Top 6 bài soạn mẫu về cách chọn sự kiện, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự (Ngữ văn 10) ấn tượng nhất

II - PHƯƠNG PHÁP LỰA CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU

1. Đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, cho biết:

a. 

- Tác giả dân gian kể chuyện:

+ Cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của tổ tiên ta.

+ Chuyện tình cha con: sự đau đớn của người cha khi phải tự tay giết con gái vì công chúa bị kết tội “bán nước” bởi Rùa Vàng.

+ Chuyện tình vợ chồng: mối quan hệ son sắt nhưng đầy trắc trở giữa Trọng Thủy và Mị Châu. Dù yêu thương, họ vẫn chịu tác động của chiến tranh.

b. 

- Những chi tiết này là các sự việc và chi tiết tiêu biểu trong “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”. Vì:

+ Theo dấu lông ngỗng do Mị Châu rắc, Trọng Thủy và quân lính đã truy đuổi hai cha con An Dương Vương.

+ Cuối cùng, cha con An Dương Vương không còn đường thoát.

=> Các sự việc liên kết với nhau qua quan hệ nhân quả, tạo nên một mạch truyện liền mạch. Nếu thiếu đi sự việc này, cốt truyện sẽ không còn nguyên vẹn, tính cách nhân vật sẽ không thể hiện rõ.

2.  

    Khi trở về đầu làng, dù xóm làng còn xơ xác, nhưng không khí cách mạng sôi sục khiến anh bồi hồi nhớ lại bao kỷ niệm xưa. Vội vã về nhà, anh tìm kiếm bóng dáng người cha thân thương, chạy từ nhà ra vườn, miệng gọi “bố ơi” liên tục. Nhưng không có tiếng trả lời, anh bước vào nhà và nhìn thấy bát hương bên cạnh bát hương của mẹ. Lúc ấy, anh bật khóc nức nở vì bao năm xa cách, khóc cho sự vắng bóng của người cha, khóc vì sự lỡ làng giữa con trai và người cha già. Cảm thấy tội lỗi, anh lang thang trong làng và gặp lại ông giáo. Hai người ngồi lại tâm sự, kể cho nhau nghe bao chuyện đã qua.

3. Phương pháp chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:

 - Xác định chủ đề, đề tài của câu chuyện.

- Dự kiến một mạch truyện, bao gồm các sự việc nối tiếp nhau.

- Phát triển các sự việc đó bằng những chi tiết đặc sắc, tạo sự kết nối logic cho câu chuyện.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 10)

a) Sự việc “hòn đá xấu xí rơi từ vũ trụ xuống” không thể bỏ qua vì nó là chi tiết then chốt để dẫn đến sự kiện ở cuối đoạn. Nó cũng giúp miêu tả sự biến chuyển trong tâm trạng nhân vật và làm nổi bật chủ đề của văn bản.

b) Khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để kể lại câu chuyện, cần đảm bảo rằng chúng phải góp phần thúc đẩy câu chuyện, làm nổi bật tính cách nhân vật và làm sáng rõ thông điệp, ý nghĩa cốt lõi của câu chuyện.

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Đoạn trích về Uy-lít-xơ trở về kể lại cuộc gặp mặt giữa Uy-lít-xơ và vợ sau hai mươi năm xa cách.

- Cuối đoạn, Hô-me-rơ chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng bằng bí mật của chiếc giường.

- Chi tiết tiêu biểu trong sự việc này gồm: Pê-nê-lốp nhờ nhũ mẫu khiêng giường ra khỏi phòng. Uy-lít-xơ giật mình và hỏi lại, sau đó miêu tả đặc điểm của chiếc giường mà chỉ vợ chồng mới biết.

- Qua sự lựa chọn này, Hô-me-rơ đã thành công trong việc xây dựng cốt truyện hấp dẫn, kịch tính, với những nhân vật điển hình mang đậm chất sử thi.

Giải đáp câu 1 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1

a. Truyện kể về:

- Công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước của tổ tiên ta thời xưa.

- Tình cha con thiêng liêng.

- Mối tình vợ chồng gắn bó.

=> Ba mạch truyện giao hòa, đan xen vào nhau.

=> Mạch truyện chính là công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta.

b. Hai chi tiết Trọng Thủy hỏi Mị Châu “Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?” và Mị Châu trả lời “Thiếp có áo gấm lông ngỗng… làm dấu” là những chi tiết nổi bật. Những chi tiết này không chỉ thể hiện tình yêu sâu đậm của hai nhân vật mà còn giúp duy trì mạch truyện, dẫn dắt đến những sự việc tiếp theo (Trọng Thủy đuổi theo hai cha con Mị Châu, cha con Mị Châu rơi vào thế bí).

Giải đáp câu 2 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Ví dụ: sự việc người con trai nghe ông giáo kể về cái chết của lão Hạc.

+ Chi tiết ông giáo kể lại nguyên nhân và những giây phút cuối đời của lão Hạc.

+ Chi tiết người con trai khóc thương cha.

+ Chi tiết người con trai tự trách mình vì cho rằng chính mình là nguyên nhân khiến cha qua đời.

Giải đáp câu 3 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Xác định đúng đề tài và chủ đề của bài văn.

- Dự báo cốt truyện.

- Phát triển các sự việc qua các chi tiết tiêu biểu.

III. LUYỆN TẬP

Giải đáp câu 1 trang 64 SGK Ngữ văn 10, tập 1

a. Sự việc “hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ vũ trụ xuống” không thể bỏ qua vì nó có vai trò quan trọng trong việc xây dựng mạch kết thúc của câu chuyện. Nó còn giúp miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật và làm sáng rõ chủ đề của tác phẩm.

b. Kinh nghiệm rút ra: Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu, cần phải thận trọng, cân nhắc sao cho chúng không chỉ thúc đẩy mạch truyện mà còn làm nổi bật tính cách nhân vật và khắc họa rõ nét chủ đề, ý nghĩa của tác phẩm.

Giải đáp câu 2 trang 64 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Hô-me-rơ kể lại cuộc gặp mặt đầy bất ngờ của đôi vợ chồng dũng tướng Uy-lít-xơ sau hai mươi năm xa cách.

- Cuối đoạn trích, tác giả đã khéo léo chọn sự việc quan trọng: Pê-nê-lốp thử chồng qua bí mật chiếc giường.

+ Sự việc này có các chi tiết nổi bật: Pê-nê-lốp nhờ nhũ mẫu khiêng chiếc giường ra khỏi phòng, Uy-lít-xơ giật mình và mô tả đặc điểm của chiếc giường mà chỉ hai vợ chồng mới biết.

+ Đây là một thành công của Hô-me-rơ trong việc xây dựng cốt truyện, khi làm nổi bật được tính cách của hai nhân vật Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp, đồng thời khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, tự nhiên và hợp lý.

II - CHỌN LỰA SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU

1. Đọc truyện "An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy" và trả lời các câu hỏi trong SGK, tr. 62

a. Tác giả dân gian muốn kể câu chuyện gì?

b. Theo anh/chị, có thể xem các sự việc và chi tiết trên là tiêu biểu hay không, và tại sao?

Trả lời:

a. Truyện kể về:

- Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước: Tác giả dân gian khắc họa nỗi đau đớn mất nước, đồng thời nhấn mạnh tinh thần cảnh giác và sự phê phán sự chủ quan trong việc bảo vệ Tổ quốc.

- Tình yêu vợ chồng giữa Mị Châu và Trọng Thủy: Mối tình ngang trái nhưng vô cùng trung thành, thủy chung, dù cả hai đứng ở hai chiến tuyến, tình cảm của họ vẫn luôn nặng sâu. Điều này thể hiện sự sống chết thủy chung với lời thề.

- Tình cha con: Giữa An Dương Vương và Mị Châu, câu chuyện về nỗi đau của người cha khi buộc phải kết liễu chính đứa con mình vì cô công chúa ngây thơ đã vô tình phản bội đất nước.

b. Đây là sự việc tiêu biểu vì:

- Hai chi tiết này mở ra bước ngoặt trong câu chuyện. Nếu thiếu chúng, truyện sẽ thiếu đi sự hấp dẫn và ý nghĩa. Ví dụ, nếu Trọng Thủy không thổ lộ sự bức xúc, tác giả khó có thể mô tả được cảnh Trọng Thủy theo dấu lông ngỗng, tiến quân vào Âu Lạc, tạo nên chiến thắng. Câu chuyện sẽ mất đi sự cuốn hút, và không còn sự bi thương của mối tình Mị Châu - Trọng Thủy cũng như thái độ của tác giả đối với nhân vật này.

2. Kể chi tiết về người con trai của Lão Hạc.

Trả lời:

Các chi tiết có thể kể:

- Cậu con trai trở về và nghe ông giáo kể về cha mình.

● Lão Hạc đau đớn khi phải bán chú chó vàng của mình.

● Làng mất vè sợi, Lão Hạc phải sống với củ chuối, sung luộc qua ngày.

● Lão Hạc gửi tiền cho ông giáo lo liệu tang lễ.

● Cái chết đầy tự trọng, đớn đau của Lão Hạc.

● Ông giáo trao lại những kỷ vật của Lão Hạc cho cậu con trai.

- Cùng ông giáo, cậu con trai xúc động ra viếng mộ cha.

● Kể về những tháng năm vất vả của cuộc đời mình.

● Ân hận vì đã bỏ đi xa.

● Hứa sẽ sống sao cho xứng đáng với sự hy sinh của cha.

- Cậu con trai gửi lại di vật cho ông giáo và tiếp tục ra đi.

● Cảm ơn ông giáo đã quan tâm và giúp đỡ cha mình.

● Chia sẻ với ông giáo rằng mình đã thức tỉnh và trở thành một người cách mạng.

● Gửi lại ông giáo những kỷ vật của cha, tiếp tục lên đường chiến đấu.

● Hứa hẹn ngày trở về.

3. Cách chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự.

Trả lời:

- Xác định mục đích lựa chọn (để kể lại, viết bài văn tự sự, hoặc làm dẫn chứng cho một hành động nào đó…).

- Xác định chủ đề của tác phẩm: kể về một trận chiến, tình mẹ con, vợ chồng, v.v…

- Dự đoán cốt truyện:

● Cốt truyện truyền thống gồm các phần: mở đầu, khúc ngoặt (thắt nút), phát triển, cao trào, kết thúc (mở nút).

● Cốt truyện phóng khoáng kiểu hiện đại có thể đảo lộn hoặc thiếu một phần nào đó, hoặc là những đoạn mô tả cảm xúc mà không có câu chuyện rõ ràng.

- Cuối cùng, chia cốt truyện thành các đoạn nhỏ, chọn lựa những sự việc, chi tiết tiêu biểu cho mỗi đoạn.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đọc văn bản: Hòn đá xù xì (SGK, tr. 63, 64) và trả lời câu hỏi:

a. Nếu bỏ qua sự việc hòn đá xấu xí rơi từ vũ trụ xuống, theo anh/chị có được không? Vì sao?

b. Từ đó, anh/chị rút ra bài học gì về việc chọn lựa sự việc và chi tiết tiêu biểu khi viết văn tự sự?

Trả lời:

a. Không thể bỏ qua chi tiết "hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ trên vũ trụ xuống" vì chi tiết này mang tính chuẩn bị cho sự thay đổi ở cuối câu chuyện. Nếu bỏ qua, người làng và đám trẻ sẽ không bao giờ nhận ra vẻ đẹp của hòn đá. Chi tiết này làm thay đổi tiến trình của truyện và mang đến tư tưởng chủ đạo của bài văn.

b. Bài học từ sự việc này là: Khi lựa chọn sự việc và chi tiết để kể chuyện, ta cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Những sự việc, chi tiết này phải có ý nghĩa quan trọng, giúp phát triển cốt truyện, làm nổi bật tính cách nhân vật, tạo nên sự hấp dẫn và hướng vào chủ đề chính của bài văn.

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đọc đoạn "Uy-lít-xơ trở về" và trả lời yêu cầu SGK (trang 64):

- Hô-me-rơ kể về điều gì?

- Trong đoạn kết, tác giả chọn sự việc nào quan trọng? Liệu đây có phải là thành công của Hô-me-rơ trong nghệ thuật kể chuyện không? Vì sao?

Trả lời:

- Đoạn trích "Uy-lít-xơ trở về" kể về cuộc gặp lại của Uy-lít-xơ và vợ sau hai mươi năm xa cách.

- Một chi tiết quan trọng trong đoạn kết là cảnh "người đắm tàu", được Hô-me-rơ dùng để so sánh với tâm trạng của Pê-nê-lôp khi nhận ra chồng mình. Đây là thành công trong nghệ thuật kể chuyện sử thi của Hô-me-rơ, vì nó phản ánh sâu sắc tâm lý của nhân vật và gây được cảm xúc mạnh mẽ với người đọc.

I. Khái niệm

1. Tự sự là cách thức sắp xếp các sự kiện liên tiếp để kể lại câu chuyện, từ đầu đến cuối, nhằm thể hiện một ý nghĩa sâu sắc.

2. Sự việc

- Những sự kiện hoặc hiện tượng được nhận diện rõ ràng, dễ phân biệt với những yếu tố khác. Người viết chọn lọc những sự việc tiêu biểu để tạo sự hấp dẫn và phát triển mạch truyện, mỗi sự việc thường đi kèm với nhiều chi tiết.

3. Chi tiết

Chi tiết là những phần nhỏ trong tác phẩm nhưng lại chứa đựng sức mạnh về cảm xúc và tư tưởng. Đó có thể là lời nói, hành động, cử chỉ của nhân vật, hoặc các sự vật, sự kiện khác.

II. Cách chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu

1.

a. Truyện An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy kể về:

- Công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước: Tác giả dân gian thể hiện quá trình hình thành quốc gia và lý do dẫn đến sự mất mát này.

- Tình cha con: An Dương Vương phải đích thân hành động đau đớn khi ra tay với con gái Mị Châu.

- Tình vợ chồng: Mối quan hệ giữa Mị Châu và Trọng Thủy, dù là tình yêu trắc trở, vẫn sâu sắc và trung thành dù đứng ở hai chiến tuyến đối lập.

b. Sự việc tiêu biểu

- Hai chi tiết then chốt tạo ra sự chuyển biến trong câu chuyện, nếu thiếu chúng, truyện sẽ thiếu đi điểm nhấn quan trọng. Những chi tiết như việc Trọng Thủy lấy dấu lông ngỗng sẽ không có cơ hội dẫn dắt câu chuyện đến cuộc chiến cuối cùng.

2. Chọn lọc chi tiết về người con trai Lão Hạc và ông giáo ra viếng mộ cha. Các sự kiện tiếp nối:

- Anh kể về những năm tháng vất vả làm việc tại đồn điền cao su.

- Hối hận vì đã bỏ đi từ lâu.

- Cam kết với cha sẽ sống xứng đáng với những hy sinh của cha.

- Tiết lộ kế hoạch tham gia kháng chiến.

Chọn chi tiết con trai Lão Hạc gửi lại di vật của cha và tạm biệt quê hương để ra đi làm nhiệm vụ cách mạng. Các sự việc tiếp theo:

- Bày tỏ lòng cảm ơn đối với ông giáo đã giúp đỡ cha mình.

- Tiết lộ với ông giáo về việc đã giác ngộ và trở thành người cách mạng.

- Gửi lại kỷ vật của cha cho ông giáo, xúc động lên đường chiến đấu.

- Hẹn ngày trở về.

3. Cách thức chọn sự việc để kể:

+ Xác định chủ đề của câu chuyện.

+ Dự kiến các sự việc sẽ diễn ra trong cốt truyện.

Cốt truyện truyền thống gồm các phần: mở đầu, tăng tiến, cao trào, kết thúc.

Cốt truyện hiện đại có thể không theo trình tự thông thường, với sự lật ngược hoặc bỏ sót một phần nào đó.

- Phân chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn một số sự việc, chi tiết tiêu biểu nổi bật.

Luyện tập

Bài 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

a. Không thể bỏ qua chi tiết "hòn đá xấu xí rơi từ vũ trụ xuống" vì:

+ Chi tiết này là yếu tố mở đầu cho sự thay đổi trong phần kết của câu chuyện.

+ Nó giúp giải thích tại sao người làng và những đứa trẻ nhận ra vẻ đẹp tiềm ẩn của hòn đá.

+ Chính chi tiết này đã tạo ra tư tưởng chủ đạo của tác phẩm: hòn đá xù xì vô dụng lại có thể trở thành biểu tượng vĩ đại.

b. Những bài học rút ra từ các sự việc trên:

+ Cần chọn lọc những sự việc và chi tiết tiêu biểu để kể.

+ Các chi tiết phải làm nổi bật cốt truyện, tạo sự hấp dẫn và tính chủ đạo cho câu chuyện.

Bài 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Hô-me-rơ kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động giữa Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp sau nhiều năm xa cách.

- Trong đoạn kết, tác giả chọn một chi tiết đặc biệt: Hô-me-rơ tưởng tượng cảnh “người đắm tàu” để thể hiện tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nhận ra chồng mình.

+ Chi tiết này làm nổi bật phẩm chất của Pê-nê-lốp và không khí xúc động trong cuộc hội ngộ giữa hai vợ chồng.

I. Khái niệm

- Tự sự (kể chuyện) là một phương pháp nghệ thuật, trong đó các sự kiện được kết nối với nhau theo trình tự, từ sự việc này kéo theo sự việc khác, cuối cùng dẫn đến một kết thúc rõ ràng, thể hiện những ý nghĩa sâu sắc.

- Sự việc là những điều xảy ra trong cuộc sống, có thể nhận biết rõ ràng và phân biệt với các sự kiện khác.

- Những sự việc tiêu biểu là các sự kiện quan trọng tạo nên mạch truyện, giúp phát triển cốt truyện.

- Mỗi sự việc đều đi kèm với những chi tiết, có thể là một lời nói, một cử chỉ, một hành động hay một hình ảnh…

=> Việc chọn lựa sự việc và chi tiết tiêu biểu là một bước đi quyết định khi kể lại một câu chuyện.

II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu

Câu 1 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1):

a. Trong truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy, tác giả dân gian kể:

- Câu chuyện về tình cha con thiêng liêng.

- Câu chuyện về tình vợ chồng chung thủy, dù đứng ở hai chiến tuyến đối lập.

- Câu chuyện về công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước của cha ông ta xưa.

=> Ba câu chuyện này gắn kết với nhau một cách tinh tế.

=> Câu chuyện về công cuộc bảo vệ đất nước là mạch truyện chính, xuyên suốt toàn bộ tác phẩm.

b.

- Sự việc Trọng Thủy và Mị Châu chia tay là một sự việc tiêu biểu trong câu chuyện.

- Trong sự việc này, hai chi tiết quan trọng xuất hiện như những dấu mốc, dẫn dắt sự phát triển của truyện.

   + Chi tiết 1 là lời báo trước về cuộc chiến tranh sẽ nổ ra.

   + Chi tiết 2 là sự liên kết chặt chẽ với diễn biến sau đó của câu chuyện.

   + Nếu bỏ qua chi tiết Mị Châu rắc lông ngỗng, câu chuyện sẽ không thể tiếp diễn một cách trọn vẹn.

Câu 2 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1):

Để tiếp nối câu chuyện về anh con trai Lão Hạc, ta có thể kể tiếp như sau:

- Anh con trai trở về và nghe ông Giáo kể về cha mình:

   + Lão Hạc đau đớn khi phải bán con chó vàng, người bạn trung thành nhất của mình.

   + Cảnh vật nghèo khó của làng, lão phải sống nhờ vào những bữa ăn đạm bạc.

   + Lão Hạc tích cóp tiền gửi ông Giáo lo liệu việc tang ma cho mình.

   + Cái chết tự nguyện đầy phẩm giá của Lão Hạc.

   + Ông Giáo trao lại cho cậu con trai kỷ vật của cha mình.

Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1):

Những công việc quan trọng khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:

- Xác định mục đích của việc lựa chọn.

- Xác định rõ đề tài của văn bản.

- Dự đoán cốt truyện.

- Chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn ra một số sự việc và chi tiết tiêu biểu nổi bật.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 63 - 64 SGK Ngữ văn 10 Tập 1):

a.

- Sự việc hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ vũ trụ xuống là một sự việc tiêu biểu không thể bỏ qua trong văn bản này.

   + Đây là bước ngoặt quan trọng cho toàn bộ câu chuyện.

   + Sự việc này cũng tạo ra tư tưởng chủ đạo của tác phẩm.

   + Nó làm thay đổi hẳn tiến trình câu chuyện, tạo sự bất ngờ cho người đọc.

b. Bài học rút ra:

- Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu, cần có sự cân nhắc kỹ càng, tỉ mỉ.

- Các sự việc và chi tiết được chọn phải giúp thúc đẩy cốt truyện, làm nổi bật nhân vật và chủ đề của tác phẩm.

Câu 2 (trang 63 - 64 SGK Ngữ văn 10 Tập 1):

- Trong đoạn trích Uy-lít-xơ trở về, tác giả Hô-me-rơ kể lại quá trình thử thách của Pê-nê-lốp đối với Uy-lít-xơ trước khi họ chính thức nhận ra nhau.

- Cuối đoạn, tác giả chọn một sự việc quan trọng đó là khoảnh khắc Pê-nê-lốp nhận ra Uy-lít-xơ.

- Chi tiết:

   + Căn phòng của hai vợ chồng được xây dựng quanh cây ô-liu.

   + Cây ô-liu đã được chạm khắc thành chân giường, biến chiếc giường ấy thành một vật bất di bất dịch…

- Đoạn kết này chính là sự thành công của Hô-me-rơ:

   + Nó gây bất ngờ, nhưng lại rất hợp lý, làm nổi bật phẩm chất của các nhân vật sử thi.

   + Tạo ra một sức hấp dẫn đặc biệt, khiến người đọc luôn mong đợi những tình tiết tiếp theo.

Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu

Câu 1 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy

a. - Chuyện về tình cha con: Là câu chuyện đau xót về người cha khi phải quyết định giết chết con gái mình, người mà ông yêu thương nhất, vì nàng bị kết tội “bán nước” bởi Rùa Vàng.

   - Chuyện về tình vợ chồng: Một tình yêu chung thủy, nhưng lại phải chịu đựng sự khắc nghiệt của chiến tranh. Trọng Thủy và Mị Châu, dù yêu nhau tha thiết, nhưng lại phải chia cắt vì lợi ích quốc gia và sự phản bội.

   - Chuyện về công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước: Một bài học sâu sắc về sự mất mát đất nước dưới triều đại An Dương Vương, đồng thời là lời cảnh báo về việc cần phải cảnh giác trước những thế lực thù địch để bảo vệ bờ cõi.

b. Sự việc Trọng Thủy và Mị Châu chia tay là một sự kiện then chốt, giúp câu chuyện tiếp tục mạch phát triển và khắc họa tính cách nhân vật. Trong sự việc này, hai chi tiết nổi bật có vai trò quyết định:

      + Chi tiết Trọng Thủy hỏi Mị Châu: "...Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?" => Đây là sự báo hiệu về cuộc chiến sắp xảy ra.

      + Chi tiết Mị Châu đáp: "Thiếp có áo lông ngỗng, đi đâu sẽ rắc lông ngỗng tại các ngã ba" => Từ đây, chi tiết này dẫn đến sự việc Trọng Thủy theo dấu lông ngỗng để đuổi theo An Dương Vương và tạo nên cao trào của câu chuyện.

   - Những chi tiết này không thể bỏ qua, bởi chúng liên kết với nhau, tạo thành một mạch truyện hợp lý, dễ hiểu cho người đọc.

Câu 2 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Câu chuyện có thể tiếp tục như sau:

   - Anh con trai về nhà, gặp lại ông giáo và được nghe những câu chuyện về cha mình: chuyện mất mùa, việc lão Hạc phải bán con chó vàng, rồi việc lão tự sát bằng bả chó…

   - Hai người thăm mộ lão Hạc, anh con trai dọn dẹp lại mộ phần cho cha.

   - Anh gặp lại ông giáo, trao lại những kỷ vật của cha và lên đường tham gia kháng chiến.

Bài tham khảo

    Lão Hạc qua đời, con trai ông trở về nhà sau nhiều năm xa cách. Không thấy cha đâu, anh hỏi thăm hàng xóm và biết được rằng lão đã mất và bán con chó vàng. Anh tìm đến nhà ông giáo theo lời bà Tư. Ở đó, ông giáo đang xếp sách cũ, khi biết anh là con trai lão Hạc, ông đưa ra một hộp cũ, chứa đầy những kỷ vật mà lão đã để lại. Ông kể lại toàn bộ câu chuyện, với đôi mắt đẫm lệ. Hai người ra thăm mộ lão Hạc, giữa cánh đồng bao la, cái mộ nhỏ nằm cô đơn. Anh con trai ở lại bên mộ cha suốt buổi chiều, sau đó trở lại nhà ông giáo, trả lại những kỷ vật. Lời kêu gọi kháng chiến vang lên, anh quyết định lên đường. Với ánh mắt đầy quyết tâm, anh sẵn sàng tham gia cuộc kháng chiến đầy gian khổ.

Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Các bước cần thiết khi lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự:

   - Xác định rõ đề tài và chủ đề của bài văn (Chủ đề có thể xoay quanh đời sống xã hội, văn hóa, học đường…)

   - Dự tính trước cốt truyện (Mở đầu – diễn biến – kết thúc, các sự việc phải có sự liên kết chặt chẽ với nhau, xây dựng tuyến nhân vật phù hợp để phát triển cốt truyện)

   - Triển khai các sự việc qua các chi tiết (Xây dựng các chi tiết lớn, các sự kiện quan trọng, cách giải quyết vấn đề…)

Luyện tập

Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):

a. Không thể bỏ qua sự kiện “hòn đá xấu xí rơi từ vũ trụ xuống” bởi nó đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt câu chuyện. Chi tiết này tạo ra nội dung tư tưởng của bài văn, giúp người đọc nhận ra giá trị thực sự của hòn đá sau này. Nếu thiếu sự kiện này, người dân trong làng sẽ không nhận ra giá trị của hòn đá, vì nó không phục vụ trực tiếp cho đời sống hàng ngày của họ.

b. Từ sự kiện này, có thể rút ra bài học rằng: Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu cho bài văn tự sự, ta phải cân nhắc kỹ lưỡng. Các chi tiết phải đóng góp vào việc phát triển cốt truyện, làm nổi bật tính cách nhân vật và làm rõ chủ đề bài văn.

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):

   - Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về kể lại cuộc gặp gỡ đầy xúc động của Uy-lít-xơ và người vợ Pê-nê-lốp sau hai mươi năm xa cách.

   - Cuối đoạn, tác giả Hô-me-rơ lựa chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng bằng chiếc giường đặc biệt. Chi tiết tiêu biểu trong sự việc này là: Pê-nê-lốp nhờ nhũ mẫu khiêng giường ra khỏi phòng, và Uy-lít-xơ, với sự ngạc nhiên, đã mô tả chính xác chiếc giường, chỉ có hai vợ chồng mới biết được đặc điểm này. Đây là chi tiết giúp Pê-nê-lốp nhận ra chồng mình sau bao năm xa cách, trong niềm xúc động và hạnh phúc vô bờ.

   - Với sự lựa chọn này, Hô-me-rơ đã thành công rực rỡ trong việc xây dựng một tác phẩm đầy sức hấp dẫn và kịch tính, thể hiện rõ nét phẩm chất và tính cách của các nhân vật sử thi Hi Lạp.