Top 6 Bài soạn "Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương" (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo) tinh túy nhất

Phần I: Khởi động tâm thế

Câu hỏi gợi mở (trang 64 SGK)

Cụm từ "vẻ đẹp quê hương" như bức tranh thủy mặc khắc sâu trong tâm khảm, gợi nhớ về miền đất chôn nhau cắt rốn với thiên nhiên tươi nguyên, con người chân chất.

Phần II: Đắm mình trong thi ca

Bài ca dao số 1 tái hiện sinh động kinh đô Thăng Long rực rỡ với nhịp sống phồn thịnh, nơi hội tụ tinh hoa qua 36 phố phường mang đậm dấu ấn sản vật địa phương.

Phần III: Chiêm nghiệm và đồng cảm

Bài ca dao số 2 là khúc tráng ca về truyền thống giữ nước, thấm đẫm niềm tự hào dân tộc. Bài số 3 như bản tình ca về Bình Định với: núi Vọng Phu - biểu tượng thuỷ chung, đầm Thị Nại - chứng nhân lịch sử, cùng hương vị ẩm thực đậm chất quê. Nghệ thuật điệp từ "có" tạo nhịp điệu dạt dào tình yêu quê hương.

Bài số 4 với thể lục bát truyền thống (vần 6-6, nhịp 2/4 - 4/4) cùng hình ảnh "cá tôm sẵn bắt" đã vẽ nên bức tranh Đồng Tháp Mười trù phú, ban tặng. Cả 4 bài đều thống nhất trong tình yêu thiên nhiên, con người và niềm tự hào văn hiến.

I. KHƠI NGUỒN CẢM XÚC

Cụm từ "vẻ đẹp quê hương" như dòng suối mát lành, gợi nhớ về miền đất thiêng với cảnh sắc tươi nguyên, nơi lưu giữ bao kỷ niệm ấu thơ và hồn quê thanh khiết.

II. HÒA MÌNH VÀO ĐIỆU HỒN DÂN GIAN

Thăng Long hiện lên qua lời ca như bức tranh thuỷ mặc sống động: kinh đô ngàn năm văn hiến với 36 phố phường mang đậm dấu ấn sản vật, nơi hội tụ tinh hoa đất Việt.

III. THẤU CẢM VÀ TRI ÂN

- Bài 1: Điệp khúc tự hào "phồn hoa thứ nhất Long Thành" cùng nỗi nhớ "ngẩn ngơ" đã khắc hoạ tình yêu tha thiết với Hà Nội cổ kính.

- Bài 2: Khúc tráng ca về truyền thống giữ nước, thấm đẫm niềm kiêu hãnh dân tộc.

- Bài 3: Bình Định hiện lên qua điệp từ "có" nhịp nhàng: núi Vọng Phu thuỷ chung, đầm Thị Nại anh hùng, cùng hương vị ẩm thực đậm chất Nam Bộ.

- Bài 4: Thể lục bát mượt mà (vần 6-6, nhịp 2/4-4/4) cùng hình ảnh "cá tôm sẵn bắt" vẽ nên bức tranh Đồng Tháp Mười trù phú, hào phóng.

Cả bốn bài đều thống nhất trong tình yêu thiêng liêng với quê hương, đất nước.

A. Tinh hoa văn học dân gian
I. Nghệ thuật thơ lục bát
- Thể thơ thuần Việt với cặp 6-8 tiếng, vần điệu uyển chuyển như dòng suối chảy
- Vần lưng kết nối (tiếng 6 câu lục - tiếng 6 câu bát), nhịp chẵn 2/2/2 tạo giai điệu du dương
- Thanh điệu hài hòa giữa bằng-trắc như khúc nhạc tâm hồn
II. Biến tấu lục bát
- Sáng tạo trong số tiếng, vần điệu, nhịp thơ
- Hình ảnh sống động đánh thức mọi giác quan
- Ngôn từ biểu cảm chạm đến trái tim người đọc
III. Kho tàng ca dao cùng chủ đề
"Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ
Tháp Bút, Đài Nghiên vẫn chờ người xưa"
"Đồng Đăng phố Kỳ Lừa
Chùa Tam Thanh gửi bóng Tô Thị chờ"
B. Hành trình khám phá vẻ đẹp quê hương
I. Mở cánh cửa tâm hồn
"Vẻ đẹp quê hương" - bức tranh đa sắc từ phố thị phồn hoa đến làng quê thanh bình, nơi lưu giữ hồn thiêng đất Việt.
II. Bốn bản tình ca đất nước
1. "Ba mươi sáu phố rành rành" - Khúc tự hào về Thăng Long cổ kính với phố nghề tinh xảo
2. "Sâu nhất là sông Bạch Đằng" - Khúc tráng ca về chiến công giữ nước
3. "Bình Định có núi Vọng Phu" - Khúc tình tự về non nước hữu tình
4. "Cá tôm sẵn bắt" - Khúc đồng dao miền sông nước trù phú
III. Cảm thức thẩm mỹ
- Nghệ thuật liệt kê, điệp ngữ như bàn tay nghệ nhân dệt nên bức tranh quê
- Hình ảnh "phố giăng mắc cửi" - nét vẽ tài hoa về đô thị cổ
- Điệp khúc "có" trong bài 3 như lời tụng ca đất và người Bình Định
- Thể lục bát mượt mà với vần 6-6, nhịp 2/4-4/4 tạo giai điệu ngân vang
IV. Tri ân di sản
Bài 1 là bản giao hưởng về Hà Nội xưa, nơi kết tinh tinh hoa dân tộc qua 36 phố nghề - di sản văn hóa sống động của nghìn năm văn hiến.

Tinh túy nội dung

Cuộc đối đáp nam nữ đã khéo léo bộc lộ niềm tự hào dân tộc qua vẻ đẹp truyền thống giữ nước, được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật độc đáo.

Cấu trúc hài hòa

- Khúc dạo đầu: Vũ điệu 36 phố phường Hà Nội cổ kính

- Khúc tráng ca: Hào khí giữ nước qua các địa danh lịch sử

- Khúc tình tự: Bình Định - nơi hội tụ thiên nhiên, lịch sử và ẩm thực

- Khúc đồng dao: Đồng Tháp Mười trù phú sản vật

Thông điệp sâu sắc

Bộ tứ ca dao như bản đồ văn hóa Việt, khắc họa vẻ đẹp từ Bắc chí Nam qua:

- Điệp khúc phồn hoa Thăng Long

- Khí phách Bạch Đằng, Lam Sơn

- Nét duyên Bình Định (núi Vọng Phu, đầm Thị Nại)

- Sự hào phóng của miền sông nước phương Nam

Nghệ thuật đặc sắc

- Thể lục bát truyền thống với vần điệu uyển chuyển

- Điệp từ "có" như nét chấm phá tài tình

- Hình ảnh "phố giăng mắc cửi" đầy tính tạo hình

- Ngôn từ vừa bình dị vừa hàm súc

Cảm nhận tinh tế

Bài 1 nổi bật như bức tranh sống động về Hà Nội xưa - nơi kết tinh tinh hoa dân tộc qua 36 phố nghề, mãi là niềm tự hào của người Việt.

Khám phá tinh hoa

- "Vẻ đẹp quê hương" như bức tranh đa sắc, từ phố thị phồn hoa đến làng quê thanh bình, nơi lưu giữ hồn thiêng đất Việt.

Trải nghiệm nghệ thuật

Kinh thành Thăng Long hiện lên qua lời ca như bức tranh thuỷ mặc sống động với 36 phố phường mang đậm dấu ấn sản vật, nơi hội tụ tinh hoa đất Việt.

Những khám phá sâu sắc

1. Thăng Long cổ kính với phố nghề tinh xảo, thể hiện qua điệp khúc tự hào "phồn hoa thứ nhất Long Thành"
2. Khúc tráng ca về truyền thống giữ nước qua các địa danh lịch sử oai hùng
3. Bình Định - nơi hội tụ thiên nhiên kỳ vĩ, lịch sử hào hùng và ẩm thực đặc sắc
4. Nghệ thuật điệp từ "có" như nét chấm phá tài tình trong miêu tả
5. Đồng Tháp Mười trù phú qua hình ảnh "cá tôm sẵn bắt"

Tinh hoa văn học dân gian

1. Nghệ thuật thơ lục bát

- Thể thơ thuần Việt với cặp 6-8 tiếng, vần điệu uyển chuyển như dòng suối chảy
- Vần lưng kết nối (tiếng 6 câu lục - tiếng 6 câu bát), nhịp chẵn 2/2/2 tạo giai điệu du dương
- Thanh điệu hài hòa giữa bằng-trắc như khúc nhạc tâm hồn

2. Bí quyết sử dụng ngôn từ

- Chọn lọc từ ngữ chính xác như người thợ kim hoàn chọn ngọc
- Kết hợp hài hòa giữa các từ như bản hòa âm ngôn ngữ

Khám phá vẻ đẹp quê hương

- "Vẻ đẹp quê hương" như bức tranh thủy mặc đa sắc
- Thăng Long hiện lên qua điệp khúc "phồn hoa thứ nhất"
- Bạch Đằng - Lam Sơn: Khúc tráng ca giữ nước
- Bình Định: Bản tình ca đất và người
- Tháp Mười: Khúc đồng dao miền sông nước

Những phát hiện tinh tế

- Nghệ thuật điệp từ "có" như nét chấm phá trong miêu tả Bình Định
- Hình ảnh "phố giăng mắc cửi" - nét vẽ tài hoa về đô thị cổ
- Thể lục bát mượt mà với vần 6-6, nhịp 2/4-4/4

Tri ân di sản

Bài 1 là bản giao hưởng về Hà Nội xưa - nơi kết tinh tinh hoa dân tộc qua 36 phố nghề, mãi là niềm tự hào của người Việt.