Top 6 Bài soạn "Thực hành tiếng Việt trang 66" Ngữ văn 6 (SGK Kết nối tri thức) - Tuyển tập những mẫu bài phân tích sâu sắc và đầy đủ nhất

KHÁM PHÁ TÁC DỤNG CỦA CỤM TỪ TRONG VIỆC MỞ RỘNG THÀNH PHẦN CÂU

Phân tích sự khác biệt giữa hai cách diễn đạt:

(1) Tuyết/rơi

(2) Tuyết trắng tinh/rơi lả tả khắp con đường.

Câu (1) sử dụng từ đơn giản, trong khi câu (2) dùng cụm từ giàu hình ảnh. Chủ ngữ "tuyết trắng tinh" gợi hình ảnh sinh động hơn, còn vị ngữ "rơi lả tả khắp con đường" miêu tả rõ nét hành động và không gian.

CẤU TRÚC CỤM DANH TỪ

Cụm danh từ hoàn chỉnh gồm ba thành phần: phần phụ trước, trung tâm và phần phụ sau. Ví dụ trong câu "Những chú chim sơn ca hót véo von trên cành", "những chú chim sơn ca" là cụm danh từ với "chim" là trung tâm, "những chú" bổ sung số lượng và "sơn ca" chỉ loài chim cụ thể.

BÀI TẬP THỰC HÀNH

Câu 1 trang 66: Xác định cụm danh từ trong các câu sau:

a) "Khách qua đường vội vã, chẳng mấy ai để ý đến lời mời chào của cô bé."

b) "Những ngọn nến bay vút lên cao, hóa thành muôn vì sao lấp lánh."

Câu 2 trang 66: Tìm cụm danh từ trong truyện "Cô bé bán diêm" và phát triển thêm ba cụm từ tương tự. Ví dụ từ cụm "ánh sáng ấm áp", có thể phát triển thành: "những tia sáng ấm áp xua tan bóng tối", "ánh sáng ấm áp tỏa ra từ lò sưởi", "luồng sáng ấm áp chan hòa khắp phòng".

Câu 3 trang 66: So sánh hiệu quả diễn đạt giữa hai cách viết:

a) - "Cô bé đi trong đêm"

- "Cô bé tội nghiệp, đói lả và run rẩy vì lạnh, lê bước trong đêm tối"

Câu 4 trang 67: Mở rộng chủ ngữ đơn thành cụm danh từ. Ví dụ từ câu "Nến cháy" có thể phát triển thành "Những ngọn nến nhỏ lung linh cháy rực trong đêm Giáng sinh".

Câu 5 trang 67: Viết đoạn văn ngắn tả cảnh cô bé gặp bà trên thiên đường, sử dụng ít nhất một cụm danh từ làm thành phần chính. Ví dụ: "Những thiên thần nhỏ xinh với đôi cánh trắng muốt vây quanh hai bà cháu".

A. Hướng dẫn thực hành tiếng Việt ngắn gọn:

Khám phá cụm danh từ

Câu 1 (trang 66):

- "Khách qua đường": Danh từ trung tâm "khách" được bổ nghĩa bởi cụm từ "qua đường"

- "Lời chào hàng của em": Danh từ "lời" được mở rộng bằng cụm từ miêu tả

Câu 2 (trang 66):

Ví dụ cụm danh từ: "một góc tường"

Các biến thể có thể tạo:

- "những góc tường cũ kỹ"

- "một góc tường phủ đầy rêu phong"

Câu 3 (trang 66):

Phân tích tác dụng của cụm danh từ trong việc khắc họa hình ảnh:

- "Em bé đáng thương, bụng đói rét" giúp thể hiện rõ nét sự tội nghiệp

- "Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất" tạo hình ảnh sinh động

Câu 5 (trang 67):

Đoạn văn miêu tả cảnh thiên đường với cụm danh từ gợi hình: "tất cả các thiên thần bé xíu, xinh xinh"

B. Tổng hợp kiến thức trọng tâm:

Cấu trúc cụm danh từ:

- Phần trước: chỉ số lượng (tất cả, những)

- Phần trung tâm: danh từ chính

- Phần sau: miêu tả đặc điểm

Ví dụ: "Những tia nắng vàng rực rỡ xuyên qua kẽ lá"

Khám phá sâu về cụm danh từ trong tiếng Việt
1. Bản chất cụm danh từ:
- Là tổ hợp từ gồm danh từ chính và các phụ ngữ bổ nghĩa
- Còn được biết đến với các tên gọi: ngữ danh từ, nhóm danh từ, danh ngữ
2. Cấu trúc ba phần:
- Phần trước: Thường chỉ số lượng (ví dụ: những, tất cả)
- Phần trung tâm: Danh từ chính
- Phần sau: Miêu tả đặc điểm hoặc xác định vị trí
3. Giá trị biểu đạt:
- Cung cấp thông tin chi tiết, sinh động hơn danh từ đơn lẻ
- Giúp hình ảnh trở nên rõ nét và giàu cảm xúc hơn
Thực hành ứng dụng:
Câu 1: Phân tích cụm danh từ trong:
- "Khách qua đường": hình ảnh những người vội vã
- "Lời chào hàng của em": tiếng mời chào đầy hy vọng
Câu 2: Sáng tạo cụm danh từ từ "em gái":
- "Những em gái tóc vàng óng ánh"
- "Cô em gái nhỏ với đôi mắt long lanh"
Câu 3: So sánh hiệu quả:
- "Em bé" → "Em bé đáng thương, bụng đói rét": khắc họa rõ nét sự tội nghiệp
Câu 5: Đoạn văn cảm động:
"Người bà hiền hậu với mái tóc bạc phơ dang tay đón đứa cháu gái bé bỏng. Đôi mắt ngấn lệ của bà ánh lên tình yêu thương vô bờ."

KHÁM PHÁ CỤM DANH TỪ QUA CÁC BÀI TẬP

Câu 1: Phân tích cấu trúc cụm danh từ trong các ví dụ điển hình

Câu 2: Tìm hiểu cụm danh từ "một ánh sáng xanh" trong truyện Cô bé bán diêm và phát triển thành các biến thể:
- "Những tia sáng xanh huyền ảo"
- "Ánh sáng xanh dịu nhẹ tỏa khắp phòng"
- "Màn sáng xanh mờ ảo"

Câu 3: So sánh hiệu quả biểu đạt:
- "Em bé" → "Em bé tội nghiệp, bụng đói cồn cào"
- "Em gái" → "Cô bé gái nhỏ nhắn với đôi chân trần lấm bụi"

Câu 5: Đoạn văn cảm động miêu tả cảnh thiên đường:
"Những thiên thần nhỏ xinh với đôi cánh trắng muốt vây quanh hai bà cháu. Cổng thiên đường rực rỡ sắc màu mở ra trước mắt cô bé - một thế giới diệu kỳ nơi không còn đói rét và đau khổ."

KHÁM PHÁ CỤM DANH TỪ QUA CÁC VÍ DỤ SINH ĐỘNG

Câu 1: Phân tích cấu trúc cụm danh từ:
- "Khách qua đường": hình ảnh những người vội vã
- "Lời chào hàng của em": tiếng mời chào đầy hy vọng
- "Những ngôi sao trên trời": vẻ đẹp lấp lánh đêm đông

Câu 2: Sáng tạo cụm danh từ từ "ngôi nhà":
- "Ngôi nhà nhỏ ấm áp"
- "Những ngôi nhà san sát"
- "Ngôi nhà thân thương của tuổi thơ"

Câu 3: So sánh hiệu quả biểu đạt:
- "Em bé" → "Em bé tội nghiệp, bụng đói cồn cào"
- "Em gái" → "Cô bé gái nhỏ nhắn với đôi chân trần lấm bụi"

Câu 5: Đoạn văn cảm động:
"Người bà hiền hậu với mái tóc bạc phơ dang tay đón đứa cháu gái bé bỏng. Những thiên thần nhỏ xinh với đôi cánh trắng muốt vây quanh hai bà cháu. Cổng thiên đường rực rỡ sắc màu mở ra trước mắt cô bé - một thế giới diệu kỳ nơi không còn đói rét và đau khổ."

KHÁM PHÁ SỨC MẠNH CỦA CỤM DANH TỪ

1. So sánh hiệu quả biểu đạt:
- Câu đơn giản: "Tuyết rơi" → chỉ thông tin cơ bản
- Câu mở rộng: "Tuyết trắng xóa rơi lả tả trên con đường làng" → tạo hình ảnh sinh động, giàu cảm xúc

2. Cấu trúc cụm danh từ:
- Gồm 3 phần: phụ trước (chỉ số lượng), trung tâm (danh từ chính), phụ sau (miêu tả đặc điểm)
- Ví dụ: "Những học sinh chăm chỉ" → "những" (số lượng), "học sinh" (trung tâm), "chăm chỉ" (đặc điểm)

3. Bài tập thực hành:
Câu 1: Phân tích cụm danh từ:
- "Lời chào hàng của em": lời nói đầy hy vọng
- "Những ngôi sao trên trời": vẻ đẹp lấp lánh

Câu 2: Phát triển từ "que diêm":
- "Những que diêm nhỏ bé"
- "Mấy que diêm cuối cùng"
- "Que diêm hồng ấm áp"

Câu 5: Đoạn văn cảm động:
"Những tia sáng vàng rực rỡ bao quanh cô bé. Trước mắt em hiện ra người bà thân yêu với nụ cười hiền hậu. Những thiên thần nhỏ xinh đưa hai bà cháu tới thiên đường - nơi chỉ có niềm vui và hạnh phúc."

Bài tập mở rộng:
- Sáng tạo với cụm danh từ: "con đường tuổi thơ", "bông hoa đầu mùa"
- Viết đoạn văn sử dụng cụm danh từ gợi hình: "Những giọt sương long lanh đọng trên lá", "Ánh bình minh vàng rực rỡ"