Top 6 Bài soạn 'Vì sao cần đối xử nhân ái với động vật?' (Ngữ Văn 6 - Cánh Diều) xuất sắc nhất

1. Hướng dẫn chuẩn bị bài học "Vì sao cần sống hòa hợp với động vật?" (Trang 48 - SGK Ngữ Văn 6 Cánh Diều)

Để tiếp cận văn bản nghị luận này hiệu quả, học sinh cần:

- Ôn tập kiến thức về văn nghị luận xã hội

- Khi đọc cần lưu ý:

+ Nhan đề phản ánh trọng tâm vấn đề

+ Luận điểm chính tác giả bảo vệ: sự cần thiết của việc đối xử nhân đạo với động vật

+ Các luận cứ và dẫn chứng thuyết phục

+ Ý nghĩa thực tiễn với cuộc sống hiện đại

Nhan đề đã khái quát vấn đề trọng tâm: mối quan hệ giữa con người và động vật.

Tác giả đưa ra hệ thống luận điểm thuyết phục:

+ Động vật nuôi dưỡng tâm hồn con người từ thuở ấu thơ

+ Là một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày

+ Giữ vai trò then chốt trong cân bằng sinh thái

Vấn đề có tính thời sự cao khi:

+ Môi trường sống của động vật đang bị đe dọa nghiêm trọng

+ Cần nâng cao ý thức bảo vệ đa dạng sinh học

Thực tế cho thấy Trái đất có khoảng 15 triệu loài sinh vật, việc bảo tồn chúng có ý nghĩa sống còn với môi trường. Điển hình như sự suy giảm chim ưng trong thế kỷ 20 đã cảnh báo mối nguy từ thuốc trừ sâu DDT.

2. Hướng dẫn phân tích tác phẩm ngắn gọn

* Câu hỏi trọng tâm:

- Phần 1: Khẳng định sự gắn bó giữa động vật và ký ức tuổi thơ

- Phần 3: Chỉ ra mối quan hệ khăng khít "Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp/gián tiếp với con người"

- Minh họa: Gợi mở về sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên

- Khái niệm "môi trường sinh tồn": Hệ sinh thái đa dạng gồm các yếu tố tự nhiên và con người

- Phần 4: Cảnh báo tình trạng suy giảm đa dạng sinh học

- Phần 5: Lời kêu gọi bảo vệ động vật

* Giải nghĩa từ khóa:

- Tổ tiên: Thế hệ đầu dòng họ

- Trực tiếp/Gián tiếp: Quan hệ có/không qua trung gian

- Tạo hóa: Nguồn gốc sự sống (theo quan niệm truyền thống)

- Tuyệt chủng: Sự biến mất hoàn toàn của loài

* Luận điểm chính:

1. Động vật bồi đắp tâm hồn (qua hình ảnh trẻ em quan sát kiến, chơi với cánh cam)

2. Gắn bó mật thiết với đời sống (tiếng gà gáy, trâu cày, công viên sinh thái)

3. Duy trì cân bằng sinh thái

* Thái độ tác giả: Phê phán hành vi hủy hoại môi trường sống của động vật

* Ví dụ tiêu biểu: Mô tả sinh động về khung cảnh nông thôn với âm thanh tự nhiên và hoạt động lao động truyền thống

* Bài học mở rộng:

- Nhận thức sâu sắc về mối quan hệ cộng sinh

- Bổ sung luận cứ về giá trị kinh tế (nguồn thực phẩm, nguyên liệu) và khoa học (nghiên cứu y sinh)

1. Chuẩn bị bài học

- Chủ đề trọng tâm: Lý do cần sống hòa hợp với muôn loài

- Luận điểm chính: Bảo vệ sự đa dạng sinh học thông qua:

+ Ký ức tuổi thơ gắn bó với thiên nhiên (quan sát kiến tha mồi, chơi cùng cánh cam)

+ Sự hiện diện khắp nơi trong đời sống (tiếng gà gáy sáng, trâu cày ruộng, công viên động vật)

+ Vai trò then chốt trong hệ sinh thái

- Tính thời sự: Thực trạng phá hủy môi trường sống và nguy cơ tuyệt chủng hàng loạt

2. Phân tích văn bản

1. Phần mở đầu: Khẳng định mối quan hệ gắn bó giữa con người và tự nhiên

2. Trích dẫn quan trọng: "Mỗi loài đều có mối liên hệ mật thiết với nhân loại"

3. Thông điệp từ hình ảnh: Sự cộng sinh hài hòa giữa các giống loài

4. Định nghĩa: Môi trường sinh tồn là không gian sống đa dạng của muôn loài

5. Báo động: Tốc độ suy giảm đa dạng sinh học đáng báo động

6. Kết luận: Lời kêu gọi bảo vệ Trái Đất - ngôi nhà chung

3. Câu hỏi mở rộng

1. Giải nghĩa từ khóa: Tổ tiên (nguồn gốc chung), quan hệ trực tiếp/gián tiếp, tạo hóa (nguồn gốc sự sống), tuyệt chủng (biến mất vĩnh viễn)

2. Luận cứ chính: Động vật là một phần không thể tách rời trong chuỗi sinh tồn của con người

3. Thái độ tác giả: Trăn trở trước thực trạng hủy hoại thiên nhiên

4. Minh chứng tiêu biểu: Bức tranh sinh động về làng quê Việt với sự hòa quyện giữa con người và tự nhiên

5. Bài học nhận thức: Mối quan hệ cộng sinh không thể phủ nhận, được củng cố bằng những ví dụ thực tế như chó cứu chủ, ong thụ phấn...

I. KHỞI ĐỘNG BÀI HỌC

Câu 1: Nhan đề như tấm gương phản chiếu nội dung chính - một câu hỏi tu từ sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và muôn loài.

Câu 2: Văn bản là bản tuyên ngôn bảo vệ sự sống đa dạng, được chứng minh qua:

• Động vật - người bạn tâm giao của tuổi thơ (kiến tha mồi, cánh cam làm diều)
• Người bạn đồng hành trong đời sống (tiếng gà báo sáng, trâu cày ruộng)
• Mắt xích không thể thiếu trong hệ sinh thái

Câu 3: Vấn đề mang tính toàn cầu: Môi trường sống bị xâm phạm đe dọa sự cân bằng tự nhiên, đòi hỏi hành động cụ thể:

• Phủ xanh Trái Đất
• Bảo tồn đa dạng sinh học
• Nói không với sản phẩm từ động vật quý hiếm

Câu 4: Trên hành tinh xanh với 15 triệu loài sinh vật, mỗi loài đều là thước đo sức khỏe môi trường.

II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Câu 1: Động vật ghi dấu trong ký ức tuổi thơ mỗi người.

Câu 2: "Mỗi loài đều là mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh sinh thái của nhân loại".

Câu 3: Bức tranh gợi mở viễn cảnh hài hòa giữa con người và tự nhiên.

Câu 4: Môi trường sinh tồn - ngôi nhà chung của muôn loài.

Câu 5: Báo động đỏ: Sự biến mất nhanh chóng của các loài.

Câu 6: Lời kêu gọi bảo vệ sự sống đa dạng vì tương lai nhân loại.

III. SUY NGẪM VÀ MỞ RỘNG

Câu 1: Giải mã từ khóa: Tổ tiên (nguồn cội), trực tiếp/gián tiếp (mối quan hệ), tạo hóa (kỳ quan sự sống), tuyệt chủng (biến mất vĩnh viễn).

Câu 2: 3 lý do sống hòa hợp: Nuôi dưỡng tâm hồn - Gắn bó đời sống - Duy trì cân bằng sinh thái.

Câu 3: Thái độ phẫn nộ trước nạn phá hoại môi trường sống tự nhiên.

Câu 4: Bức tranh làng quê sống động với sự hòa quyện giữa con người và tự nhiên.

Câu 5: Bài học về mối quan hệ cộng sinh, được minh chứng qua vai trò đa dạng của động vật: từ nguồn thực phẩm đến bảo vệ an ninh.

1. Khởi động bài học

(SGK trang 48 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

Khi khám phá văn bản nghị luận, hãy lưu ý:

• Nhan đề như tấm gương phản chiếu trọng tâm: Mối quan hệ hài hòa giữa con người và muôn loài
• Hệ thống luận điểm bảo vệ sự sống đa dạng:
  • Động vật - người bạn tâm giao của tuổi thơ (kiến tha mồi, cánh cam làm diều)
  • Tri kỷ trong đời sống (tiếng gà bình minh, trâu cày ruộng)
  • Mắt xích vàng trong chuỗi sinh thái
• Vấn đề thời sự:
  • Môi trường sống bị xâm phạm
  • Lời kêu gọi bảo vệ không gian sống chung

Trên hành tinh xanh với 15 triệu loài sinh vật, mỗi loài đều là chỉ số đánh giá sức khỏe môi trường. Ví dụ điển hình: Sự suy giảm chim ưng thế kỷ 20 cảnh báo hiểm họa từ thuốc trừ sâu DDT.

2. Hành trình khám phá

Câu 1 trang 49: Động vật khắc ghi trong ký ức tuổi thơ mỗi người.

Câu 2 trang 49: "Mỗi loài đều là mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh sinh thái".

Câu 3 trang 49: Bức tranh gợi mở viễn cảnh cộng sinh hài hòa.

Câu 4 trang 50: Môi trường sinh tồn - ngôi nhà chung của muôn loài.

Câu 5 trang 50: Hồi chuông báo động: Sự biến mất nhanh chóng của các loài.

Câu 6 trang 50: Thông điệp nhân văn: Bảo vệ sự sống đa dạng.

3. Suy ngẫm và mở rộng

Câu 1 trang 50: Giải mã từ khóa:

• Tổ tiên: Nguồn cội chung
• Trực tiếp/Gián tiếp: Mối quan hệ tương tác
• Tạo hóa: Kỳ quan sự sống
• Tuyệt chủng: Biến mất vĩnh viễn

Câu 2 trang 50: 3 trụ cột của sự hòa hợp:

• Nuôi dưỡng tâm hồn
• Gắn bó đời sống
• Duy trì cân bằng sinh thái

Câu 3 trang 50: Thái độ phẫn nộ trước nạn phá hoại thiên nhiên.

Câu 4 trang 51: Bức tranh làng quê sống động với sự cộng sinh hài hòa.

Câu 5 trang 51: Hiểu sâu mối quan hệ cộng sinh, qua các vai trò:

• Cung cấp nguyên liệu
• Phục vụ nghiên cứu
• Hỗ trợ đời sống

1. Khởi động tư duy

- Văn nghị luận xã hội là nơi ý tưởng gặp gỡ lý lẽ, nơi mỗi luận điểm được chắp cánh bằng những minh chứng sống động.

- Khám phá văn bản này, ta nhận ra:

• Nhan đề như tấm gương phản chiếu mối quan hệ cộng sinh giữa con người và muôn loài
• Hệ thống luận điểm được xây dựng vững chắc:
  • Động vật - người bạn tâm giao nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ (kiến tha mồi, cánh cam làm diều)
  • Tri kỷ không thể thiếu trong đời sống (tiếng gà bình minh, trâu cày ruộng)
  • Mắt xích vàng trong chuỗi sinh thái
  • Người anh em cùng chung nguồn cội (tổ tiên chung với khỉ, vượn)
• Vấn đề thời sự nóng bỏng:
  • Môi trường sống bị xâm phạm nghiêm trọng
  • Hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ tuyệt chủng

2. Hành trình khám phá

a. Đọc sâu hiểu rộng

• Phần 1: Động vật khắc ghi trong ký ức tuổi thơ
• Phần 3: "Loài người chỉ là một mảnh ghép đặc biệt trong bức tranh đa dạng sinh học"
• Tranh minh họa: Gợi mở về không gian sống lý tưởng giữa con người và tự nhiên
• Môi trường sinh tồn: Ngôi nhà chung của muôn loài
• Phần 4: Báo động đỏ về sự biến mất của các loài
• Phần 5: Lời kêu gọi thay đổi nhận thức và hành động

b. Suy ngẫm và liên hệ

• Giải mã từ khóa:
  • Tổ tiên: Nguồn cội chung
  • Trực tiếp/Gián tiếp: Mối quan hệ tương tác
  • Tạo hóa: Kỳ quan sự sống
  • Tuyệt chủng: Biến mất vĩnh viễn
• 3 trụ cột của sự hòa hợp:
  1. Nuôi dưỡng tâm hồn
  2. Gắn bó đời sống
  3. Duy trì cân bằng sinh thái
• Thái độ tác giả: Phẫn nộ trước nạn phá hoại thiên nhiên
• Bằng chứng sống động: Bức tranh làng quê Việt với sự cộng sinh hài hòa

3. Mở rộng chân trời

- Hiểu sâu mối quan hệ cộng sinh không thể tách rời

- Vai trò đa dạng của động vật:

• Nguyên liệu quý (lông, da, ngọc trai...)
• Đối tác nghiên cứu (chuột bạch...)
• Người bạn đồng hành (trâu cày, chim sâu diệt sâu bọ...)
• Nguồn cảm hứng nghệ thuật

- Thông điệp nhân văn: Bảo vệ muôn loài chính là bảo vệ tương lai nhân loại

1. Khám phá văn bản nghị luận

- Nhan đề như tấm gương phản chiếu mối quan hệ cộng sinh giữa con người và muôn loài

- Hệ thống luận điểm thuyết phục:

• Động vật - người bạn tâm giao của tuổi thơ (kiến tha mồi, cánh cam làm diều)
• Tri kỷ không thể thiếu trong đời sống (tiếng gà bình minh, trâu cày ruộng)
• Mắt xích vàng trong chuỗi sinh thái
• Nguy cơ tuyệt chủng đáng báo động

- Thực trạng nhức nhối:

• 58% động vật hoang dã biến mất trong 40 năm
• Việt Nam thu giữ 36 tấn ngà voi, 700kg sừng tê giác (2015-2019)

2. Hành trình nhận thức

- Phần 1: Động vật khắc ghi trong ký ức tuổi thơ

- Phần 3: "Loài người chỉ là mảnh ghép đặc biệt trong bức tranh đa dạng sinh học"

- Môi trường sinh tồn: Ngôi nhà chung của muôn loài

- Phần 4: Hồi chuông cảnh tỉnh về sự biến mất các loài

- Phần 5: Lời kêu gọi thay đổi nhận thức

3. Góc nhìn đa chiều

- Giá trị y học: Nguồn dược liệu quý từ động vật hoang dã

- Đa dạng sinh học: Mạng lưới sự sống mong manh

- Bài học nhân văn: Bảo vệ muôn loài chính là bảo vệ tương lai nhân loại