểu tượng chú khướu như một hiện thân của thiên nhiên, của khát vọng sống thật với chính mình. Tác phẩm không ồn ào, không kịch tính, nhưng lại mang đến một dư âm lặng thầm lay động. Đó là lời nhắn gửi nhẹ nhàng nhưng thấm thía: hãy biết yêu quý thiên nhiên bằng trái tim biết lắng nghe và thấu cảm.

4. Bài viết tham khảo số 2
Nguyễn Quang Sáng được biết đến như một cây bút lão luyện với nhiều truyện ngắn giá trị, xứng danh đại thụ của văn học Nam Bộ. Bằng lối văn chân thành, mộc mạc nhưng thấm đẫm chiều sâu nhân sinh, ông đã phản ánh những vấn đề xã hội và con người một cách tinh tế. Tiêu biểu trong sự nghiệp của ông là truyện ngắn "Con khướu sổ lồng", mang theo thông điệp đầy ý nghĩa dành cho người đọc.
Truyện kể về chú khướu hót vang, được nuôi trong chiếc lồng tre tuyệt mỹ. Một ngày nọ, khướu bỗng sổ lồng khiến cả nhà lo lắng. Nhưng buổi chiều hôm sau, nó đã trở về bên gia đình. Lần thứ hai khi khướu lại bay ra ngoài, mọi người không còn quá lo lắng vì tin rằng nó sẽ quay về. Thật vậy, chú khướu trở về và cất tiếng hót ngân vang, nhưng rồi khi nghe tiếng chim trời, khướu đã chọn bay đi mãi mãi. Nhân vật “tôi” thấu hiểu lý do sâu xa khiến khướu không trở lại, như một lời nhắc nhở về tình yêu và sự thấu hiểu thiên nhiên.
Người đọc có thể cảm nhận rõ nét hình ảnh chú khướu qua từng chi tiết sống động: chiếc lồng được chạm trổ hoa văn tinh xảo, nơi an cư lý tưởng mà bao chim khác mơ ước; ngoại hình của chú với bộ lông đen điểm trắng trên đầu, mang dáng dấp một ông lão nhỏ bé. Dù không sặc sỡ như họa mi hay sơn ca, tiếng hót của khướu lại khiến nhân vật “tôi” cảm thấy lòng nhẹ nhõm, xua tan mọi ưu phiền. Khướu trở thành thành viên thân thương của gia đình, mang lại niềm vui và sự ấm áp.
Thế nhưng, khi chú khướu lần đầu sổ lồng, nỗi buồn bao trùm khắp ngôi nhà. Nhân vật “tôi” lặng lẽ ngồi bên chiếc lồng trống, con út thao thức suốt đêm mong khướu quay về. Mặc dù lời dỗ dành “chim thì phải bay” được nói ra, sâu thẳm trong lòng người bố là niềm lo lắng xen lẫn hy vọng. Và đúng như mong đợi, buổi chiều hôm sau khướu trở về, tiếng hót quen thuộc vang lên, cả nhà vui mừng khôn xiết. Cái lồng như một tổ ấm nhưng cũng là ranh giới giam cầm đôi cánh tự do, khiến khướu vừa khao khát bay xa vừa băn khoăn giữa tự do và an yên.
Lần thứ hai khướu lại sổ lồng, nhưng lần này mọi người không quá lo lắng, tin rằng nó sẽ quay lại. Thằng con lớn đặt lồng ngoài trời, chờ đợi khướu bay vào. Khướu đúng là trở về, nhưng khi nghe tiếng chim trời, nó đã bay đi mãi, chọn bầu trời rộng lớn làm quê hương thực sự. Dù được yêu thương, được chăm sóc đầy đủ trong chiếc lồng, khướu đã nhận ra rằng đôi cánh sinh ra để tung bay tự do, tìm về với đất trời bao la, nơi cuộc sống mới thật sự ý nghĩa.
Bằng lối kể chuyện giản dị, ngôi kể thứ nhất gần gũi và ngôn từ tinh tế, Nguyễn Quang Sáng đã truyền tải một câu chuyện sâu sắc về khao khát tự do và sự thấu hiểu thiên nhiên. Hình ảnh chú khướu bay về trời như biểu tượng cho ước vọng của mỗi con người được sống đúng với bản ngã, được tự do và hạnh phúc. Qua tác phẩm, nhà văn cũng gửi gắm lời nhắc nhở mọi người hãy biết lắng nghe, cảm nhận và trân trọng vẻ đẹp giản dị của cuộc sống quanh ta.

5. Mẫu bài tham khảo số 3
Nguyễn Quang Sáng, tên tuổi gắn liền với những tác phẩm giàu cảm xúc, đã cống hiến không ít cho văn học Việt Nam. Những sáng tác của ông mang đậm giá trị nhân văn, phản ánh sâu sắc cuộc sống. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là "Con khướu sổ lồng" – câu chuyện về một loài chim, cũng chính là lời nhắc nhở về những quy luật của thiên nhiên và bài học về tự do.
Câu chuyện bắt đầu với hình ảnh một gia đình nuôi con khướu, loài chim có tiếng hót mê hoặc lòng người. Tuy nhiên, trong một lần sơ ý, con khướu đã bay ra ngoài và khiến cả gia đình phải lo lắng. Ngày hôm sau, nó trở về, nhưng lần thứ hai, nó không quay lại nữa. Tác giả khéo léo sử dụng hình ảnh con khướu để ám chỉ một quy luật tự nhiên: loài chim sinh ra là để bay, không phải để sống trong một chiếc lồng. Qua đó, ông gửi gắm một thông điệp sâu sắc về tình yêu thiên nhiên và việc sống hòa hợp với tự nhiên.
Chúng ta thấy rằng ban đầu, con khướu sống trong một chiếc lồng đẹp, đầy đủ tiện nghi – nơi nó không phải lo nghĩ gì, chỉ cần sống trong sự bảo bọc. Thế nhưng, dù có vẻ như cuộc sống của con chim trong chiếc lồng là tuyệt vời, nó vẫn không thể nào hạnh phúc được. Sự yên bình đó không thể lấp đầy nỗi khao khát tự do trong lòng nó. Tiếng hót của khướu, tuy không đẹp nhưng lại chứa đựng vẻ đẹp tinh tế, đầy cảm xúc. Nó như một thứ âm thanh giúp cho nhân vật "tôi" cảm thấy nhẹ nhàng hơn mỗi khi mệt mỏi.
Cảm giác tự do luôn tồn tại trong tâm hồn loài chim, và khi cơ hội đến, con khướu bay ra ngoài, khẳng định bản năng tự do mạnh mẽ của mình. Cả gia đình đều cảm nhận được sự thiếu vắng, lo lắng về sự mất mát. Nhất là cậu con trai út, luôn trăn trở về sự an toàn của khướu. Khi khướu quay về, gia đình vui mừng, nhưng lúc này, chiếc lồng không còn là nơi mà nó muốn gắn bó. Đó là sự mâu thuẫn giữa sự an toàn và khát vọng tự do – một thông điệp sâu sắc mà tác giả muốn gửi gắm.
Lần thứ hai, khi khướu bay đi, nó không trở lại nữa. Dù gia đình vẫn hy vọng, song người cha hiểu rằng, với loài chim, bầu trời mới là nơi thực sự thuộc về chúng. Câu chuyện kết thúc với bài học cuộc sống: chúng ta cần biết trân trọng tự do và lắng nghe tiếng nói của thiên nhiên, biết hòa hợp với thế giới tự nhiên xung quanh.
Câu chuyện "Con khướu sổ lồng" không chỉ là một tác phẩm về loài chim, mà còn là lời nhắc nhở về việc chúng ta cần yêu quý, gìn giữ thiên nhiên và sống hòa hợp với nó. Tác giả khéo léo đưa vào những chi tiết giản dị nhưng sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm về cuộc sống, về tự do và những giá trị thực sự.

Có thể bạn quan tâm

Cách luôn hiển thị thanh cuộn trang trên Windows 11 một cách đơn giản và hiệu quả

Khám phá 14 cách giải quyết tình trạng tắc nghẽn bồn cầu chỉ trong vòng 5 phút ngay tại nhà, giúp bạn giải quyết sự cố một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Với phương pháp này, bạn có thể bảo quản lạp xưởng tươi và khô lâu dài, lên đến nửa năm mà vẫn giữ được hương vị tuyệt vời.

Hướng dẫn loại bỏ ngôn ngữ bàn phím không cần thiết trên Windows 10 và 11

Bí Quyết Để Có Nụ Cười Tỏa Sáng
